Stefan Rowecki: Różnice pomiędzy wersjami

To jest dobry artykuł
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Mathiasrex (dyskusja | edycje)
345 374 edycje
→‎II wojna światowa: drobne merytoryczne
Linia 63: Linia 63:
Sam Rowecki nie był zwolennikiem ścisłej konspiracji<ref name="Wydany czy rozpoznany"/>, mimo iż zgodził się na ochronę osobistą wywiadu [[Armia Krajowa|AK]], ograniczył ją do spotkań służbowych – w terenie poruszając się bez obstawy<ref name="Wydany czy rozpoznany"/>. W większym stopniu zakładał, iż przed aresztowaniem i rozpoznaniem na terenie Warszawy uchroni go wtopienie się w tłum, dobra orientacja w mieście, zmiana wyglądu zewnętrznego oraz doskonale podrobione dokumenty (niem. ''[[Kenkarta|Kennkarte]]'') poświadczające, iż pracuje w instytucjach niemieckich<ref name="Wydany czy rozpoznany"/>.
Sam Rowecki nie był zwolennikiem ścisłej konspiracji<ref name="Wydany czy rozpoznany"/>, mimo iż zgodził się na ochronę osobistą wywiadu [[Armia Krajowa|AK]], ograniczył ją do spotkań służbowych – w terenie poruszając się bez obstawy<ref name="Wydany czy rozpoznany"/>. W większym stopniu zakładał, iż przed aresztowaniem i rozpoznaniem na terenie Warszawy uchroni go wtopienie się w tłum, dobra orientacja w mieście, zmiana wyglądu zewnętrznego oraz doskonale podrobione dokumenty (niem. ''[[Kenkarta|Kennkarte]]'') poświadczające, iż pracuje w instytucjach niemieckich<ref name="Wydany czy rozpoznany"/>.


Został wydany Niemcom przez agentów [[Gestapo]] ulokowanych w wywiadzie AK ([[Blanka Kaczorowska]], [[Ludwik Kalkstein]], [[Eugeniusz Świerczewski]]; w 1944 kontrwywiad AK zlikwidował Świerczewskiego za zdradę). 30 czerwca 1943 został zdekonspirowany i aresztowany w warszawskim mieszkaniu przy ul. Spiskiej 14 m. 10 przez ekipę [[Gestapo]] dowodzoną przez ''[[Schutzstaffel|SS]]-Untersturmführera'' Ericha Mertena. Następnie został przewieziony do [[Berlin]]a, gdzie stanowczo odrzucił niemiecką propozycję współdziałania (m. in.wzięcia udziału w planowanej akcji antybolszewickiej)<ref name="Stefan Rowecki. Wspomnienia i notatki autobiograficzne 1906-1939"/>. Został osadzony w połowie lipca 1943 w [[obóz koncentracyjny|obozie koncentracyjnym]] w [[Sachsenhausen (KL)|Sachsenhausen]], jako więzień honorowy.
Informację o miejscu pobytu "Grota" podrzucili Niemcom polscy agenci wywiadu radzieckiego. <ref>[[Tadeusz Kisielewski|Tadeusz A. Kisielewski]], Zabójcy, widma wychodzą z cienia, Poznań 2006, s. 119.</ref>Został wydany Niemcom przez agentów [[Gestapo]] ulokowanych w wywiadzie AK ([[Blanka Kaczorowska]], [[Ludwik Kalkstein]], [[Eugeniusz Świerczewski]]; w 1944 kontrwywiad AK zlikwidował Świerczewskiego za zdradę). 30 czerwca 1943 został zdekonspirowany i aresztowany w warszawskim mieszkaniu przy ul. Spiskiej 14 m. 10 przez ekipę [[Gestapo]] dowodzoną przez ''[[Schutzstaffel|SS]]-Untersturmführera'' Ericha Mertena. Następnie został przewieziony do [[Berlin]]a, gdzie stanowczo odrzucił niemiecką propozycję współdziałania (m. in.wzięcia udziału w planowanej akcji antybolszewickiej)<ref name="Stefan Rowecki. Wspomnienia i notatki autobiograficzne 1906-1939"/>. Został osadzony w połowie lipca 1943 w [[obóz koncentracyjny|obozie koncentracyjnym]] w [[Sachsenhausen (KL)|Sachsenhausen]], jako więzień honorowy.


