Oskar I

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Skocz do: nawigacja, szukaj
Oskar I
— Z Bożej łaski król Szwecji, Norwegii, Gotów i Wenedów etc. etc. —
ilustracja
Rätt och sanning
Prawo i prawda
król Szwecji i Norwegii
Okres panowania od 8 marca 1844
do 8 lipca 1859
Poprzednik Karol XIV Jan
Następca Karol XV
Dane biograficzne
Dynastia Bernadotte
Data urodzenia 4 lipca 1799
Data śmierci 8 lipca 1859
Ojciec Karol XIV Jan
Matka Dezyderia Clary-Bernadotte
Żona Józefina de Beauharnais-Bernadotte
Dzieci Karol XV, Gustaw, Oskar II, Eugenia, August
Odznaczenia
Order Królewski Serafinów (Szwecja) Komandor Krzyża Wielkiego Orderu Gwiazdy Polarnej (Szwecja) Komandor Krzyża Wielkiego Orderu Miecza (Szwecja) Komandor Krzyża Wielkiego Orderu Wazów (Szwecja) Królewski Order Karola XIII (Szwecja) Krzyż Wielki Królewskiego Norweskiego Orderu Świętego Olafa Order Słonia (Dania)
Commons Multimedia w Wikimedia Commons
Rodzina królewska, 1837

Oskar I, urodzony jako Józef Franciszek Oskar Bernadotte, fr. Joseph François Oscar Bernadotte (ur. 4 lipca 1799 w Paryżu, zm. 8 lipca 1859 w Sztokholmie) – król Szwecji i Norwegii w latach 1844–1859.

Syn króla Szwecji i Norwegii Karola XIV Jana oraz Dezyderii Clary. Ojciec królów Szwecji i Norwegii: Karola XV i Oskara II.

Życiorys[edytuj]

Urodził się jako syn francuskiego generała. Do 1810 roku mieszkał we Francji. Po adopcji jego ojca przez króla szwedzkiego Karola XIII młody Oskar przeprowadził się do Szwecji, gdzie uzyskał staranne wykształcenie, zgodne z wymaganiami stawianymi przed następcą tronu oraz opanował biegle język szwedzki. W latach 1824 i 1833 pełnił rolę wicekróla Norwegii.

Był zwolennikiem liberalizmu. Natychmiast po wstąpieniu na połączony tron Szwecji i Norwegii przeprowadził szereg reform państwowych, m.in. oświaty i więziennictwa. Wprowadził nowy system dziedziczenia majątku uwzględniający równe prawa mężczyzn i kobiet, wolność prasy, działał na rzecz polepszenia losu biedoty.

W 1848 roku przeciwstawił się próbie zmiany porządku konstytucyjnego i zablokował reformy zwiększające uprawnienia szwedzkiego parlamentu.

Był bardzo aktywny w polityce zagranicznej. Dążył do stworzenia unii państw skandynawskich na wzór unii kalmarskiej. W 1848 roku poparł Danię w konflikcie z Prusami. Usiłował też objąć tron tego kraju po bezpotomnym Fryderyku VII. W okresie wojny krymskiej, licząc na odzyskanie Finlandii, rozpoczął pertraktacje z Francją i Zjednoczonym Królestwem. Jego dążenia do sojuszu z tymi dwoma państwami i rozpoczęcie przygotowań do wojny zmusiły Rosję do zakończenia działań wojennych i przystąpienia do pertraktacji pokojowych.

W 1856 roku na konferencji pokojowej w Paryżu Szwecja przedstawiła szereg żądań wobec Rosji. Wywalczyła jednak tylko demilitaryzację Wysp Alandzkich.

W 1857 roku Oskar I ze względu na stan zdrowia zdecydował się na odsunięcie z życia publicznego. Król cierpiący na nowotwór mózgu nie abdykował jednak, ale wyznaczył regentem księcia Skanii.

Oskar I zmarł dwa lata później w Sztokholmie. Tron Szwecji i Norwegii objął po nim syn Karol XV.

