Â

Â
	Informacje podstawowe
Majuskuła	Â
Minuskuła	â
Podstawowy alfabet	łaciński
	Pochodzenie
Oparty na grafemie	A
Znak diakrytyczny	cyrkumfleks
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Ten artykuł od 2020-10 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Â, â (fr. A accent circonflexe, tur. şapkalı a) – diakrytyzowana litera alfabetu łacińskiego powstała od litery a przez dodanie cyrkumfleksu modyfikującego.

Użycie

Â używane jest w języku francuskim, portugalskim, rumuńskim, tureckim, wietnamskim, friulskim, zachodniofryzyjskim, walońskim, walijskim, serbsko-chorwackim, językach berberyjskich i łacińskiej transliteracji ukraińskiego.

Język francuski

W języku francuskim jest używany jako pozostałość starofrancuskiego, gdzie samogłoska została głównie zastąpiona przez spółgłoskę s. Na przykład nowoczesna forma słowa bâton, które oznacza patyk, pochodzi ze starofrancuskiego słowa baston. Â jest wymawiane jako /ɑ/, lecz tylko w dialektach, które odróżniają go od /a/.

Język portugalski

W języku portugalskim oznacza samogłoskę prawie otwartą centralną (/ɐ/), która podkreśla sylabę. Jej położenie nie jest przewidywalne w niektórych słowach, jak np. w słowie lâmina co oznacza nóż lub w słowie râguebi które oznacza rugby. W przypadku, gdy położenie skrajnych sylaby jest przewidywalne, okalającej nacisk nie jest używany. Â w kontraście z á odpowiada samogłosce otwartej przedniej niezaokrąglonej (/a/).

Język rumuński

W języku rumuńskim jest trzecią literą alfabetu i oznacza dźwięk samogłoski przymkniętej centralnej niezaokrąglonej (/ɨ/).

Język turecki

W języku tureckim oznacza zmiękczenie spółgłoski g, k i l poprzedzającej samogłoskę, choć obecnie odchodzi się często od tego sposobu zapisu, co staje się przyczyną homografii takich par wyrazów jak kar które oznacza śnieg i kâr które oznacza zysk.

Język wietnamski

W języku wietnamskim reprezentuje samogłoskę półotwartą centralną niezaokrągloną (/ɜ/). Â może wystąpić jako jeden z pięciu znaków tonalnych:

Język serbsko-chorwacki

We wszystkich standardowych odmianach języka serbsko-chorwackiego oznacza długość samogłoski. Znak ten jest stosowany jedynie sporadycznie, w celu ujednoznacznienia homografii, która różni się jedynie pod względem długości sylaby. Na przykład: Ja sam sâm, co oznacza jestem sam.

Język friulski

W języku friulskim oznacza dźwięk /ɑː/.

Język farerski

Johan Henrik Schrøter, który przetłumaczył Ewangelię Mateusza na język farerski w 1823 roku, stosuje â do oznaczenia niesylabicznego a, jak w poniższym przykładzie:

Wersja Johana Schrøtera	Współczesna wersja
Brinhlid situr uj gjiltan Stouli, Teâ hit veâna Vujv, Drevur hoon Sjúra eâv Nordlondun Uj Hildarhaj tiil sujn.	Brynhild situr í gyltum stóli, tað hitt væna vív, dregur hon Sjúrða av Norðlondum í Hildarheið til sín.

Język walijski

W języku walijskim jest używane do reprezentowania długiej akcentowanej głoski [aː], np. w słowie âr [aːr], które oznacza orny w przeciwieństwie do słowa ar [ar] które oznacza na. Pojawia się często w ostatnich sylabach które często z dwóch liter łączą się w akcent wyrazowy, cząsto gdy temat wyrazu kończący się literą a łączy się z przyrostkiem -ad, np. w połączeniu cantiata- + -ad które daje słowo caniatâd ([kanjaˈtaːd]) które oznacza pozwolenie, a także, gdy rzeczownik w liczbie pojedynczej łączy się z przyrostkiem -au, np. dramat + -au daje słowo dramâu ([draˈmaɨ, draˈmai]) które oznacza dramaty. Jest to również przydatne w pisaniu słów zapożyczonych, np brigâd ([brɪˈɡaːd]) które oznacza straż.