1 sierpnia 1944, [[Heinrich Himmler]], na wieść o wybuchu [[Powstanie warszawskie|powstania warszawskiego]] nakazał niezwłoczne zgładzenie Stefana Roweckiego. Według [[II wojna światowa|powojennych]] ustaleń historyków, został on zamordowany w obozie koncentracyjnym w Sachsenhausen, kilka minut po godz 3:00 w nocy z 1 na 2 sierpnia 1944<ref>Adam Borkiewicz ''Powstanie Warszawskie 1944'' Wydawnictwo PAX, Warszawa, 1957 s. 96</ref> (datę tę częściowo potwierdził [[Instytut Pamięci Narodowej|IPN]] w toku śledztwa zakończonego w 2007<ref name="Śledztwo IPN w sprawie zamordowania gen. Stefana Roweckiego"/>).
1 sierpnia 1944, [[Heinrich Himmler]], na wieść o wybuchu [[Powstanie warszawskie|powstania warszawskiego]] nakazał niezwłoczne zgładzenie Stefana Roweckiego. Według [[II wojna światowa|powojennych]] ustaleń historyków, został on zamordowany w obozie koncentracyjnym w Sachsenhausen, kilka minut po godz 3:00 w nocy z 1 na 2 sierpnia 1944<ref>Adam Borkiewicz ''Powstanie Warszawskie 1944'' Wydawnictwo PAX, Warszawa, 1957 s. 96</ref> (datę tę częściowo potwierdził [[Instytut Pamięci Narodowej|IPN]] w toku śledztwa zakończonego w 2007<ref name="Śledztwo IPN w sprawie zamordowania gen. Stefana Roweckiego"/>).

Wersja z 09:56, 29 mar 2012

Stefan Rowecki
Grot
Ilustracja
generał dywizji generał dywizji
Data i miejsce urodzenia

25 grudnia 1895
Piotrków Trybunalski

Data i miejsce śmierci

1-2 sierpnia 1944
Sachsenhausen

Przebieg służby
Lata służby

1914-1943

Siły zbrojne

Legiony Polskie
Wojsko Polskie
Armia Krajowa Armia Krajowa

Stanowiska

komendant główny ZWZ
i Armii Krajowej

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
• kampania wrześniowa

Odznaczenia
Order Orła Białego Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Niepodległości z Mieczami Krzyż Walecznych (ośmiokrotnie) Złoty Krzyż Zasługi (dwukrotnie) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Krzyż Armii Krajowej Gwiazda Wytrwałości Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Komandor Legii Zasługi (USA)
Multimedia w Wikimedia Commons
Fotografie sprzed II wojny światowej
Czteroletni Stefan w rodzinnym Piotrkowie Trybunalskim (1899)
Stefan Rowecki w 1915 roku
Stefan Rowecki w 1926 roku
Stefan Rowecki w 1930 roku
Stefan Rowecki w 1940 roku
Stefan Rowecki w latach trzydziestych XX. wieku
Z bratem Stanisławem w Alejach Ujazdowskich w Warszawie (1931)


Stefan Paweł Rowecki, pseud. Grot, Rakoń, Grabica, Inżynier, Jan, Kalina, Tur[1] (ur. 25 grudnia 1895 w Piotrkowie Trybunalskim[2], zm. 1-2 sierpnia[3] 1944 w Sachsenhausen) – generał dywizji Wojska Polskiego, komendant główny Armii Krajowej (dowódca Sił Zbrojnych w Kraju) (od 14 lutego 1942 do 30 czerwca 1943), teoretyk wojskowości[4].

