Eustachy Sapieha

Eustachy Sapieha

Data i miejsce urodzenia	2 sierpnia 1881 Biłka Szlachecka
Data i miejsce śmierci	20 lutego 1963 Nairobi
5. Minister Spraw Zagranicznych II Rzeczypospolitej Polskiej
Okres	od 23 czerwca 1920 do 20 maja 1921
Przynależność polityczna	bezpartyjny
Poprzednik	Stanisław Patek
Następca	Jan Dąbski (p.o)

{{Polityk infobox}} Nieoczekiwana grafika: "grafika".

Eustachy Kajetan książę Sapieha (ur. 2 sierpnia 1881 w Biłce Szlacheckiej pod Lwowem, zm. 20 lutego 1963 w Nairobi) – minister spraw zagranicznych II Rzeczypospolitej, polityk konserwatywny, poseł na sejm II RP.

Był synem Jana Pawła Aleksandra.

W latach 1900-1904 studiował leśnictwo w Zurychu, gdzie uzyskał tytuł inżyniera. W 1909 po ślubie z Teresą Izabelą Lubomirską osiadł na Grodzieńszczyźnie. W 1916 został prezesem Rady Głównej Opiekuńczej w Warszawie. Współpracował wówczas z Tymczasową Radą Stanu. Został wówczas bliskim współpracownikiem Józefa Piłsudskiego. W listopadzie 1917 jako mandatariusz Rady Regencyjnej udał się do Szwajcarii, gdzie bezskutecznie próbował doprowadzić do porozumienia z Komitetem Narodowym Polskim. W listopadzie 1918 stanął na czele Komitetu Obrony Kresów Wschodnich. Był jednym z inicjatorów nieudanego zamachu stanu w nocy z 4 na 5 stycznia 1919 w celu obalenia rządu Jędrzeja Moraczewskiego. Został aresztowany i przebywał w areszcie domowym. Po uwolnieniu sformował własnym sumptem oddział kawalerii, w którym służył jako zwykły ułan. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej.

16 czerwca 1919 został mianowany posłem Rzeczypospolitej w Wielkiej Brytanii. 4 czerwca 1920 podpisał w imieniu Polski wraz z Erazmem Piltzem traktat w Trianon. 23 czerwca 1920 nowy premier rządu Władysław Grabski powołał go na stanowisko ministra spraw zagranicznych RP. 19 lipca 1920 na pamiętnym posiedzeniu Rady Obrony Państwa optował za pozostawieniem Piłsudskiego na stanowisku Naczelnego Wodza słowami: "Skupmy się przy naczelniku państwa". Dzięki Naczelnikowi pozostał na swoim stanowisku w następnym rządzie koalicyjnym Wincentego Witosa. 19 lutego 1921 doprowadził do podpisania przymierza Rzeczypospolitej z Francją, a 3 marca z Rumunią. Był przedstawicielem Polski na rokowania z Litwą w Brukseli 6 maja 1921. Przedstawił tam Litwinom projekt Piłsudskiego stworzenia Litwy kantonalnej na wzór szwajcarski, pozostającej w ścisłej unii państwowej z Polską. Wobec fiaska jego polityki wobec Górnego Śląska i zmasowanego ataku Narodowej Demokracji 20 maja 1921 podał się do dymisji.

W latach 1928-1929 był posłem na Sejm z listy BBWR. W 1930 napisał traktat "Konstytucja racji stanu". Był jednym z najaktywniejszych zwolenników zbliżenia Piłsudskiego ze środowiskiem ziemiaństwa kresowego ("Żubry Kresowe").

22 września 1939, po najeździe sowieckim na Polskę został aresztowany przez Sowietów w swoim majątku pod Grodnem. Był więziony w Moskwie na Łubiance. Sąd moskiewski skazał go na karę śmierci za działalność przeciw ZSRR. Karę śmierci zamieniono na 10 lat obozu koncentracyjnego w Gułagu. Zwolniony w konsekwencji układu Sikorski-Majski w 1941, ewakuowany z ZSRR do Teheranu. W 1941 wyjechał do Nairobi w Kenii.

W 1955 i 1959 był wyznaczany przez Augusta Zaleskiego na następcę prezydenta RP. W 1956 został kawalerem Orderu Orła Białego.

Był ojcem Jana Andrzeja, Lwa Jerzego, Eustachego Seweryna i Elżbiety.