G.K. Chesterton

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Gilbert Keith Chesterton)
G.K. Chesterton
Gilbert Keith Chesterton
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

29 maja 1874
Londyn

Data i miejsce śmierci

14 czerwca 1936
Beaconsfield

Narodowość

angielska

Język

angielski

Dziedzina sztuki

proza, poezja, dramat

Ważne dzieła
  • Napoleon z Notting Hill
  • Człowiek, który był Czwartkiem
Faksymile
Odznaczenia
Komandor z Gwiazdą Orderu Świętego Grzegorza Wielkiego
Multimedia w Wikimedia Commons
Teksty w Wikiźródłach
Cytaty w Wikicytatach
Strona internetowa

G.K. Chesterton, właśc. Gilbert Keith Chesterton (ur. 29 maja 1874 w Londynie, zm. 14 czerwca 1936 w Beaconsfield)[1] – brytyjski pisarz.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 29 maja 1874 w Londynie i wychował w domu kupca Edwarda Chestertona. Jego matka, Marie Grossjean była Angielką pochodzenia francusko-szkockiego – nazwisko jej matki, Elizabeth Keith pochodzącej z Aberdeen nadano Gilbertowi jako drugie imię[2]. Po zdobyciu podstawowego wykształcenia podjął naukę sztuk plastycznych w Slade School of Fine Art przy University College London. Nigdy jednak nie ukończył studiów wyższych[3]. Według jego autobiografii, jako młody człowiek zafascynował się okultyzmem i wraz ze swoim bratem Cecilem eksperymentował z tabliczkami Ouija[4].

Przez krótki okres po zdobyciu wykształcenia był rysownikiem i karykaturzystą, następnie wybrał dziennikarstwo i publicystykę. Reprezentował poglądy konserwatywne, przeciwstawiał się ideom socjalizmu i agnostycyzmu. Był mistrzem groteski, paradoksu i humoru absurdalnego. Występował w publicznych polemikach m.in. przeciwko G.B. Shawowi i H.G. Wellsowi[5].

W młodości przejawiał postawę agnostyczną; z czasem zmienił poglądy i włączył się w nurt odnowy duchowej Kościoła anglikańskiego. W 1922 przeszedł z anglikanizmu na katolicyzm. Swoją drogę do poznania wiary opisał w monumentalnym dziele Ortodoksja. Pod wpływem katolickiej nauki społecznej stworzył wraz z Hilairem Bellokiem teorię tzw. dystrybucjonizmu, odrzucającą zarówno kapitalizm, jak i socjalizm, głoszącą potrzebę budowy społeczeństwa opartego na upowszechnieniu drobnej własności[6].

Był sympatykiem Polski[7][8] (którą odwiedził w 1927)[9], co przyczyniło się do jego popularności w tym kraju już w dwudziestoleciu międzywojennym. Bliska mu była również Irlandia[10].

Zmarł 14 czerwca 1936 w Beaconsfield w hrabstwie Buckinghamshire[1].

Twórczość[edytuj | edytuj kod]

  • Napoleon z Notting Hill (The Napoleon of Notting Hill, 1904) – wyd. pol. 1925, 1957, 2009, 2010
  • Klub niezwykłych zawodów (The Club of Queer Trades, 1905) – wyd. pol. 1961, 2009
  • Heretycy (Heretics, 1905) – wyd. pol. 2005, 2010 [?], 2013 [?]
  • Ortodoksja (Orthodoxy, 1908) – wyd. pol. 1996, 1998, 2005, 2007, 2012
  • Człowiek, który był Czwartkiem (The Man Who Was Thursday, 1908) – wyd. pol. 1958, 1968, 1973, 1995, 2008, 2010, 2019
  • Żywy człowiek (Manalive, 1912) – wyd. pol. 1954, 1956
  • Latająca gospoda (The Flying Inn, 1914) – wyd. pol. 1927, 1928, 1958, 2009
  • Święty Franciszek z Asyżu (St. Francis of Assisi, 1923) – wyd. pol. 1949, 1959, 1974, 1976, 1995, 1999, 2014
  • Fancies versus Fads, 1923[11]
  • Wiekuisty człowiek (The Everlasting Man, 1925) – wyd. pol. 2006, 2009, 2012
  • The Outline of Sanity, 1926[12]
  • Cykl nowel detektywistycznych z postacią ojca Browna – wyd. pol. 1928, 1929, 1951, 1958, 1963, 1969, 1971, 1992, 1996, 2008, 2010, 2016, 2017, 1018, 2019
  • Obrona niedorzeczności, pokory, romansu brukowego i innych rzeczy wzgardzonych – wybór publicystyki, wyd. pol. 1927, 2017
  • Obrona świata – wybór publicystyki, wyd. pol. 2006, 2010, 2013
  • Obrona człowieka – wybór publicystyki, wyd. pol. 2008
  • Obrona wiary – wybór publicystyki, wyd. pol. 2012
  • Obrona rozumu – wybór publicystyki, wyd. pol. 2014
  • Obrona rzeczy wzgardzonych – wybór esejów, wyd. pol. Instytut Norwida, Warszawa 2009
  • Dla sprawy (The Thing, 1929) – zbiór esejów, wyd. pol. ca. 2000, 2001, 2013
  • Kręta angielska droga

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Borowy W., Gilbert Keith Chesterton, Kraków : Krakowska Spółka Wydawnicza, 1929.
  • Sadło K., Człowiek, który był Chestertonem, Kraków : Wydawnictwo M, 2014. ISBN 978-83-7595-832-4

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b G.K. Chesterton, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2023-03-31].
  2. ↑ Gilbert Keith Chesterton, Autobiography, [w:] Project Gutenberg, wyd. A Project Gutenberg of Australia eBook, 2013.
  3. ↑ Damian Pałka, Przeciw nędzy, materializmowi i obojętności – Gilbert Keith Chesterton, „Nasze Historie”, nr 4 (1999), s. 7–17.
  4. ↑ G.K. Chesterton - Autobiography [online], net.au [dostęp 2024-04-23].
  5. ↑ Irvine William, Shaw and Chesterton, „The Virginia Quarterly Review”, 23 (2), 1947, s. 273-281, ISSN 0042-675X.
  6. ↑ Ian Boyd, Chesterton and Distributism, „New Blackfriars”, 55 (649), 1974, s. 265-272, ISSN 1741-2005.
  7. ↑ Fundacja Servire Veritati IEN • Blog Archive – Gilbert Keith Chesterton. ien.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-05-22)]..
  8. ↑ Ian Boyd, Chesterton and Poland: The Myth and the Reality, „The Chesterton Review”, 5 (1), 1978, s. 22-41, ISSN 0317-0500.
  9. ↑ Joseph Pearce, Chesterton's 1927 Visit to Poland, „The Chesterton Review”, 33 (1-2), 2007, s. 267-274, ISSN 0317-0500.
  10. ↑ Sheridan Gilley, Chesterton and Ireland, „The Chesterton Review”, 29 (1-2), 2003, s. 49-63, ISSN 0317-0500.
  11. ↑ Piątek z Chestertonem, naszdziennik.pl, 13.03.2009 r.
  12. ↑ Piątek z Chestertonem, naszdziennik.pl, 20 lutego 2009.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Konserwatyzm
Nurty i kierunki
Konserwatyści na świecie
Konserwatyści w Polsce
Tematy powiązane


Edmund Burke

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=G.K._Chesterton&oldid=73580880”