Gerhard Ertl

Gerhard Ertl

Data i miejsce urodzenia	10 października 1936 Stuttgart (Niemcy)

Gerhard Ertl (ur. 10 października 1936 w Stuttgarcie) − niemiecki fizyk i chemik, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii, specjalista w zakresie katalizy heterogenicznej i fizykochemii powierzchni.

Życiorys

W latach 1955−1957 studiował fizykę na Uniwersytecie w Stuttgarcie. Od 1957 roku kontynuował studia na Sorbonie, a w latach 1958−1959 na Uniwersytecie Ludwika i Maksymiliana w Monachium. Dyplom z fizyki uzyskał w 1961 roku na Uniwersytecie w Stuttgarcie, po czym przeniósł się, wraz ze swoim promotorem Heinzem Gerischerem, na Uniwersytet Techniczny w Monachium, gdzie w 1965 roku uzyskał stopień doktora. Tematem jego rozprawy doktorskiej była kinetyka katalitycznego utleniania wodoru na monokryształach germanu.

W Monachium pracował do 1968 roku, potem przeniósł się na Uniwersytet Leibniza w Hanowerze, gdzie kierował Instytutem Chemii Fizycznej i Elektrochemii. W 1973 wrócił do pracy na Uniwersytecie w Monachium, gdzie pracował do 1986. Do przejścia na emeryturę w roku 2004 pracował w Fritz-Haber-Institut der Max-Planck-Gesellschaft w Berlinie, po czym pozostał tam jako profesor emerytowany.

Gerhard Ertl i jego żona Barbara mają dwoje dzieci i kilkoro wnucząt. Gerhard Ertl jest pianistą amatorem i hodowcą kotów.

Dokonania naukowe

Jego najbardziej znane prace dotyczyły określenia szczegółowych mechanizmów molekularnych reakcji mających miejsce podczas katalizy heterogenicznej. Opisał mechanizmu katalitycznej syntezy amoniaku na powierzchni żelaza, zachodzącej podczas syntezy metodą Habera i Boscha oraz katalityczne utlenianie tlenku węgla na powierzchni palladu (reakcja zachodząca w katalizatorach samochodowych).

W trakcie swoich badań odkrył istnienie reakcji oscylacyjnych na powierzchni platyny i przy pomocy skaningowego mikroskopu elektronowego wykonał jako pierwszy obrazy oscylacyjnych zmian na powierzchni, które były dowodem na zachodzenie tych reakcji. W późniejszym czasie stał się też specjalistą od badania reakcji chemicznych na powierzchni za pomocą skaningowego mikroskopu tunelowego

Profesor Ertl jest laureatem wielu nagród, między innymi Nagrody Japońskiej (1992) i Nagrody Wolfa (1998). 10 października 2007, w dniu swoich 71. urodzin, otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii za badania procesów chemicznych zachodzących na powierzchni ciał stałych. 23 października 2009 otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, a 6 maja 2011 Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy.

Bibliografia

• H.-J. Freund and H. Knozinger (2004). Foreword for the Gerhard Ertl Festschrift. J. Phys. Chem. B 108 (38): 14183–14186.
• Informacja o Nagrodzie Nobla z chemii w 2007 roku na witrynie internetowej Komitetu Noblowskiego
• Opis nagrody Wolfa z 1998 r. na oficjalnej stronie Fundacji Wolfa. wolffund.org.il. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-15)].