Sokal: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
→Linki zewnętrzne: drobne redakcyjne |
→Historia: drobne merytoryczne |
||
| Linia 27: | Linia 27: | ||
== Historia == |
== Historia == |
||
Pierwsza pisemna wzmianka o miejscowości pochodzi z [[1377]] roku. W XIV wieku po książętach ruskich odziedziczyli te tereny książęta mazowieccy. Położony był na tzw. [[Czarny szlak|Czarnym szlaku]], którym prowadziły najazdy tatarskie z Wołynia w kierunku Lwowa. W [[1424]] otrzymał prawo magdeburskie od księcia mazowieckiego Ziemowita, a w [[1462]] r. wszedł w skład nowo powstałego [[województwo bełskie|województwa bełskiego]]. |
|||
W XV i XVI wieku często pustoszony przez [[Tatarzy|Tatarów]]. [[2 sierpnia]] [[1519]] klęska wojsk [[unia polsko-litewska|polsko-litewskich]] pod wodzą [[hetman wielki litewski|hetmana wielkiego litewskiego]] [[Konstanty Ostrogski (hetman wielki litewski)|Konstantego Ostrogskiego]] i doszczętne spalenie miasta w [[Bitwa pod Sokalem|bitwie pod Sokalem]] z [[Tatarzy|Tatarami]]. |
W XV i XVI wieku często pustoszony przez [[Tatarzy|Tatarów]]. [[2 sierpnia]] [[1519]] klęska wojsk [[unia polsko-litewska|polsko-litewskich]] pod wodzą [[hetman wielki litewski|hetmana wielkiego litewskiego]] [[Konstanty Ostrogski (hetman wielki litewski)|Konstantego Ostrogskiego]] i doszczętne spalenie miasta w [[Bitwa pod Sokalem|bitwie pod Sokalem]] z [[Tatarzy|Tatarami]]. |
||
W bitwie tej odznaczył się [[Fryderyk Herburt]] który bronił miasta przed Tatarami w otwartym polu, swoją walkę zakończył bohaterską śmiercią, zostawiając pięcioro dzieci. Polski poeta [[Mikołaj Sęp Szarzyński|Mikołaj Sęp-Szarzyński]] w kilkadziesiąt lat później poświęcił Fryderykowi swój utwór ''Pieśń I. O Fridruszu, który pod Sokalem zabit od Tatarów roku Pańskiego 1519'' |
W bitwie tej odznaczył się [[Fryderyk Herburt]] który bronił miasta przed Tatarami w otwartym polu, swoją walkę zakończył bohaterską śmiercią, zostawiając pięcioro dzieci. Polski poeta [[Mikołaj Sęp Szarzyński|Mikołaj Sęp-Szarzyński]] w kilkadziesiąt lat później poświęcił Fryderykowi swój utwór ''Pieśń I. O Fridruszu, który pod Sokalem zabit od Tatarów roku Pańskiego 1519''. Miasto było ufortyfikowane, posiadało fosy i dwie bramy miejskie. Od strony północnej miasta bronił zamek, a od południa dwa obronne klasztory: ojców Bernardynów i sióstr Brygidek. |
||
W XVII wieku miasto trapiły wyniszczające najazdy [[Kozacy|Kozaków]]. |
|||
Po [[I rozbiór Polski|pierwszym rozbiorze Polski]] miasto znalazło się w zaborze austriackim, w prowincji [[Lodomeria]]. W okresie zaborów Sokal stał się małym kurortem dla polskiej szlachty, która budowała tutaj swoje letnie rezydencje. Po tych rozbudowach w [[dwudziestolecie międzywojenne w Polsce|dwudziestoleciu międzywojennym]] jedna z ulic przy której stanęły szlacheckie rezydencje otrzymała nazwę ''Szlacheckiej'' (obecnie ulica ''Chmielnickiego''). W [[1885]] przez miasto poprowadzono kolej żelazną, co znacznie przyczyniło się do jego ponownego rozwoju. W [[1881]] roku Sokal zaliczany był do 30 największych miast [[Królestwo Galicji i Lodomerii|Galicji]] i liczył wówczas 8000 mieszkańców. |
