SM UC-75

To jest dobry artykuł
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
SM UC-75
Ilustracja
SM UC-56, siostrzany okręt UC-75
Klasa

okręt podwodny

Typ

UC II

Projekt

41

Historia
Stocznia

Vulcan, Hamburg

Położenie stępki

1916

Wodowanie

6 listopada 1916

 Kaiserliche Marine
Wejście do służby

6 grudnia 1916

Zatopiony

31 maja 1918

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność
• na powierzchni
• w zanurzeniu


410 ton
493 tony

Długość

50,45 m

Szerokość

5,22 m

Zanurzenie

3,65 m

Zanurzenie testowe

50 m

Rodzaj kadłuba

dwukadłubowy

Materiał kadłuba

stal

Napęd
2 silniki Diesla o łącznej mocy 440 kW (600 KM)
2 silniki elektryczne o łącznej mocy 460 kW (620 KM)
2 śruby
Prędkość
• na powierzchni
• w zanurzeniu


11,8 węzła
7,3 w.

Zasięg

powierzchnia: 10 230 Mm przy 7 w.
zanurzenie: 52 Mm przy 4 w.

Uzbrojenie
18 min UC/200, 1 działo kal. 88 mm L/30, 7 torped
Wyrzutnie torpedowe

3 × 500 mm

Załoga

26

SM UC-75 – niemiecki podwodny stawiacz min z okresu I wojny światowej, jedna z 64 zbudowanych jednostek typu UC II. Zwodowany 6 listopada 1916 roku w stoczni Vulcan w Hamburgu, został przyjęty do służby w Kaiserliche Marine 6 grudnia 1916 roku. W czasie służby operacyjnej w składzie 1. Flotylli U-Bootów Hochseeflotte i Flotylli Flandria okręt odbył 13 patroli bojowych, w wyniku których zatonęło 56 statków o łącznej pojemności 82 864 BRT i dwa okręty o łącznej wyporności 1555 ton, zaś dziewięć statków o łącznej pojemności 40 248 BRT zostało uszkodzonych. SM UC-75 zatonął 31 maja 1918 roku na Morzu Północnym staranowany przez brytyjski niszczyciel HMS „Fairy”.

Projekt i budowa[edytuj | edytuj kod]

Dokonania pierwszych niemieckich podwodnych stawiaczy min typu UC I, a także zauważone niedostatki tej konstrukcji, skłoniły dowództwo Cesarskiej Marynarki Wojennej z admirałem von Tirpitzem na czele do działań mających na celu budowę nowego, znacznie większego i doskonalszego typu okrętu podwodnego. Opracowany latem 1915 roku projekt okrętu, oznaczonego później jako typ UC II, tworzony był równolegle z projektem przybrzeżnego torpedowego okrętu podwodnego typu UB II[1]. Głównymi zmianami w stosunku do poprzedniej serii były: instalacja wyrzutni torpedowych i działa pokładowego, zwiększenie mocy i niezawodności siłowni, oraz wzrost prędkości i zasięgu jednostki, kosztem rezygnacji z możliwości łatwego transportu kolejowego (ze względu na powiększone rozmiary)[1][2].

SM[a] UC-75 zamówiony został 12 stycznia 1916 roku jako jednostka z III serii okrętów typu UC II (numer projektu 41, nadany przez Inspektorat Okrętów Podwodnych[3]), w ramach wojennego programu rozbudowy floty[4][5]. Został zbudowany w stoczni Vulcan w Hamburgu jako jeden z sześciu okrętów III serii zamówionych w tej wytwórni[4][6][7]. UC-75 otrzymał numer stoczniowy 80 (Werk 80)[5][8]. Stępkę okrętu położono w 1916 roku[8], a zwodowany został 6 listopada 1916 roku[9][10]. Koszt budowy okrętu wyniósł 2 mln 86 tys. marek[11].

Dane taktyczno-techniczne[edytuj | edytuj kod]

SM UC-75 był średniej wielkości przybrzeżnym okrętem podwodnym o konstrukcji dwukadłubowej[2]. Długość całkowita wynosiła 50,45 metra[b], szerokość 5,22 metra i zanurzenie 3,65 metra[8][11]. Wykonany ze stali kadłub sztywny miał 39,3 metra długości i 3,61 metra szerokości, a wysokość (od stępki do szczytu kiosku) wynosiła 7,46 metra[13]. Wyporność w położeniu nawodnym wynosiła 410 ton, a w zanurzeniu 493 tony[6][12]. Jednostka miała wysoki, ostry dziób przystosowany do przecinania sieci przeciwpodwodnych; do jej wnętrza prowadziły trzy luki: pierwszy przed kioskiem, drugi w kiosku, a ostatni w części rufowej, prowadzący do maszynowni[14]. Cylindryczny kiosk miał średnicę 1,4 metra i wysokość 1,8 metra, obudowany był opływową osłoną[14]. Okręt napędzany był na powierzchni przez dwa 6-cylindrowe, czterosuwowe silniki wysokoprężne Körting o łącznej mocy 440 kW (600 KM), zaś pod wodą poruszał się dzięki dwóm silnikom elektrycznym SSW o łącznej mocy 460 kW (620 KM)[6][8]. Dwa wały napędowe obracały dwie śruby wykonane z brązu manganowego (o średnicy 1,9 metra i skoku 0,9 metra)[14]. Okręt osiągał prędkość 11,8 węzła na powierzchni i 7,3 węzła w zanurzeniu[6][8]. Zasięg wynosił 10 230 Mm przy prędkości 7 węzłów w położeniu nawodnym oraz 52 Mm przy prędkości 4 węzłów pod wodą[8][11][c]. Zbiorniki mieściły 55 ton paliwa[8][11][d], a energia elektryczna magazynowana była w dwóch bateriach akumulatorów 26 MAS po 62 ogniwa, zlokalizowanych pod przednim i tylnym pomieszczeniem mieszkalnym załogi[4][15]. Okręt miał siedem zewnętrznych zbiorników balastowych[14]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 50 metrów[13][16], zaś czas wykonania manewru zanurzenia 40 sekund[17].

