Herod Antypas

Herod Antypas

tetrarcha Galilei i Perei
Okres	od 4 p.n.e. do 39 n.e.
Dane biograficzne
Dynastia	herodiańska
Data i miejsce urodzenia	ok. 22 p.n.e. po 39 n.e.
Ojciec	Herod Wielki
Matka	Maltake
Żona	Herodiada

Królestwo Heroda Wielkiego po jego śmierci podzielone między synów i jego siostrę:

     Dzielnica Heroda Archelaosa, od 6 n.e. rzymska prowincja Judea

     Dzielnica Heroda Antypasa

     Dzielnica Heroda Filipa II

     Salome I (miasta Jamnia, Azotus, Fazaelis)

     Rzymska prowincja Syria

     Wolne miasta (Dekapolis)

Moneta Heroda Antypasa

Jezus przed Herodem Antypasem, Albrecht Dürer, 1509

Herod Antypas (ur. ok. 22 p.n.e., zm. po 39 n.e.) – tetrarcha Galilei i Perei od 4 p.n.e., syn Heroda Wielkiego i brat Heroda Archelaosa. Założyciel Tyberiady. Poślubił swoją bratową Herodiadę, czym wywołał oburzenie wśród Żydów. Skazał na śmierć krytykującego ten związek Jana Chrzciciela. W 39 roku został skazany na wygnanie przez Kaligulę.

Wywód przodków

4. Antypater
			2. Herod Wielki
5. Kypros
						1. Herod Antypas
6. NN
			3. Maltake
7. NN

Za życia ojca

Antypas był drugim synem Heroda Wielkiego z jego czwartego małżeństwa z Maltake. Jego starszym rodzonym bratem był Archelaos. W ostatecznej wersji testamentu ojca Archelaos został przewidziany na króla Judei, Antypas miał zostać tetrarchą Galilei i Perei, zaś ich przyrodni brat Filip - tetrarchą krain Gaulanitis, Trachonitis i Batanei. Po śmierci Heroda w marcu lub kwietniu 4 p.n.e. doszło do sporu między braćmi. Ostateczny werdykt w tej sprawie wydał cesarz Oktawian August. Cesarska decyzja nie zmieniła sytuacji Antypasa, który zgodnie z ostatnią wolą ojca został tetrarchą Galilei i Perei. Po objęciu rządów przybrał imię Heroda.

Herod Antypas jako tetrarcha

Wybudował miasta Sefforis, Liwias zwanego też Julias (Betharamfta) oraz hellenistyczną Tyberiadę.

Herod Antypas kazał aresztować Jana Chrzciciela i pod wpływem pasierbicy Salome (córki Herodiady i Heroda Filipa), ściąć go.

Herod był również obecny przy skazaniu Jezusa na śmierć, jak podaje Łk 23,8-12:

Na widok Jezusa Herod bardzo się ucieszył. Od dawna bowiem chciał Go ujrzeć, ponieważ słyszał o Nim i spodziewał się, że zobaczy jaki znak, zdziałany przez Niego. Zasypał Go też wieloma pytaniami, lecz Jezus nic mu nie odpowiedział. Arcykapłani zaś i uczeni w Piśmie stali i gwałtownie Go oskarżali. Wówczas wzgardził Nim Herod wraz ze swoją strażą; na pośmiewisko kazał ubrać Go w lśniący płaszcz i odesłał do Piłata. W tym dniu Herod i Piłat stali się przyjaciółmi. Przedtem bowiem żyli z sobą w nieprzyjaźni.

Wojna z Aretasem

W 36 Aretas IV wypowiedział wojnę Herodowi Antypasowi. Ten zwrócił się po pomoc do cesarza Tyberiusza. Lucjusz Witeliusz, legat Syrii, nie chciał jednak angażować się w konflikt z władcą Nabatejczyków.

Wygnanie

W 37 roku nowy cesarz rzymski Kaligula nadał Herodowi Agryppie I dawną tetrarchię Filipa (Bataneę, Gaulanitydę, Trachon i Paneas) wraz z tytułem królewskim. Ambitna Herodiada namówiła męża, by także starał się o koronę. Udał się do Italii z nadzieją, że Kaligula także obdarzy go tytułem królewskim. Agryppa wysłał zaraz za Antypasem swojego wyzwoleńca Fortunata. Ten przedstawił Antypasa w złym świetle - oskarżył go o współpracę z Sejanem, konszachty z Partami i zgromadzenie broni dla 70 tysięcy ludzi. Antypas spotkał się z Kaligulą w Bajach w 39 roku. Nie potrafił się wytłumaczyć z oskarżeń. W efekcie cesarz skazał go na wygnanie, a Galileę i Pereę przekazał Agryppie.

W literaturze

Wśród utworów literackich w których pojawia się Herod Antypas znajdują się m.in.:

• powieść Wielki rybak Lloyda C. Douglasa (1949),
• powieść Poncjusz Piłat Paula L. Maiera (1968).
• dramat Salome Oscara Wilde’a

Bibliografia

• Atlas Biblijny, Warszawa 1990, ISBN 83-7050-000-5, s. 180.
• JoachimJ. Gnilka JoachimJ., Jezus z Nazaretu. Orędzie i życie, JuliuszJ. Zychowicz (tłum.), JózefJ. Kudasiewicz, Kraków: „Znak”, 1997, s. 50-54, ISBN 83-7006-431-0, OCLC 749882567 .
• Jerzy Ciecieląg – Palestyna w czasach Jezusa. Dzieje polityczne, Kraków 2000.
• Jerzy Ciecieląg – Polityczne dziedzictwo Heroda Wielkiego, Kraków 2002.
• AndréA. Lemaire AndréA., Dzieje biblijnego Izraela, MariaM. Rostworowska-Książek (tłum.), Poznań: Wydaw. Naukowe UAM, 1998, s. 101-102, ISBN 83-232-0831-X, OCLC 749523148 .