Kościół św. Katarzyny w Gdańsku: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
→Historia: drobne merytoryczne |
|||
| Linia 86: | Linia 86: | ||
W 1298 roku [[Władysław I Łokietek|Władysław Łokietek]] sprawował w kościele sądy. |
W 1298 roku [[Władysław I Łokietek|Władysław Łokietek]] sprawował w kościele sądy. |
||
3 lipca 1905 roku wieża kościoła płonęła od uderzenia pioruna |
3 lipca 1905 roku wieża kościoła płonęła od uderzenia pioruna. |
||
Podczas walk o Gdańsk w 1945 r. pożar zniszczył dachy, hełm na wieży i część sklepień. W 1953 roku runął podczas sztormu szczyt wschodni nawy południowej prezbiterium. Wkrótce rozpoczęto trwającą kilkadziesiąt lat odbudowę. Do 1958 roku odtworzono część korpusu, szczyty nad prezbiterium i w kaplicach południowych. W 1967 r. ukończono nawę kościoła. Sklepienia naw bocznych zrekonstruowano w latach 1971 - 1973. W latach 1974-1979 przeprowadzono rekonstrukcję hełm wieżowego. Pozostałą cześć sklepień zrekonstruowano w latach 1980 - 1982. |
|||
W kościele mieści się [[Muzeum Zegarów Wieżowych]], oddział [[Muzeum Historyczne Miasta Gdańska|Muzeum Historycznego Miasta Gdańska]]. W 2011 roku zainstalowano tu pierwszy na świecie [[zegar pulsarowy]]. |
W kościele mieści się [[Muzeum Zegarów Wieżowych]], oddział [[Muzeum Historyczne Miasta Gdańska|Muzeum Historycznego Miasta Gdańska]]. W 2011 roku zainstalowano tu pierwszy na świecie [[zegar pulsarowy]]. |
||
Wersja z 12:31, 6 mar 2013
| kościół rektorski | |||||||||
| |||||||||
| Państwo | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||
| Adres |
{{{adres}}} | ||||||||
| Wyznanie | |||||||||
| Kościół | |||||||||
| Parafia | |||||||||
| Wezwanie | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Położenie na mapie Polski  Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |||||||||
| Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:building} | |||||||||
| Strona internetowa | |||||||||
Kościół św. Katarzyny – najstarszy kościół parafialny na Starym Mieście w Gdańsku. Powstał w latach 1227–1239, fundatorami byli książęta Pomorza Gdańskiego, rozbudowany został w XIV w. W latach 1555–1945 należał do protestantów. Jego patronką jest św. Katarzyna Aleksandryjska z Egiptu.
Mierząca 76 m wieża kościoła jest zwieńczona barokowym hełmem autorstwa Jacoba van den Blocka. W świątyni znajdują się obrazy Antona Möllera i Izaaka van den Blocka, jak również barokowe epitafia i płyta nagrobna astronoma Jana Heweliusza z 1659 roku.
Szczególnym zabytkiem jest znajdujący się tam obraz Matki Boskiej Bołszowieckiej z Bołszowic.
Carillony
- Pierwszy carillon zamontowano w 1575 roku, a zdjęto w 1634 roku w trakcie wymiany zegara i dachu wieży.
- Drugi carillon wykonał Nicolaus Derck z Horn w Holandii, klawiaturę do gry zbudował organmistrz Andreas Hildebrand. Liczący 35 dzwonów w skali od c1 do c4 instrument zamontowano w 1738 roku. W 1741 roku gdański zegarmistrz Daniel Böttcher dodał mechanizm do gry automatycznej. Przetrwał do pożaru w 1905 roku.
- Trzeci carillon składający się z 37 dzwonów w skali od c1 do c4 działał w latach 1910–1942. Wyprodukowany został w ludwisarni Schillingów w Apoldzie. Carillon został przetopiony przez Niemców.
- Wykonany przez holenderską firmę Royal Eijsbout z Asten obecny instrument (z 37 dzwonami i łącznej wadze 13,9 tony) zawisł na wieży w 1989 roku, a w roku 1998 poszerzony został o kolejne 12 dzwonów (czwartą oktawę od cis4 do c5). Dodano jednocześnie klawiaturę do gry ręcznej, dzięki czemu stał się największym koncertowym carillonem w Europie Środkowej. 49 dzwonów waży w sumie 14270 kg. Zintegrowane do carillonu są dzwony liturgiczne o tonach c', es', f', as', b'.
Historia
W 1298 roku Władysław Łokietek sprawował w kościele sądy.
3 lipca 1905 roku wieża kościoła płonęła od uderzenia pioruna.
Podczas walk o Gdańsk w 1945 r. pożar zniszczył dachy, hełm na wieży i część sklepień. W 1953 roku runął podczas sztormu szczyt wschodni nawy południowej prezbiterium. Wkrótce rozpoczęto trwającą kilkadziesiąt lat odbudowę. Do 1958 roku odtworzono część korpusu, szczyty nad prezbiterium i w kaplicach południowych. W 1967 r. ukończono nawę kościoła. Sklepienia naw bocznych zrekonstruowano w latach 1971 - 1973. W latach 1974-1979 przeprowadzono rekonstrukcję hełm wieżowego. Pozostałą cześć sklepień zrekonstruowano w latach 1980 - 1982.
W kościele mieści się Muzeum Zegarów Wieżowych, oddział Muzeum Historycznego Miasta Gdańska. W 2011 roku zainstalowano tu pierwszy na świecie zegar pulsarowy.
22 maja 2006 roku doszło do kolejnego dużego pożaru kościoła, w wyniku którego zawalił się dach, który oparł się na stropie kościoła, dzięki czemu nie zajęło się wnętrze świątyni. Zagrożoną zawaleniem wieżę kościoła uratowano. Uratowano większość zabytkowych przedmiotów – strażacy i policjanci wynieśli je z zalanego wodą kościoła do ratusza i Muzeum Narodowego. Ocalał też carillon. Władze państwowe, miejskie i kościelne poinformowały, że niezależnie od zakresu zniszczeń kościół zostanie odbudowany[2].
Przeorem kościoła był do 2006 roku o. Łukasz Semik, a obecnie ten urząd sprawuje o. Tadeusz Popiela.
W 2011 roku na wieży zamontowano jedyny na świecie zegar pulsarowy.
Galeria
-
1905 -
-
-
Pożar-maj 2006 -
Lipiec 2009 -
Lipiec 2009 -
Lipiec 2009 -
Widok z wieży w kierunku południowym
Zobacz też
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2010-05-06].
- ↑ Michał Stąporek: Pożar kościoła św. Katarzyny. Trojmiasto.pl Sp. z o.o., 2006-05-22. [dostęp 2009-12-22].
Linki zewnętrzne
- Obszerny artykuł o kościele św. Katarzyny w Gdańsku
- Muzeum Zegarów
- Polskie Stowarzyszenie Carrilonowe - Kościół Św. Katarzyny
| Średniowieczne | |
|---|---|
| Nowożytne | |
| Współczesne |