Głównym uzbrojeniem okrętu było 18 min kotwicznych typu UC/200 w sześciu skośnych szybach minowych o średnicy 100 cm, usytuowanych w podwyższonej części dziobowej jeden za drugim w osi symetrii okrętu, pod kątem do tyłu (sposób stawiania – „pod siebie”)[2][18]. Układ ten powodował, że miny trzeba było stawiać na zaplanowanej przed rejsem głębokości, gdyż na morzu nie było do nich dostępu (co znacznie zmniejszało skuteczność okrętów)[19][18]. Wyposażenie uzupełniały dwie zewnętrzne wyrzutnie torped kalibru 500 mm (umiejscowione powyżej linii wodnej na dziobie, po obu stronach szybów minowych), jedna wewnętrzna wyrzutnia torped kal. 500 mm na rufie (z łącznym zapasem 7 torped) oraz umieszczone przed kioskiem działo pokładowe kal. 88 mm L/30, z zapasem amunicji wynoszącym 130 naboi[2][13][20]. Okręt wyposażony był w trzy peryskopy Zeissa oraz kotwicę grzybkową o masie 272 kg[14].

Załoga okrętu składała się z 3 oficerów oraz 23 podoficerów i marynarzy[17][21][e].

Służba[edytuj | edytuj kod]

1916 rok[edytuj | edytuj kod]

6 grudnia 1916 roku SM UC-75 został przyjęty do służby w Cesarskiej Marynarce Wojennej[5][10]. Dowództwo jednostki objął por. mar. (niem. Oberleutnant zur See) Georg Paech[23].

1917 rok[edytuj | edytuj kod]

13 stycznia 1917 roku dowodzący okrętem por. mar. Georg Paech został awansowany na stopień kpt. mar. (niem. Kapitänleutnant)[23]. Po okresie szkolenia okręt został 10 lutego przydzielony do 1. Flotylli U-Bootów Hochseeflotte[5]. 17 marca nowym dowódcą U-Boota został mianowany por. mar. Johannes Lohs[24].

W dniach 22 marca – 4 kwietnia UC-75 przeprowadził operację bojową, stawiając u wschodniego wybrzeża Anglii pięć zagród składających się łącznie z 18 min[25]. 25 marca w odległości 17 Mm na wschód od Peterhead U-Boot zatopił zbudowany w 1904 roku norweski parowiec „Marshall” o pojemności 1123 BRT, przewożący węgiel i pasażerów z Newcastle upon Tyne do Tromsø (nikt nie zginął)[26]. Tego dnia okręt zatrzymał i zatopił trzy brytyjskie trawlery: zbudowany w 1887 roku „Industria” o pojemności 133 BRT (u wybrzeży Szkocji, łodzi z 9-osobową załogą nigdy nie odnaleziono)[27], pochodzący z 1908 roku „Median” o pojemności 214 BRT (30 Mm na południowy wschód od Aberdeen, nikt nie zginął)[28] i zbudowany w 1892 roku „Rosslyn” o pojemności 113 BRT (bez strat w ludziach, około 55 Mm na południowy wschód od Aberdeen)[29]. Trzy dni później ten sam los spotkał kolejny, zbudowany w 1893 roku brytyjski trawler „Expedient” (145 BRT) – jednostkę opuściła dziewięcioosobowa załoga, ale nigdy ich nie odnaleziono[30]. 29 marca w odległości 6 Mm na północ od Whitby UC-75 zatopił zbudowany w 1878 roku belgijski parowiec „Schaldis” o pojemności 1241 BRT, płynący z ładunkiem węgla z Dunston do Calais[31].

W maju 1917 roku UC-75 oraz pozostałe okręty wchodzące w skład 1. Flotylli (U-71, U-80, UC-29, UC-31, UC-33, UC-41, UC-42, UC-44, UC-45, UC-49, UC-50, UC-51, UC-55 i UC-77) postawiły wokół Wysp Brytyjskich 50 zagród minowych[32]. 1 maja nieopodal przylądka Land’s End U-Boot zatrzymał i zatopił z działa pokładowego zbudowany w 1902 roku rosyjski żaglowiec „Alide” (175 BRT), przewożący stemple z La Rochelle do Cardiff[33]. 3 maja w kanale La Manche okręt zatrzymał i zatopił siedem brytyjskich łodzi rybackich: „Carberry King” (31 BRT), „Eleanor” (31 BRT), „Fastnet” (31 BRT), „Hibernia” (21 BRT), „Lucky Lass” (10 BRT), „North Star” (15 BRT) i „Sir Edward Birkbeck” (23 BRT)[32][34]. Nazajutrz UC-75 w odległości około 30 Mm na południe od Waterford zatrzymał i po zejściu załogi zatopił zbudowany w 1870 roku francuski żaglowiec „Marie” o pojemności 133 BRT, transportujący stemple z Camaret-sur-Mer[35][f]. 5 maja U-Boot na południe od latarni morskiej Mine Head zatopił w ataku torpedowym brytyjski slup HMS „Lavender” o wyporności 1200 ton (na pozycji 51°55′N 7°19′W/51,916667 -7,316667, ze stratą 22 członków załogi)[36]. Następnego dnia w odległości 12 Mm na zachód od latarni morskiej Trevose Head okręt zatrzymał i po ewakuacji załogi zatopił ogniem artyleryjskim zbudowany w 1873 roku francuski bark „President” o pojemności 354 BRT, transportujący 250 ton rudy żelaza z Saint-Malo do Swansea (na pozycji 50°31′N 5°21′W/50,516667 -5,350000)[37]. 15 maja o godzinie 8:00 w odległości 15 Mm na zachód od Lizard Point U-Boot storpedował bez ostrzeżenia zbudowany w 1903 roku uzbrojony brytyjski parowiec „Polymnia” (2426 BRT), przewożący ładunek rudy żelaza i owoce z Huelvy do Wielkiej Brytanii. Statek zatonął na pozycji 49°54′N 5°34′W/49,900000 -5,566667, a na jego pokładzie zginęło osiem osób[38][39].