Po [[I rozbiór Polski|pierwszym rozbiorze Polski]] miasto znalazło się w zaborze austriackim, w prowincji [[Lodomeria]]. W okresie zaborów Sokal stał się małym kurortem dla polskiej szlachty, która budowała tutaj swoje letnie rezydencje. Po tych rozbudowach w [[dwudziestolecie międzywojenne w Polsce|dwudziestoleciu międzywojennym]] jedna z ulic przy której stanęły szlacheckie rezydencje otrzymała nazwę ''Szlacheckiej'' (obecnie ulica ''Chmielnickiego''). W [[1885]] przez miasto poprowadzono kolej żelazną, co znacznie przyczyniło się do jego ponownego rozwoju. W [[1881]] roku Sokal zaliczany był do 30 największych miast [[Królestwo Galicji i Lodomerii|Galicji]] i liczył wówczas 8000 mieszkańców. |
||
Wersja z 15:29, 30 sty 2014
 Kościół św. Piotra i Pawła w Sokalu; obecnie cerkiew greckokatolicka | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||
| Powierzchnia |
8,47 km² | ||||
| Populacja (2007) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
| Nr kierunkowy |
+3083 257 | ||||
| Kod pocztowy |
80000—80005 | ||||
| Tablice rejestracyjne |
BC | ||||
Położenie na mapie obwodu lwowskiego  Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |||||
Położenie na mapie Ukrainy  Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |||||
| Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:city} | |||||
| Strona internetowa | |||||
Sokal (ukr. Сокаль) – miasto na Ukrainie, nad Bugiem, w obwodzie lwowskim, w rejonie sokalskim, do 1945 w województwie lwowskim, w powiecie sokalskim, do 1951 w województwie lubelskim w Polsce. Sokal leży obecnie niespełna 20 km od granicy z Polską.
Historia
Pierwsza pisemna wzmianka o miejscowości pochodzi z 1377 roku. W XIV wieku po książętach ruskich odziedziczyli te tereny książęta mazowieccy. Położony był na tzw. Czarnym szlaku, którym prowadziły najazdy tatarskie z Wołynia w kierunku Lwowa. W 1424 otrzymał prawo magdeburskie od księcia mazowieckiego Ziemowita, a w 1462 r. wszedł w skład nowo powstałego województwa bełskiego.
W XV i XVI wieku często pustoszony przez Tatarów. 2 sierpnia 1519 klęska wojsk polsko-litewskich pod wodzą hetmana wielkiego litewskiego Konstantego Ostrogskiego i doszczętne spalenie miasta w bitwie pod Sokalem z Tatarami. W bitwie tej odznaczył się Fryderyk Herburt który bronił miasta przed Tatarami w otwartym polu, swoją walkę zakończył bohaterską śmiercią, zostawiając pięcioro dzieci. Polski poeta Mikołaj Sęp-Szarzyński w kilkadziesiąt lat później poświęcił Fryderykowi swój utwór Pieśń I. O Fridruszu, który pod Sokalem zabit od Tatarów roku Pańskiego 1519. Miasto było ufortyfikowane, posiadało fosy i dwie bramy miejskie. Od strony północnej miasta bronił zamek, a od południa dwa obronne klasztory: ojców Bernardynów i sióstr Brygidek.
W XVII wieku miasto trapiły wyniszczające najazdy Kozaków.
Po pierwszym rozbiorze Polski miasto znalazło się w zaborze austriackim, w prowincji Lodomeria. W okresie zaborów Sokal stał się małym kurortem dla polskiej szlachty, która budowała tutaj swoje letnie rezydencje. Po tych rozbudowach w dwudziestoleciu międzywojennym jedna z ulic przy której stanęły szlacheckie rezydencje otrzymała nazwę Szlacheckiej (obecnie ulica Chmielnickiego). W 1885 przez miasto poprowadzono kolej żelazną, co znacznie przyczyniło się do jego ponownego rozwoju. W 1881 roku Sokal zaliczany był do 30 największych miast Galicji i liczył wówczas 8000 mieszkańców.
