Nowe Skalmierzyce (gmina)

Nowe Skalmierzyce
	gmina miejsko-wiejska
Herb	Flaga
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Powiat	ostrowski
Siedziba	Skalmierzyce
Burmistrz	Bożena Budzik
Powierzchnia (2017)	125,42 km²
Populacja (01.01.2017); • liczba ludności	; 15 333
• gęstość	121,9 os./km²
Nr kierunkowy	(+48) 62
Tablice rejestracyjne	POS
	Adres urzędu:ul. Ostrowska 8 ; Skalmierzyce; 63-460 Nowe Skalmierzyce
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw	26
Liczba miejscowości	39
	Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Nowe Skalmierzyce
	Położenie na mapie Polski Nowe Skalmierzyce
	51°42′N 17°59′E/51,702500 17,980278
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa
	Biuletyn Informacji Publicznej

Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 11 kwi 2018, była oparta na tej wersji.

Nowe Skalmierzyce (1934–54 gmina Skalmierzyce Nowe) – gmina miejsko-wiejska w województwie wielkopolskim, w powiecie ostrowskim z siedzibą we wsi Skalmierzyce^[2].

Według danych z 1 stycznia 2017 roku gmina liczyła 15 333 mieszkańców^[3].

Położenie

Według danych z 1 stycznia 2017 roku powierzchnia gminy Nowe Skalmierzyce wynosiła 125,42 km²^[4].

Gmina położona jest we wschodniej części powiatu ostrowskiego na Wysoczyźnie Kaliskiej w dorzeczu rzeki Prosny w paśmie makroregionu Niziny Południowowielkopolskiej^[5]. Najniżej położony punkt na terenie gminy leży w dolinie Prosny w Lezionie (105,0 m n.p.m.)^[6], a najwyższy występuje na pograniczu z gminą Sieroszewice w pasie Śliwniki–Leziona (144–147 m n.p.m.)^[5]. Pozostały obszar ukształtowania terenu gminy jest jednolity na poziomie 128–138 m n.p.m.^[5].

Gmina graniczy z miastem Kalisz oraz gminami Godziesze Wielkie, Gołuchów, Ostrów Wielkopolski i Sieroszewice.

Podział administracyjny

W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie kaliskim. Od 1999 roku w województwie wielkopolskim, w powiecie ostrowskim.

Historia

W wyniku reformy administracyjnej w 1975 roku, utworzono gminę z miastem Nowe Skalmierzyce i 29 wsiami sołeckimi^[7]. W 2000 roku z inicjatywy mieszkańców z gminy odłączono wsie Dobrzec, Kolonia–Sulisławice i Sulisławice przyłączając je do Kalisza^[7].

Środowisko naturalne

Lasy

W 2016 roku powierzchnia lasów na terenie gminy wynosiła 394,20 ha, co stanowi lesistość na poziomie 3,1%^[8].

Wody

struga Ciemna (Kurów, Skalmierzyce, Śliwniki)
struga Lipówka (Gostyczyna, Nowe Skalmierzyce, Strzegowa, Węgry)
rzeka Ołobok (Biskupice Ołoboczne)
struga Pokrzywnica (Biskupice)
rzeka Prosna (Leziona, Osiek, Śmiłów)
rzeka Trzemna (Droszew, Gałązki Wielkie, Kurów, Pawłówek, Miedzianów)

Obszary chronione

obszar chronionego krajobrazu doliny Prosny, Ołoboku i południowej części doliny Ciemnej o całkowitej powierzchni 838 ha, występuje tu m. in. obszar gnieżdżenia się derkacza^[5]