7 czerwca w odległości 20 Mm na południowy wschód od Lizard Point UC-75 zatrzymał i po zejściu załogi zatopił z działa pokładowego zbudowany w 1909 roku brytyjski trzymasztowy szkuner ze stalowym kadłubem „Wilhelm” o pojemności 187 BRT, transportujący węgiel na trasie Glasgow – Lannion (na pozycji 49°46′N 4°46′W/49,766667 -4,766667)[38][40]. 11 czerwca w odległości 43 Mm na południowy zachód od Bishop Rock okręt storpedował bez ostrzeżenia zbudowany w 1896 roku uzbrojony brytyjski parowiec „Anglian” (5532 BRT), płynący z ładunkiem drobnicy z Bostonu do Londynu. Statek zatonął na pozycji 49°22′N 7°12′W/49,366667 -7,200000 ze stratą jednego załoganta[38][41]. Nazajutrz, nieopodal Queenstown, zatrzymał żaglowiec, który po zbliżeniu się do niego U-Boota otworzył ogień artyleryjski, uzyskując kilka niegroźnych dla okrętu podwodnego trafień. UC-75 zanurzył się i odpłynął, a jego niedoszłą ofiarą był brytyjski statek-pułapka HMS „Prize”[42]. 18 czerwca na pozycji 50°00′N 8°30′W/50,000000 -8,500000 okręt storpedował i uszkodził zbudowany w 1913 roku brytyjski parowiec „Kathlamba” (6382 BRT), płynący z ładunkiem drobnicy z Melbourne do Londynu (obyło się bez strat w ludziach)[43]. Następnego dnia UC-75 w odległości 33 Mm na południowy zachód od Bishop Rock storpedował bez ostrzeżenia i zatopił zbudowany w 1909 roku uzbrojony brytyjski parowiec „Kelso” o pojemności 1292 BRT, płynący z ładunkiem drobnicy z Porto do Londynu (nikt nie zginął)[38][44]. 20 czerwca U-Boot nieopodal latarni morskiej Portland Bill zatrzymał i po ewakuacji załóg zatopił ogniem pokładowej artylerii dwa żaglowce: zbudowany w 1862 roku brytyjski szkuner „Benita” (130 BRT), przewożący kamień z Cherbourga do Poole[38][45] oraz pochodzący z 1901 roku francuski szkuner „Bidartaise” (123 BRT), płynący pod balastem z Cherbourga do Swansea[46].

29 lipca na południowy wschód od Wicklow UC-75 zatopił zbudowany w 1903 roku francuski parowiec „Saint Marcouf” o pojemności 1117 BRT, płynący na trasie Firth of Clyde – Rouen (na pozycji 52°53′N 5°50′W/52,883333 -5,833333, nikt nie zginął)[47]. 1 sierpnia u wybrzeży Waterford okręt storpedował bez ostrzeżenia i zatopił zbudowany w 1905 roku uzbrojony brytyjski parowiec pasażerski „Karina” (4222 BRT), przewożący pasażerów, olej palmowy i zboże (na pokładzie śmierć poniosło 11 osób)[38][48]. Dwa dni później w odległości 4 Mm na południe od St Mary’s U-Boot storpedował bez ostrzeżenia i zatopił zbudowany w 1917 roku uzbrojony brytyjski parowiec „Beechpark” o pojemności 4763 BRT, transportujący węgiel i koks z Newcastle upon Tyne do Port Saidu (na pozycji 49°51′N 6°17′W/49,850000 -6,283333, bez strat w ludziach)[38][49]. Tego dnia w odległości 20 Mm na południe od Start Point okręt stoczył pojedynek artyleryjski ze zbudowanym w 1892 roku brytyjskim statkiem-pułapką HMS „Mary B. Mitchell” (227 BRT), uszkadzając przeciwnika[50].

