II Poznański Batalion Etapowy
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1919 |
| Rozformowanie |
1921 |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Formacja |
Wojska Wartownicze |
| Podległość | |
II Poznański batalion etapowy – oddział wojsk wartowniczych i etapowych w okresie II Rzeczypospolitej pełniący między innymi służbę ochronną na granicy polsko-sowieckiej.
Formowanie i zmiany organizacyjne[edytuj | edytuj kod]
Formowanie batalionu rozpoczęto na przełomie 1918-1919. Otrzymał on nazwę okręgu generalnego, w którym powstał i kolejny numer porządkowy oznaczany cyfrą rzymską. Do batalionu wcielono żołnierzy starszych wiekiem i o słabszej kondycji fizycznej. Oficerowie i podoficerowie nie mieli większego doświadczenia bojowego. Batalion nie posiadał broni ciężkiej, a broń indywidualną żołnierzy stanowiły stare karabiny różnych wzorów z niewielką ilością amunicji[2]. We wrześniu 1919 dowództwo batalionu stacjonowało w Mińsku[3]. Wiosną 1920 batalion podlegał Dowództwu Okręgu Etapowego „Mińsk”[4]. We wrześniu batalion wchodził w skład IVa Brygady Etapowej. Dowództwo baonu oraz 1. i 3. kompania stacjonowała w Janowie Podlaskim przy Dowództwie Powiatu Etapowego Janów, natomiast 2. kompania w Wysokiem Litewskim. Stan baonu wynosił wówczas 2 oficerów, 4 podchorążych i 223 szeregowców[5]. W październiku 1920 zreorganizowano brygady etapowe 4 Armii. Batalion pozostał w składzie IVa Brygady Etapowej[6].
W lutym 1921 bataliony etapowe przejęły ochronę granicy polsko-rosyjskiej[7]. Początkowo pełniły ją na linii kordonowej, a w maju zostały przesunięte bezpośrednio na linię graniczną z zadaniem zamknięcia wszystkich dróg, przejść i mostów[8]. W 1921 bataliony etapowe ochraniające granicę przekształcono w bataliony celne[9].
Służba kordonowa[edytuj | edytuj kod]
W grudniu 1919 batalion przydzielony został do dyspozycji Frontu Litewsko-Białoruskiego. Ochraniał linie kolejowe Mińsk-Borysów i Mińsk-Bobrujsk-Osipowicze-Słuck. We wrześniu 1920 podlegał DOE 5 Armii, a po jej likwidacji był w składzie IVa Brygady Etapowej. Od 24 września 1920 ochraniał linię kolejową Brześć-Czeremcha-Bielsk i Czeremcha-Hajnówka. W styczniu 1921 był w dyspozycji DPE „Prużany", a jego kompanie stacjonowały w Białowieży, Szerszowej i Prużanach. Do marca 1921 stacjonował w Berezie Kartuskiej, a jego dowództwo było zarazem dowództwem odcinka kolejowego Brześć-Baranowicze. Od 17 do 24 marca w rejonie Nieświeża w ochraniał stację kontrolną i odcinek kordonu od Niemna do Sołtanowszczyzny. W tym czasie dowództwo batalionu stacjonowało w folwarku Rudawka i podlegało Dowództwu Odcinka Kordonowego „Baranowicze"[10]. 14 marca 1921 batalion otrzymał zadanie ściągnąć wszystkie swoje posterunki i przegrupować się do Nieświeża[11]. Od 1 maja batalion podlegał DOE 2 Armii[10].
Dowódcy batalionu[edytuj | edytuj kod]
Struktura organizacyjna[edytuj | edytuj kod]
| Organizacja batalionu w lutym 1921[15] | ||
|---|---|---|
| pododdział | miejsce stacjonowania | dowódca |
| 1 kompania etapowa | Tewle | |
| 2 kompania etapowa | Bereza Kartuska | |
| 3 kompania etapowa | Prużany | |
| 4 kompania etapowa | Linowo | |
| Organizacja batalionu 23 kwietnia 1921[16] | ||
| pododdział | miejsce stacjonowania | dowódca |
| dowództwo batalionu | Rudawka | por. Franciszek Leon Jezierski |
| 1 kompania etapowa | Gowiczna | chor. Kupczyk |
| 2 kompania etapowa | Rudawka | chor. Jankowski |
| 3 kompania etapowa | Rudawka | chor. Franc |
| 4 kompania etapowa | Gowiczna | chor. Niewiejski |
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Franciszek Leon Jezierski urodził się 30 marca 1894 w Kiełczewie koło Kościana (obecnie Kościan). W czerwcu 1921 pełnił służbę w II Poznańskim Baonie Etapowym, a jego oddziałem macierzystym był 7 Dywizjon Taborów. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 2706. lokatą w korpusie oficerów piechoty, a jego oddziałem macierzystym był 50 pp. W 1923 był już w rezerwie. Posiadał przydział w rezerwie do 57 pp w Poznaniu. Zmarł w 1949 w Poznaniu[12][13]. Zobacz więcej w: Członkowie Korporacji K! Lechia
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Sprawy organizacyjne ↓, s. 10.
- ↑ Odziemkowski 2013 ↓, s. 28.
- ↑ Odziemkowski 2013 ↓, s. 29.
- ↑ Odziemkowski 2013 ↓, s. 30.
- ↑ L. 3300/IV.Adj. ↓.
- ↑ Rozkaz organizacyjny DOE 4 A ↓, s. 2.
- ↑ Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 22.
- ↑ Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 23.
- ↑ Dominiczak 1992 ↓, s. 64.
- ↑ a b Ochał 2017 ↓, s. 151.
- ↑ odpis rozkazu Dowództwa 4 A ↓, s. 45.
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 398, 672.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 289, 544.
- ↑ Ochał 2017 ↓, s. 90.
- ↑ Odpis rozkazu Dowództwa 4 A ↓, s. 40.
- ↑ Zarządzenia organizacyjne Dowództwa 4 A ↓, s. 57.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Obsada personalna i dyslokacja oddziałów DOE. Załącznik nr 4 do rozkazu materialnego nr 9 Dowództwa 4 Armii. Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Hubert Bereza, Kajetan Szczepański: Centralna Szkoła Podoficerska KOP. Grajewo: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2014. ISBN 978-83-938921-7-4.
- Henryk Dominiczak: Granica wschodnia Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919–1939. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992. ISBN 83-01-10202-0.
- Artur Ochał: Na litewskiej rubieży Brygada KOP Grodno (1929-1939). Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2017. ISBN 978-83-8098-148-5.
- Janusz Odziemkowski. Użycie batalionów etapowych i wartowniczych wojsk polskich w walkach w Galicji, na Wołyniu i Lubelszczyźnie, 11 lipca-1 września 1920. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 3 (249), 2013. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1440-6281.
- Rozkaz organizacyjny Dowództwa Okręgu Etapowego 4 Armii → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin
- Dowództwo 4 Armii. Zarządzenia i wytyczne dotyczące spraw organizacyjnych. → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin
- Dowództwo 4 Armii. Zarządzenia i wytyczne dotyczące spraw organizacyjnych 1920-1921 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin