Pałac w Brynku
 nr rej. 658/66 z 28 maja 1966[1]
| |
 Południowo-zachodnia elewacja pałacu (2019) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Park 5[2] |
| Typ budynku |
pałac |
| Styl architektoniczny | |
| Ukończenie budowy |
1829 |
| Pierwszy właściciel |
Bernard von Rosenthal |
| Kolejni właściciele |
rodzina Henckel von Donnersmarck (1904–1939) |
Plan budynku
| |
Położenie na mapie gminy Tworóg  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu tarnogórskiego  | |
 50°30′54,07″N 18°44′18,71″E/50,515019 18,738531
| |
Pałac w Brynku – pałac z XIX wieku w Brynku w powiecie tarnogórskim, wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego jako część zespołu pałacowego, który obejmuje także park z ogrodem botanicznym[1].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pałac wraz z całym przynależącym do niego zespołem parkowym i ogrodem botanicznym zbudowany został w 1829 roku przez Bernarda von Rosenthala z Wrocławia dla księcia Adolfa zu Hohenlohe-Ingelfingen[3]. W roku 1872 rozbudowany został o skrzydła.
W 1904 r. pałac wraz z okolicznymi dobrami kupił hrabia Hugo II Henckel von Donnersmarck z Siemianowic. Ostatnia przebudowa miała miejsce w roku 1905 według projektu architekta z Wrocławia Karla Grossera, w stylu eklektycznym.
Obecnie w budynku pałacu mieści się internat Zespołu Szkół Leśnych i Ekologicznych im. Stanisława Morawskiego.
Pałac[edytuj | edytuj kod]
Pałac przebudowany w stylu eklektycznym, dwupiętrowy, z tarasem z kamienną balustradą i loggią od południa. Nad portykiem znajdują się dwie jońskie kolumny. Boki korpusu flankują dwie wieże z cebulastymi hełmami. Nad wejściem kartusz herbowy z attyką, przedstawiającą postacie myśliwego, robotnika, rolnika i rybaka. Dach pałacu mansardowy, wewnątrz mieści się biblioteka z drewnianą boazerią oraz izba pamięci narodowej.
W zachodnim skrzydle znajduje się pałacowa kaplica nakryta cebulastym hełmem z latarnią, połączona z pałacem galerią. W latach PRL-u w kaplicy umiejscowiono sklep. Dopiero w 1991 r. sekularyzowaną kaplicę oddano kościołowi.
Park i architektura[edytuj | edytuj kod]
- Pałac eklektyczny z 1829 r.
- dwa budynki stróżówek z kutymi bramami
- cieplarnia z budynkiem kotłowni i wieżą
- wieża ciśnień z zegarem i przelotową bramą z 1906 r.
- oranżeria z cegły z około 1910 r. na planie litery "H" z wieżą, dziś częściowo administrowana przez Gimnazjum Publiczne
- zabudowania gospodarcze, w tym ujeżdżalnia
- oficyna pałacowa
Galeria[edytuj | edytuj kod]
Pałac w 2. poł. XIX w.
Pałac na pocz. XX w.
Pałac na pocz. XX w.
Pałac na pocz. XX w.
Kaplica pałacowa na pocz. XX w.
Wnętrze pałacu na pocz. XX w.
Wnętrze pałacu na pocz. XX w.
Wnętrze pałacu
Brama z wieżą ciśnień
Park z ogrodem botanicznym
.JPG)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 15 lutego 2023, s. 119 [dostęp 2019-04-25].
- ↑ Zapytanie ofertowe.... Zespół Szkół Leśnych i Ekologicznych w Brynku, 2017-08-11. [dostęp 2019-04-25].
- ↑ Anna Piernikarczyk: Pałac w Brynku. PolskieDzieje.pl, 2010-11-17. [dostęp 2018-02-04].
Literatura[edytuj | edytuj kod]
- A. Kuzio-Podrucki, Henckel von Donnersmarckowie. Kariera i fortuna rodu, Bytom 2003
- J. A. Krawczyk, A. Kuzio-Podrucki, Zamki Donnersmarcków, Radzionków 2002
- A. Kuzio-Podrucki, P. Nadolski, D. Woźnicki, Herbarz bytomski, Bytom 2003
- I. Kozina, Pałace i zamki na pruskim Górnym Śląsku w latach 1850 - 1914, Katowice 2001, s. 79 - 80.
- F. Zgodzaj, Rosenthalowie z Brynka, w: „Montes Tarnovicensis” nr 17/2005.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
