Oskar I
| ||||
| ||||
| ||||
| ||||
| Rätt och sanning Prawo i prawda | ||||
| król Szwecji i Norwegii | ||||
| Okres | od 8 marca 1844 do 8 lipca 1859 | |||
| Poprzednik | Karol XIV Jan | |||
| Następca | Karol XV | |||
| Dane biograficzne | ||||
| Dynastia | Bernadotte | |||
| Data urodzenia | 4 lipca 1799 | |||
| Data śmierci | 8 lipca 1859 | |||
| Ojciec | Karol XIV Jan | |||
| Matka | Dezyderia Clary | |||
| Żona | Józefina de Beauharnais-Leuchtenberg | |||
| Dzieci | Karol XV Gustaw Oskar II Eugenia August | |||
| Odznaczenia | ||||
      
| ||||
Oskar I (ur. 4 lipca 1799 w Paryżu, zm. 8 lipca 1859 w Sztokholmie jako Joseph François Oscar Bernadotte) – król Szwecji i Norwegii w latach 1844–1859.
Syn króla Szwecji i Norwegii Karola XIV Jana oraz jego żony, Dezyderii Clary, byłej narzeczonej Napoleona. Ojciec dwóch królów Szwecji i Norwegii: Karola XV i Oskara II.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się jako syn francuskiego generała. Do 1810 roku mieszkał we Francji. Po adopcji jego ojca przez króla szwedzkiego Karola XIII młody Oskar przeprowadził się do Szwecji, gdzie uzyskał staranne wykształcenie, zgodne z wymaganiami stawianymi przed następcą tronu oraz opanował biegle język szwedzki. W latach 1824 i 1833 pełnił rolę wicekróla Norwegii. Jej ojcem chrzestnym był Napoleon Bonaparte[1].
Był zwolennikiem liberalizmu. Natychmiast po wstąpieniu na połączony tron Szwecji i Norwegii przeprowadził szereg reform państwowych, m.in. oświaty i więziennictwa. Wprowadził nowy system dziedziczenia majątku uwzględniający równe prawa mężczyzn i kobiet, wolność prasy, działał na rzecz polepszenia losu biedoty.
W 1848 roku przeciwstawił się próbie zmiany porządku konstytucyjnego i zablokował reformy zwiększające uprawnienia szwedzkiego parlamentu.
Był bardzo aktywny w polityce zagranicznej. Dążył do stworzenia unii państw skandynawskich na wzór unii kalmarskiej. W 1848 roku poparł Danię w konflikcie z Prusami. Usiłował też objąć tron tego kraju po bezpotomnym Fryderyku VII. W okresie wojny krymskiej, licząc na odzyskanie Finlandii, rozpoczął pertraktacje z Francją i Zjednoczonym Królestwem. Jego dążenia do sojuszu z tymi dwoma państwami i rozpoczęcie przygotowań do wojny zmusiły Rosję do zakończenia działań wojennych i przystąpienia do pertraktacji pokojowych.
W 1856 roku na konferencji pokojowej w Paryżu Szwecja przedstawiła szereg żądań wobec Rosji. Wywalczyła jednak tylko demilitaryzację Wysp Alandzkich.
W 1857 roku Oskar I ze względu na stan zdrowia zdecydował się na odsunięcie z życia publicznego. Król cierpiący na nowotwór mózgu nie abdykował jednak, ale wyznaczył regentem księcia Skanii.
Oskar I zmarł dwa lata później w Sztokholmie. Tron Szwecji i Norwegii objął po nim syn Karol XV.
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
22 maja 1823 roku w pałacu Leuchtenbergów w Monachium ożenił się z Józefiną de Bauharnais-Leuchtenberg, wnuczką żony Napoleona, Józefiny, po której otrzymała imię. Ceremonia ślubna została powtórzona w stolicy Szwecji, Sztokholmie, 19 czerwca tego samego roku[2]. Dzięki temu małżeństwu szwedzka rodzina królewska weszła w posiadanie tiary Cameo – jednego z najbardziej znanych współcześnie diademów[3][4][5][6].
Oskar i Józefina mieli wspólnie pięcioro dzieci:
- Karol (szw. Karl Ludvig Eugen; ur. 3 maja1826 w Sztokholmie, zm. 18 września 1872 w Malmö) – późniejszy król Szwecji i Norwegii (odpowiednio jako Karol XV i Karol IV) w latach 1859–1872.
- Gustaw (szw. Frans Gustaf Oscar; ur. 18 czerwca 1827 w Solnie, zm. 24 września 1852 w Christianii) – książę Szwecji, Norwegii i Upplandu, kompozytor.
- Oskar (szw. Oscar Fredrik; (ur. 21 stycznia 1829 w Sztokholmie, zm. 8 grudnia 1907 tamże) – późniejszy król Szwecji w latach 1872–1907 i Norwegii w latach 1872–1905 jako Oskar II.
- Eugenia (szw. Charlotta Eugenia Augusta Amalia Albertina; ur. 24 kwietnia 1830 w Sztokholmie, zm. 23 kwietnia 1889tamże) – księżniczka Szwecji i Norwegii z dynastii Bernadotte, kompozytorka, pisarka, rzeźbiarka, malarka.
- August (szw. Nikolaus August; ur. 24 sierpnia 1831 w Drottningholm, zm. 4 marca 1873 w Sztokholmie) – książę Szwecji, Norwegii i Dalarny z dynastii Bernadotte, wojskowy, od 1872 Generallöjtnant (odpowiednik polskiego Generała Dywizji).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Słownik władców Europy nowożytnej i najnowszej, Józef Dobosz (red.), Maciej Serwański (red.), Ilona Czamańska, Poznań: Wydaw. Poznańskie, 1998, ISBN 83-86138-35-1, OCLC 830195365.
- Małgorzata Hertmanowicz-Brzoza, Kamil Stepan, Słownik władców świata, Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa, 2005, ISBN 83-7435-077-6, OCLC 749692036.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Jean Baptiste Bernadotte/Carl XIV Johan (1763-1844) - The Royal Forums, www.theroyalforums.com [dostęp 2021-06-23].
- ↑ "Dziękuję za podarowanie mi mojego księcia" - 10 rocznica ślubu księżniczki Victorii i księcia Daniela [dostęp 2021-06-13].
- ↑ Emma Samuel, Tiara of the Month: The Cameo Parure belonging to the Swedish Royal Family, Tatler [dostęp 2021-06-13] (ang.).
- ↑ The Royal Order of Sartorial Splendor: Tiara Thursday: The Cameo Tiara, The Royal Order of Sartorial Splendor, 1 marca 2012 [dostęp 2021-06-13].
- ↑ The Swedish Cameo Tiara, The Practical Gemologist [dostęp 2021-06-13] (ang.).
- ↑ Sobota z tiarą - The Cameo Tiara [dostęp 2021-06-13].