Życie prywatne[edytuj]

19 czerwca 1823 roku Oskar poślubił Józefinę de Beauharnais, księżniczkę von Leuchtenberg. Para miała pięcioro dzieci.

Bibliografia[edytuj]

p • d • e
Władcy Norwegii
Władcy legendarni
Halfdan I Biały (640–700) • Eystein Halfdansson (700–730) • Halfdan II Łagodny (730–784) • Gudrød Myśliwy (784–821) • Olaf (821–840) • Halfdan III Czarny (840–860)
Coat of arms of Norway.svg
Królestwo Norwegii
Ynglingowie
Harald I Pięknowłosy (872–930) • Eryk I Krwawy Topór (930–935) • Haakon I Dobry (935–961) • Harald II Szara Opończa (961–976)
Skjoldungowie
Harald Sinozęby (961–987) • Swen Widłobrody (987–995) • Haakon Sigurdsson (970/975–995)
Ynglingowie
Olaf I Tryggvason (995–1000)
Skjoldungowie
Swen Widłobrody (1000–1014) • Eryk z Lade (1000–1015) • Swen z Lade (1000–1015)
Ynglingowie
Olaf II Haraldsson (1015–1028)
Skjoldungowie
Knut Wielki (1028–1035) • Haakon Eiriksson (regent 1028–1029/1030) • Swen Knutsson (1030–1035) • Ælgifu (regentka 1030–1035)
Ynglingowie
Magnus I Dobry (1035–1047)
Harald III Srogi (1045–1066) • Magnus II Haraldsson (1066–1069) • Olaf III Pokojowy (1067–1093) • Haakon Magnusson (1093–1094) • Magnus III Bosy (1093–1103) • Olaf Magnusson (1103–1115) • Eystein I Magnusson (1103–1123) • Sigurd I Krzyżowiec (1103–1130) • Magnus IV Ślepy (1130–1135) • Harald IV Gille (1130–1136) • Sigurd II Gęba (1136–1155) • Inge I Garbaty (1136–1161) • Eystein II (1142–1157) • Magnus Haraldsson (1142–1145) • Haakon II Barczysty (1157–1162) • Magnus V (1161–1184)
Sverre Sigurdsson (1184–1202) • Haakon III (1202–1204) • Guttorm Sigurdsson (1204) • Inge II Baardsson (1204–1217) • Haakon IV Stary (1217–1263) • Haakon Haakonsson Młody (1240–1257) • Magnus VI Prawodawca (1263–1280) • Eryk II Wróg Księży (1280–1299) • Haakon V Długonogi (1299–1319)
Magnus VII Eriksson (1319–1343/1355) • Haakon VI Magnusson (1343–1380) • Olaf IV (1380–1387)
Unia kalmarska
Małgorzata (1387–1412)
Eryk III Pomorski (1396–1442)
Krzysztof Bawarski (1442–1448)
Dynastia Bonde
Chrystian I (1450–1481) • Bezkrólewie (1481–1483) • Jan (1483–1513) • Chrystian II (1513–1523) • Fryderyk I (1523–1533) • Olav Engelbrektsson (regent 1533–1536)
Królestwo
Danii i Norwegii
Oldenburgowie
Chrystian III (1534/1536–1559) • Fryderyk II (1559–1588) • Chrystian IV (1588–1648) • Fryderyk III (1648–1670) • Chrystian V (1670–1699) • Fryderyk IV (1699–1730) • Chrystian VI (1730–1746) • Fryderyk V (1746–1766) • Chrystian VII (1766–1784) • Fryderyk VI (1784–1814)
Królestwo Norwegii
Oldenburgowie
Christian Frederik (regent 1814) • Christian Frederik (1814)
Unia
szwedzko-
norweska
Oldenburgowie
Karol II (1814–1818)
Karol III Jan (1818–1844) • Oskar I (1844–1859) • Karol IV (1859–1872) • Oskar II (1872–1905)
Królestwo Norwegii
Oldenburgowie
Haakon VII (1905–1957) • Olaf V (1957–1991) • Harald V (od 1991)
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Oskar_I&oldid=49627613”