Zamek w Czarnym Borze: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Usunięto kategorię "Pałace w województwie dolnośląskim"; Dodano kategorię "Zamki w województwie dolnośląskim" za pomocą HotCat
Konarski (dyskusja | edycje)
Merytoryczne, źródła/przypisy
Linia 30: Linia 30:
|www =
|www =
}}
}}
'''Zamek w Czarnym Borze''' – wybudowany w 1355 r. w [[Czarny Bór|Czarnym Borze]]<ref name="nid">{{cytuj stronę|url=http://www.nid.pl/pl/Informacje_ogolne/Zabytki_w_Polsce/rejestr-zabytkow/zestawienia-zabytkow-nieruchomych/DLN-rej.pdf|tytuł=Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego|opublikowany=Narodowy Instytut Dziedzictwa|data dostępu=31.12.2014|strony=190}}</ref>.
'''Zamek w Czarnym Borze''' – wybudowany przed 1355 rokiem w [[Czarny Bór|Czarnym Borze]]<ref name="nid">{{cytuj stronę|url=http://www.nid.pl/pl/Informacje_ogolne/Zabytki_w_Polsce/rejestr-zabytkow/zestawienia-zabytkow-nieruchomych/DLN-rej.pdf|tytuł=Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego|opublikowany=Narodowy Instytut Dziedzictwa|data dostępu=31.12.2014|strony=190}}</ref>.


==Położenie==
==Położenie==
Linia 36: Linia 36:


==Historia==
==Historia==
Nie jest znana dokładna data powstania zamku. Jednakże na podstawie analizy wydarzeń historycznych można w przybliżeniu określić czas jego powstania na 1 połowę XIV wieku. Strzegł on szlaku handlowego prowadzącego do Czech. Zamek po raz pierwszy odnotowany jest w 1355 r. wśród warowni, wobec których piastowski książe [[Bolko II Mały|Bolko II świdnicki]] podjął akcję zbrojną<ref name=":0">http://www.repozytorium.uni.wroc.pl/Content/89407/Boguszewicz_Corona%20Silesiae.pdf</ref>. Choć przyjmuje się, że działania księcia wymierzone były przeciw zbuntowanemu rycerstwu, brak jest pewnych danych na temat ówczesnego pana zamku. Wzmianka z 1364 r. wskazuje, że twierdza Czarny Bór pozostawała co najmniej do tego czasu we władaniu Bolka II. W 1371 r. Witek Czech z Rodov pod Jaromierzem wystawił dokument, w którym przekazał w dożywocie zamek z przyległościami swej żonie Jutcie<ref name=":0" />. Obiekt został wymieniony w dokumencie z 1373 r., jako punkt odniesienia w stosunku do zarośli Heine, zlokalizowanych między Czadrowem a Czarnym Borem, które sprzedał Mikołaj Ottendorf opatowi krzeszowskiemu Mikołajowi Kestnerowi<ref name=":0" />. Od 1368 r. odnotowywany jest w dokumentach księstwa świdnickiego Zygmunt von Schwarzwaldau, syn nieżyjącego już wówczas Witka Czecha. W 1390 r. Zygmunt zapisał swe dobra wraz z zamkiem w Czarnym Borze na wypadek bezpotomnej śmierci, na rzecz Tammo z Łażan<ref name=":0" />. Jak można sądzić, aktu tego dokonał będąc w pełni sił, gdyż wzmiankowany był jeszcze w 1394 r. W 1471 r. we wsi Czarny Bór miało być pobierane cło na przeprawie przez Lask (droga z Boguszowa do Kamien-nej Góry)<ref name=":0" />. Zniszczenie warowni miało nastąpić w 1509 r.<ref name=":0" /> Od tego też czasu zamek pozostawał w ruinie.
[[Gotyk|Gotycki]] zamek zbudowano prawdopodobnie w 1355 roku - XIV w. przez księcia świdnicko-jaworskiego [[Bolko II Mały|Bolka II Małego]]; zachowały się fragmenty murów i kolista baszta z granitu. Nie jest znana dokładna data powstania zamku z powodu braku ścisłych historycznych dokumentów. Jednakże na podstawie analizy wydarzeń historycznych można w przybliżeniu określić czas jego powstania, datując to na przełom XIII i XIV wieku, a nie jak to się podaje w wielu publikacjach - połowa XIV wieku. Strzegł on szlaku handlowego prowadzącego z Czech. Wybudowany został na niewielkim "wzgórzu" otoczonym podmokłymi łąkami. Bagna stanowiły jego naturalną ochronę, dodatkowo wokół zamku była wykonana fosa. W połowie wieku XIV zamek stał się zbójnicką siedzibą. Został on odzyskany zbrojnie przez księcia w 1355 roku, o czym wspomina pierwszy zachowany dokument wspominający o zamku. Przez kilkadziesiąt lat zamek zmieniał właścicieli, był niszczony i odbudowywany. Kres jego istnienia położył pożar w 1755 roku. Od tego czasu pozostaje on w ruinie. Do naszych czasów zachowała się tylko część wieży i fragmenty murów. Samo położenie wieży jest nietypowe, gdyż zazwyczaj wieże były budowane na wzgórzach i górach. Ta budowla została wybudowana na podmokłych łąkach w dolinie rzeki [[Lesk (rzeka)|Lesk]]. Obecnie wśród kępy lasu jest mało widoczna z daleka jej ruina. Czas zrobił już swoje, wieża coraz bardziej się rozpada.