Życiorys

Dzieciństwo i młodość

Był synem Stefana Augusta Leona i Zofii z Chrzanowskich. Edukację rozpoczął w 1906 w gimnazjum polskim w Piotrkowie Trybunalskim. W 1911 był współorganizatorem, a następnie stał na czele pierwszego tajnego zastępu skautowego w Piotrkowie Trybunalskim. Od jesieni 1912 rozpoczął studia techniczne w Warszawie, w Szkole Mechaniczno-Technicznej H. Wawelberga i S. Rotwanda. W 1913 wstąpił do Polskich Drużyn Strzeleckich w Warszawie. Wówczas, oraz w późniejszym okresie w Legionach Polskich, używał pseudonimu Stefan Radecki[1]. W styczniu 1914, po ukończeniu kursu podoficerskiego w Rabce, wrócił do Warszawy gdzie dowodził IV plutonem kompanii warszawskich Polskich Drużyn Strzeleckich. W lipcu 1914 wyjechał potajemnie na kurs oficerski w Nowym Sączu (wówczas w zaborze austriackim), a pod koniec 1914 wstąpił do Legionów Polskich Józefa Piłsudskiego.

I wojna światowa

W czasie I wojny światowej walczył w I Brygadzie Legionów Polskich. Po kryzysie przysięgowym, w lipcu 1917, od 11 sierpnia 1917 przebywał w obozie dla internowanych oficerów Legionów w Beniaminowie. W lutym 1918 wstąpił do Polskiej Siły Zbrojnej (tzw. Polnische Wehrmacht). 27 marca 1918 został mianowany porucznikiem, następnie został wykładowcą przedmiotu "umocnienia polowe", w Szkole Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej. Na przełomie 1918 i 1919 ukończył dodatkowo kurs fortyfikacyjny i minerski w Modlinie.

Dwudziestolecie międzywojenne

W listopadzie 1918, gdy utworzono niepodległe państwo polskie, uczestniczył w rozbrajaniu okupantów niemieckich[1]. W latach 1919-1920 walczył w wojnie z bolszewikami, m.in. jako szef Oddziału II Frontu Południowo-Wschodniego i Grupy Uderzeniowej gen. Edwarda Rydza-Śmigłego.

W latach 1921-1922 był słuchaczem kursu doszkolenia w Wyższej Szkole Wojennej. Po ukończeniu kursu i uzyskaniu tytułu oficera Sztabu Generalnego został przydzielony do Wojskowego Instytutu Naukowo-Oświatowego, na stanowisko szefa Wydziału I Naukowego, sprawując tę funkcję w latach 1923-1926. W latach 1921-1926 był również oficerem Biura Ścisłej Rady Wojennej. We wrześniu 1926 obowiązki szefa wydziału przekazał mjr. SG Marianowi Porwitowi po czym objął stanowisko I oficera sztabu w Inspektoracie Armii gen. dyw. Józefa Rybaka, na którym pozostawał do 1930. Był założycielem i redaktorem "Przeglądu Wojskowego". W latach 1930-1935 pełnił funkcję dowódcy 55 Poznańskiego Pułku Piechoty w Lesznie. W listopadzie 1935 powierzono mu dowodzenie Brygadą KOP "Podole". W lipcu 1938 został dowódcą piechoty dywizyjnej 2 Dywizji Piechoty Legionów w Kielcach.