5 sierpnia SM UC-75 został przydzielony do Flotylli Flandria[5]. 25 sierpnia u wybrzeży Wexford okręt storpedował bez ostrzeżenia i zatopił zbudowany w 1905 roku uzbrojony brytyjski parowiec „Cymrian” o pojemności 1014 BRT, płynący z Newport do Dublina (na pokładzie śmierć poniosło 10 osób)[38][51]. 29 sierpnia w odległości 16 Mm na południowy wschód od Ballycotton (Cork) U-Boot zatrzymał i zatopił za pomocą torpedy zbudowany w 1892 roku brytyjski czteromasztowy bark ze stalowym kadłubem „Cooroy” (2470 BRT), przewożący azotany z Tocopilli do Liverpoolu (zginęło siedem osób)[38][52]. Tego dnia na postawioną przez okręt podwodny w Kanale Świętego Jerzego minę wszedł zbudowany w 1917 roku uzbrojony brytyjski parowiec „Lynburn” o pojemności 587 BRT, płynący z Cork do Whitehaven (statek zatonął ze stratą ośmiu załogantów)[38][53]. 28 września na postawionej przez U-Boota nieopodal Holyhead minie doznał uszkodzeń zbudowany w 1893 roku brytyjski parowiec „William Middleton” (2543 BRT), płynący z ładunkiem siana z Dublina do Falmouth (na pokładzie zginęły dwie osoby)[54].

9 października w odległości 1,5 Mm na wschód od Drummore (Wigtownshire) okręt zatopił z działa pokładowego zbudowany w 1904 roku uzbrojony brytyjski parowiec „Main” (715 BRT), płynący pod balastem z Belfastu do Liverpoolu (w wyniku ostrzału na pokładzie zginęło 12 osób)[55][56][g]. Trzy dni później nieopodal Dublina UC-75 storpedował bez ostrzeżenia i zatopił zbudowany w 1898 roku uzbrojony brytyjski parowiec „W.M. Barkley” o pojemności 569 BRT, płynący z ładunkiem stoutu z Dublina do Liverpoolu (zginęły cztery osoby, w tym kapitan)[55][57]. 13 października w odległości 15 Mm na północny zachód od South Stack okręt storpedował bez ostrzeżenia i zatopił zbudowany w 1916 roku uzbrojony brytyjski parowiec „Eskmere” (2293 BRT), płynący pod balastem z Belfastu do Barry (śmierć poniosło 20 załogantów wraz z kapitanem)[55][58]. 19 października U-Boot na wschód od latarni morskiej Portland Bill storpedował bez ostrzeżenia i zatopił zbudowany w 1904 roku uzbrojony brytyjski parowiec „Hazelwood” o pojemności 3120 BRT, płynący z ładunkiem węgla z Newcastle upon Tyne. W wyniku ataku zginęła cała, licząca 32 osoby załoga statku[55][59].

3 listopada na południe od wyspy Man UC-75 storpedował zbudowany w 1899 roku brytyjski parowiec pasażerski „Atlantian” o pojemności 9399 BRT, płynący z ładunkiem drobnicy z Galveston do Liverpoolu. W wyniku ataku statek został uszkodzony, a na jego pokładzie nikt nie zginął[60]. Nazajutrz na północny zachód od Girvan (na pozycji 55°20′N 5°10′W/55,333333 -5,166667) okręt zatopił w ataku torpedowym zbudowany w 1903 roku francuski parowiec „Longwy” (2315 BRT), płynący z Bilbao do Firth of Clyde. Zginęła cała załoga statku licząca 38 osób[61]. 8 listopada na wschód od Skerries U-Boot zatrzymał i po ewakuacji załogi zatopił ogniem artyleryjskim zbudowany w 1890 roku brytyjski parowiec „The Marquis” (373 BRT), płynący z ładunkiem wapnia z Abergele do Ayr[55][62].

1 grudnia w odległości 14 Mm na południowy wschód od latarni morskiej Royal Sovereign UC-75 storpedował bez ostrzeżenia i zatopił dwa uzbrojone brytyjskie parowce: zbudowany w 1917 roku „Euphorbia” o pojemności 3109 BRT, płynący z ładunkiem ryżu z Basejn do Londynu (zginęło 14 załogantów)[55][63] i pochodzący z 1889 roku „Rydal Hall” (3314 BRT), płynący z ładunkiem rudy manganu z Kalkuty do Dunkierki (śmierć poniosły 23 osoby)[55][64]. Trzy dni później w wyniku ataku torpedowego przeprowadzonego w Kanale Świętego Jerzego uszkodzeń doznał zbudowany w 1899 roku brytyjski parowiec „Milton” o pojemności 3267 BRT, płynący pod balastem z Manchesteru do Barry (zginął jeden marynarz)[65]. 7 grudnia w zatoce Caernarvon U-Boot storpedował bez ostrzeżenia i zatopił zbudowany w 1909 roku uzbrojony brytyjski parowiec „Earl Of Elgin” o pojemności 4448 BRT, płynący pod balastem z Milford Haven do Dublina (na pokładzie zginęło 18 załogantów, w tym kapitan)[55][66]. 28 grudnia na postawione przez okręt podwodny miny weszły dwie brytyjskie jednostki: zbudowana w 1913 roku pilotówka „Alfred H. Read” (457 BRT), która zatonęła u ujścia rzeki Mersey ze stratą 39 załogantów[55][67] oraz pochodzący z 1906 roku uzbrojony parowiec „Chirripo” o pojemności 4050 BRT, płynący z ładunkiem drobnicy z Liverpoolu do Kingston, który zatonął na podejściu do portu w Belfaście (obyło się bez strat w ludziach)[55][68].

