Zamek Piastowski w Opolu: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m integracja szablonów do szablonu dopracować |
drobne merytoryczne |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Inne znaczenia|zamku w Opolu|[[Zamek Piastowski|inne znaczenia tego hasła]]}} |
{{Inne znaczenia|zamku w Opolu|[[Zamek Piastowski|inne znaczenia tego hasła]]}} |
||
{{dopracować|źródła=2009-04}} |
|||
{{Budynek infobox |
{{Budynek infobox |
||
|nazwa = Zamek Piastowski w Opolu |
|nazwa = Zamek Piastowski w Opolu |
||
Linia 39: | Linia 38: | ||
=== Średniowiecze === |
=== Średniowiecze === |
||
W miejscu, w którym powstał zamek, znajdował się wcześniej gród Opolan, którego historia sięga VIII wieku. |
W miejscu, w którym powstał zamek, znajdował się wcześniej gród plemienia Opolan, którego historia sięga VIII wieku. Badania [[dendrochronologia|dendrochronologiczne]] dowodzą, że w czasach panowania [[Mieszko I|Mieszka I]] zbudowano tu około [[985]] roku nowy gród w formie tzw. "grodu piastowskiego" (jednocześnie wraz z budową grodów we Wrocławiu i Legnicy)<ref>Wacław Korta, Historia Śląska do 1763 roku, wyd. DiG, Warszawa 2003, s. 63, ISBN 83-7181-283-3</ref>. W 1228 roku książę [[Kazimierz I opolski]] w miejscu grodu rozpoczął budowę murowanego zamku<ref>http://www.naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news,400014,wedlug-archeologow-wieza-piastowska-jest-mlodsza-niz-sadzono.html</ref>. W XIII w. zamek był rozbudowywany przez [[Piastowie opolscy|Piastów opolskich]], w szczególności przez [[Bolko I opolski|Bolka I opolskiego]] w latach 1273-1289. W tym czasie powstało [[palatium]], a w połowie XIV wieku wzniesiono zachowaną do dzisiaj [[Wieża Piastowska|Wieżę Piastowską]]<ref>http://www.naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news,400014,wedlug-archeologow-wieza-piastowska-jest-mlodsza-niz-sadzono.html</ref><ref name="zp1903">{{Cytuj pismo | nazwisko = Zajączkowska | imię = Urszula | tytuł = Zamek piastowski w 1903 | url = http://www.nto.pl/apps/pbcs.dll/article?AID=/20020519/POCZTOWKINTO/105190047 | czasopismo = Nowa Trybuna Opolska | adres czasopisma = http://www.nto.pl/apps/pbcs.dll/frontpage<!-- | wydanie =--> | strony = 10 | data = 2002-04-23 | odpowiedzialność = Pro-Media Sp. z o.o. | wydawca = Pro-Media Sp. z o.o. | miejsce = Opole | issn = 1230-6134 | język = pl | data dostępu = 2013-03-03}}</ref>. |
||
=== Nowożytność === |
=== Nowożytność === |
Wersja z 10:58, 14 kwi 2014
Widok zamku od strony stawu zamkowego | |
Państwo | |
---|---|
Miejscowość |
Opole |
Typ budynku |
zamek |
Styl architektoniczny | |
Rozpoczęcie budowy |
ok. 1217 |
Ukończenie budowy |
ok. 1300 |
Ważniejsze przebudowy |
XVI w., XIX w., 1904–1906 |
Zniszczono |
1928–1931 |
Pierwszy właściciel | |
Kolejni właściciele | |
Położenie na mapie Opola Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Położenie na mapie Polski Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Położenie na mapie województwa opolskiego Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:building} |
Zamek Piastowski w Opolu – zamek na Ostrówku w Opolu, którego budowę rozpoczął w 1217 r. książę Kazimierz I opolski na miejscu wcześniejszego grodu Opolan, rozebrany w latach 1928–1931.
Średniowiecze
W miejscu, w którym powstał zamek, znajdował się wcześniej gród plemienia Opolan, którego historia sięga VIII wieku. Badania dendrochronologiczne dowodzą, że w czasach panowania Mieszka I zbudowano tu około 985 roku nowy gród w formie tzw. "grodu piastowskiego" (jednocześnie wraz z budową grodów we Wrocławiu i Legnicy)[1]. W 1228 roku książę Kazimierz I opolski w miejscu grodu rozpoczął budowę murowanego zamku[2]. W XIII w. zamek był rozbudowywany przez Piastów opolskich, w szczególności przez Bolka I opolskiego w latach 1273-1289. W tym czasie powstało palatium, a w połowie XIV wieku wzniesiono zachowaną do dzisiaj Wieżę Piastowską[3][4].
