Brigitte Bardot

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Brigitte Bardot
Ilustracja
Brigitte Bardot (1962)
Imię i nazwisko

Brigitte Anne Marie Bardot

Data i miejsce urodzenia

28 września 1934
Paryż

Zawód

aktorka, modelka, działaczka społeczna

Współmałżonek

Roger Vadim
(1952−1957; rozwód)
Jacques Charrier
(1959−1962; rozwód)
Gunter Sachs
(1966−1969; rozwód)
Bernard d'Ormale
(od 1992)

Lata aktywności

1952–1973

Odznaczenia
Order Złotej Arki (Holandia)
podpis
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Strona internetowa

Brigitte Anne Marie Bardot (ur. 28 września 1934 w Paryżu[1]) – francuska modelka, piosenkarka i aktorka filmowa, symbol seksapilu w latach 50. i 60. XX wieku, jedna z największych gwiazd francuskiego kina[2]; później także działaczka na rzecz ochrony praw zwierząt.

Grała w filmach u boku aktorów, takich jak Alain Delon (Sławne miłości, Trzy kroki w szaleństwo), Jean Gabin (Na wypadek nieszczęścia), Sean Connery (Shalako), Jean Marais (Gdyby Wersal mógł mi odpowiedzieć, Przyszłe gwiazdy), Lino Ventura (Bulwar Rumu), Annie Girardot (Nowicjuszki), Claudia Cardinale (Królowe Dzikiego Zachodu), Jeanne Moreau (Viva Maria!), Jane Birkin (Don Juan).

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Rodzina i edukacja[edytuj | edytuj kod]

Urodziła się jako jedna z dwóch córek Louisa Bardot i Anne Marie Mucel. Ojciec, dyplomowany inżynier, prowadził rodzinny interes. Ma siostrę, Marie-Jeanne. Za sprawą matki rozpoczęła naukę tańca w szkole baletowej. W 1947 została przyjęta do Konserwatorium Paryskiego i przez trzy lata, wraz z Leslie Caron, uczęszczała do klasy baletowej rosyjskiego choreografa Borisa Kniaziewa.

Kariera[edytuj | edytuj kod]

W 1949 pozowała dla magazynu „Jardin des Modes”, którym zarządzała przyjaciółka jej matki, dziennikarka Hélène Lazareff. W 1950 pracowała dla marcowego wydania francuskiego „Elle”[3]. Podczas sesji została zauważona przez reżysera Rogera Vadima (jej późniejszego męża), który zapoznał ją ze scenarzystą Markiem Allégretem, ten jednak uznał ją za niezbyt atrakcyjną[4].

Zadebiutowała jako aktorka filmowa rolą w komedii Wioska w Normandii (Le trou Normand, 1952)[5]. W latach 1952–1956 pojawiła się w 17 filmach. W 1953 zagrała rolę w sztuce Jeana Anouilha Zaproszenie do zamku (L'Invitation au château). Zwróciła na siebie uwagę mediów pojawieniem się na Festiwalu Filmowym w Cannes w kwietniu 1953. W pierwszej połowie lat 50. grała głównie role młodych dziewcząt w komediach romantycznych. Zagrała epizodyczne role w trzech filmach anglojęzycznych: brytyjskiej komedii Doctor at Sea (1955) i amerykańskich: Helena Trojańska (1954) i Act of Love (1954).

Przełomem w jej karierze była rola niezbyt moralnej nastolatki, prowokującej społeczność niewielkiego miasteczka, w filmie Rogera Vadima I Bóg stworzył kobietę (1956). Nasycona erotyzmem scena tańca na stole przyniosła jej sławę i spowodowała istotną zmianę w podejściu do tematów erotycznych w kinie światowym. Film odniósł światowy sukces, do czego przyczyniła się m.in. uroda i seksapil Bardot. Charles de Gaulle mówił, że Bardot była „francuskim artykułem eksportowym równie ważnym, jak samochody Renault”[3]. Poza filmami, do postrzegania Bardot jako symbolu seksu i zmysłowości w dużym stopniu przyczyniły się zdjęcia, które jej robił fotograf Sam Levin. Wiele zdjęć aktorki z lat 50. i 60. wykonał również brytyjski fotograf Cornel Lucas.

29 października 1956 uczestniczyła w dorocznej gali z udziałem brytyjskiej królowej Elżbiety II w Empire Theatres w Londynie. Zagrała w Babette idzie na wojnę (1959). Za rolę w filmie Henriego-Georges’a Cluzota Prawda (La vérité, 1960) otrzymała od Włoskiej Akademii Filmowej nagrodę im. Davida di Donatello dla najlepszej aktorki zagranicznej[6]. Wkrótce później przeprowadziła się do Saint-Tropez, po czym zagrała w filmie Jena-Luca Godarda Pogarda (1963).