1918 rok[edytuj | edytuj kod]

3 stycznia 1918 roku na południe od wyspy Wight UC-75 storpedował i zatopił zbudowany w 1896 roku norweski parowiec „Asborg” o pojemności 2750 BRT, płynący z ładunkiem węgla i płyt stalowych z Newcastle upon Tyne do Livorno (na pozycji 50°31′N 1°16′W/50,516667 -1,266667, bez strat w ludziach)[69]. Nazajutrz nieopodal Berry Head okręt zatrzymał i zatopił trzy brytyjskie żaglowe łodzie rybackie: „Day Spring” (39 BRT), „Gratitude” (40 BRT) i „Varuna” (40 BRT)[34]. 5 stycznia 10 Mm na południowy wschód od latarni morskiej Portland Bill U-Boot storpedował bez ostrzeżenia i zatopił zbudowany w 1904 roku uzbrojony brytyjski parowiec „Iolanthe” o pojemności 3081 BRT, płynący z ładunkiem siana i samochodów ciężarowych z Firth of Clyde do St Helen’s Roads (na pozycji 50°28′N 2°12′W/50,466667 -2,200000, bez strat w ludziach)[55][70]. Następnego dnia w odległości 10 Mm od Start Point okręt uszkodził zbudowany w 1912 roku brytyjski zbiornikowiec „Arca” (4839 BRT), płynący na trasie Southampton – Devonport (obyło się bez strat w ludziach)[71]. 7 stycznia UC-75 storpedował i zatopił w kanale La Manche dwa alianckie parowce: zbudowany w 1908 roku uzbrojony brytyjski „Gascony” o pojemności 3133 BRT, przewożący towary rządowe z Southampton do Calais (nikt nie zginął)[55][72] oraz pochodzący z 1895 roku francuski „Leon” (2401 BRT), płynący z Newcastle upon Tyne do Londynu (na pozycji 50°32′N 1°01′W/50,533333 -1,016667, ze stratą czterech załogantów)[73].

31 stycznia nowym dowódcą U-Boota został mianowany por. mar. Walter Schmitz, sprawujący wcześniej komendę nad UC-4[74]. 5 marca w odległości 5 Mm na południe od Wolf Rock (na pozycji 49°52′N 5°52′W/49,866667 -5,866667) okręt zatrzymał i zatopił zbudowaną w 1907 roku belgijską łódź rybacką „Edouard Marie” o pojemności 32 BRT[75]. 9 marca nieopodal Barrow-in-Furness ten sam los spotkał brytyjską łódź rybacką „Marguerite” (10 BRT)[76]. Następnego dnia UC-75 zatrzymał i zatopił dwie kolejne brytyjskie żaglowe łodzie rybackie: „Sunrise” (56 BRT) i „Wave” (47 BRT)[34]. 13 marca w odległości 14 Mm na południe od latarni morskiej South Stack okręt zatopił w ataku torpedowym zbudowany w 1897 roku hiszpański parowiec „Arno Mendi” o pojemności 2827 BRT, płynący z ładunkiem rudy miedzi z Agua Amarga (Almería) do Ayr[77]. Nazajutrz w Kanale Świętego Jerzego U-Boot storpedował bez ostrzeżenia i zatopił zbudowany w 1907 roku uzbrojony brytyjski parowiec „Tweed” o pojemności 1777 BRT, płynący z ładunkiem węgla z Firth of Clyde do Devonport (na pozycji 52°11′N 5°50′W/52,183333 -5,833333, bez strat w ludziach)[55][78]. 17 marca w odległości 33 Mm na południowy zachód od Eddystone Rocks okręt zatrzymał i po zejściu załogi zatopił zbudowany w 1877 roku kecz „Eliza Anne” o pojemności 36 BRT[79]. Następnego dnia 10 Mm na północny zachód od latarni morskiej Portland Bill UC-75 przeprowadził atak torpedowy na zbudowany w 1914 roku brytyjski parowiec „Navigator” (3803 BRT), płynący z ładunkiem drobnicy z Middlesborough do Afryki Południowej. Statek został uszkodzony, a na jego pokładzie nikt nie zginął[80]. 28 marca nieopodal Liverpoolu na postawionej przez U-Boota minie doznał uszkodzeń zbudowany w 1912 roku brytyjski parowiec „Dryden” o pojemności 5839 BRT, płynący z ładunkiem pszenicy i drobnicy z Buenos Aires do Liverpoolu (obyło się bez strat w ludziach)[81].

16 kwietnia w kanale La Manche U-Boot storpedował bez ostrzeżenia i zatopił zbudowany w 1913 roku uzbrojony brytyjski parowiec „Hungerford” o pojemności 5811 BRT, płynący pod balastem z Hawru do Nowego Jorku (na pozycji 50°33′N 0°35′W/50,550000 -0,583333, zginęło ośmiu członków załogi)[55][82]. Trzy dni później na tych wodach ten sam los spotkał zbudowany w 1917 roku uzbrojony brytyjski parowiec „War Helmet” (8184 BRT), płynący pod balastem z Londynu do Barry (nikt nie zginął)[55][83].

12 maja 1918 roku na postawioną przez UC-75 24 sierpnia 1917 roku minę wszedł zbudowany w 1905 roku uzbrojony brytyjski parowiec „Benlawers” (3949 BRT), płynący z Liverpoolu do Barry. Statek został uszkodzony na pozycji 52°54′N 4°44′W/52,900000 -4,733333, a na jego pokładzie śmierć poniosło pięć osób[84]. 29 maja nieopodal latarni morskiej Flamborough okręt podwodny zatopił w ataku torpedowym zbudowany w 1909 roku brytyjski uzbrojony trawler HMT[h] „Dirk” (181 BRT)[i], który zatonął na pozycji 54°08′N 0°11′E/54,133333 0,183333 ze stratą 20 członków załogi[85].