Zabytki

Nazwa	Miejscowość	Wybudowany	Zdjęcie	Wpis do rejestru zabytków^[9]
Neogotycki dworzec kolejowy (ul. Kolejowa 19)	Nowe Skalmierzyce	1906		1017/Wlkp/A z 2017^[10]
Stary dworzec kolejowy (Plac Wolności 3)		1895–1896		brak
Budynek dawnej poczty kolejowej (ul. Kolejowa)		pocz. XX w.		brak
Wieża ciśnień (ul. 29 Grudnia)		1913		brak
Zabudowa ulicy Kolejowej		1910		brak
Zabudowa Placu Wolności	Nowe Skalmierzyce	XIX/XX w.		brak
Budynek szkoły (ul. Kaliska 52)		1909		706/A z 24.11.1994
Kościół pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy wraz z plebanią (ul. Kaliska 43)		1911–1913		727/A z 12.04.1996
Kościół pw. Bożego Ciała (ul. 3 Maja)		1931–1932		brak
Kościół pw. św. Bartłomieja Apostoła	Biskupice Ołoboczne	1726		908/A z 20.02.1970
Dwór z parkiem krajobrazowym	Chotów	1 poł. XIX w.		459 z 27.06.1989
Kościół pw. Wszystkich Świętych	Droszew	1783–1787		907/A z 19.05.1954
Dwór	Gałązki Małe	1903		brak
Kościół pw. św. Mikołaja	Gostyczyna	XVI/XVII w.		708/Wlkp/A z 10.09.2008
Zespół dworski	Kotowiecko	1842		721/A z 20.12.1995
Spichlerz	Mączniki	XIX w.		brak
Dwór z parkiem	Miedzianów	1877		1696/A z 4.04.1975
Wczesnośredniowieczne grodzisko	Ociąż	IX–XI w.		brak
Kościół pw. Narodzenia NMP	Ociąż	1785–1786		kl.IV-73/63/54 z 19.05.1954
Dwór	Osiek	1844		622/A z 24.06.1991
Zespół kościoła parafialnego pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej	Skalmierzyce	1791		889/Wlkp/A z 25.03.2013
Neoromański spichrz	Śliwniki	1849		1548/A z 4.07.1974
Pałac Niemojowskich	Śliwniki	1848–1850	Plik:Pałac w 1898 r. 2.JPG	1412/A z 1.03.1973
Park dworski	Śmiłów	XIX w.		738/A z 20.10.1997
Dwór	Węgry	1 poł. XIX w.		581/A z 18.03.1992

Demografia

Dane z 30 czerwca 2013^[3]:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	15 178	100,0	7654	50,4	7524	49,6
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	121,0		61,0		60,0

Piramida wieku mieszkańców gminy Nowe Skalmierzyce w 2014 roku^[1].

Miejscowości

Miasto

Nowe Skalmierzyce.

Ponadto istnieje jednostka pomocnicza gminy – Samorząd Mieszkańców Miasta Nowe Skalmierzyce.

Oświata

W 2018 roku terenie gminy Nowe Skalmierzyce, funkcjonowało 12 placówek oświatowych^[11]:

Żłobki

Żłobek Gminny przy przedszkolu "Jarzębinka" w Nowych Skalmierzycach (ul. Hallera 1)

Przedszkola

Publiczne Przedszkole nr 1 „Jarzębinka” w Nowych Skalmierzycach (ul. Hallera 1)
Publiczne Przedszkole nr 2 „Pod Kasztanami” w Nowych Skalmierzycach (ul. Kolejowa 16)

Publiczne Przedszkole w Ociążu, z siedzibą w Fabianowie (ul. Szkolna 54)
Zespół Szkolno–Przedszkolny Publiczne Przedszkole w Kotowiecku (ul. Kaliska 4)

Szkoły podstawowe

Szkoła Podstawowa im. Orła Białego w Biskupicach Ołobocznych (ul. Szkolna 7)
Szkoła Podstawowa im. Marii Konopnickiej w Droszewie (Droszew 21)
Zespół Szkolno–Przedszkolny Szkoła Podstawowa im. Janusza Korczaka w Kotowiecku (ul. Kaliska 4)
Szkoła Podstawowa im. Jana Niepomucena Chrzana w Gostyczynie (Gostyczyna 48)
Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Ociążu, z siedzibą w Fabianowie (ul. Szkolna 56)
Szkoła Podstawowa im. Adama Mickiewicza w Skalmierzycach (ul. Ostrowska 16)
Szkoła Podstawowa im. Powstańców Wielkopolskich w Nowych Skalmierzycach (ul. Okólna 8)
Szkoła Podstawowa im. Polskich Noblistów w Nowych Skalmierzycach (ul. Kaliska 52)

