Linia kolei dużych prędkości Y

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Kalisz Północ)
Planowana linia „Y”
PKP ED250 przeznaczony do obsługi połączeń Express InterCity Premium

Linia kolei dużych prędkości Y – projekt linii kolei dużych prędkości, która według planów opracowanych przed 2014 r. miała łączyć Warszawę, Łódź, Kalisz/Ostrów Wielkopolski, Wrocław oraz Poznań. Linia „Y” miała poprzez zmodernizowany łącznik Łódź – Opoczno współpracować z Centralną Magistralą Kolejową, co umożliwiłoby połączenia do Katowic i Krakowa.

Według koncepcji z 2020 r. kolej dużych prędkości nie będzie miała układu „Y”, a będzie elementem koncepcji szprych łączących duże miasta z Centralnym Portem Komunikacyjnym[1].

Studium wykonalności[edytuj | edytuj kod]

Przeprowadzone studia wykazały celowość budowy linii kolei dużych prędkości zamiast modernizacji dotychczas istniejących.

Linia „Y” połączyć miałaby pięć aglomeracji położonych w środkowej części kraju (warszawską, łódzką, kalisko-ostrowską, wrocławską, poznańską). Istnieją dwa warianty przebiegu linii[2]:

Ponadto w studium wykonalności konieczne jest umieszczenie kolejnych dwóch wariantów, najkorzystniejszego dla przyrody i rekomendowanego przez wykonawcę inwestycji[3].

W opisie przedmiotu zamówienia zostały również określone pewne warunki brzegowe projektu. Jednym z nich jest lokalizacja stacji KDP dla regionu kalisko-ostrowskiego w okolicach miejscowości Skalmierzyce/Nowe Skalmierzyce na przecięciu z drogą krajową nr 25[4].

Zakładane parametry techniczne i przebieg[edytuj | edytuj kod]

Zakłada się następujące parametry planowanej linii[5]:

  • długość ok. 450 km;
  • zgodność z unijnymi specyfikacjami technicznymi interoperacyjności TSI HS;
  • prędkość maksymalna 350 km/h;
  • zasilanie napięciem 25 kV AC.

W Łodzi linia ma być poprowadzona tunelem średnicowym, który połączy istniejące dworce Łódź Fabryczną i Łódź Kaliską. Po przebudowie w latach 2011–2016[6], dworzec Łódź Fabryczna został całkowicie umieszczony pod ziemią, a na uwolnionej powierzchni powstaje Nowe Centrum Łodzi, które zajmie powierzchnię ok. 90 ha. Została zmieniona całkowicie infrastruktura dookoła dworca, m.in. układ komunikacyjny w centrum Łodzi. Koszt budowy to prawie 3 miliardy zł, a Nowego Centrum Łodzi – ponad 8 miliardów zł[7].

Studium 2020[edytuj | edytuj kod]

W 2020 r. prowadzone były prace studyjne, w wyniku których wybrano wariant południowy przebiegu kolei przez województwo łódzkie. W wariancie tym kolej ma przebiegać przez Łódź tunelem wybudowanym specjalnie dla tej kolei i ma przebiegać na południe od pierwotnie proponowanych przebiegów. Rozdział linii następowałby nie w okolicach Kalisza, a w pobliżu Sieradza[8].

Planowane czasy podróży[edytuj | edytuj kod]

Planowane czasy podróży pomiędzy największymi miastami połączonymi linią „Y”[5]. W nawiasach podano najkrótsze czasy przejazdu w roku 2017[9]:

Łódź Poznań Warszawa
Wrocław 1:05h (3:56h) 2:05h (2:05h) 1:40h (4 h)
Warszawa 0:35h (1:19h) 1:35h (2:26h)
Poznań 1:00h (3:27h) 1:35 (2:26h)

Harmonogram budowy[edytuj | edytuj kod]

Harmonogram budowy z 2012 r.[10]:

  • II połowa 2013 – I połowa 2015 r. – Zakończenie realizacji prac studialnych i analitycznych
  • II połowa 2013 – I połowa 2014 r. – Przetarg na dokumentację geodezyjną – mapy do celów projektowych
  • I połowa 2014 r. – Podpisanie umowy na dokumentację geodezyjną
  • I połowa 2014 – II połowa 2016 r. – Realizacja umowy na dokumentację geodezyjną
  • II połowa 2016 – I połowa 2017 r. – Przetarg na dokumentację projektową wraz z decyzjami lokalizacyjnymi i pozwoleniem na budowę
  • I połowa 2017 r. – Podpisanie umowy na dokumentację projektową
  • I połowa 2017 – II połowa 2019 r. – Realizacja umowy na dokumentację projektową
  • 2020 r. – Przetarg na realizację robót budowlanych
  • II połowa 2020 r. – Podpisanie umowy na realizację robót
  • lata 2021–2028 – Realizacja robót budowlanych
  • I połowa 2029 – I połowa 2030 r. – Odbiory, testy, dopuszczenia linii Y

Harmonogram z 2020 r.[11]:

  • Zadania związane z pracami studialnymi mają być zakończone do 2023 roku.
  • Budowa linii „Y” od Warszawy do Wrocławia i Poznania planowana do zbudowania do 2030 roku.

Ważne daty[edytuj | edytuj kod]