31 maja o godzinie 2:30, nieopodal latarni morskiej Flamborough, UC-75 podczas ataku na konwój został ostrzelany i staranowany przez brytyjski niszczyciel HMS „Fairy” (355 ton)[5][86]. Okręt podwodny zatonął ze stratą 19 z liczącej w tym rejsie 25 osób załogi na pozycji 53°57′N 0°09′W/53,950000 -0,150000; ocalał ranny dowódca, który jednak w wyniku odniesionych ran zmarł po pobycie w niewoli 4 marca 1919 roku[87][j]. W wyniku uszkodzeń odniesionych podczas taranowania zatonął również brytyjski niszczyciel (nikt nie zginął)[88][89].

Podsumowanie działalności bojowej[edytuj | edytuj kod]

SM UC-75 odbył 13 rejsów operacyjnych, w wyniku których zatonęło 56 statków o łącznej pojemności 82 864 BRT i dwa okręty o łącznej wyporności 1555 ton, zaś dziewięć statków o łącznej pojemności 40 248 BRT zostało uszkodzonych[34]. Pełne zestawienie zadanych przez niego strat przedstawia poniższa tabela[34]:

Data Nazwa Państwo Tonaż[k] Los jednostki
25 marca 1917 „Industria”  Wielka Brytania 133 zatopiony
25 marca 1917 „Marshall”  Norwegia 1123 zatopiony
25 marca 1917 „Median”  Wielka Brytania 214 zatopiony
25 marca 1917 „Rosslyn”  Wielka Brytania 113 zatopiony
28 marca 1917 „Expedient”  Wielka Brytania 145 zatopiony
29 marca 1917 „Schaldis”  Belgia 1241 zatopiony
1 maja 1917 „Alide”  Republika Rosyjska 175 zatopiony
3 maja 1917 „Carberry King”  Wielka Brytania 31 zatopiony
3 maja 1917 „Eleanor”  Wielka Brytania 31 zatopiony
3 maja 1917 „Fastnet”  Wielka Brytania 31 zatopiony
3 maja 1917 „Hibernia”  Wielka Brytania 21 zatopiony
3 maja 1917 „Lucky Lass”  Wielka Brytania 10 zatopiony
3 maja 1917 „North Star”  Wielka Brytania 15 zatopiony
3 maja 1917 „Sir Edward Birkbeck”  Wielka Brytania 23 zatopiony
4 maja 1917 „Marie”  Francja 133 zatopiony
5 maja 1917 HMS „Lavender”  Royal Navy 1200 zatopiony
6 maja 1917 „President”  Francja 354 zatopiony
15 maja 1917 „Polymnia”  Wielka Brytania 2426 zatopiony
7 czerwca 1917 „Wilhelm”  Wielka Brytania 187 zatopiony
11 czerwca 1917 „Anglian”  Wielka Brytania 5532 zatopiony
18 czerwca 1917 „Kathlamba”  Wielka Brytania 6382 uszkodzony
19 czerwca 1917 „Kelso”  Wielka Brytania 1292 zatopiony
20 czerwca 1917 „Benita”  Wielka Brytania 130 zatopiony
20 czerwca 1917 „Bidartaise”  Francja 123 zatopiony
29 lipca 1917 „Saint Marcouf”  Francja 1117 zatopiony
1 sierpnia 1917 „Karina”  Wielka Brytania 4222 zatopiony
3 sierpnia 1917 „Beechpark”  Wielka Brytania 4763 zatopiony
25 sierpnia 1917 „Cymrian”  Wielka Brytania 1014 zatopiony
29 sierpnia 1917 „Cooroy”  Wielka Brytania 2470 zatopiony
29 sierpnia 1917 „Lynburn”  Wielka Brytania 587 zatopiony
28 września 1917 „William Middleton”  Wielka Brytania 2543 uszkodzony
9 października 1917 „Main”  Wielka Brytania 715 zatopiony
12 października 1917 „W.M. Barkley”  Wielka Brytania 569 zatopiony
13 października 1917 „Eskmere”  Wielka Brytania 2293 zatopiony
19 października 1917 „Hazelwood”  Wielka Brytania 3120 zatopiony
3 listopada 1917 „Atlantian”  Wielka Brytania 9399 uszkodzony
4 listopada 1917 „Longwy”  Francja 2315 zatopiony
8 listopada 1917 „The Marquis”  Wielka Brytania 373 zatopiony
1 grudnia 1917 „Euphorbia”  Wielka Brytania 3109 zatopiony
1 grudnia 1917 „Rydal Hall”  Wielka Brytania 3314 zatopiony
4 grudnia 1917 „Milton”  Wielka Brytania 3267 uszkodzony
7 grudnia 1917 „Earl Of Elgin”  Wielka Brytania 4448 zatopiony
28 grudnia 1917 „Alfred H. Read”  Wielka Brytania 457 zatopiony
28 grudnia 1917 „Chirripo”  Wielka Brytania 4050 zatopiony
3 stycznia 1918 „Asborg”  Norwegia 2750 zatopiony
4 stycznia 1918 „Day Spring”  Wielka Brytania 39 zatopiony
4 stycznia 1918 „Gratitude”  Wielka Brytania 40 zatopiony
4 stycznia 1918 „Varuna”  Wielka Brytania 40 zatopiony
5 stycznia 1918 „Iolanthe”  Wielka Brytania 3081 zatopiony
6 stycznia 1918 „Arca”  Wielka Brytania 4839 uszkodzony
7 stycznia 1918 „Gascony”  Wielka Brytania 3133 zatopiony
7 stycznia 1918 „Leon”  Francja 2401 zatopiony
5 marca 1918 „Edouard Marie”  Belgia 32 zatopiony
9 marca 1918 „Marguerite”  Wielka Brytania 10 zatopiony
10 marca 1918 „Sunrise”  Wielka Brytania 56 zatopiony
10 marca 1918 „Wave”  Wielka Brytania 47 zatopiony
13 marca 1918 „Arno Mendi”  Hiszpania 2827 zatopiony
14 marca 1918 „Tweed”  Wielka Brytania 1777 zatopiony
17 marca 1918 „Eliza Anne”  Wielka Brytania 36 zatopiony
18 marca 1918 „Navigator”  Wielka Brytania 3803 uszkodzony
28 marca 1918 „Dryden”  Wielka Brytania 5839 uszkodzony
16 kwietnia 1918 „Hungerford”  Wielka Brytania 5811 zatopiony
19 kwietnia 1918 „War Helmet”  Wielka Brytania 8184 zatopiony
12 maja 1918 „Benlawers”  Wielka Brytania 3949 uszkodzony
29 maja 1918 HMT „Dirk”  Royal Navy 181 zatopiony
31 maja 1918 HMS „Fairy”  Royal Navy 355 zatopiony
RAZEM zatopione: 58
uszkodzone: 9