II wojna światowa

10 czerwca 1939 minister spraw wojskowych, gen. dyw. Tadeusz Kasprzycki zaproponował mu objęcie dowództwa nad drugą w Wojsku Polskim brygadą pancerno-motorową. 20 czerwca wyznaczony został na stanowisko dowódcy Warszawskiej Brygady Pancerno-Motorowej. Ostatnie dwa miesiące pokoju poświęcił na organizację powierzonej mu wielkiej jednostki motorowej. Zbyt późna decyzja naczelnych władz wojskowych o utworzeniu brygady uniemożliwiła mu jej wyszkolenie i zgranie. 4 września podporządkowany został gen. dyw. Tadeuszowi Piskorowi, dowódcy improwizowanej Armii "Lublin". W czasie kampanii wrześniowej dowodził brygadą w obronie środkowej Wisły, a później w pierwszej bitwie pod Tomaszowem Lubelskim. Po kapitulacji armii, uniknął niewoli i powrócił do Warszawy. Tam 5 października 1939 został zastępcą komendanta Służby Zwycięstwu Polski, gen. bryg. Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza. 3 maja 1940 został mianowany generałem brygady. W tym samym roku został komendantem Obszaru Warszawskiego ZWZ, a następnie całego obszaru Polski pod okupacją niemiecką – 30 czerwca 1940 został komendantem głównym ZWZ i dowódcą Sił Zbrojnych w Kraju. Był wówczas inicjatorem powołania stanowiska Delegata Rządu na Kraj, co zaproponował gen. Władysławowi Sikorskiemu w 1940[4]. W grudniu 1940 z polecenia[5] Roweckiego, w Biurze Informacji i Propagandy utworzono specjalną komórkę "N" (jej powołanie zaproponował na wiosnę 1940 płk. Jan Rzepecki[5]). Komórka w październiku 1941 została przekształcona w Samodzielny Podwydział N, zwany potocznie akcją N. Akcja N zajmowała się dywersją, wojną psychologiczną i propagandą, wymierzoną przeciwko okupantowi niemieckiemu. Rowecki cyklicznie informował Rząd Polski w Londynie o rezultatach działalności akcji N.

Pod koniec 1941 utworzył organizację "Wachlarz". Doprowadził do połączenia najważniejszych organizacji konspiracyjnych w kraju w jednolite wojsko podziemne, od 1942 występujące jako Armia Krajowa. 14 lutego 1942 został komendantem głównym Armii Krajowej, następnie dokonał jej restrukturyzacji, usprawniając system dowodzenia. Był przeciwny współpracy z komunistami polskimi z PPR, m.in. nie zgadzając się na mediacje z jej nieoficjalnym przedstawicielem Michałem Żymierskim (wówczas agentem NKWD), mające miejsce w 1940. Od 1942, kiedy uzyskał zgodę na prowadzenie ograniczonej walki zbrojnej, nadzorował przygotowanie planu powstania powszechnego, jakie Polskie Państwo Podziemne zamierzało wywołać pod koniec wojny[4]. Od 7 grudnia 1942 pełnił dodatkowo funkcję Delegata Ministra Obrony Narodowej w Kraju.

W czasie okupacji niemieckiej stał się obiektem szczególnego zainteresowania niemieckich władz bezpieczeństwa, głównie z uwagi na znaczenie stanowisk które zajmował w polskim ruchu oporu. Został uznany za "wroga numer jeden" III Rzeszy w okupowanej Polsce i umieszczony na pierwszym miejscu[1] niemieckiej listy poszukiwanych Polaków (niem. Bekanntgewordene Personen der polnischen Wiederstandbewegung), która obejmowała 165 nazwisk najaktywniejszych dowódców polskiej konspiracji. Gestapo przywiązywało szczególną wagę do zdekonspirowania i pochwycenia Roweckiego – utworzono w tym celu specjalną komórkę zajmującą się wyłącznie polowaniem na przywódców podziemia, która dysponowała rysopisem Roweckiego i jego personaliami. W centrali niemieckich władz bezpieczeństwa w Alei Szucha wisiał jego ogromny podświetlany portret[6], z którym każdy funkcjonariusz lub agent niemiecki działający na terenie Warszawy musiał się dokładnie zapoznać.

Wczesną wiosną 1943 roku odnalazł Roweckiego członek siatki NKWD w Warszawie Bogusław Hrynkiewicz i zaproponował zwierzchnikom jego likwidację. Jednak jej kierownik. Czesław Skoniecki, po konsultacjach z Moskwą i kierownictwem PPR nie wyraził zgody[7].

