Oskar I

Oskar I
— Z Bożej łaski król Szwecji, Norwegii, Gotów i Wenedów etc. etc. —
Rätt och sanning Prawo i prawda
król Szwecji i Norwegii
Okres	od 8 marca 1844 do 8 lipca 1859
Poprzednik	Karol XIV Jan
Następca	Karol XV
Dane biograficzne
Dynastia	Bernadotte
Data urodzenia	4 lipca 1799
Data śmierci	8 lipca 1859
Ojciec	Karol XIV Jan
Matka	Dezyderia Clary-Bernadotte
Żona	Józefina de Beauharnais-Bernadotte
Dzieci	Karol XV, Gustaw, Oskar II, Eugenia, August
Odznaczenia

Rodzina królewska, 1837

Oskar I, urodzony jako Józef Franciszek Oskar Bernadotte, fr. Joseph François Oscar Bernadotte (ur. 4 lipca 1799 w Paryżu, zm. 8 lipca 1859 w Sztokholmie) – król Szwecji i Norwegii w latach 1844–1859.

Syn króla Szwecji i Norwegii Karola XIV Jana oraz Dezyderii Clary. Ojciec królów Szwecji i Norwegii: Karola XV i Oskara II.

Życiorys

Urodził się jako syn francuskiego generała. Do 1810 roku mieszkał we Francji. Po adopcji jego ojca przez króla szwedzkiego Karola XIII młody Oskar przeprowadził się do Szwecji, gdzie uzyskał staranne wykształcenie, zgodne z wymaganiami stawianymi przed następcą tronu oraz opanował biegle język szwedzki. W latach 1824 i 1833 pełnił rolę wicekróla Norwegii.

Był zwolennikiem liberalizmu. Natychmiast po wstąpieniu na połączony tron Szwecji i Norwegii przeprowadził szereg reform państwowych, m.in. oświaty i więziennictwa. Wprowadził nowy system dziedziczenia majątku uwzględniający równe prawa mężczyzn i kobiet, wolność prasy, działał na rzecz polepszenia losu biedoty.

W 1848 roku przeciwstawił się próbie zmiany porządku konstytucyjnego i zablokował reformy zwiększające uprawnienia szwedzkiego parlamentu.

Był bardzo aktywny w polityce zagranicznej. Dążył do stworzenia unii państw skandynawskich na wzór unii kalmarskiej. W 1848 roku poparł Danię w konflikcie z Prusami. Usiłował też objąć tron tego kraju po bezpotomnym Fryderyku VII. W okresie wojny krymskiej, licząc na odzyskanie Finlandii, rozpoczął pertraktacje z Francją i Zjednoczonym Królestwem. Jego dążenia do sojuszu z tymi dwoma państwami i rozpoczęcie przygotowań do wojny zmusiły Rosję do zakończenia działań wojennych i przystąpienia do pertraktacji pokojowych.

W 1856 roku na konferencji pokojowej w Paryżu Szwecja przedstawiła szereg żądań wobec Rosji. Wywalczyła jednak tylko demilitaryzację Wysp Alandzkich.

W 1857 roku Oskar I ze względu na stan zdrowia zdecydował się na odsunięcie z życia publicznego. Król cierpiący na nowotwór mózgu nie abdykował jednak, ale wyznaczył regentem księcia Skanii.

Oskar I zmarł dwa lata później w Sztokholmie. Tron Szwecji i Norwegii objął po nim syn Karol XV.

Życie prywatne

19 czerwca 1823 roku Oskar poślubił Józefinę de Beauharnais, księżniczkę von Leuchtenberg. Para miała pięcioro dzieci.

• Karola – księcia Skanii, króla Szwecji i Norwegii w latach 1859–1872
• Gustawa – księcia Upplandu
• Oskara – księcia Östergötland, króla Szwecji i Norwegii w latach 1872–1907
• Eugenię
• Augusta – księcia Dalarny

Bibliografia

• Słownik władców Europy nowożytnej i najnowszej, JózefJ. Dobosz (red.), MaciejM. Serwański (red.), IlonaI. Czamańska, Poznań: Wydaw. Poznańskie, 1998, ISBN 83-86138-35-1, OCLC 830195365 .
• MałgorzataM. Hertmanowicz-Brzoza MałgorzataM., KamilK. Stepan KamilK., Słownik władców świata, Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa, 2005, ISBN 83-7435-077-6, OCLC 749692036 .