Języki berberyjskie

W językach berberyjskich jest ona przypisywana dźwiękowi spółgłski szczelinowo gardłowo dźwięcznej ([ʕ]).

Transliteracja języka ukraińskiego

W transliteracji języka ukraińskiego ISO 9: 1995 â odpowiada literze Я (ja).

Kodowanie

Znak	Â		â
Nazwa w Unikodzie	Latin capital letter A with circumflex		Latin small letter A with circumflex
Kodowanie	dziesiętnie	szesnastkowo	dziesiętnie	szesnastkowo
Unicode	194	U+00C2	226	U+00E2
UTF-8	195 130	c3 82	195 162	c3 a2
Odwołania znakowe SGML	Â	Â	â	â
Odwołania znakowe SGML	Â		â

Podstawowe litery*	A a B b C c D d E e F f G g H h I i J j K k L l M m N n O o P p Q q R r S s T t U u V v W w X x Y y Z z
Warianty litery A	Á á Â â À à Ă ă Ȃ ȃ Ả ả A̋ a̋ Ȁ ȁ Ǎ ǎ Ā ā A̍ a̍ Ȧ ȧ Å å A̐ a̐ Ã ã Ä ä A̓ a̓ Ⱥ ⱥ A̭ a̭ A̧ a̧ ᶏ A̱ a̱ Ą ą Ạ ạ Ḁ ḁ A̰ a̰ A̲ a̲ A̤ a̤ Ấ ấ Ầ ầ Ẩ ẩ Ẫ ẫ Ắ ắ Ằ ằ Ẳ ẳ Ẵ ẵ Ā́ ā́ Ā̀ ā̀ Ā̂ ā̂ Ā̌ ā̌ Ā̊ ā̊ Ǡ ǡ Ǻ ǻ Ã́ ã́ Ã̀ ã̀ Ã̂ ã̂ Ã̌ ã̌ Ã̍ ã̍ Ä́ ä́ Ä̀ ä̀ Ä̂ ä̂ Ä̌ ä̌ Ǟ ǟ Ä̃ ä̃ Á̧ á̧ À̧ à̧ Â̧ â̧ Ǎ̧ ǎ̧ Á̱ á̱ À̱ à̱ Â̱ â̱ Ā̱ ā̱ Ā̱́ ā̱́ Ā̱̀ ā̱̀ Ā̱̂ ā̱̂ Å̱ å̱ Ä̱ ä̱ Ạ́ ạ́ Ạ̀ ạ̀ Ậ ậ Ặ ặ Ạ̄ ạ̄ Ạ̃ ạ̃ Ạ̈ ạ̈ Ą́ ą́ Ą̀ ą̀ Ą̂ ą̂ Ą̌ ą̌ Ą̄ ą̄ Ą̄́ ą̄́ Ą̄̀ ą̄̀ Ą̄̂ ą̄̂ Ą̄̌ ą̄̌ Ą̊ ą̊ Ą̃ ą̃ Ą̈ ą̈ Ą̈̀ ą̈̀ Ą̈̂ ą̈̂ Ą̈̌ ą̈̌ Á̤ á̤ À̤ à̤ Â̤ â̤ Ă̤ ă̤ Ā̤ ā̤ A̤̍ a̤̍ Æ æ
