Przejdź do zawartości

Mrówczan potasu: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
inna Wikipedia nie może być źródłem → źródła/przypisy, drobne merytoryczne, WP:SK
rozwinięcie artykułu
Linia 3: Linia 3:
|grafika1 =
|grafika1 =
|grafika1_opis =
|grafika1_opis =
|grafika2 =
|grafika2 =Potassium formate.svg
|grafika2_opis =
|grafika2_opis =
|grafika3 = Potassium formate.svg
|grafika3 =
|grafika3_opis =
|grafika3_opis =
|Nazwa systematyczna = metanian potasu
|Nazwa systematyczna = Metanian potasu
|Inne nazwy = [[Lista E|E238]]
|Inne nazwy = Mrówczan potasu
|Wzór sumaryczny = HCOOK
|Wzór sumaryczny = HCOOK
|Inne wzory =
|Inne wzory =
|SMILES = C(=O)O[K]
|SMILES = C(=O)O[K]
|Masa molowa = 84,12
|Masa molowa = 84
|Wygląd = białe kryształy{{r|GESTIS}}
|Wygląd = bezbarwne kryształy
|Numer CAS = 590-29-4
|Numer CAS =
|PubChem = 2735122
|PubChem =
|DrugBank =
|DrugBank =
|Gęstość = 1,91
|Gęstość = 1,92
|Stan skupienia w podanej G = ciało stałe
|Stan skupienia w podanej G = ciało stałe
|G warunki niestandardowe = {{r|Lide}}
|G warunki niestandardowe =
|Rozpuszczalność w wodzie = 81,82% ([[roztwór nasycony|r-r nasyc.]], 25 °C)<br>94,60% (r-r nasyc., 100 °C)<ref>Baza danych [[Reaxys]], wg. {{cytuj pismo|autor=Itkina, L. S.; Chaplygina, N. M.; Petrova, E. V.|czasopismo=Russian Journal of Inorganic Chemistry |wolumin=24|strony=440-443 |data=1979 }}</ref>
|Rozpuszczalność w wodzie = 331 g/100 g
|RwW warunki niestandardowe = 18 °C{{r|Lide}}
|RwW warunki niestandardowe =
|Inne rozpuszczalniki =
|Inne rozpuszczalniki =
|Temperatura topnienia = 165–168
|Temperatura topnienia = 165-168
|Tt warunki niestandardowe = <ref name = Sigma>{{Sigma-Aldrich|id= 60246|marka= Sigma}}</ref>); 167,7 °C (<ref>{{cytuj pismo|nazwisko=Vitali, G.; Berchiesi, G.; Barocci, S.|tytuł=Solubility data of some potassium salts in molten urea, Part 2|czasopismo=Thermochimica Acta|wolumin=189|strony=261-270|data=1991 |doi=10.1016/0040-6031(91)87124-F}}</ref>
|Tt warunki niestandardowe = {{r|GESTIS|Lide}}
|Temperatura wrzenia = 300
|Temperatura wrzenia = 300
|Tw warunki niestandardowe = rozkład termiczny
|Tw warunki niestandardowe = rozkład termiczny
Linia 40: Linia 40:
|Układ krystalograficzny =
|Układ krystalograficzny =
|Moment dipolowy =
|Moment dipolowy =
|Zewnętrzne dane MSDS = {{Sigma-Aldrich|60246|SIGMA|link=tak}}
|Zewnętrzne dane MSDS = http://www.alfa.com/en/gd120w.pdf
|Źródło zagrożeń = {{r|GESTIS}}
|Źródło zagrożeń = &nbsp;wg MSDS
|Piktogram = {{Piktogram ostrzegawczy|brak}}
|Piktogram = {{Piktogram ostrzegawczy|Xi}}
|Palność =
|Palność =
|Zdrowie =
|Zdrowie =
Linia 51: Linia 51:
|Temperatura samozapłonu =
|Temperatura samozapłonu =
|Ts warunki niestandardowe =
|Ts warunki niestandardowe =
|Zwroty ryzyka = {{Zwroty R|brak}}
|Zwroty ryzyka = {{Zwroty R|36/37/38}}
|Zwroty bezpieczeństwa = {{Zwroty S|brak}}
|Zwroty bezpieczeństwa = {{Zwroty S|26|37}}
|Numer RTECS =
|Numer RTECS =
|Inne aniony = [[octan potasu|CH<sub>3</sub>COOK]], [[Azotan(V) potasu|KNO<sub>3</sub>]], [[chlorek potasu|KCl]]
|Inne aniony = [[octan potasu|CH<sub>3</sub>COOK]], [[Azotan(V) potasu|KNO<sub>3</sub>]], [[chlorek potasu|KCl]]
Linia 62: Linia 62:
|minerał =
|minerał =
}}
}}
'''Mrówczan potasu''' ([[lista E|E238]]) – [[związek organiczny]], [[sole|sól]] [[kwas mrówkowy|kwasu mrówkowego]] i [[potas]]u. Jest bezbarwnym [[ciało stałe|ciałem stałym]], dobrze [[rozpuszczalność|rozpuszczalnym]] w [[woda|wodzie]]. Ma właściwości [[higroskopijność|higroskopijne]]{{r|GESTIS}}.
'''Mrówczan potasu''', HCOOK ([[lista E|numer katalogowy dodatku do żywności]]: E238) – [[związek organiczny|organiczny]] [[związek chemiczny]], [[sole|sól]] [[kwas mrówkowy|kwasu mrówkowego]] i [[potas]]u.


