Paulo Sousa

Paulо Sоusa

Paulо Sоusa (2014)
Pełne imię i nazwisko	Paulo Manuel Carvalho de Sousa
Data i miejsce urodzenia	30 sierpnia 1970 Viseu
Wzrost	177 cm
Pozycja	defensywny pomocnik
Kariera juniorska
Lata Klub 1984–1986 Repesenses 1986–1989 SL Benfica
Kariera seniorska
Lata Klub Wyst. Gole 1989–1993 SL Benfica 86 (1) 1993–1994 Sporting CP 31 (2) 1994–1996 Juventus F.C. 54 (1) 1996–1997 Borussia Dortmund 27 (1) 1998–1999 Inter Mediolan 31 (0) 2000 → Parma Calcio 1913 (wyp.) 8 (0) 2000–2001 Panathinaikos AO 10 (0) 2002 RCD Espanyol 9 (0) W sumie: 256 (5)
Kariera reprezentacyjna
Lata Reprezentacja Wyst. Gole 1987 Portugalia U-16 8 (0) 1987–1988 Portugalia U-18 4 (0) 1989 Portugalia U-20 2 (0) 1989–1991 Portugalia U-21 9 (1) 1991–2002 Portugalia 51 (0) W sumie: 74 (1)
Kariera trenerska
Lata Drużyna 2005–2008 Portugalia U-16 2008 Portugalia (asystent) 2008–2009 Queens Park Rangers F.C. 2009–2010 Swansea City A.F.C. 2010 Leicester City F.C. 2011–2013 Fehérvár FC 2013–2014 Maccabi Tel Awiw 2014–2015 FC Basel 2015–2017 ACF Fiorentina 2017–2018 Tianjin Tianhai 2019–2020 Girondins Bordeaux 2021 Polska (selekcjoner) 2021–2022 CR Flamengo 2023 Salernitana
Odznaczenia

Paulо Sоusa, właśc. Paulo Manuel Carvalho de Sousa (wym. [ˈpaw.lu ˈso.zɐ]; ur. 30 sierpnia 1970 w Viseu) – portugalski piłkarz i trener piłkarski.

W latach 1991–2002 reprezentant Portugalii. Mistrz Świata U-20 z 1989. Uczestnik Mistrzostw Europy 1996, 2000 oraz Mistrzostw Świata 2002.

Karierę piłkarską rozpoczynał w Benifce, z którą sięgnął po mistrzostwo Portugalii, a także krajowe puchary. Następnie występował w Sportingu CP, skąd w 1994 trafił do Juventusu. W barwach włoskiego klubu sięgnął po mistrzostwo Włoch, krajowe puchary, a w sezonie 1995/1996 wygrał rozgrywki Ligi Mistrzów UEFA. W sezonie 1996/1997 jako zawodnik Borussii Dortmund po raz drugi w karierze zwyciężył w Lidze Mistrzów, a także zdobył Puchar Interkontynentalny i Superpuchar Niemiec. Po zakończeniu kariery piłkarskiej został trenerem pracując w Europie, Azji i Ameryce Południowej – w 2014 zdobył mistrzostwo Izraela z Maccabi Tel Awiw, a w 2015 mistrzostwo Szwajcarii z FC Basel. W latach 2011–2012 zdobył Superpuchar i Puchar Ligi Węgierskiej z Videotonem. W 2021 pełnił funkcję selekcjonera reprezentacji Polski w piłce nożnej, którą poprowadził na Mistrzostwach Europy 2020.

Kariera reprezentacyjna

W seniorskiej reprezentacji Portugalii zadebiutował 16 stycznia 1991 w zremisowanym 1:1 towarzyskim meczu z Hiszpanią. Dla drużyny narodowej rozegrał 51 oficjalnych spotkań międzypaństwowych, a ostatnim z nich był wygrany 2:0 pojedynek z Chinami w 2002. Jako reprezentant kraju uczestniczył w Euro 1996 oraz Euro 2000, był także w składzie reprezentacji na Mistrzostwa Świata 2002, lecz nie wystąpił tam w żadnym spotkaniu.

Karierę piłkarską zakończył przedwcześnie, w wieku 31 lat, z powodu wielu poważnych kontuzji, z którymi zmagał się na przestrzeni lat.

Trener

Po zakończeniu kariery piłkarskiej Sousa przez pół roku był asystentem selekcjonera reprezentacji Portugalii, Carlosa Queiroza. W latach 2008–2010 prowadził drużyny angielskiej Championship Queens Park Rangers, Swansea City i Leicester. W latach 2011–2013 był szkoleniowcem węgierskiego Videoton FC, następnie Maccabi Tel Awiw i FC Basel, z którymi sięgnął po mistrzostwa kraju. W latach 2015–2017 prowadził włoską ACF Fiorentinę. W następnych latach Sousa trenował chiński Tianjin Tianhai oraz francuski Girondins Bordeaux.