19 października 1918 Sokal znalazł się pod zbrojną administracją ZURL, a następnie ponownie wrócił w granice Polski. W okresie międzywojennym znajdował się w województwie lwowskim, w powiecie sokalskim. Po napadzie sowieckim 17 września 1939 na Polskę okupowany przez ZSRR. Od 1941 wchodził w skład Generalnego Gubernatorstwa. Zdobyty 19 lipca 1944 przez wojska radzieckie[1].
Po zakończeniu działań wojennych część Sokala (wieś Żwirka) pozostała przy Polsce, po czym 15 lutego 1951, w ramach umowy o zmianie granic została włączona do Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej będącej częścią ZSRR.
Do dnia dzisiejszego zachował się wzór pieczątki miasta z początku XVI wieku z wizerunkiem sokoła.
Rada Miejska Sokala w 2010 roku nadała honorowe obywatelstwo miasta Sokala Stepanowi Banderze[2].
Zabytki
- Klasztor bernardynów z kościołem Marii Dziewicy, zespół klasztorny z XVII wieku - klasztor to monumentalna budowla w stylu barokowym, położona w dzielnicy Sokala - Żwirka (dzielnica ta do 1951 roku znajdowała się w granicach Polski). Po pożarze w 1870 odbudowany przez O. Jana Kantego Skoczylasa[3]. Klasztor był do wybuchu II wojny światowej miejscem kultu Matki Bożej Sokalskiej. Po zakończeniu wojny święty obraz został przeniesiony do jednej z krakowskich kaplic, a od 2002 roku znajduje się w Sanktuarium w Hrubieszowie. Natomiast sam klasztor został zamieniony na więzienie o zaostrzonym rygorze i znacznie zrujnowany.
27 marca 2012 bezcenny klasztor wraz z kościołem w wyniku zaniedbań ukraińskich władz więziennych spłonął doszczętnie. Z zabytkowych zabudowań pozostały jedynie opalone ściany.[4][5]
W tutejszym klasztorze został pochowany m.in. Jan Ostroróg - polski pisarz-pamiętnikarz, przyrodnik, wojewoda poznański.
- kościół św. św. Piotra i Pawła z początku XX wieku; obecnie zamieniony na cerkiew greckokatolicką
- synagoga z XVII wieku, obecnie w ruinie
- cerkiew św. Mikołaja z końca XVII wieku
- kaplica św. Mikołaja
Ludzie związani z Sokalem
- Władysław Bandurski - polski ksiądz katolicki, doktor, biskup sufragan Archidiecezji Lwowskiej, honorowy kapelan Legionów Polskich, naczelny kapelan Wojska Litwy Środkowej, przewodniczący Zarządu Oddziału Wileńskiego Związku Harcerstwa Polskiego,
- Czesław Hernas - polski filolog i folklorysta, profesor Uniwersytetu Wrocławskiego,
- Mieczysław Klimowicz - polski historyk literatury, profesor i rektor Uniwersytetu Wrocławskiego,
- Franciszek Pększyc - polski wojskowy, żołnierz Legionów Polskich,
- Mieczysław Święcicki - polski piosenkarz i aktor, artysta Piwnicy pod Baranami.
Miasta partnerskie
Zobacz też
- ↑ ВОВ-60 - Сводки
- ↑ Bandera honorowym obywatelem
- ↑ Józef Białynia Chołodecki: Epizody z dziejów Małopolski w XIX stuleciu. Lwów: 1920, s. 21.
- ↑ Spłonął klasztor w Sokalu
- ↑ Kurier Galicyjski, 30marca-12 kwietnia, nr 6(154)
Linki zewnętrzne
- Sokal, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 10.
- Sokal, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 603.
- Zdjęcia z Sokala
- Klasztor Bernardynów (j.ukr)