== Przypisy ==
=== Otrzymywanie ===
Czysty mrówczan potasu można otrzymać poprzez rozpuszczenie czystego [[węglan potasu|węglanu potasu]] w 90% kwasie mrówkowym i krystalizację soli po uprzednim usunięciu wydzielonego [[dwutlenek węgla|dwutlenku węgla]] przez ogrzewanie. produkt można osuszyć przez ogrzewanie nieco poniżej temperatury topnienia, rekrystalizację z [[Spirytus bezwodny|absolutnego etanolu]] i suszenie w próżni nad 99% [[kwas siarkowy(VI)|H<sub>2</sub>SO<sub>4</sub>]]<ref name = Kendall>{{cytuj pismo|autor=J. Kendall; H. Adler|tytuł=Compound formation and solubility in systems of the type, formic acid:metal formate|czasopismo=Journal of the American Chemical Society|wydanie=7|wolumin=43|strony=1470–1481|data=1921|doi=10.1021/ja01440a010}}</ref>.
{{Przypisy-lista|1=<ref name="Lide">{{cytuj książkę|inni=David R. Lide (red.) |tytuł=CRC Handbook of Chemistry and Physics |wydanie=90 |wydawca=CRC Press |miejsce=Boca Raton |rok=2010 |rozdział=Physical Constants of Inorganic Compounds}}Związek nr 2134.</ref><ref name="GESTIS">{{GESTIS|590-29-4|data dostępu=2011-03-08}}</ref>}}


== Bibliografia ==
=== Właściwości ===
Mrówczan potasu jest bezbarwnym [[ciało stałe|ciałem stałym]], dobrze [[rozpuszczalność|rozpuszczalnym]] w [[woda|wodzie]]. Jest silnie [[higroskopijność|higroskopijny]]<ref name = Kendall/>.
{{Bibliografia|1=

* {{cytuj książkę |nazwisko=Mizerski |imię=Witold |tytuł=Tablice chemiczne |rok=2004 |wydawca=Adamantan |miejsce=Warszawa}}
Przy ogrzewaniu powyżej 275 °C na powietrzu (lub 300 °C w atmosferze [[azot]]u) zaczyna ulegać [[termoliza|rozkładowi termicznemu]]<ref name="Meisel">{{cytuj pismo|autor=T. Meisel, Z. Halmos, K. Seybold, E. Pungor|tytuł=The thermal decomposition of alkali metal formates|czasopismo=Journal of Thermal Analysis and Calorimetry|wydanie=1|wolumin=7|strony=73-80|data=1975|doi=10.1007/BF01911627}}</ref>:
}}

:2HCOOK → {{chem|K|2|CO|3}} + CO + H<sub>2</sub>
:2HCOOK → [[szczawian potasu|{{chem|K|2|C|2|O|4}}]] + H<sub>2</sub>

W temperaturze ok. 300 °C przeważa proces pierwszy, natomiast w temp. 350–400 °C, proces drugi. W zależności od temperatury i atmosfery otoczenia pierwotne produkty rozkładu mogą ulegać różnym dalszym reakcjom. Termoliza mrówczanu potasu do szczawianu potasu może być wykorzystywana do otrzymywania [[kwas szczawiowy|kwasu szczawiowego]]<ref name = Moszew>{{cytuj książkę|autor=Jan Moszew|tytuł=Chemia organiczna|wydawca=PWN|miejsce=Łódź – Warszawa – Kraków|wydanie = V |data=1964|strony=217}}</ref>.