Zamek wybudowany został na niewielkim "wzgórzu" otoczonym podmokłymi łąkami. Budowla została wybudowana na podmokłych łąkach w dolinie rzeki [[Lesk (rzeka)|Lesk]]. Bagna stanowiły jego naturalną ochronę, dodatkowo wokół zamku była wykonane dwie fosy. Do naszych czasów zachowała się tylko część wieży i fragmenty murów. Na murze wieży widoczne jest intensywne działanie ognia. Obecnie wśród kępy lasu jest mało widoczna z daleka jej ruina.


== Przypisy ==
== Przypisy ==

Wersja z 13:10, 9 sie 2019

Zamek w Czarnym Borze
Symbol zabytku nr rej. A/4135/593 z 25.08.1959
ilustracja
Państwo

 Polska

Miejscowość

Czarny Bór

Typ budynku

zamek

Styl architektoniczny

gotyk

Inwestor

Bolko II Mały

Ukończenie budowy

1355 r.

Pierwszy właściciel

Bolko II Mały

Położenie na mapie gminy Czarny Bór
Mapa konturowa gminy Czarny Bór, w centrum znajduje się punkt z opisem „Zamek w Czarnym Borze”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Zamek w Czarnym Borze”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Zamek w Czarnym Borze”
Położenie na mapie powiatu wałbrzyskiego
Mapa konturowa powiatu wałbrzyskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Zamek w Czarnym Borze”
Ziemia50°45′59″N 16°08′01″E/50,766389 16,133611

Zamek w Czarnym Borze – wybudowany przed 1355 rokiem w Czarnym Borze[1].

Położenie

Zamek położony jest w Czarnym Borze – w Polsce, w województwie dolnośląskim, w powiecie wałbrzyskim, w gminie Czarny Bór. Położony jest w Sudetach Środkowych, na pograniczu Gór Wałbrzyskich i Kamiennych (pasmo Czarnego Lasu i Lesistej), w dolinie Leska (prawego dopływu Bobru) i jego dopływu – Grzędzkiego Potoku.

Historia

Nie jest znana dokładna data powstania zamku. Jednakże na podstawie analizy wydarzeń historycznych można w przybliżeniu określić czas jego powstania na 1 połowę XIV wieku. Strzegł on szlaku handlowego prowadzącego do Czech. Zamek po raz pierwszy odnotowany jest w 1355 r. wśród warowni, wobec których piastowski książe Bolko II świdnicki podjął akcję zbrojną[2]. Choć przyjmuje się, że działania księcia wymierzone były przeciw zbuntowanemu rycerstwu, brak jest pewnych danych na temat ówczesnego pana zamku. Wzmianka z 1364 r. wskazuje, że twierdza Czarny Bór pozostawała co najmniej do tego czasu we władaniu Bolka II. W 1371 r. Witek Czech z Rodov pod Jaromierzem wystawił dokument, w którym przekazał w dożywocie zamek z przyległościami swej żonie Jutcie[2]. Obiekt został wymieniony w dokumencie z 1373 r., jako punkt odniesienia w stosunku do zarośli Heine, zlokalizowanych między Czadrowem a Czarnym Borem, które sprzedał Mikołaj Ottendorf opatowi krzeszowskiemu Mikołajowi Kestnerowi[2]. Od 1368 r. odnotowywany jest w dokumentach księstwa świdnickiego Zygmunt von Schwarzwaldau, syn nieżyjącego już wówczas Witka Czecha. W 1390 r. Zygmunt zapisał swe dobra wraz z zamkiem w Czarnym Borze na wypadek bezpotomnej śmierci, na rzecz Tammo z Łażan[2]. Jak można sądzić, aktu tego dokonał będąc w pełni sił, gdyż wzmiankowany był jeszcze w 1394 r. W 1471 r. we wsi Czarny Bór miało być pobierane cło na przeprawie przez Lask (droga z Boguszowa do Kamien-nej Góry)[2]. Zniszczenie warowni miało nastąpić w 1509 r.[2] Od tego też czasu zamek pozostawał w ruinie.

Zamek wybudowany został na niewielkim "wzgórzu" otoczonym podmokłymi łąkami. Budowla została wybudowana na podmokłych łąkach w dolinie rzeki Lesk. Bagna stanowiły jego naturalną ochronę, dodatkowo wokół zamku była wykonane dwie fosy. Do naszych czasów zachowała się tylko część wieży i fragmenty murów. Na murze wieży widoczne jest intensywne działanie ognia. Obecnie wśród kępy lasu jest mało widoczna z daleka jej ruina.

Przypisy

  1. Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 190. [dostęp 31.12.2014].
  2. a b c d e f http://www.repozytorium.uni.wroc.pl/Content/89407/Boguszewicz_Corona%20Silesiae.pdf