Sam Rowecki nie był zwolennikiem ścisłej konspiracji[6], mimo iż zgodził się na ochronę osobistą wywiadu AK, ograniczył ją do spotkań służbowych – w terenie poruszając się bez obstawy[6]. W większym stopniu zakładał, iż przed aresztowaniem i rozpoznaniem na terenie Warszawy uchroni go wtopienie się w tłum, dobra orientacja w mieście, zmiana wyglądu zewnętrznego oraz doskonale podrobione dokumenty (niem. Kennkarte) poświadczające, iż pracuje w instytucjach niemieckich[6].

Informację o miejscu pobytu "Grota" podrzucili Niemcom polscy agenci wywiadu radzieckiego. [8]Został wydany Niemcom przez agentów Gestapo ulokowanych w wywiadzie AK (Blanka Kaczorowska, Ludwik Kalkstein, Eugeniusz Świerczewski; w 1944 kontrwywiad AK zlikwidował Świerczewskiego za zdradę). 30 czerwca 1943 został zdekonspirowany i aresztowany w warszawskim mieszkaniu przy ul. Spiskiej 14 m. 10 przez ekipę Gestapo dowodzoną przez SS-Untersturmführera Ericha Mertena. Następnie został przewieziony do Berlina, gdzie stanowczo odrzucił niemiecką propozycję współdziałania (m. in.wzięcia udziału w planowanej akcji antybolszewickiej)[1]. Został osadzony w połowie lipca 1943 w obozie koncentracyjnym w Sachsenhausen, jako więzień honorowy.

1 sierpnia 1944, Heinrich Himmler, na wieść o wybuchu powstania warszawskiego nakazał niezwłoczne zgładzenie Stefana Roweckiego. Według powojennych ustaleń historyków, został on zamordowany w obozie koncentracyjnym w Sachsenhausen, kilka minut po godz 3:00 w nocy z 1 na 2 sierpnia 1944[9] (datę tę częściowo potwierdził IPN w toku śledztwa zakończonego w 2007[3]).

Okres powojenny

W latach stalinizmu w Polsce (1945-1956) oficjalna ocena działalności Roweckiego była skrajnie i jednostronnie negatywna[10]. Ówczesna historiografia, posługując się oskarżeniami nie popartymi faktami[1], twierdziła iż dowództwo Armii Krajowej współpracowało z Niemcami. Rowecki również był prezentowany w tym kontekście, dominowało jednak przedstawianie go w opozycji do sanacyjnych oficerów z Komendy Głównej Armii Krajowej (w szczególności Tadeusza Komorowskiego i Tadeusza Pełczyńskiego), a w konsekwencji jako ich ofiarę – działania te wpisywały się w politykę prześladowania członków Armii Krajowej, która oficjalnie zakończyła się wraz ze śmiercią Bieruta w 1956. Dopiero w następnych latach, kiedy rozpoczął się etap rehabilitacji bezpodstawnie skazanych żołnierzy AK, podjęto próby obiektywnych ocen jego dokonań – pierwszy życiorys Roweckiego opublikowano dopiero w Encyklopedii Współczesnej z 1959. W późniejszym okresie publikowano również wspomnienia ludzi z którymi współpracował (Jana Rzepeckiego, Józefa Szyrmera, Antoniego Sikorskiego i Stanisława Kozickiego).

Rehabilitacja

Pomnik Stefana Roweckiego "Grota" w Warszawie

Ograniczone przemiany ustrojowe w Polsce po protestach społecznych z roku 1980, które dotyczyły także zmian w postrzeganiu historii najnowszej, spowodowały wzrost zainteresowania postacią Roweckiego i próby przywrócenia pamięci o jego dokonaniach. Zaczęły się ukazywać reportaże i publikacje, które przedstawiały postać generała w bardziej pozytywnym świetle, w dalszym ciągu jednak pozostawały zniekształcone przez propagandę PRL.