Równolegle z karierą aktorską, w latach 60. i 70. brała udział w różnych muzycznych spektaklach i nagrywała piosenki, współpracując głównie z piosenkarzami, takimi jak: Serge Gainsbourg, Bob Zagury i Sacha Distel. Nagrała m.in. utwory: „Harley Davidson”, „Je me donne à qui me plaît”, „Bubble Gum”, „Contact!”, „Je reviendrai toujours vers toi”, „L'appareil à sous”, „La Madrague”, „On déménage”, „Sidonie”, „Tu veux, ou tu veux pas?”, „Le Soleil de ma vie (cover hitu Steviego Wondera „You Are the Sunshine of My Life”) i Je t’aime... moi non plus[7].

W 1973 oznajmiła, że rezygnuje z aktorstwa[8][9]. Na dzień przed swoimi 40. urodzinami (po występach w ponad 40. filmach i nagraniu kilku płyt), W 1974, dla uczczenia swoich 40. urodzin, zdecydowała się na nagą sesję zdjęciową we włoskiej edycji magazynu „Playboy”[10].

Działalność na rzecz praw zwierząt[edytuj | edytuj kod]

Bardot (2002)

Po wycofaniu się z filmu w 1974 postanowiła wykorzystać swoją sławę do promowania praw zwierząt[11]. W 1986 założyła „The Brigitte Bardot Foundation for the Welfare and Protection of Animals” i została wegetarianką. Zebrała trzy miliony franków francuskich na finansowanie fundacji dzięki licytacji, wystawiając na sprzedaż wiele przedmiotów osobistych. W 1999 w liście do chińskiego przywódcy Jiang Zemina, opublikowanym w języku francuskim przez magazyn VSD, oskarżyła Chiny o torturowanie i zabijanie niedźwiedzi oraz wykorzystywanie tygrysów i nosorożców do produkowania afrodyzjaków[12].

W latach 2001–2003 przekazała ponad 140 tys. dolarów na sterylizację bezpańskich psów w Bukareszcie, których liczbę szacuje się na 300 tys. Planowała wybudować dom dla bezdomnych zwierząt, a całość budowy miała być sponsorowana przez aktorkę[13].

Na początku 2013 zagroziła, że zrzeknie się obywatelstwa francuskiego, jeżeli władze nie zapobiegną uśpieniu dwóch słoni z ogrodu zoologicznego w Lyonie chorujących na gruźlicę[14].

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Związki[edytuj | edytuj kod]

21 grudnia 1952 wyszła za reżysera Rogera Vadima[3], który – dla uzyskania zgody rodziców Bardot na ślub – przeszedł z prawosławia na katolicyzm. 6 grudnia 1957 małżonkowie się rozwiedli, ale w późniejszych latach często współpracowali[15].

Podczas pracy nad filmem I Bóg stworzył kobietę nawiązała romans z Jeanem-Louisem Trintignantem, ale ich trwający dwa lata związek nie był łatwy z uwagi na odbywaną w tym czasie przez aktora służbę wojskową oraz romans Bardot z piosenkarzem Gilbertem Bécaud.

18 czerwca 1959 poślubiła aktora Jacquesa Charriera, z którym zagrała w Babette idzie na wojnę (1959) i z którym ma swoje jedyne dziecko – syna Nicolasa-Jacquesa. Ze względu na zainteresowanie paparazzi poród miał miejsce w apartamencie Bardot w Paryżu (przy alei Paul-Doumer 71 w 16. dzielnicy Paryża) przy zamkniętych okiennicach. Po rozwodzie z Charrierem (20 listopada 1962) Nicolasem zajęła się rodzina Jacquesa, a Bardot nie utrzymywała z synem ścisłych kontaktów aż do jego pełnoletności.

14 lipca 1966 wyszła za milionera Guntera Sachsa, z którym rozwiodła się 1 października 1969. Miała romanse z: Samim Freyem, Sergem Gainsbourgiem i Sachą Distelem. W latach 70. związana była z rzeźbiarzem Miroslavem Brozkiem, dla którego pozowała jako modelka[16]. 16 sierpnia 1992 poślubiła Bernarda d'Ormale, byłego doradcę prawnego Frontu Narodowego.

Polityka, kontrowersje i problemy prawne[edytuj | edytuj kod]

Bardot była pierwszą kobietą niehistoryczną, której twarz posłużyła jako wzorzec dla podobizn Marianny, emblematu Republiki Francuskiej (w 1969; rzeźbę wykonał Alain Gourdon). Wyraziła poparcie dla prezydenta Charles’a de Gaulle’a w 1960.

W książce pt. Le Carré de Pluton z 1999 skrytykowała rytualny ubój owiec podczas muzułmańskiego święta Id al-Adha, a w jednym z rozdziałów napisała: Francja, moja ojczyzna, mój kraj, jest ponownie atakowana przez przeludnienie cudzoziemców, zwłaszcza muzułmanów. Za te słowa francuski sąd w czerwcu 2000 ukarał aktorkę grzywną w wysokości 30 tys. franków.

