Luksemburg (miasto): Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
→Historia miasta: drobne merytoryczne |
→Historia miasta: drobne redakcyjne |
||
Linia 46: | Linia 46: | ||
== Historia miasta == |
== Historia miasta == |
||
W miejscu dzisiejszego miasta istniały już prawdopodobnie zabudowania w czasach [[Cesarstwo rzymskie|cesarstwa rzymskiego]], lecz obecnie za moment powstania Luksemburga przyjmuje się rok [[963]] gdy wywodzący się z lokalnego rodu Zygfryd kupił od opactwa benedyktyńskiego w [[Trewir]]ze ''castellum quod dicitur Lucilinburhuc'' – niewielki [[zamek]] zbudowany na skale przy dawnej [[Drogi rzymskie|drodze rzymskiej]] z [[Reims]] do Trewiru. Zygfryd zbudował nowy zamek na skale zwanej ''Bock'', w pobliżu której rozrosła się osada miejska. Sam Zygfryd jest dziś uznawany za pierwszego hrabiego Luksemburga, choć sam nie posługiwał się tym tytułem. Miasto otrzymało prawa miejskie w 1244. Z racji strategicznego położenia było bardzo silnie ufortyfikowane i bardzo często przechodziło z rąk do rąk. W 1443 roku książę burgundzki [[Filip III Dobry|Filip Dobry]] odkupił od [[Elżbieta Luksemburska (1390-1451)|Elżbiety z Goerlitz]] Luksemburg i wkroczył do miasta rozpoczynając okres rządów [[Księstwa Burgundii]] trwający do śmierci [[Maria Burgundzka|Marii Burgundzkiej]] w 1482 roku. Po niej miasto odziedziczył jej syn [[Filip I Piękny|Filip Piękny]], który założył dynastię hiszpańskich Habsburgów. W 1542 i ponownie w 1543 [[Franciszek I Walezjusz]] zdobył miasto i zburzył stary zamek hrabiów luksemburskich, jednak jego rządy nie trwały długo. Po ponownym opanowaniu Luksemburga przez hiszpańskich Habsburgów, w 1684 miasto zostało zdobyte przez Francuzów, którzy następnie otoczyli je systemem nowoczesnych fortyfikacji wg projektu [[Sebastian Vauban|Sebastiana Vauban]]. Po zakończeniu [[Wojna Francji z Ligą Augsburską|Wojny o Palatynat]] w roku 1697 miasto powróciło w ręce Hiszpanii, a po [[Wojna o sukcesję hiszpańską|Wojnie o sukcesję hiszpańską]] przeszło w ręce Austrii. |
W miejscu dzisiejszego miasta istniały już prawdopodobnie zabudowania w czasach [[Cesarstwo rzymskie|cesarstwa rzymskiego]], lecz obecnie za moment powstania Luksemburga przyjmuje się rok [[963]] gdy wywodzący się z lokalnego rodu Zygfryd kupił od opactwa benedyktyńskiego w [[Trewir]]ze ''castellum quod dicitur Lucilinburhuc'' – niewielki [[zamek]] zbudowany na skale przy dawnej [[Drogi rzymskie|drodze rzymskiej]] z [[Reims]] do Trewiru. Zygfryd zbudował nowy zamek na skale zwanej ''Bock'', w pobliżu której rozrosła się osada miejska. Sam Zygfryd jest dziś uznawany za pierwszego hrabiego Luksemburga, choć sam nie posługiwał się tym tytułem. Miasto otrzymało prawa miejskie w 1244. Z racji strategicznego położenia było bardzo silnie ufortyfikowane i bardzo często przechodziło z rąk do rąk. W 1443 roku książę burgundzki [[Filip III Dobry|Filip Dobry]] odkupił od [[Elżbieta Luksemburska (1390-1451)|Elżbiety z Goerlitz]] Luksemburg i wkroczył do miasta rozpoczynając okres rządów [[Księstwo Burgundii|Księstwa Burgundii]] trwający do śmierci [[Maria Burgundzka|Marii Burgundzkiej]] w 1482 roku. Po niej miasto odziedziczył jej syn [[Filip I Piękny|Filip Piękny]], który założył dynastię hiszpańskich Habsburgów. W 1542 i ponownie w 1543 [[Franciszek I Walezjusz]] zdobył miasto i zburzył stary zamek hrabiów luksemburskich, jednak jego rządy nie trwały długo. Po ponownym opanowaniu Luksemburga przez hiszpańskich Habsburgów, w 1684 miasto zostało zdobyte przez Francuzów, którzy następnie otoczyli je systemem nowoczesnych fortyfikacji wg projektu [[Sebastian Vauban|Sebastiana Vauban]]. Po zakończeniu [[Wojna Francji z Ligą Augsburską|Wojny o Palatynat]] w roku 1697 miasto powróciło w ręce Hiszpanii, a po [[Wojna o sukcesję hiszpańską|Wojnie o sukcesję hiszpańską]] przeszło w ręce Austrii. |
||
