Fryderyk I Barbarossa
król Niemiec | |
Okres |
od 4 marca 1152 |
---|---|
Poprzednik | |
Następca | |
Święty Cesarz Rzymski | |
Okres |
od 18 czerwca 1155 |
Poprzednik | |
Następca | |
Książę Szwabii | |
Okres |
od 4 kwietnia 1147 |
Poprzednik | |
Następca | |
Dane biograficzne | |
Dynastia | |
Data urodzenia |
ok. 1122 |
Data śmierci | |
Ojciec | |
Matka |
Judyta |
Żona | |
Dzieci |
Fryderyk (V) Szwabski |
Fryderyk I Barbarossa (Rudobrody) (ur. ok. 1122, zm. 10 czerwca 1190) – z dynastii Hohenstaufów, syn księcia Szwabii – Fryderyka II i księżniczki Judyty, córki księcia Bawarii Henryka IX Czarnego (zm. 1126) z rodu Welfów, konkurencyjnego w tamtym okresie wobec Hohenstaufów. Po śmierci ojca (1147) przyjął tytuł księcia Szwabii (jako Fryderyk III), 4 marca 1152 został wybrany na króla niemieckiego, a 18 czerwca 1155 został koronowany na Świętego Cesarza Rzymskiego. W latach 1154–1186 był również królem Włoch.W latach 1156–1190 był hrabią Burgundii-Franche Comte poprzez swe małżeństwo z Beatrycze I Burgundzką. W swych rządach wzorował się na najważniejszych cesarzach, między innymi Justynianie I Wielkim i Karolu Wielkim.
Koronacja cesarska
Zgodnie z ugodą zawartą z papieżem Eugeniuszem III w Konstancji w 1153 roku, w następnym roku Fryderyk wkroczył do Włoch. W trakcie działań zbrojnych w jego ręce wpadł Arnold z Brescii, którego wydał papieżowi Hadrianowi IV i został ukoronowany w Rzymie na cesarza 18 czerwca 1155 roku.
Konflikt z papiestwem, walki we Włoszech
Konflikt rozpoczęło starcie z legatem papieskim Rolandem (późniejszym papieżem Aleksandrem III) podczas sejmu Rzeszy w Besançon w roku 1157. Wtedy to legat papieski oświadczył, że korona cesarska stanowi kościelne „beneficjum” (słowem cesarz jest lennikiem papieża), odnawiając tym samym spór o inwestyturę. Kolejne starcie nastąpiło podczas sejmu na Polach Ronkalskich w roku 1158. Ponieważ postanowień ronkalijskich nie uznały miasta lombardzkie, Fryderyk postanowił uśmierzyć oporne miasta z wykorzystaniem siły zbrojnej. Pierwszy opór stawiła sprzymierzona z Mediolanem Brescia, która szybko skapitulowała. 6 sierpnia 1158 r. rozpoczęło się oblężenie Mediolanu, który skapitulował dnia 7 września. Jednak już w lutym 1159 r. miasto odmówiło uznania nowych postanowień ronkalijskich z 1158 r. W międzyczasie w czerwcu rozpoczęło się 7-miesięczne oblężenie Cremy, która padła 27 stycznia 1160 r. Po zdobyciu Cremy Niemcy stoczyli nieudaną bitwę pod Carcano (czerwiec 1160), po czym ponownie przystąpili do oblężenia Mediolanu (sierpień 1161). Miasto padło w końcu 7 marca 1162 r. i zostało zburzone przez zwycięzców. Po Mediolanie poddały się inne miasta Lombardii, które wróciły pod władzę cesarza.
Od 1167 prowadził wojny z miastami północnowłoskimi, które 7 kwietnia 1167 w obronie przed nim zawiązały Ligę Lombardzką. Miesiąc później Fryderyk obległ Ankonę, a jego wojska rozbiły Rzymian w bitwie pod Tuskulum 29 maja 1167 r. Zwycięstwo umożliwiło Fryderykowi zdobycie Rzymu, z którego zbiegł papież Aleksander III. W sierpniu 1167 roku w zajętym przez Niemców Rzymie wybuchła epidemia gorączki malarycznej, która zmusiła cesarza do opuszczenia miasta, a następnie Italii.
W latach 1174–1177 cesarz Fryderyk Barbarossa po raz kolejny wyprawił się do Italii. W maju 1175 doszło do pertraktacji pokojowych z papieżem Aleksandrem III w Montebello, które nie przyniosły rezultatu. Spowodowało to wybuch nowych walk jesienią 1175 r. Po klęsce pod Legnano w maju 1176 r. z wojskami Ligi Lombardzkiej cesarz zawarł porozumienie pokojowe i uznał Aleksandra III jako jedynego prawowitego papieża. Konflikt został zakończony ukorzeniem się Fryderyka I przed papieżem Aleksandrem III 24 lipca 1177 roku w Wenecji. Ostatnia wyprawa do Italii miała miejsce w latach 1184–1186 i zakończyła się pojednaniem cesarza z Mediolanem i uzyskaniem korony Sycylii.