Gospodarka

Główne branże przemysłu to: meblowy, metalowy, rolno–spożywczy oraz działalność usługowo–handlowa^[12]. W 2015 roku dochody gminy na jednego mieszkańca wynosiły 3 649 zł^[8]. W tym samym roku dochody budżetu Gminy i Miasta Nowe Skalmierzyce wyniosły 49 806 mln zł, a wydatki 53 335 mln zł. Deficyt budżetowy wyniósł 3 528 mln zł^[13].

Transport

Transport drogowy

Droga krajowa

25 Bobolice – Bydgoszcz – Konin – Kalisz – Ostrów Wielkopolski – Oleśnica

Droga wojewódzka

450 Kalisz – Ołobok – Grabów nad Prosną – Opatów

Transport kolejowy

14 Łódź Kaliska – Kalisz Winiary – Kalisz – Kalisz Szczypiorno – Nowe Skalmierzyce – Ociąż – Czekanów – Ostrów Wielkopolski – Tuplice

Siedziba gminy

Gmina jest jedyną z gmin miejsko-wiejskich w Polsce, której siedzibą nie jest miasto – siedziba gminy mieści się we wsi Skalmierzyce, nie w mieście Nowe Skalmierzyce (porównaj też z gminą Święta Katarzyna w latach 1997–2009 oraz z gminą Silnowo w latach 1993–1994). Jednakże Nowe Skalmierzyce były siedzibą gminy od 1 stycznia 1973^[14] do 30 grudnia 1999 roku.

Wyróżnienia

"Przyjazna Gmina 2013" w konkursie Forum Biznesu Gazety Prawnej^[15]
"Euro-Gmina" – statuetka i certyfikat na III Ogólnopolskim Forum Gospodarczym w Warszawie^[16]
Ranking samorządów Rzeczypospolitej (2015, 2017) – miejsce w ogólnopolskim zestawieniu 100 najlepszych samorządów^[17]^[18]
"Samorządowy Lider Edukacji" (2016, 2017) – Ogólnopolski Program Certyfikacji Gmin, Powiatów i Samorządnych Województw^[19]^[20]
Ogólnopolski Ranking Zrównoważonego Rozwoju Jednostek Samorządu Terytorialnego (2017) – szóste miejsce w kategorii gmin miejsko-wiejskich^[21]