  • 9 grudnia 2008 roku PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. uruchomiła postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na opracowanie studium wykonalności linii prowadzonego w trybie dialogu konkurencyjnego.
  • Do dnia 2 lutego 2009 roku do godz. 12.00, do zamawiającego wpłynęło 12 wniosków. Do kolejnego etapu zakwalifikowano czterech wykonawców. Są to międzynarodowe konsorcja, także z udziałem wykonawców polskich[12]. Wyłonienie ostatecznego wykonawcy studium wykonalności ma nastąpić w styczniu 2010 roku[13].
  • 15 lutego 2010 nastąpiło otwarcie ofert na wykonanie studium wykonalności. Oferty złożyło 5 konsorcjów[5].
  • 3 marca 2010 w siedzibie PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. została podpisana umowa z firmą Sener na wykonanie studium „Opracowanie warunków technicznych dla projektowania, budowy i modernizacji infrastruktury kolejowej linii kolejowych do prędkości 350 km/h”[5].
  • 7 grudnia 2011 minister Sławomir Nowak zapowiedział zamrożenie do roku 2030 wszelkich prac nad KDP po wykonaniu studium wykonalności[14] i realizację alternatywnego połączenia w ramach protezy koniecpolskiej.
  • 19 stycznia 2012 podczas spotkania w Urzędzie Miejskim w Kaliszu prezes PKP Polskie Linie Kolejowe Zbigniew Szafrański poinformował, że prace nad projektem Ygreka nie zostały przerwane i nie został on skreślony z planów Komisji Europejskiej[15].
  • 16 grudnia 2014 – Polska zgłosiła projekt KDP do planu inwestycyjnego Komisji Europejskiej[16].
  • 21 grudnia 2014 PKP PLK podpisały z hiszpańskim konsorcjum Idom Inżyniera Architektura i Doradztwo i Idom Ingenieria y Consultoria kontrakt na opracowanie wstępnego studium wykonalności dla przedłużenia KDP Warszawa – Łódź – Poznań/Wrocław do Berlina i Pragi[17].
  • czerwiec 2023 r. – Komisja Europejska przyznała spółce Centralny Port Komunikacyjny dofinansowanie w wysokości ok. 290 mln zł (prawie 64 mln euro) z instrumentu CEF “Łącząc Europę” na opracowanie projektu budowlanego dla strategicznej linii Kolei Dużych Prędkości między Warszawą i Łodzią[18].
  • grudzień 2023 r. – spółka CPK podpisała umowę na budowę komór dla tarczy zmechanizowanej TBM do drążenia tunelu Kolei Dużych Prędkości w Łodzi (cześć linii „Y”): startowej (na Retkini) i odbiorczej (okolice Łódzkiego Domu Kultury). Kontrakt został zawarty z firmą Budimex, a jego wartość to prawie 147 mln zł. Podpisano też umowy na inżyniera kontraktu dla tych zadań[19][20].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Nadzieja i plan B, czyli wszystko, co musisz wiedzieć o debacie na temat Kolei Dużych Prędkości. [dostęp 2021-02-26].
  2. Pociągi dużej prędkości, PKP Polskie Linie Kolejowe, Biuro Promocji. [dostęp 2010-11-11].
  3. Warszawa: PKP PLK ogłasza przetarg na wykonanie Studium wykonalności dla budowy KDP – InfoRail.
  4. Maciej Bolesław Orzechowski: Zapytanie w sprawie powstania Kolei Dużych Prędkości. [dostęp 2010-05-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-05-20)]. (pol.).
  5. a b c d Kolejne informacje o KDP w Polsce – InfoRail. [dostęp 2010-05-18]. (pol.).
  6. Łódź Fabryczna otwarta. Nowy dworzec w Łodzi foto zdjęcia, Łódź Fabryczna otwarta. Nowy dworzec w Łodzi foto zdjęcia – Wiadomości [dostęp 2016-12-19] [zarchiwizowane z adresu 2016-12-21].
  7. [1].
  8. Sieradz odebrał Kaliszowi przystanek Kolei Dużych Prędkości. [dostęp 2021-02-26].
  9. Portal podróżnych – rozkład jazdy pociągów, hotele, noclegi, ciekawe miejsca. [dostęp 2010-05-19]. (pol.).
  10. Budowa Ygreka ruszy już za 8 lat? – Ygrek, KDP – Infrastruktura – Kolej, PKP, Intercity. [dostęp 2012-09-10]. (pol.).
  11. Szybka linia kolejowa „Y” przez CPK ma być gotowa do 2030 roku, www.rynek-lotniczy.pl [dostęp 2023-12-19] (pol.).
  12. PLK SA: 16.04.09 koniec pierwszego etapu.
  13. Polska chce w 10 lat uruchomić szybką kolej. finanse.wp.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-11-25)]. wp.pl [dostęp 2010-05-19].
  14. Nie będzie KDP w Polsce – KDP, Sławomir Nowak – Koleje Dużych Prędkości – Kolej, PKP, Intercity. [dostęp 2011-12-07]. (pol.).
  15. Sprawa Kolei Dużych Prędkości nie jest przesądzona? – KDP – Infrastruktura – Kolej, PKP, Intercity. [dostęp 2012-01-24]. (pol.).
  16. Koleje Dużych Prędkości. Są szanse na wznowienie projektu – Dzienniklodzki.pl. [dostęp 2015-01-20]. (pol.).
  17. Ruszają prace nad szybką koleją z Polski do Czech i Niemiec – Budownictwo. [dostęp 2015-01-20]. (pol.).
  18. PRAWIE 300 MLN ZŁ UNIJNEGO DOFINASOWANIA NA LINIĘ KOLEJOWĄ CPK MIĘDZY WARSZAWĄ I ŁODZIĄ, 23 czerwca 2023.
  19. Centralny Port Komunikacyjny, RUSZA BUDOWA TUNELU DALEKOBIEŻNEGO CPK W ŁODZI. UMOWA NA ROBOTY BUDOWLANE PODPISANA, 2023.
  20. Centralny Port Komunikacyjny, TUNEL DALEKOBIEŻNY CPK W ŁODZI Z NADZOREM INWESTORSKIM. UMOWY NA INŻYNIERA KONTRAKTU PODPISANE, cpk.pl, 18 grudnia 2023.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]