Józef Kałuża
[[Plik:{{{grafika}}}|240x240px|alt=Ilustracja|{{{opis grafiki}}}]] {{{opis grafiki}}} | |||||||||
Pełne imię i nazwisko |
{{{pełne imię i nazwisko}}} | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Data i miejsce urodzenia |
{{{data urodzenia}}} | ||||||||
Data i miejsce śmierci |
{{{data śmierci}}} | ||||||||
Wzrost |
166 cm | ||||||||
Pozycja | |||||||||
Informacje klubowe | |||||||||
Klub |
{{{klub}}} | ||||||||
Numer w klubie |
{{{numer w klubie}}} | ||||||||
Kariera juniorska | |||||||||
| |||||||||
Kariera seniorska[a] | |||||||||
| |||||||||
Kariera reprezentacyjna | |||||||||
| |||||||||
Kariera trenerska | |||||||||
| |||||||||
Dorobek medalowy | |||||||||
{{{medale}}}
| |||||||||
Odznaczenia | |||||||||
{{{odznaczenia}}} | |||||||||
[{{{www}}} Strona internetowa] |
Józef Ignacy Kałuża (ur. 11 lutego 1896 w Przemyślu, zm. 11 października 1944 w Krakowie) – polski piłkarz (środkowy napastnik), trener i działacz sportowy.
Życiorys
Dzieciństwo i wykształcenie
Urodził się 11 lutego 1896 w Przemyślu w rodzinie Andrzeja i Magdaleny Paterów[1]. W 1905 zamieszkał w Krakowie. W latach 1911–1915 uczęszczał do seminarium nauczycielskiego. Do 1917 odbywał służbę wojskową Armii Austro-Węgier. Od 1917 roku był nauczycielem w Szkole Powszechnej im. Stefana Żółkiewskiego w Krakowie[1].
Piłka nożna
Piłkę nożną zaczął uprawiać w 1908 roku w klubie szkolnym Polonia. Następnie przez sezony 1909–1911 reprezentował barwy Robotniczego Klubu Sportowego Czarni Kraków[1]. W 1911 został zawodnikiem Cracovii i do 1931 był związany z tym klubem[1]. W latach 1921–1928 występował w reprezentacji Polski[2]. Zdobył dla niej siedem bramek.
W całej swojej karierze klubowej w Cracovii strzelił 465 bramek w 404 meczach. 103[potrzebny przypis] z tych spotkań to pojedynki w oficjalnych rozgrywkach: mistrzostwach Galicji, klasie A, nieligowych mistrzostwach Polski i w ekstraklasie. Zadebiutował w Cracovii 7 kwietnia 1912, a po raz ostatni wystąpił 25 maja 1931. Po zakończeniu kariery piłkarskiej został trenerem i w 1932 został wybrany selekcjonerem reprezentacji Polski. Reprezentacja pod jego kierownictwem osiągnęła sukcesy, którym długo nie mogli dorównać jego następcy. W 1936 jego reprezentacja zajęła 4. miejsce na olimpiadzie w Berlinie[2]. Także pod wodzą Kałuży po raz pierwszy reprezentacja Polski zagrała na mistrzostwach świata w 1938, gdzie uległa Brazylijczykom. Jako trener reprezentacji Polski poprowadził ostatni jej mecz przed II wojną światową, wygrane 4:2 spotkanie z Węgrami, ówczesnymi wicemistrzami świata.
Podczas wojny jako jeden z nielicznych członków PZPN pozostał w kraju. Zmarł w 1944 z powodu ciężkiej choroby – zapalenia opon mózgowych[3]. Szczepionka, która mogłaby mu pomóc, była wówczas nieosiągalna z powodu wojny. Został pochowany na Nowym Cmentarzu Podgórskim w Krakowie. Na cześć zmarłego w Krakowie piłkarza w 1946 PZPN ufundował Puchar im. Józefa Kałuży, a o jego zdobycie ubiegały się reprezentacje najsilniejszych okręgów. Po kilku latach zaniechano rozgrywania tego pucharu.
Jego imię noszą ulice w Krakowie (w pobliżu Błoń, przy której znajduje się Stadion Cracovii), w Tenczynku oraz w Przemyślu (obok dawnego stadionu Polonii na ul. Sportowej). 11 października 2017 przed stadionem Cracovii odsłonięto pomnik Kałuży, trzeci tego typu monument w Polsce (po posągach Kazimierza Deyny i Kazimierza Górskiego)[4].
-
Kałuża (stoi pośrodku) w barwach Cracovii, mistrza Polski 1921
-
Kałuża (stoi drugi od prawej w koszulce z orłem) przed pierwszym meczem reprezentacji Polski, 1921
-
Kałuża (stoi trzeci od lewej) w barwach reprezentacji Polski podczas igrzysk olimpijskich w 1924
-
Grób Józefa Kałuży
-
Pomnik Józefa Kałuży przed stadionem Cracovii
Przypisy
- ↑ a b c d Wryk 2015 ↓, s. 275.
- ↑ a b Wryk 2015 ↓, s. 276.
- ↑ Piłkarz, trener, dziennikarz. „Gazeta Wyborcza, Magazyn Krakowski”, s. 10, 29 lipca 2016.
- ↑ Cracovia. Odsłonięto pomnik Józefa Kałuży
Bibliografia
- Józef Hałys: Polska Piłka Nożna. Kraków: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1986, s. 906-908. ISBN 83-03-00804-8.
- Andrzej Gowarzewski: Mistrzostwa Polski. Ludzie (1918–1939). 100 lat prawdziwej historii (1), Wydawnictwo GiA, Katowice 2017.
- Ryszard Wryk: Olimpijczycy Drugiej Rzeczypospolitej. Poznań: Nauka i Innowacje, 2015, s. 275-277. ISBN 978-83-64864-22-3.
Linki zewnętrzne
- Artysta footballu – Józef Kałuża. „Przegląd Sportowy”, s. 3, 1926-08-14. ISSN 0137-9267. OCLC 320522931. (pol.).
- Profil na WikiPasy.pl
<ref>
dla grupy o nazwie „infobox”, ale nie odnaleziono odpowiedniego znacznika <references group="infobox"/>
- Polscy piłkarze na igrzyskach olimpijskich
- Piłkarze Cracovii
- Polscy działacze piłkarscy
- Polscy olimpijczycy (Paryż 1924)
- Polscy trenerzy piłkarscy
- Reprezentanci Polski w piłce nożnej
- Selekcjonerzy reprezentacji Polski w piłce nożnej mężczyzn
- Trenerzy piłkarzy Cracovii
- Trenerzy piłkarzy Legii Warszawa
- Urodzeni w 1896
- Zmarli w 1944
- Pochowani na Nowym Cmentarzu Podgórskim