Przypisy

↑ ^a ^b http://www.polskawliczbach.pl/gmina_Nowe_Skalmierzyce, w oparciu o dane GUS.
↑ (§7. Statut Gminy i Miasta Nowe Skalmierzyc) Uchwała nr II/5/02 Rady Gminy i Miasta Nowe Skalmierzyce z dnia 6 grudnia 2002 r. (Dz. Urz. Woj. Wielkopolskiego z 2003 r. Nr 13 poz. 231)
↑ ^a ^b Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2013-10. ISSN 1734-6118. [dostęp 2014-01-21].
↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2017 r., „stat.gov.pl”, 2017 [dostęp 2017-10-24] (pol.).
↑ ^a ^b ^c ^d Położenie Gminy i Miasta Nowe Skalmierzyce [online], www.noweskalmierzyce.pl [dostęp 2017-10-24] (pol.).
↑ Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Ostrowskiego na lata 2014-2017, 2014 .
↑ ^a ^b Historia - Gmina i Miasto Nowe Skalmierzyce [online], www.noweskalmierzyce.pl [dostęp 2017-10-24] .
↑ ^a ^b Urząd Statystyczny w Poznaniu - Statystyczne Vademecum Samorządowca [online], 2016 .
↑ Rejestr zabytków województwa wielkopolskiego. Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Poznaniu. [dostęp 2017-09-13]. (pol.).
↑ Dworzec w Nowych Skalmierzycach zabytkiem [online], www.noweskalmierzyce.pl [dostęp 2017-03-27] .
↑ Informator o placówkach oświatowych prowadzonych przez Gminę i Miasto Nowe Skalmierzyce, 2018 .
↑ Gospodarka - Gmina i Miasto Nowe Skalmierzyce [online], www.noweskalmierzyce.pl [dostęp 2017-10-24] .
↑ Budżet na 2015 przyjęty. noweskalmierzyce.pl. [dostęp 2015-01-23]. (pol.).
↑ Uchwała Nr XVIII/98/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 5 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie poznańskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 29 grudnia 1972 r., Nr 32, Poz. 391)
↑ Przyjazne Nowe Skalmierzyce. noweskalmierzyce.pl. [dostęp 2014-12-28]. (pol.).
↑ III Ogólnopolska Gala Gospodarcza. noweskalmierzyce.pl. [dostęp 2015-06-04]. (pol.).
↑ Gmina i Miasto Nowe Skalmierzyce w gronie 100 najlepszych samorządów w Polsce. noweskalmierzyce.pl. [dostęp 2015-07-16]. (pol.).
↑ Gmina i Miasto Nowe Skalmierzyce w gronie najlepszych polskich samorządów [online], noweskalmierzyce.pl [dostęp 2017-12-23] .
↑ Tytuł „Samorządowego Lidera Edukacji” dla Gminy i Miasta Nowe Skalmierzyce [online], noweskalmierzyce.pl [dostęp 2016-10-15] .
↑ Tytuł „Samorządowego Lidera Edukacji” po raz drugi [online], noweskalmierzyce.pl [dostęp 2017-12-23] .
↑ Gmina i Miasto Nowe Skalmierzyce wyróżniona w ogólnopolskim konkursie [online], noweskalmierzyce.pl [dostęp 2017-11-10] .

[populacja2016-1] ttp://www.polskawliczbach.pl/gmina_Nowe_Skalmierzyce, w oparciu o dane GUS.

[2] (§7. Statut Gminy i Miasta Nowe Skalmierzyc) Uchwała nr II/5/02 Rady Gminy i Miasta Nowe Skalmierzyce z dnia 6 grudnia 2002 r. (Dz. Urz. Woj. Wielkopolskiego z 2003 r. Nr 13 poz. 231)

[Ludność2013-06-3] Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2013-10. ISSN 1734-6118. [dostęp 2014-01-21].

[4] Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2017 r., „stat.gov.pl”, 2017 [dostęp 2017-10-24] (pol.).

[:0-5] Położenie Gminy i Miasta Nowe Skalmierzyce [online], www.noweskalmierzyce.pl [dostęp 2017-10-24] (pol.).

[6] Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Ostrowskiego na lata 2014-2017, 2014 .

[:1-7] Historia - Gmina i Miasto Nowe Skalmierzyce [online], www.noweskalmierzyce.pl [dostęp 2017-10-24] .

[:2-8] Urząd Statystyczny w Poznaniu - Statystyczne Vademecum Samorządowca [online], 2016 .

[9] Rejestr zabytków województwa wielkopolskiego. Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Poznaniu. [dostęp 2017-09-13]. (pol.).

[10] Dworzec w Nowych Skalmierzycach zabytkiem [online], www.noweskalmierzyce.pl [dostęp 2017-03-27] .

[11] Informator o placówkach oświatowych prowadzonych przez Gminę i Miasto Nowe Skalmierzyce, 2018 .

[12] Gospodarka - Gmina i Miasto Nowe Skalmierzyce [online], www.noweskalmierzyce.pl [dostęp 2017-10-24] .

[13] Budżet na 2015 przyjęty. noweskalmierzyce.pl. [dostęp 2015-01-23]. (pol.).