21 stycznia 2021 został selekcjonerem reprezentacji Polski. Zastąpił na tym stanowisku Jerzego Brzęczka. Poprowadził reprezentację na Mistrzostwach Europy 2020, gdzie Polska po remisie z Hiszpanią (1:1) i porażkach ze Słowacją (1:2) oraz Szwecją (2:3) zajęła ostatnie miejsce w grupie E, a także w eliminacjach do Mistrzostw Świata 2022, zajmując z polską drużyną narodową drugie miejsce w grupie I, gwarantujące udział w barażach. 29 grudnia 2021 rozwiązał kontrakt z Polskim Związkiem Piłki Nożnej za porozumieniem stron.

Tego samego dnia został ogłoszony trenerem brazylijskiego klubu CR Flamengo. Został zwolniony 10 czerwca 2022 roku.

15 lutego 2023 został oficjalnie ogłoszony nowym szkoleniowcem US Salernitana 1919. Umowa została podpisana na pół roku, z opcją przedłużenia o dwa lata pod warunkiem, że klub utrzyma się w Serie A. Został zwolniony 10 października 2023 roku.

Osiągnięcia

Del Piero i Sousa z pucharem Ligi Mistrzów – Rzym, 22 maja 1996

Gwiazda Sousy w Alei Sław Borussii Dortmund

Zawodnicze

SL Benfica

• Mistrzostwo Portugalii (1x): 1990/91
• Puchar Portugalii (1x): 1992/93
• Superpuchar Portugalii (1x): 1989

Juventus

• Mistrzostwo Włoch (1x): 1994/95
• Puchar Włoch (1x): 1994/95
• Liga Mistrzów UEFA (1x): 1995/96
• Superpuchar Włoch (1x): 1995

Borussia Dortmund

• Liga Mistrzów UEFA (1x): 1996/97
• Superpuchar Niemiec (1x): 1996
• Puchar Interkontynentalny (1x): 1997

Portugalia U-20

• Młodzieżowe Mistrzostwo Świata (1x): 1989

Portugalia

• 3. miejsce na mistrzostwach Europy: 2000

Trenerskie

Videoton FC

• Puchar Ligi Węgierskiej (1x): 2011/12
• Superpuchar Węgier (1x): 2011, 2012

Maccabi Tel Awiw

• Mistrzostwo Izraela (1x): 2013/14

FC Basel

• Mistrzostwo Szwajcarii (1x): 2014/15

Indywidualne

• Złoty Guerin: 1995

Statystyki

Trener

Zespół	Od	Do	Statystyka
			M	W	R	P	% W
Queens Park Rangers	19 listopada 2008	9 kwietnia 2009	26	7	12	7	26,92
Swansea City	23 czerwca 2009	4 lipca 2010	49	18	18	13	36,73
Leicester City	7 lipca 2010	1 października 2010	12	4	2	6	33,33
Videoton FC	1 czerwca 2011	7 stycznia 2013	88	52	17	19	59,09
Maccabi Tel Awiw	11 czerwca 2013	28 maja 2014	49	31	10	8	63,27
FC Basel	28 maja 2014	17 czerwca 2015	50	31	8	11	62,00
ACF Fiorentina	21 czerwca 2015	6 czerwca 2017	95	43	25	27	45,26
Tianjin Tianhai	6 listopada 2017	5 października 2018	37	13	10	14	35,14
Girondins Bordeaux	8 marca 2019	10 sierpnia 2020	42	13	12	17	30,95
Polska	21 stycznia 2021	29 grudnia 2021	15	6	5	4	40,00
CR Flamengo	29 grudnia 2021	9 czerwca 2022	31	18	6	7	58,06
Łącznie			468	221	119	128	47,22

Życie prywatne

Syn krawcowej i mechanika samochodowego. Uważa się za osobę religijną. W latach 1994–2003 żonaty z Cristiną Neto de Almeidą, z którą ma dwójkę dzieci: córkę Marię Madalenę (ur. 1995) i syna Guilherme (ur. 2003). Od 2006 związany z Cristiną Möhler (ur. 23 maja 1975), pochodzącą z Lizbony osobowością telewizyjną, prezenterką i byłą modelką. W styczniu 2007 w Estoril para wzięła ślub cywilny, a kilka miesięcy później, w Maroku – ślub kościelny. Jego druga żona ma córkę z poprzedniego związku – Natachę (ur. 1999).

Odznaczenia

• Kawaler Orderu Infanta Henryka – 1989

Zobacz też

• Mecze reprezentacji Polski w piłce nożnej mężczyzn prowadzonej przez Paulo Sousę

Bibliografia

• Paulo Sousa w bazie National Football Teams (ang.)
• Profil na footballzz.com