W sierpniu 1981 uzyskano zgodę władz PRL na odsłonięcie tablicy pamiątkowej na ścianie budynku przy ul. Spiskiej 14 w Warszawie, gdzie Rowecki został aresztowany. We wrześniu 1981 umieszczono kolejną tablicę w jego rodzinnym mieście, Piotrkowie Trybunalskim. W marcu 1983 odsłonięto tablicę przy ul. Marszałkowskiej 4 w Warszawie (dawny lokal konspiracyjny "Grota"). W 1981 jego imię otrzymał także nowo wybudowany most w Warszawie oraz w 1985 statek MS Generał Grot-Rowecki. Imię generała nosi także wiadukt w Lesznie wybudowany w latach 70. ubiegłego wieku – był swego czasu najdłuższym wiaduktem w Europie. Pierwszy pomnik Grota-Roweckiego w Polsce odsłonięto 19 września 2004 w Tychach. 11 czerwca 2005 odsłonięto także pomnik w Warszawie, przy ul. Chopina (według projektu Zbigniewa Mikiewicza i Przemysława Dudziuka).

Generał Stefan Rowecki "Grot" jest patronem 69 Pułku Przeciwlotniczego stacjonującego w Lesznie, w koszarach byłego 55 Poznańskiego Pułku Piechoty, Szkoły Podstawowej nr 12 w Lesznie, IV Liceum Ogólnokształcącego w Piotrkowie Trybunalskim, Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 2 w Jędrzejowie, Gimnazjum Nr 15 w Warszawie (na Ochocie).

Śledztwo IPN

30 marca 2007 Oddziałowa Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu umorzyła śledztwo w sprawie zamordowania w sierpniu 1944 w niemieckim obozie koncentracyjnym w Sachsenhausen gen. dyw. Stefana "Grota" Roweckiego, z uwagi na śmierć sprawców: Heinricha Himmlera, Antona Kaindla (komendanta obozu w Sachsenhausen) i Kurta Eckariusa (komendanta podobozu Zellenbau)[3].

W toku śledztwa prowadzonego przez IPN-KŚZpNP ustalono, iż generał Stefan Rowecki został zamordowany w okresie pomiędzy 2 sierpnia a 7 sierpnia 1944,[3] prawdopodobnie na terenie krematorium obozu Sachsenhausen, na specjalny rozkaz Heinricha Himmlera, który polecił Antonowi Kaindlowi – komendantowi obozu w Sachsenhausen oraz Kurtowi Eckariusowi – komendantowi podobozu Zellenbau natychmiastowe wykonanie egzekucji generała. Przeprowadzenie egzekucji nastąpiło bezpośrednio po wybuchu powstania warszawskiego w dniu 1 sierpnia 1944[3]. Nie ustalono miejsca pochówku generała, ani też bezpośrednich sprawców zabójstwa.

Jednocześnie IPN-KŚZpNP stwierdził, iż zamordowanie generała Stefana "Grota" Roweckiego stanowiło zbrodnię w rozumieniu art. 1 pkt 1 Dekretu z dnia 31 sierpnia 1944, "o wymiarze kary dla faszystowsko-hitlerowskich zbrodniarzy, winnych zabójstw i znęcania się nad ludnością cywilną i jeńcami oraz dla zdrajców Narodu Polskiego". Uznano także, że zbrodnia ta miała charakter zbrodni przeciwko ludzkości, ponieważ była aktem prześladowania z uwagi na przynależność generała do określonej grupy narodowościowej i politycznej[3].

