Przejdź do zawartości

Rząd Tadeusza Mazowieckiego

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez Elfhelm (dyskusja | edycje) o 15:07, 28 lip 2014. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Rząd Tadeusza Mazowieckiego
 Polska
Premier

Tadeusz Mazowiecki

Partie

Solidarność-ZSL-SD oraz de facto PZPR

Kadencja

od 12 września 1989
do 12 stycznia 1991

Poprzedni

rząd Mieczysława Rakowskiego[a]

Następny

rząd Jana Krzysztofa Bieleckiego

List gratulacyjny Jerzego Turowicza do Tadeusza Mazowieckiego z okazji nominacji na pierwszego niekomunistycznego premiera.

Rząd Tadeusza Mazowieckiego – gabinet pod kierownictwem pierwszego solidarnościowego premiera Tadeusza Mazowieckiego, powołany przez Sejm 12 września 1989 i zastąpiony przez rząd Jana Krzysztofa Bieleckiego na początku 1991 roku.

Geneza

Ustalenia Okrągłego Stołu nie przewidywały powołania rządu przez NSZZ „Solidarność”[1]. Postulat taki został rozpowszechniony później, w artykule Adama Michnika Wasz prezydent, nasz premier z 3 lipca 1989, w reakcji na miażdżące zwycięstwo opozycji w pierwszych wolnych wyborach.

W sierpniu 1989 doszło do nieudanej próby stworzenia rządu Czesława Kiszczaka w ramach dotychczasowej koalicji PZPR-ZSL-SD ewentualnie rozszerzonej o Solidarność. Na udziale tej ostatniej w nowym rządzie zależało dotychczasowym władzom ze względu na chęć podzielania się odpowiedzialnością za kosztowne społecznie reformy. Solidarności trudno było zaś po, de facto wygranych przez nią czerwcowych wyborach, zawrzeć otwartą koalicję z PZPR.

Nowa perspektywa powołania rządu pojawiła się w dniu 17 sierpnia 1989, gdy Lech Wałęsa wraz z Romanem Malinowskim i Jerzym Jóźwiakiem ogłosili publicznie przed Pałacem Myślewickim o zawiązaniu koalicji Solidarności z ZSL i SD. Wcześniej tego samego dnia przedstawiciele trzech umawiających się stron spotkali się w Belwederze z prezydentem Jaruzelskim i ustępującym premierem Kiszczakiem, którzy poparli zawarcie nowej koalicji. PZPR formalnie nie weszła w jej skład, ale poprała jej idee i zagwarantowała dla siebie teki ministrów spraw wewnętrznych oraz obrony, a następnie głosowała w sejmie za kandydaturą Tadeusza Mazowieckiego na premiera i przedstawionym przez niego składem rady ministrów. W efekcie pozostająca teoretycznie poza koalicją rządową PZPR uzyskała w nowym rządzie cztery teki ministerialne, a więc więcej niż wchodzące w skład koalicji SD oraz tyle samo co uczestniczące w niej ZSL.

24 sierpnia 1989 na wniosek prezydenta Wojciecha Jaruzelskiego Sejm PRL X kadencji (tzw. Sejm kontraktowy) wybrał na premiera Tadeusza Mazowieckiego (za głosowało 378 posłów, 4 było przeciwko, a 41 wstrzymało się od głosu[2]), powierzając mu misję tworzenia nowego rządu. W głosowaniu 12 września 1989 zatwierdzającym pierwotny skład rady ministrów udział wzięło 415 posłów z których 402 poparło nowy gabinet zaś 13 wstrzymało się od głosu. Głosów przeciwnych nie oddano.

Rząd Tadeusza Mazowieckiego złożył dymisję 25 listopada 1990, nazajutrz po porażce Tadeusza Mazowieckiego w wyborach prezydenckich. Sejm przyjął dymisję rządu 14 grudnia 1990. 22 grudnia 1990 zakończył działalność ostatni rząd emigracyjny, który uznał rząd Mazowieckiego za prawowity rząd Polski. Rada Ministrów pełniła swoje obowiązki do czasu powołania rządu Jana Krzysztofa Bieleckiego 12 stycznia 1991, a sam premier Tadeusz Mazowiecki do 4 stycznia 1991, kiedy to Sejm powołał na premiera Jana Krzysztofa Bieleckiego i powierzył mu misję tworzenia nowego gabinetu.

Skład rządu w dniu zaprzysiężenia

Funkcję rzecznika rządu pełniła Małgorzata Niezabitowska.

Skład rządu w dniu dymisji

Funkcję rzecznika rządu pełniła Małgorzata Niezabitowska.

Zmiany w rządzie

 Osobny artykuł: Kalendarium rządu Tadeusza Mazowieckiego.
  • 20 grudnia 1989
    • minister rolnictwa, gospodarki żywnościowej i leśnictwa Czesław Janicki objął urząd ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej.
    • minister ochrony środowiska i zasobów naturalnych Bronisław Kamiński objął urząd ministra ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa.
    • minister transportu, żeglugi i łączności Franciszek Wielądek objął urząd ministra transportu i gospodarki morskiej.
    • minister ds. organizacji resortu łączności Marek Kucharski objął urząd ministra łączności.
  • styczeń 1990
    • przekształcenie resortu ochrony środowiska i zasobów naturalnych w resort ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa.
  • 6 lipca 1990
    • Sejm na wniosek premiera
      • Odwołał:
        • wicepremiera, ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej Czesława Janickiego.
        • wicepremiera, ministra spraw wewnętrznych Czesława Kiszczaka.
        • ministra obrony narodowej Floriana Siwickiego.
        • ministra transportu i gospodarki morskiej Franciszka Wielądka.
      • Powołał:
  • 13 lipca 1990
    • zostało utworzone Ministerstwo Przekształceń Własnościowych.
  • 14 września 1990

Zobacz też

  1. ↑ Do 22 grudnia 1990 funkcjonował równolegle drugi rząd Edwarda Szczepanika na emigracji.
  1. ↑ „Wasz Prezydent, nasz Premier”, czyli koniec Okrągłego Stołu. Wp.pl, 2004-02-06. [dostęp 2013-06-09]. (pol.).
  2. ↑ Kalendarium wydarzeń III RP w: Aleksander Hall, Osobista historia III Rzeczypospolitej, wyd. Rosner & Wspólnicy, Warszawa 2011, s. 424.

Bibliografia

Składy rządów polskich
Rządy powstania kościuszkowskiego (1794)
Rządy Księstwa Warszawskiego (1807–1813)
Rządy Królestwa Polskiego (1830–1831)
Rząd powstania krakowskiego (1846)
Rządy powstania styczniowego (1863–1864)
Władza wykonawcza w Królestwie Polskim (1917–1918) i Rząd Republiki Polskiej (7–11 listopada 1918)
Rządy II Rzeczypospolitej (1918–1939)
Rządy Rzeczypospolitej Polskiej na Uchodźstwie (1939–1990)
Rządy Rzeczypospolitej Polskiej (1944–1952) i rządy Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (1952–1989)
Rządy III Rzeczypospolitej (od 1989)
Rząd Tadeusza Mazowieckiego (1989–1991)
W dniu zaprzysiężenia
Późniejsi członkowie rządu

  • kursywa – ministrowie odwołani przed końcem istnienia rządu

Szablon:Rządy-IIIRP

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Rząd_Tadeusza_Mazowieckiego&oldid=39968439”