Inne litery	Æ æ Ð ð Ə ə Ɣ ɣ Ŋ ŋ Œ œ Þ þ Ʃ ʃ ẞ ß Ʒ ʒ Ɑ ɑ Ʌ ʌ Ꞵ ꞵ Ꝺ ꝺ Ɛ ɛ Ɜ ɜ Ǝ ǝ ꟻ Ɡ ɡ Ɣ̓ ɣ̓ Ɣ̌ ɣ̌ Ꜧ ꜧ Ɥ ɥ I ı Ɪ ɪ Ɩ ɩ J ȷ Kʼ ĸ Ʞ ʞ Ꞁ ꞁ ƛ ƛ̓ ꟽ Ƞ ƞ Ŋ́ ŋ́ Ŋ̀ ŋ̀ Ŋ̂ ŋ̂ Ŋ̋ ŋ̋ Ŋ̏ ŋ̏ Ŋ̄ ŋ̄ Ŋ̈ ŋ̈ Ɔ ɔ ꟼ Ɋ ɋ Ƣ ƣ Ʊ ʊ Ʊ́ ʊ́ Ʊ̀ ʊ̀ Ꞷ ꞷ ﬆ Ʇ ʇ Ʋ ʋ ϴ θ Ƹ ƹ Ȣ ȣ Ꭓ ꭓ Ꞌ ꞌ
Nieużywane współcześnie litery	Ꞛ ꞛ Ꜳ ꜳ Ꜳ́ ꜳ́ Ꜳ̋ ꜳ̋ Ꜳ̇ ꜳ̇ Ꜳ̈ ꜳ̈ Ꜳ̣ ꜳ̣ Æ̆ æ̆ Æ̇ æ̇ Ǣ́ ǣ́ Ǣ̆ ǣ̆ Æ̨ æ̨ Ǽ̨ ǽ̨ Æ̣ æ̣ Ꜵ ꜵ Ꜵ́ ꜵ́ Ꜵ̋ ꜵ̋ Ꜵ̣ ꜵ̣ Ꜷ ꜷ Ꜷ́ ꜷ́ Ꜷ̣ ꜷ̣ Ꜹ ꜹ Ꜹ́ ꜹ́ Ꜹ̋ ꜹ̋ Ꜻ ꜻ Ꜹ̨ ꜹ̨ Ꜹ̣ ꜹ̣ Ꜽ ꜽ Ꜽ̇ ꜽ̇ Ꜽ̣ ꜽ̣ Ƃ ƃ Ↄ ↄ Ꜿ ꜿ Ꝣ ꝣ Ꝯ ꝯ Ƌ ƌ Ꝺ ꝺ Ꝺ́ ꝺ́ Ꝺ̇ ꝺ̇ ẟ Ꞝ ꞝ Ⅎ ⅎ ꟻ Ꝼ ꝼ Ꝼ́ ꝼ́ Ꝼ̇ ꝼ̇ Ꝼ̣ ꝼ̣ Ᵹ ᵹ Ꝿ ꝿ Ƣ ƣ Ⱶ ⱶ Ƕ ƕ ꟾ ꟷ Ʞ ʞ Ꝇ ꝇ Ꞁ ꞁ Ỻ ỻ ꟽ ꟿ Œ̄̆ œ̄̆ Ꝏ ꝏ Ꝏ́ ꝏ́ Ꝏ̋ ꝏ̋ Ꝏ̈ ꝏ̈ Ꝏ̣ ꝏ̣ Ɔ̨ ɔ̨ ꟼ Ʀ ʀ Ʀ̣ ʀ̣ Ꝛ ꝛ Ꝛ́ ꝛ́ Ꝛ̣ ꝛ̣ Ꝝ ꝝ Ꞃ ꞃ ſ ſ́ ẜ ẝ Ꞅ ꞅ Ꝭ ꝭ Ꞇ ꞇ Ʇ ʇ Ꜩ ꜩ Ꝥ ꝥ Ꝧ ꝧ Þ̣ þ̣ Ꝫ ꝫ Ꞟ ꞟ Ỽ ỽ Ꝡ ꝡ Ꝡ̋ ꝡ̋ Ꝡ̈ ꝡ̈ Ƿ ƿ Ꝩ ꝩ Ꝩ́ ꝩ́ Ꝩ̇ ꝩ̇ Ꝩ̣ ꝩ̣ Ɯ ɯ ꟿ Ỿ ỿ Ȝ ȝ Ꜫ ꜫ Ꜭ ꜭ Ꜯ ꜯ Ƨ ƨ Ƽ ƽ Ƅ ƅ ꭠ ꭡ ꭢ ꭣ
Dwuznaki	Aa aa Ae ae Ai ai An an Ao ao Au au Aw aw Ay ay Bh bh Ch ch C’h c’h C̱h c̱h Ci ci Ck ck Cö cö Cs cs Cu cu Cx cx Cz cz Dd dd Dh dh Dj dj Dx dx Dz dz Dž dž Dź dź Dż dż Ea ea Ee ee Ei ei Eu eu Ew ew Ey ey Ff ff Fh fh Gb gb Gh gh Għ għ Gi gi Gj gj Gl gl Gn gn Gx gx Gy gy Hh hh Hs hs Hu hu Hx hx Ie ie Ii