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ SM – Seiner Majestät – [okręt] Jego Mości.
  2. ↑ Od 1917 roku: 52,11 metra[6][12].
  3. ↑ Opracowania znacznie różnią się wartościami zasięgu na powierzchni: Gibson i Prendergast 2014 ↓, s. 313 podają, że wynosił on 6910 mil morskich przy prędkości 7 węzłów, zaś Hutchinson 2001 ↓, s. 52 – 6430 Mm przy prędkości 7 węzłów.
  4. ↑ Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 182 podaje, że zbiorniki okrętu mieściły 63 tony paliwa.
  5. ↑ W momencie zatopienia na pokładzie UC-75 przebywało 25 ludzi[22].
  6. ↑ Załoga została uratowana przez parowiec „Wells City”[35].
  7. ↑ Statek został podniesiony 7 sierpnia 1920 roku i po remoncie powrócił do służby w 1922 roku[56].
  8. ↑ HMT – His Majesty’s Trawler – Trawler Jego Mości.
  9. ↑ Ponieważ uzbrojone trawlery były pierwotnie jednostkami cywilnymi, podana jest ich pojemność brutto, występująca w źródłach, zamiast wyporności podawanej standardowo dla jednostek wojennych.
  10. ↑ UC 75 ↓ podaje, że zginęło 17 z liczącej 31 osób załogi, natomiast Gibson i Prendergast 2014 ↓, s. 267 podają, że załoga UC-75 liczyła 26 osób.
  11. ↑ Tonaż statków handlowych i innych cywilnych jednostek podany jest w tonach rejestrowych brutto, a w przypadku okrętów podana jest wyporność w tonach.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Fontenoy 2007 ↓, s. 106.
  2. ↑ a b c d Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 182.
  3. ↑ Rössler 1989 ↓, s. 50.
  4. ↑ a b c Rössler 1989 ↓, s. 53.
  5. ↑ a b c d e f UC 75 ↓.
  6. ↑ a b c d e Möller i Brack 2004 ↓, s. 62.
  7. ↑ Williamson 2016 ↓, s. 14.
  8. ↑ a b c d e f g Gogin 2020 ↓.
  9. ↑ Fontenoy 2007 ↓, s. 105.
  10. ↑ a b Hutchinson 2001 ↓, s. 54.
  11. ↑ a b c d Gröner 1985 ↓, s. 59.
  12. ↑ a b Gozdawa-Gołębiowski 1994 ↓, s. 564.
  13. ↑ a b c UC II ↓.
  14. ↑ a b c d e Knott 2015 ↓.
  15. ↑ Perepeczko 2000 ↓, s. 247.
  16. ↑ Showell 2006 ↓, s. 56.
  17. ↑ a b Gibson i Prendergast 2014 ↓, s. 313.
  18. ↑ a b Holicki 2020 ↓, s. 92, 95.
  19. ↑ Showell 2006 ↓, s. 57.
  20. ↑ Moore 1990 ↓, s. 127.
  21. ↑ Perepeczko 2000 ↓, s. 246.
  22. ↑ Perepeczko 2000 ↓, s. 427.
  23. ↑ a b Georg Paech ↓.
  24. ↑ Johannes Lohs ↓.
  25. ↑ Perepeczko 2000 ↓, s. 297.
  26. ↑ Marshall ↓.
  27. ↑ Industria ↓.
  28. ↑ Median ↓.
  29. ↑ Rosslyn ↓.
  30. ↑ Expedient ↓.
  31. ↑ Schaldis ↓.
  32. ↑ a b Perepeczko 2000 ↓, s. 341.
  33. ↑ Alide ↓.
  34. ↑ a b c d e uboatsucc ↓.
  35. ↑ a b Marie ↓.
  36. ↑ HMS Lavender ↓.
  37. ↑ President ↓.
  38. ↑ a b c d e f g h i j Wwlossesbrms 2 ↓.
  39. ↑ Polymnia ↓.
  40. ↑ Wilhelm ↓.
  41. ↑ Anglian ↓.
  42. ↑ Perepeczko 2000 ↓, s. 354.
  43. ↑ Kathlamba ↓.
  44. ↑ Kelso ↓.
  45. ↑ Benita ↓.
  46. ↑ Bidartaise ↓.
  47. ↑ Saint Marcouf ↓.
  48. ↑ Karina ↓.
  49. ↑ Beechpark ↓.
  50. ↑ Mary B. Mitchell ↓.
  51. ↑ Cymrian ↓.
  52. ↑ Cooroy ↓.
  53. ↑ Lynburn ↓.
  54. ↑ William Middleton ↓.
  55. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Wwlossesbrms 3 ↓.
  56. ↑ a b Main ↓.
  57. ↑ W.M. Barkley ↓.
  58. ↑ Eskmere ↓.
  59. ↑ Hazelwood ↓.
  60. ↑ Atlantian ↓.
  61. ↑ Longwy ↓.
  62. ↑ The Marquis ↓.
  63. ↑ Euphorbia ↓.
  64. ↑ Rydal Hall ↓.
  65. ↑ Milton ↓.
  66. ↑ Earl Of Elgin ↓.
  67. ↑ Alfred H. Read ↓.
  68. ↑ Chirripo ↓.
  69. ↑ Asborg ↓.
  70. ↑ Iolanthe ↓.
  71. ↑ Arca ↓.
  72. ↑ Gascony ↓.
  73. ↑ Leon ↓.
  74. ↑ Walter Schmitz ↓.
  75. ↑ Edouard Marie ↓.
  76. ↑ Marguerite ↓.
  77. ↑ Arno Mendi ↓.
  78. ↑ Tweed ↓.
  79. ↑ Eliza Anne ↓.
  80. ↑ Navigator ↓.
  81. ↑ Dryden ↓.
  82. ↑ Hungerford ↓.
  83. ↑ War Helmet ↓.
  84. ↑ Benlawers ↓.
  85. ↑ HMT Dirk ↓.
  86. ↑ Perepeczko 2000 ↓, s. 426.
  87. ↑ Perepeczko 2000 ↓, s. 426-427.
  88. ↑ Gibson i Prendergast 2014 ↓, s. 267.
  89. ↑ HMS Fairy ↓.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • BRITISH MERCHANT SHIPS LOST to ENEMY ACTION Part 2 of 3 – January-August 1917 in date order. naval-history.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • BRITISH MERCHANT SHIPS LOST to ENEMY ACTION Part 3 of 3 – September 1917-November 1918 in date order. naval-history.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. Robert Gardiner, Randal Gray (red.). London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
  • Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
  • R.H. Gibson, Maurice Prendergast: Niemiecka wojna podwodna 1914–1918. Oświęcim: Napoleon V, 2014. ISBN 978-83-7889-074-4.
  • Ivan Gogin: UC II type coastal submarine minelayers (1916-1917). Navypedia. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
  • Erich Gröner: Die deutschen Kriegsschiffe 1815–1945: U-Boote, Hilfskreuzer, Minenschiffe, Netzleger, Sperrbrecher. T. 3. Koblenz: Bernard & Graefe, 1985. ISBN 3-7637-4802-4. (niem.).