W 2003 wywołała skandal treścią książki pt. Un cri dans le silence, Editions du Rocher (pol. Krzyk w ciszy), w której skrytykowała m.in. część społeczności gejowskiej, feministki dążące do równouprawnienia płci (m.in. poprzez podejmowanie „męskich” zawodów), nielegalnych imigrantów, bezrobotnych, związki mieszane rasowo i pary decydujące się na zapłodnienie metodą in vitro, a także poprawność polityczną i proces islamizacji Francji oraz krajową służbę zdrowia i system edukacji[17]. 10 czerwca 2004 została ukarana grzywną w wysokości 5 tysięcy euro za „podżeganie do nienawiści rasowej” poprzez antyislamskie wypowiedzi zawarte w książce. Po ogłoszeniu wyroku stwierdziła, iż nie ma uprzedzeń rasowych, i przeprosiła w sądzie, mówiąc: Nigdy świadomie nie chciałam nikogo skrzywdzić. Nie leży to w moim charakterze[18].

Wpływ[edytuj | edytuj kod]

Posąg Brigitte Bardot w Buzios (w Brazylii)

W świecie mody spopularyzowała dekolt typu „odkryta szyja oraz oba ramiona”, nazwany od jej imienia „bardot”, który jest stosowany w krojach swetrów, bluzek, sukienek i topów[19]. Wprowadziła do mody choucroute („kapusta”), fryzurę i bawełniany materiał w kratkę, który zawierał strój zaprojektowany przez Jacques’a Esterela na jej ślub z Jacques’em Charrierem.

Była bohaterką niektórych dzieł Andy’ego Warhola[20][21].

Przyczyniła się do promocji miasta Saint-Tropez i miejscowości Armação dos Búzios, którą odwiedziła w 1964 wraz ze swoim ówczesnym partnerem, brazylijskim muzykiem Bobem Zagury. Dziś stoi tam posąg Bardot, stworzony przez Christina Motta.

Była inspiracją dla młodych muzyków: Johna Lennona i Paula McCartneya, którzy planowali nakręcić film The Beatles i Bardot. Bob Dylan powiedział, że pierwsza piosenka, którą napisał, poświęcona była Bardot, poza tym wspomniał o aktorce w piosence „I Shall Be Free” z albumu pt. The Freewheelin’ Bob Dylan[22].

Filmografia[edytuj | edytuj kod]

Manina, dziewczyna bez zasłon (Manina, la fille sans voile) jako Manina
Długie zęby (Les Dents longues) jako żona mężczyzny na weselu
Wioska w Normandii (Le trou normand) jako Javotte Lemoine
Le Portrait de son père jako Domino
Ich wielka miłość (Un acte d’amour) jako Mimi
Tradita jako Anna
Gdyby Wersal mógł mi odpowiedzieć (Si Versailles m'était conté) jako mademoiselle de Rozille
Wielkie manewry (Les grandes manoeuvres) jako Lucie
Syn kochanej Karoliny (Le Fils de Caroline chérie) jako Pilar
La lumière d'en face jako Marceau
Przyszłe gwiazdy (Futures vedettes) jako Sophie
Doktor na morzu (Doctor at Sea) jako Helene Colbert
Stokrotka (En effeuillant la marguerite, reż. Marc Allégret) jako Agnes Dumont
Mój syn Neron (Mio figlio Nerone) jako Poppea
La Mariée est trop belle jako Chouchou
I Bóg stworzył kobietę (Et Dieu... créa la femme, reż. Roger Vadim) jako Juliete Hardy
Helena Trojańska (Helen of Troy) jako Andraste
Nieznośna dziewczyna (Cette sacrée gamine) jako Brigitte Latour
Paryżanka (Une Parisienne) jako Brigitte Laurier
Księżycowi jubilerzy (Les bijoutiers du clair de lune) jako Ursula
Czy chciałby pan ze mną zatańczyć? (Voulez-vous danser avec moi?) jako Virginie Dandieu
Kobieta i pajac (La femme et le pantin) jako Eva
Babette idzie na wojnę (Babette s'en va-t-en guerre, reż. Christian-Jacque) jako Babette
Prawda (La vérité) jako Dominique Marceau
Zdarzyło się pewnej nocy (L'Affaire d'une nuit) jako kobieta w restauracji, nie wymieniona w napisach
Sławne miłości (Amours célèbres) jako Agnes Bernauer
Kłopotliwa narzeczona (La bride sur le cou) jako Sophie
Życie prywatne (Vie privée) jako Jill
Odpoczynek wojownika (Le repos du guerrier) jako Genevieve
Historie niesamowite (Histoires extraordinaires]) jako Giuseppina (epizod „William Wilson”)
Shalako jako Countess Irini Lazaar
Kobiety (Les femmes) jako Clara
Niedźwiedź i laleczka (L' ours et la poupée) jako Felicia
Bulwar Rumu (Boulevard du Rhum) jako Linda Larue
Królowe Dzikiego Zachodu (Les pétroleuses) jako Louise
Bardzo ładna i bardzo wesoła historia Colinota Trousse-Chemise (L'histoire tres bonne et tres joyeuse de Colinot Trousse-Chemise) jako Arabelle
Gdyby Don Juan był kobietą (Don Juan ou Si Don Juan était une femme..., reż. Roger Vadim) jako Jeanne