Nowożytność
Zamek był siedzibą Piastów opolskich do śmierci ostatniego przedstawiciela rodu (Jana II Dobrego) w 1532 roku. W 1552 r. w zamku planowała zamieszkać księżna Izabela Jagiellonka, siostra króla polski Zygmunta II Augusta, która otrzymała księstwo opolsko-raciborskie jako zastaw, ale zamek nie nadawał się do zamieszkania. Pod koniec XVI w. zamek został wzbogacony o fortyfikacje, które uczyniły go twierdzą w trakcie wojny 30-letniej. Wskutek oblążeń i późniejszych pożarów stan budynków zamkowych uległ pogorszeniu. Wedle legendy w 1655 r. schronić miał się w nim przed potopem szwedzkim polski król Jan II Kazimierz Waza, jednak w rzeczywistości w związku z tym, że zamek już wtedy popadł w częściową ruinę, monarcha zdecydował się przyjąć zaproszenie grafa Franciszka von Oppersdorffa i zatrzymał się w kamienicy „Pod Lwem”, skąd przeniósł się następnie do zamku Oppersdorffów w Głogówku, gdzie wydał uniwersał wzywający do walki ze Szwedami[5][4].
XIX wiek
W XIX w. obiekt stracił charakter obronny – w latach 1838–1855 rozebrano mury zamkowe, zasypano fosę oraz rozebrano budynek, w którym w XVIII w. mieścił się sąd. W 1860 r. zaadaptowano zamek na potrzeby siedziby rejencji opolskiej, poddając go modernizacji. W 1880 r. poddano remontowi wieżę – otynkowano ją i przykryto stożkowatym hełmem. Obszar wokółzamkowy został przekształcony w park zamkowy, który udostępniono mieszkańcom miasta. W latach 1885–1886 przedłużono skrzydło północne do wieży głodowej[4].
XX wiek
W latach 1904–1906 przebudowano skrzydło północne, a po stronie południowo-zachodniej wzniesiono nowe w stylu neorenesansowym. Dalsze plany modernizacji zostały zarzucone z powodu I wojny światowej[4].
W latach 1928–1931 na mocy decyzji ówczesnego prezydenta rejencji opolskiej i nadprezydenta prowincji górnośląskiej, dra Alfonsa Proskego, rozebrano zamek w związku z fatalnym stanem technicznym. Dzięki ostrym sprzeciwom mniejszości polskiej w Opolu oraz Związku Polaków w Niemczech udało się powstrzymać jedynie rozbiórkę wieży zamkowej tzw. Wieży Piastowskiej – obecnie symbolu Opola[6].
W miejscu zamku postawiono biurowiec, nową siedzibę rejencji, zbudowany wedle projektu architekta Friedricha Lehmanna, oddany do użytku w 1934 roku. Przed budową rozpisano konkurs, a wedle założeń każdy z projektów miał uwzględniać pozostawienie wieży[4]. Obiekt ten stanowi jeden z najwspanialszych przykładów architektury modernistycznej w regionie[potrzebny przypis]. Biurowiec jest własnością Urzędu Wojewódzkiego, a w jego gmachu swoją siedzibę ma także Urząd Marszałkowski.
Podczas budowy obecnego biurowca odsłonięto ślady średniowiecznego grodu; przeprowadzono wówczas jedynie badania ratownicze, natomiast badania wykopaliskowe przeprowadzono w latach 1948–1968 i 1977–1978. Prace stanowiły ważne odkrycie archeologiczne i pozwoliły na ustalenie najstarszych śladów osadnictwa na obszarze wyspy[4].
Zobacz też
- ↑ Wacław Korta, Historia Śląska do 1763 roku, wyd. DiG, Warszawa 2003, s. 63, ISBN 83-7181-283-3
- ↑ http://www.naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news,400014,wedlug-archeologow-wieza-piastowska-jest-mlodsza-niz-sadzono.html
- ↑ http://www.naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news,400014,wedlug-archeologow-wieza-piastowska-jest-mlodsza-niz-sadzono.html
- ↑ a b c d e f Urszula Zajączkowska. Zamek piastowski w 1903. „Nowa Trybuna Opolska”, s. 10, 2002-04-23. Pro-Media Sp. z o.o.. Opole: Pro-Media Sp. z o.o.. ISSN 1230-6134. [dostęp 2013-03-03]. (pol.).
- ↑ Urszula Zajączkowska: Zamek Piastowski w Opolu. Wydawnictwo MS, 2001. ISBN 83-914161-6-X.
- ↑ „Spotkania z Zabytkami”. 6, s. 21, 2005.
<ref>
o nazwie „stopień”, zdefiniowany w <references>
, nie był użyty wcześniej w treści.Bibliografia
- Zajączkowska Urszula, Zamek Piastowski w Opolu; Wydawnictwo MS 2001. ISBN 83-914161-6-x
- opole.pl, Zamek Piastowski