Plonek
Plonek (starop. plon – łup, zdobycz, zysk, żniwo) – domowy demon opiekuńczy występujący w podaniach wierzeniowych ludności na terenie Polski środkowej (Kalisz, Wieluń, Olesno)[1].
Wyglądem przypominał czarnego koguta[1][2]. Pomnażał dobytek swojemu zwolennikowi, m.in. znosił całe stosy ziarna[2], przy czym nigdy nie mieszał poszczególnych gatunków[1], dbał o urodzaj na polach[2]. Zamieszkiwał w stodole[2]. W ścianie szczytowej budynku zostawiano obluzowaną deskę, by stworek nie miał problemów z wejściem[2]. Dokarmiano go codziennie, a informację na temat ulubionej potrawy plonka trzymano w tajemnicy i przekazywano z pokolenia na pokolenie[2]. Dobrze traktowany demon potrafił służyć wiele lat, natomiast leniwych i gnuśnych gospodarzy nie lubił i zaczynał psocić, hałasować i niszczyć zbiory[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Barbara i Adam Podgórscy: Wielka Księga Demonów Polskich. Leksykon i antologia demonologii ludowej. Katowice: Wydawnictwo KOS, 2005, s. 346. ISBN 83-89375-40-0.
- ↑ a b c d e f g Paweł Zych, Witold Vargas: Bestiariusz słowiański. Rzecz o skrzatach, wodnikach i rusałkach. Olszanica: Wydawnictwo Bosz, 2014, s. 142–143. ISBN 978-83-7576-221-1.