  • Guðmundur Helgason: Alfred H. Read. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Alide. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Anglian. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Arca. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Arno Mendi. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Asborg. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Atlantian. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Beechpark. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Benita. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Benlawers. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Bidartaise. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Chirripo. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Cooroy. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Cymrian. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Dryden. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Earl Of Elgin. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Edouard Marie. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Eliza Anne. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Eskmere. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Euphorbia. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Expedient. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Gascony. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Hazelwood. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: HMS Fairy. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: HMS Lavender. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: HMT Dirk. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Hungerford. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Industria. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Iolanthe. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Kapitänleutnant Georg Paech. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Karina. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Kathlamba. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Kelso. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Leon. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Longwy. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Lynburn. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Main. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Marguerite. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Marie. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Marshall. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Mary B. Mitchell. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Median. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Milton. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Navigator. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Oberleutnant zur See Johannes Lohs. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Oberleutnant zur See Walter Schmitz. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Polymnia. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: President. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Rosslyn. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Rydal Hall. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Saint Marcouf. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Schaldis. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Ships hit by UC 75. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: The Marquis. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Tweed. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: UC 75. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: UC II. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: W.M. Barkley. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: War Helmet. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Wilhelm. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: William Middleton. uboat.net. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Wojciech Holicki. Niemieckie okręty podwodne typu UC II. Część I. „Technika Wojskowa Historia”. Nr specjalny 6, 2020. Magnum X. ISSN 2080-9743. 
  • Robert Hutchinson: Jane’s Submarines: War Beneath the Waves from 1776 to the Present Day. Londyn: HarperCollins, 2001. ISBN 978-0-00-710558-8. (ang.).
  • Peta Knott: UC-6 Thames Estuary: Archaeological Report. historicengland.org.uk. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  • Jane’s Fighting Ships of World War I. John Moore (red.). London: Studio Editions, 1990. ISBN 1-85170-378-0. (ang.).
  • Eberhard Möller, Werner Brack: The Encyclopedia of U-Boats: From 1904 to the Present. London: Greenhill Books, 2004. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
  • Andrzej Perepeczko: U-booty I wojny światowej. Warszawa: Lampart, 2000. ISBN 83-86776-51-X.
  • Eberhard Rössler: The U-Boat: The Evolution And Technical History Of German Submarines. Annapolis: Naval Institute Press, 1989. ISBN 0-87021-966-9. (ang.).
  • Jak Mallmann Showell: The U-Boat Century: German Submarine Warfare 1906–2006. London: Chatham Publishing, 2006. ISBN 978-1-86176-241-2. (ang.).
  • Gordon Williamson: U-booty Kajzera. Niemieckie okręty podwodne I wojny światowej. Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon V, 2016. ISBN 978-83-65652-73-7.
Okręty podwodne typu UC II

Kaiserliche Marine

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=SM_UC-75&oldid=73607692”