Nagrody[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Jason Ankeny: Brigitte Bardot Biography. allmusic.com. [dostęp 2016-07-28]. (ang.).
  2. ↑ Symbol seksu Brigitte Bardot ma 80 lat. Wprost, 2014-09-29. [dostęp 2018-12-15].
  3. ↑ a b c Agnes Poirier: Zakazać Bardot!. Gazeta Wyborcza, 2009-09-30. [dostęp 2012-05-16].
  4. ↑ Magda Łuków: Brigitte Bardot. polki.pl, 2007-01-03. [dostęp 2021-08-26]. (pol.).
  5. ↑ Bardot 2003 ↓, s. 137.
  6. ↑ Brigitte Bardot Awards. imdb.com. [dostęp 2021-08-26]. (ang.).
  7. ↑ Brigitte Bardot discography. [dostęp 2012-06-16]. (ang.).
  8. ↑ Agnès Poirier: Brigitte Bardot at 80: still outrageous, outspoken and controversial. theguardian.com, 2014-09-20. [dostęp 2021-01-05]. (ang.).
  9. ↑ Julia Neel: Style File - Brigitte Bardot. vogue.co.uk, 2011-05-18. [dostęp 2021-01-05]. (ang.).
  10. ↑ John Walsh: Chic, unique: Why Brigitte Bardot is back in vogue. independent.co.uk, 2009-08-22. [dostęp 2013-01-19]. (ang.).
  11. ↑ Bardot 2003 ↓, s. 16.
  12. ↑ Bardot savages Chirac and China. bbc.co.uk, 1999-08-19. [dostęp 2021-01-10]. (ang.).
  13. ↑ Bardot 'saves' Bucharest's dogs. bbc.co.uk, 2001-03-02. [dostęp 2021-01-10]. (ang.).
  14. ↑ Brigitte Bardot threatens France exile over elephant slaughter. independent.co.uk, 2013-01-04. [dostęp 2021-01-10]. (ang.).
  15. ↑ Alan Riding: Roger Vadim, 72, Director Who Propelled Bardot, Dies. nytimes.com, 2000-02-12. [dostęp 2021-01-05]. (ang.).
  16. ↑ Peter Carlson: Swept Away by Her Sadness. people.com, 1983-10-24. [dostęp 2013-01-24]. (ang.).
  17. ↑ Bardot 2003 ↓, s. 17, 25, 35–37, 53–57, 87–88, 97–99, 129–131, 156–158.
  18. ↑ Bardot denies 'race hate' charge [online], 7 maja 2004 [dostęp 2018-01-24] (ang.).
  19. ↑ Freya Drohan: Eight fashion and beauty trends we can thank Brigitte Bardot for. independent.ie. [dostęp 2021-01-10]. (ang.).
  20. ↑ Warhol Women. Brigitte Bardot. levygorvy.com. [dostęp 2021-01-05]. (ang.).
  21. ↑ Andy Warhol: Bardot. 2014-09-29, 2011-11-12. [dostęp 2021-01-05]. (ang.).
  22. ↑ I Shall Be Free by Bob Dylan. [dostęp 2012-06-16]. (ang.).
  23. ↑ Migliore attrice straniera. daviddidonatello.it. [dostęp 2021-01-10]. (wł.).
  24. ↑ The BAMBI award goes to…. bambi-awards.com. [dostęp 2021-01-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-12)]. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Brigitte Tast, Hans-Jürgen Tast (Hrsg.) Brigitte Bardot. Filme 1953-1961. Anfänge des Mythos B.B. (Hildesheim 1982) ISBN 3-88842-109-8
  • Jeffrey Robinson Bardot – Two Lives (1994) ISBN 5-88590-749-8
  • Brigitte Bardot Initiales B.B. (GRASSET & FASQUELLE 1996) ISBN 2-246-52601-9
  • Brigitte Bardot: Krzyk w ciszy. Janusz Kasza (tłum.). Wydawnictwo Assimil, 2003. ISBN 83-87564-27-3.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

David di Donatello dla najlepszej aktorki zagranicznej
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Brigitte_Bardot&oldid=73912724”