ii Ij ij Jö jö Jx jx Kh kh Kn kn Kp kp Ku ku Lh lh Lj lj Ll ll Ly ly Mb mb Mh mh Mp mp Nd nd Ng ng Nh nh Ni ni Nj nj Nk nk Ns ns Nt nt Ny ny Nz nz Oa oa Oe oe Oi oi Oo oo Ou ou Ow ow Oy oy Ph ph Qu qu Rd rd Rh rh Rl rl Rn rn Rr rr Rt rt Rz rz Sc sc Sh sh Si si Sj sj Sv sv Sx sx Sy sy Sz sz Th th Tj tj Tr tr Ts ts Tx tx Ty ty Tz tz Ue ue Ui ui Uu uu Ux ux Wh wh Xh xh Xö xö Yh yh Yk yk Yy yy Zh zh Zi zi Zs zs Zv zv
Trójznaki	Dzi dzi Dzs dzs Eau eau Ngb ngb Ngh ngh Ngk ngk Nkp nkp Nth nth Nyk nyk Rnd rnd Sch sch Tsj tsj
Tetragrafy	Dsch dsch Ough ough Tsch tsch Zsch zsch
Pentagrafy	Tzsch tzsch
Heksagrafy	Eabhai eabhai Eadhai eadhai Eamhai eamhai Eidhea eidhea Eighea eighea Oidhea oidhea Oighea oighea
Heptagrafy	Schtsch schtsch
Inne symbole	ᴀ ɐ ᴁ ʙ ᴃ ᴄ ᴅ ᴆ ᴇ ⱻ ꜰ ɢ ʛ ʜ ᵻ ᴊ ᴋ ʟ ᴌ ᴍ ɴ ᴎ ᴏ ᴐ ɶ ᴕ ꭥ ᴘ ʀ ʁ ᴙ ᴚ ꭆ ꝶ ꜱ ᴛ ᴜ ᵾ ꟺ ᴠ ᴡ ʏ ᴢ ᴣ ᶏ ɒ ꭤ ɒ ᶐ ꬰ ꬱ ᴂ ᶀ ᵬ ɕ ꞔ ʗ ȡ ᵭ ᶁ ƍ ȸ ʣ ʥ ʤ ꬳ ᶒ ⱸ ꬴ ɘ ꬲ Ɜ ɜ ᴈ Ꞝ ꞝ ɞ ɟ ᵮ ᶂ ꬵ ɸ ⱷ ᶃ ꬶ ᶖ ᴉ ȷ ᶄ ᶅ ɭ ȴ ꬷ ꬸ ꬹ ᶆ ᵯ ꬺ ᴟ ᵰ ȵ ɳ ᶇ ꬻ ꬼ ⱺ ᴑ ᴓ ɔ ꬿ ᴒ ɷ ᴥ ᴖ ᴖ̈ ᴗ ᴗ̈ ꬽ ꬾ ꭀ ᴔ ꭁ ꭂ ꭃ ꭄ ᵱ ᶈ ʠ ȹ ᵲ ɼ ᶉ ⱹ ɾ ᵳ ɿ ʅ ꭅ ꭇ ꭈ ꭉ ꭊ ꭋ ꭌ ʂ ꭍ ʆ ᶘ ƪ ᵵ ƫ ȶ ʨ ᵺ ƾ ʦ ʧ ꭎ ꭏ ꭐ ꭑ ꭒ ᴝ ᴞ ʮ ʯ ᶙ ᵫ ᵿ ⱴ ⱱ ᶌ ɤ ʍ ᶍ ꭔ ꭕ ꭖ ꭗ ꭘ ꭙ ʎ ꭚ ᵶ ʑ ᶎ ʐ ʓ ƺ ᶚ ʖ ↊ ↋ Ɂ ʔ ɂ ʕ ǀ ǁ ǂ ǃ ʘ ʻ ˀ