Podczas Rewolucji Francuskiej miasto zostało dwukrotnie zajęte przez Francję - na krótko w 1793 roku i ponownie po 7 miesiącach oblężenia, po którym francuski inżynier [[Lazare Nicolas Marguerite Carnot|Lazare Carnot]] stwierdził, że Luksemburg to najlepsza twierdza na świecie poza Gibraltarem, w związku z czym zaczęto określać miasto jako [[Twierdza Luksemburg|"Gibraltar Północy"]]. Po 1815 roku miasto znajdowało się pod pruską kontrolą wojskową. Po Kryzysie Luksemburskim w 1867 roku na podstawie [[Traktat londyński (1867)|Traktatu londyńskiego]] miasto opuścił garnizon pruski i rozpoczęto trwającą szesnaście lat rozbiórkę potężnych fortyfikacji twierdzy. |
Podczas Rewolucji Francuskiej miasto zostało dwukrotnie zajęte przez Francję - na krótko w 1793 roku i ponownie po 7 miesiącach oblężenia, po którym francuski inżynier [[Lazare Nicolas Marguerite Carnot|Lazare Carnot]] stwierdził, że Luksemburg to najlepsza twierdza na świecie poza Gibraltarem, w związku z czym zaczęto określać miasto jako [[Twierdza Luksemburg|"Gibraltar Północy"]]. Po 1815 roku miasto znajdowało się pod pruską kontrolą wojskową. Po Kryzysie Luksemburskim w 1867 roku na podstawie [[Traktat londyński (1867)|Traktatu londyńskiego]] miasto opuścił garnizon pruski i rozpoczęto trwającą szesnaście lat rozbiórkę potężnych fortyfikacji twierdzy. |
||
Wersja z 22:34, 9 cze 2014
gmina | |||||
| |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Dystrykt | |||||
Kanton | |||||
Powierzchnia |
51,46 | ||||
Populacja (2010) • liczba ludności |
| ||||
• gęstość |
1 485 | ||||
Położenie na mapie Luksemburga | |||||
Strona internetowa |
Luksemburg (luks. Lëtzebuerg, fr. Luxembourg, niem. Luxemburg) – gmina ze statusem miasta oraz stolica Wielkiego Księstwa Luksemburga. Jest centrum administracyjnym i finansowym państwa, jest położone na południu kraju, nad miejscem połączenia rzek Alzette i Pétrusse. W Luksemburgu ma swoją siedzibę kilka instytucji Unii Europejskiej, w tym jej Trybunał Sprawiedliwości.
Gospodarka
Ważny ośrodek finansowy i przemysłu stalowego, meblarskiego, garbarskiego tekstylnego, browary i fabryki spożywcze.
Historia miasta
W miejscu dzisiejszego miasta istniały już prawdopodobnie zabudowania w czasach cesarstwa rzymskiego, lecz obecnie za moment powstania Luksemburga przyjmuje się rok 963 gdy wywodzący się z lokalnego rodu Zygfryd kupił od opactwa benedyktyńskiego w Trewirze castellum quod dicitur Lucilinburhuc – niewielki zamek zbudowany na skale przy dawnej drodze rzymskiej z Reims do Trewiru. Zygfryd zbudował nowy zamek na skale zwanej Bock, w pobliżu której rozrosła się osada miejska. Sam Zygfryd jest dziś uznawany za pierwszego hrabiego Luksemburga, choć sam nie posługiwał się tym tytułem. Miasto otrzymało prawa miejskie w 1244. Z racji strategicznego położenia było bardzo silnie ufortyfikowane i bardzo często przechodziło z rąk do rąk. W 1443 roku książę burgundzki Filip Dobry odkupił od Elżbiety z Goerlitz Luksemburg i wkroczył do miasta rozpoczynając okres rządów Księstwa Burgundii trwający do śmierci Marii Burgundzkiej w 1482 roku. Po niej miasto odziedziczył jej syn Filip Piękny, który założył dynastię hiszpańskich Habsburgów. W 1542 i ponownie w 1543 Franciszek I Walezjusz zdobył miasto i zburzył stary zamek hrabiów luksemburskich, jednak jego rządy nie trwały długo. Po ponownym opanowaniu Luksemburga przez hiszpańskich Habsburgów, w 1684 miasto zostało zdobyte przez Francuzów, którzy następnie otoczyli je systemem nowoczesnych fortyfikacji wg projektu Sebastiana Vauban. Po zakończeniu Wojny o Palatynat w roku 1697 miasto powróciło w ręce Hiszpanii, a po Wojnie o sukcesję hiszpańską przeszło w ręce Austrii. Podczas Rewolucji Francuskiej miasto zostało dwukrotnie zajęte przez Francję - na krótko w 1793 roku i ponownie po 7 miesiącach oblężenia, po którym francuski inżynier Lazare Carnot stwierdził, że Luksemburg to najlepsza twierdza na świecie poza Gibraltarem, w związku z czym zaczęto określać miasto jako "Gibraltar Północy". Po 1815 roku miasto znajdowało się pod pruską kontrolą wojskową. Po Kryzysie Luksemburskim w 1867 roku na podstawie Traktatu londyńskiego miasto opuścił garnizon pruski i rozpoczęto trwającą szesnaście lat rozbiórkę potężnych fortyfikacji twierdzy.