Ordery i odznaczenia

Książki i publikacje

  • Stefan Rowecki: Umocnienia polowe. Warszawa: Komisja Wojskowa, Szkoła Podchorążych W.P., 1918.
  • Stefan Rowecki: Umocnienia polowe. Cz. 2 Kurs I-ej klasy. Warszawa: Komisja Wojskowa, Szkoła Podchorążych W. P., 1918.
  • Stefan Rowecki: Atlas (100 rysunków) do Umocnień polowych wojny pozycyjnej (część II-ga). Warszawa: Komisja Wojskowa, Szkoła Podchorążych W.P., 1918.
  • Stefan Rowecki: Umocnienia polowe. Warszawa: Księgarnia Wojskowa, M.S.W. Departament Naukowo-Szkolny, 1919.
  • Stefan Rowecki: Umocnienia polowe. Atlas. Warszawa: Księgarnia Wojskowa, M.S.W. Departament Naukowo-Szkolny, 1919.
  • Stefan Rowecki, Seweryn Elterlein: Czerwona Armja Bolszewicka: (jej organizacja, wartość i taktyka) : opracowane na podstawie doświadczeń bojowych z 1918-20 r.. [S.l.; s.n] Drukarnia D-wa 4 Armii, 1920.
  • Stefan Rowecki: Okopywanie się i urządzanie pozycji. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1921.
  • Stefan Rowecki: Walki uliczne. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1928.
  • Stefan Rowecki: Propaganda jako środek walki. 1932.
  • Stefan Rowecki (red.): Przegląd Wojskowy. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, Oddział II Sztabu Generalnego i Towarzystwo Wiedzy Wojskowej, 1924-1935.
  • Stefan Rowecki: Wspomnienia i notatki: czerwiec wrzesień 1939. [S.l. s.n.], 1980.
  • Stefan Rowecki: Dzieje oręża polskiego. [S.l.] "Wolny Polak", 1983.
  • Stefan Rowecki: Wspomnienia i notatki autobiograficzne (1906-1939) (wybór tekstów: Andrzej Krzysztof Kunert, Józef Szyrmer; [wstęp A.K. Kunert]). Warszawa: Czytelnik, 1988. ISBN 83-07-01547-2.

Filmy dokumentalne

  • Biografie - Generał Grot Rowecki, realizacja i scenariusz: Stanisław Trzaska, 1989.

Zobacz też

  1. ↑ a b c d e f Wstęp: Biografia Stefana Roweckiego. W: Andrzej Krzysztof Kunert, Józef Szyrmer: Stefan Rowecki. Wspomnienia i notatki autobiograficzne 1906-1939. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza "Czytelnik", 1988, s. 5-14. ISBN 83-07-01547-2.
  2. ↑ Rowecki Stefan – Encyklopedia PWN. PWN. [dostęp 2010-02-27].
  3. ↑ a b c d e f Umorzenie śledztwa w sprawie zamordowania w sierpniu 1944 r. gen. dyw. Stefana "Grota" Roweckiego. Instytut Pamięci Narodowej, 30.03.2007.
  4. ↑ a b c Słownik biograficzny Europy Środkowo-Wschodniej XX wieku. Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM. Instytut Nauk Politycznych PAN, 2004, s. 1082-1083. ISBN 83-88490-67-2.
  5. ↑ a b Grzegorz Mazur: Biuro Informacji i Propagandy SZP-ZWZ-AK 1939-1945. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1987, s. s. 96-97. ISBN 83-2110-892-X.
  6. ↑ a b c d Wydany czy rozpoznany. Okoliczności aresztowania komendanta "Grota". W: Paweł Wieczorkiewicz: Sekrety Historii Polski. Reader's Digest, Warszawa, 2004, s. 258-259. ISBN 83-88243-87-X.
  7. ↑ Piotr Gontarczyk, Polska Partia Robotnicza. Droga do władzy 1941-1944, Warszawa 2003, s. 211
  8. ↑ Tadeusz A. Kisielewski, Zabójcy, widma wychodzą z cienia, Poznań 2006, s. 119.
  9. ↑ Adam Borkiewicz Powstanie Warszawskie 1944 Wydawnictwo PAX, Warszawa, 1957 s. 96
  10. ↑ Generalicja polska. Popularny słownik biograficzny. Pruszków: Oficyna Wydawnicza Ajaks, 2001, s. 135 (tom 2). ISBN 83-87103-81-0.
  11. ↑ M.P. z 1925 r. nr 102, poz. 435
  12. ↑ Krzyż Walecznych mógł być nadany czterokrotnie. Niektóre źródła podają, że generał był odznaczony KW ośmiokrotnie, w tym w roku 1943.

Bibliografia

Szablon:Bibliografia start

Szablon:Bibliografia stop

Linki zewnętrzne

Komendanci główni Armii Krajowej

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Stefan_Rowecki&oldid=30426481”