Rządy w Niemczech
W aktach cesarskich w 1157 roku po raz pierwszy pojawiła się formuła „Święte Cesarstwo” na określenie Rzeszy Niemieckiej. Podczas Sejmu Cesarstwa w 1158 roku cesarz Fryderyk I musiał zgodzić się na to, aby książęta mogli dzielić swoje państewka pomiędzy potomstwo, zgodnie z regułami patrymonialnymi. Była to formalna sankcja ze strony Cesarstwa dla rozdrobnienia feudalnego w Niemczech.
III krucjata
Chcąc pokazać swą mocną pozycję jako cesarza Fryderyk zorganizował III krucjatę. Jej celem było odzyskanie utraconej w 1187 Jerozolimy. Po zawarciu pokoju z papieżem, wyprawa wyruszyła w 1189, przewodzili jej również: król Francji – Filip II August i król Anglii – Ryszard I Lwie Serce. Wojska przemaszerowały przez Węgry, Serbię, Rumunię, oraz dotarły do Konstantynopola jesienią 1189 roku. Krucjatę tę zakończyło utonięcie cesarza w rzece Salef. Dokładne okoliczności śmierci nie są znane. Źródła historyczne podają, iż nastąpiło to w trakcie kąpieli lub podczas upadku z konia do rzeki.
Na tych wydarzeniach opiera się legenda mówiąca, że Fryderyk nie utonął, natomiast śpi skamieniały w jaskini w górach Kyffhäuser w Turyngii; siedzi tam przy stole z sześcioma rycerzami, czekając, aż wypełnią się czasy. Ma z niej wyjść z chwilą, gdy jego ruda broda owinie się trzy razy wokół stołu, by wyratować Niemcy z opresji i zapewnić im najwyższe miejsce wśród narodów świata.
Małżeństwa i potomstwo
Fryderyk Barbarossa miał dwie żony: pierwszą była poślubiona ok. 1147 r. Adela von Vohburg (zm. 1190), z którą jednak nie doczekał się potomstwa i z którą się rozstał (unieważnienie małżeństwa) w 1153 r., drugą żoną była poślubiona w 1156 r. Beatrycze I Burgundzka (zm. 1184), córka Renalda III, hrabiego Burgundii.
Z drugiego małżeństwa pochodzili:
- Fryderyk (V), książę Szwabii (1164–1170),
- Henryk VI (Listopad 1165–1197), cesarz niemiecki,
- Fryderyk V, książę Szwabii (1167–1191),
- Otto I, palatyn Burgundii (1170–1200),
- Konrad II, książę Szwabii i Rothenburga (1173 – zamordowany w 1196),
- Filip Szwabski (1177– zamordowany w 1208), od 1198 król Niemiec,
- Beatrycze (1162–1174), była zaręczona z Wilhelmem II, królem Sycylii, ale zmarła zanim się pobrali,
- Agnieszka (zm. październik 1184), była zaręczona z Emerykiem Arpadowiczem, królem Węgier, ale zmarła zanim się pobrali.
Przodkowie
Fryderyk z Büren | |||||||||||||
Fryderyk I Szwabski | |||||||||||||
Hildegarda | |||||||||||||
Fryderyk II Jednooki | |||||||||||||
Henryk IV Salicki | |||||||||||||
Agnieszka von Waiblingen | |||||||||||||
Berta Sabaudzka | |||||||||||||
Fryderyk I Barbarossa | |||||||||||||
Welf I | |||||||||||||
Henryk IX Czarny | |||||||||||||
Jadwiga | |||||||||||||
Judyta | |||||||||||||
Magnus Billung | |||||||||||||
Wulfhilda Billung | |||||||||||||
Zofia węgierska | |||||||||||||
Szablon:Święci cesarze rzymscy
- ISNI: 0000000118851477, 0000000448830927
- VIAF: 66596013, 150109095
- ULAN: 500329612
- LCCN: n50047907
- GND: 118535757
- LIBRIS: 42gjl62n1n1zp1t
- BnF: 12488571m
- SUDOC: 034094296
- NLA: 35683449
- NKC: jn20000700567
- BNE: XX856878
- NTA: 070488428
- BIBSYS: 90518973
- Open Library: OL1937606A
- PLWABN: 9810643535705606
- NUKAT: n96402295
- J9U: 987007261484705171
- CANTIC: a19161232
- LNB: 000173773
- NSK: 000026480
- CONOR: 92437603
- LIH: LNB:bfT;=Bs
- WorldCat: lccn-n50047907
- PWN: 3902958
- Britannica: biography/Frederick-I-Holy-Roman-emperor
- Treccani: federico-i-imperatore-detto-il-barbarossa
- Universalis: frederic-ier-barberousse
- БРЭ: 4723919
- NE.se: fredrik-i-barbarossa
- SNL: Fredrik_1._Barbarossa
- VLE: frydrichas-i-barbarosa
- Catalana: 0028142
- identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 20630