{{Przypisy}}


{{Konserwanty}}
{{Konserwanty}}



⚫
[[Kategoria:Dodatki do żywności]]
[[Kategoria:Mrówczany]]
[[Kategoria:Mrówczany]]
[[Kategoria:Organiczne sole potasu]]
[[Kategoria:Organiczne sole potasu]]
⚫
[[Kategoria:Dodatki do żywności]]


[[cs:Mravenčan draselný]]
[[cs:Mravenčan draselný]]

Wersja z 10:39, 8 mar 2011

{{{nazwa}}}
[[Plik:{{{1. grafika}}}|120x240px|{{{opis 1. grafiki}}}|alt=]] [[Plik:{{{2. grafika}}}|120x240px|{{{opis 2. grafiki}}}|alt=]]
{{{opis 1. grafiki}}} {{{opis 2. grafiki}}}
[[Plik:{{{3. grafika}}}|180x240px|{{{opis 3. grafiki}}}|alt=]]
{{{opis 3. grafiki}}}
Identyfikacja
Numer CAS

{{{numer CAS}}}Brak numeru CAS

Multimedia w Wikimedia Commons

Mrówczan potasu, HCOOK (numer katalogowy dodatku do żywności: E238) – organiczny związek chemiczny, sól kwasu mrówkowego i potasu.

Otrzymywanie

Czysty mrówczan potasu można otrzymać poprzez rozpuszczenie czystego węglanu potasu w 90% kwasie mrówkowym i krystalizację soli po uprzednim usunięciu wydzielonego dwutlenku węgla przez ogrzewanie. produkt można osuszyć przez ogrzewanie nieco poniżej temperatury topnienia, rekrystalizację z absolutnego etanolu i suszenie w próżni nad 99% H2SO4[4].

Właściwości

Mrówczan potasu jest bezbarwnym ciałem stałym, dobrze rozpuszczalnym w wodzie. Jest silnie higroskopijny[4].

Przy ogrzewaniu powyżej 275 °C na powietrzu (lub 300 °C w atmosferze azotu) zaczyna ulegać rozkładowi termicznemu[5]:

2HCOOK → K2CO3 + CO + H2
2HCOOK → K2C2O4 + H2

W temperaturze ok. 300 °C przeważa proces pierwszy, natomiast w temp. 350–400 °C, proces drugi. W zależności od temperatury i atmosfery otoczenia pierwotne produkty rozkładu mogą ulegać różnym dalszym reakcjom. Termoliza mrówczanu potasu do szczawianu potasu może być wykorzystywana do otrzymywania kwasu szczawiowego[6].

  1. ↑ Baza danych Reaxys, wg. Itkina, L. S.; Chaplygina, N. M.; Petrova, E. V.. „Russian Journal of Inorganic Chemistry”. 24, s. 440-443, 1979. 
  2. ↑ Mrówczan potasu (nr 60246) w katalogu produktów Sigma-Aldrich (Merck).
  3. ↑ Vitali, G.; Berchiesi, G.; Barocci, S.. Solubility data of some potassium salts in molten urea, Part 2. „Thermochimica Acta”. 189, s. 261-270, 1991. DOI: 10.1016/0040-6031(91)87124-F. 
  4. ↑ a b J. Kendall; H. Adler. Compound formation and solubility in systems of the type, formic acid:metal formate. „Journal of the American Chemical Society”. 43 (7), s. 1470–1481, 1921. DOI: 10.1021/ja01440a010. 
  5. ↑ T. Meisel, Z. Halmos, K. Seybold, E. Pungor. The thermal decomposition of alkali metal formates. „Journal of Thermal Analysis and Calorimetry”. 7 (1), s. 73-80, 1975. DOI: 10.1007/BF01911627. 
  6. ↑ Jan Moszew: Chemia organiczna. Wyd. V. Łódź – Warszawa – Kraków: PWN, 1964, s. 217.
Konserwanty (numery E: E200–E299)
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Mrówczan_potasu&oldid=25618204”