Po wybuchu I wojny światowej, mimo ogłoszonej przez Luksemburg neutralności, 2 sierpnia 1914 roku miasto zajęli Niemcy, którzy następnie od 30 sierpnia przenieśli tu na cztery lata swój sztab. W czasie II Wojny światowej od 1940 roku pod okupacją niemiecką. 10 września 1944 roku wyzwolone przez wojska amerykańskie. W grudniu roku 1944 i styczniu 1945 ostrzelane przez Niemców 183 pociskami z działa V3 z okolic Lampaden koło Trewiru. W 1952 roku w mieście do 1967 roku umieszczono siedzibę Wysokiej Władzy Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali.
Instytucje Unii Europejskiej
W mieście mają siedzibę Europejski Trybunał Sprawiedliwości, sekretariat Parlamentu Europejskiego, Europejski Trybunał Obrachunkowy, Europejski Bank Inwestycyjny. Większość budynków instytucji europejskich zlokalizowana jest w dzielnicy Kirchberg.
Zabytki i atrakcje turystyczne
- Pałac Wielkich Książąt z 1572 r. z nowym skrzydłem Hôtel de la Chambre z XIX w.
- kościół św. Michała z 987 r. (kaplica zamkowa), przebudowany w stylu gotyckim
- brama św. Michała z 1050 r.
- Brama Trewirska z murami i wieżami obronnymi z okresu średniowiecza
- Katedra Notre Dame w Luksemburgu (dawny kościół Jezuitów) z 1613 r.
- Pozostałości Twierdzy Luksemburg:
- Fort Thüngen z 1732 r.
- Fort Ober-Grunewald
- Skała Bock (z ruinami zamku z X wieku i kazamatami)
- Brama des Bons-Malades (Sichepaart), Brama d'Eich i most Béinchen z 1684
- Most zamkowy z 1735 r.
- Fort Rumigny
- Fort Lambert
- Wieża Malakoff z 1861
- Koszary Vaubana z 1684 w dzielnicy Grund
- Klasztor Kapucynów z 1623 r. (obecnie teatr)
- Opactwo benedyktynów Neumünster z 1688 r. w dzielnicy Grund
- Kolegium Jezuitów z XVII w.
- Teatr Kapucynów z XVII w.
- Pałac Château de Septfontaines z 1783 r. (właścicieli manufaktury Villeroy & Boch)
- Ratusz z 1830 r. w stylu klasycystycznym
- Most Nei Bréck z 1900 roku
- Dworzec kolejowy z 1907 r. w stylu neobarokowym
- Villa Louvigny z 1920 r. (dawna siedziba RTL)
- pomnik Gëlle Fra z 1923 r. (rekonstrukcja pomnika zburzonego przez Niemców)
- Cmentarz żołnierzy USA poległych podczas Ofensywy w Ardenach wraz późniejszym grobem gen. Georga Pattona.
- Dzielnica Sądowa z 2003 r., (proj. Robert Krier)
- Filharmonia Luksemburska z 2002 r. (proj. Christian de Portzamparc)
Muzea
- Muzeum Historii i Sztuki (Musée national d'histoire et d'art)
- Muzeum Historii Naturalnej (Musée national d'histoire naturelle)
- Muzeum Historii Miasta (Musée d'histoire de la Ville de Luxembourg)
- Muzeum Sztuki Nowoczesnej - MUDAM (Musée d'art moderne Grand-Duc Jean) proj. I.M.Pei
Komunikacja
W mieście znajdują się stacje kolejowe Luksemburg, Hollerich i lotnisko Luxembourg-Findel.
Sport
- W Luksemburgu od 1996 roku rozgrywany jest kobiecy turniej tenisowy, BGL BNP Paribas Luxembourg Open.
- W mieście działają dwa kluby piłkarskie, Racing FC Union Luksemburg i RM Hamm Benfica.
Polonica
- W roku 1929 w Luksemburgu powstał Związek Chrześcijańskich Robotników Polskich, którego kontynuatorem od 1958 r. jest Związek Polaków im. Fryderyka Chopina (Union des Polonais Fryderyk Chopin au Grand Duché de Luxembourg). W mieście działa także Polskie Towarzystwo Kulturalne w Luksemburgu (L'Association Culturelle Polonaise w Luksemburgu).
- Kościół pw. św. Henryka Króla (Eglise Saint-Henri) w dzielnicy Neudorf, należy do Polskiej Misji Katolickiej.
Ciekawostki
- Corocznie na placu Glacis odbywa się tu dobroczynny festiwal Scheuberfouer organizowany od 1340, kiedy to został zainicjowany przez księcia Jana Luksemburskiego.
- Poza Metz, Saarbrücken i Trewirem Luksemburg jest centrum europejskiego rejonu Saar-Lor-Lux. Od roku 2006 cztery wyżej wspomniane miasta tworzą sieć, tak zwana Quattropole. Miasta współpracują ze sobą w różne sposoby (komunikacja, festiwale, wydarzenia kulturalne).
- W roku 2007 Luksemburg był Europejską Stolicą Kultury i reprezentował rejon Saar-Lor-Lux.