[14] Uchwała Nr XVIII/98/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 5 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie poznańskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 29 grudnia 1972 r., Nr 32, Poz. 391)

[15] Przyjazne Nowe Skalmierzyce. noweskalmierzyce.pl. [dostęp 2014-12-28]. (pol.).

[16] III Ogólnopolska Gala Gospodarcza. noweskalmierzyce.pl. [dostęp 2015-06-04]. (pol.).

[17] Gmina i Miasto Nowe Skalmierzyce w gronie 100 najlepszych samorządów w Polsce. noweskalmierzyce.pl. [dostęp 2015-07-16]. (pol.).

[18] Gmina i Miasto Nowe Skalmierzyce w gronie najlepszych polskich samorządów [online], noweskalmierzyce.pl [dostęp 2017-12-23] .

[19] Tytuł „Samorządowego Lidera Edukacji” dla Gminy i Miasta Nowe Skalmierzyce [online], noweskalmierzyce.pl [dostęp 2016-10-15] .

[20] Tytuł „Samorządowego Lidera Edukacji” po raz drugi [online], noweskalmierzyce.pl [dostęp 2017-12-23] .

[21] Gmina i Miasto Nowe Skalmierzyce wyróżniona w ogólnopolskim konkursie [online], noweskalmierzyce.pl [dostęp 2017-11-10] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

Miasta	Nowe Skalmierzyce Odolanów Ostrów Wielkopolski Raszków
Gminy miejskie	Ostrów Wielkopolski
Gminy miejsko-wiejskie	Nowe Skalmierzyce Odolanów Raszków
Gminy wiejskie	Ostrów Wielkopolski Przygodzice Sieroszewice Sośnie

Przynależność wojewódzka	woj. poznańskie (II RP) (1919–39) woj. poznańskie (1945–75)
Miasta (1919–75)	Mikstat (← 1934–54 →) Nowe Skalmierzyce (od 1962) Odolanów (← od 1932) Ostrów (Wielkopolski) (do 1951 →) Raszków (← od 1932) Sulmierzyce (← 1932–34 →)
Osiedla (1954–72)	Skalmierzyce Nowe (1956–62)
Gminy wiejskie zbiorowe (1934–54 i 1973–75)	Biniew (do 1946) Czarnylas (do 1954) Czekanów (do 1954) Daniszyn (do 1954) Granowiec (do 1946) Kamienice Nowe (1953–54) Mikstat (do 1954) Nowe Skalmierzyce* Odolanów Ostrów Wielkopolski (od 1973) Przygodzice Raszków Sieroszewice** Sobótka (1946–54) Sośnie (od 1946) Wysocko Wielkie (do 1953)
Gromady (1954–72)	Biniew (1954–72) Biskupice Ołoboczne (1954–61) Bogdaj (1954–61) Boników (1954–68) Chojnik (1954–71) Chynowa (1954–61) Cieszyn (1954–61) Czarnylas (1954–72) Daniszyn (1954–72) Gorzyce Wielkie (1954–72) Gostyczyna (1954–61) Grudzielec Nowy (1954–61) Kamienice Nowe (1954–72) Kotowiecko (1954–71) Lewków (1954–72) Ligota (← 1956–72) Mikstat (1954 →) Moszczanka (1954–59) Nabyszyce (1954–61) Ociąż (1954–59) Odolanów (1954–72) Ołobok (1954–61) Parczew (1954–61) Przybysławice (1954–59) Przygodzice (1954–72) Raczyce (1954–59) Radłów (1954–61) Raszków (1960–72) Sieroszewice (1954–72) Skalmierzyce (1954–72) Skalmierzyce Nowe (1954–55) Sobótka (1954–61) Sośnie (1954–72) Strzyżew (1954–71) Sulisław (1954–61) Szklarka Przygodzicka (1954–55 →) Tarchały Wielkie (1954–61) Topola Wielka (1954–59) Wielowieś (1954–72) Wysocko Wielkie (1954–68) Zamość (1954–61)
Legenda	* 1934–54: Skalmierzyce Nowe ** 1934–54: Sieroszewice Nowe