Adam Dyczkowski
| |||
Kraj działania | |||
---|---|---|---|
Data i miejsce urodzenia |
17 listopada 1932 | ||
Data i miejsce śmierci |
10 stycznia 2021 | ||
Miejsce pochówku |
katedra Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Gorzowie Wielkopolskim | ||
Biskup diecezjalny zielonogórsko-gorzowski | |||
Okres sprawowania |
1993–2007 | ||
Biskup pomocniczy legnicki | |||
Okres sprawowania |
1992–1993 | ||
Wyznanie | |||
Kościół | |||
Prezbiterat |
23 czerwca 1957 | ||
Nominacja biskupia |
19 września 1978 | ||
Sakra biskupia |
26 listopada 1978 | ||
Odznaczenia | |||
Data konsekracji |
26 listopada 1978 | ||||
---|---|---|---|---|---|
Miejscowość |
Wrocław | ||||
Miejsce | |||||
Konsekrator | |||||
Współkonsekratorzy | |||||
|
Adam Feliks Dyczkowski[1] (ur. 17 listopada 1932 w Kętach, zm. 10 stycznia 2021 w Zielonej Górze) – polski duchowny rzymskokatolicki, doktor filozofii przyrody, biskup pomocniczy wrocławski w latach 1978–1992, biskup pomocniczy legnicki w latach 1992–1993, biskup diecezjalny zielonogórsko-gorzowski w latach 1993–2007, od 2007 biskup senior diecezji zielonogórsko-gorzowskiej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 17 listopada 1932 w Kętach. Egzamin dojrzałości złożył w 1950 w kęckim liceum ogólnokształcącym[2]. W latach 1952–1957 odbył studia filozoficzno-teologiczne w Metropolitalnym Wyższym Seminarium Duchownym we Wrocławiu[2][3]. Święceń prezbiteratu udzielił mu 23 czerwca 1957 w archikatedrze św. Jana Chrzciciela we Wrocławiu biskup Bolesław Kominek, delegat Prymasa Polski z uprawnieniami biskupa rezydencjalnego we Wrocławiu[2]. Dalsze studia miał odbyć za granicą, jednak władze komunistyczne odmówiły mu wydania paszportu[4]. W latach 1957–1961 studiował więc na Sekcji Filozofii Przyrody Wydziału Filozofii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, gdzie w 1961 otrzymał magisterium z filozofii. Tamże w latach 1961–1963 kontynuował studia w zakresie filozofii przyrody. Doktorat uzyskał w 1965 na podstawie dysertacji Sposoby ustalenia sensu terminów w «Kosmologii» Selvaggiego[2][3].
W latach 1963–1971 pracował jako wikariusz w parafii archikatedralnej we Wrocławiu. Od 1965 do 1978 był duszpasterzem akademickim i kapelanem Klubu Inteligencji Katolickiej we Wrocławiu. W latach 1968–1978 pełnił funkcję prefekta w Liceum Ogólnokształcącym Sióstr Urszulanek we Wrocławiu[3]. Od 1965 do 1992 prowadził wykłady z metafizyki, kosmologii i teodycei we wrocławskim seminarium duchownym i Studium Katechetycznym. Od 1968 do 1992 zajmował stanowisko adiunkta w Katedrze Metafizyki, Teodycei i Kosmologii Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu. W 1969 został pracownikiem Centralnego Ośrodka Duszpasterstwa Akademickiego. Od 1970 do 1992 był cenzorem diecezjalnym[2].
19 września 1978 został mianowany przez papieża Jana Pawła I[5] biskupem pomocniczym archidiecezji wrocławskiej ze stolicą tytularną Altava[2]. Święcenia biskupie otrzymał 26 listopada 1978 w archikatedrze św. Jana Chrzciciela we Wrocławiu. Udzielił mu ich arcybiskup metropolita wrocławski Henryk Gulbinowicz w asyście Stefana Bareły, biskupa diecezjalnego częstochowskiego, i Wincentego Urbana, biskupa pomocniczego wrocławskiego[2]. Jako zawołanie biskupie przyjął słowa „Sursum corda” (W górę serca)[6]. W latach 1978–1992 sprawował urząd wikariusza generalnego archidiecezji. W zakresie jego obowiązków w kurii metropolitalnej znajdowały się sprawy duszpasterstwa młodzieży akademickiej, inteligencji, nauczycieli, harcerzy i środowisk zawodowych. Należał do rady kapłańskiej i kolegium konsultorów archidiecezji. W 1979 został ustanowiony kanonikiem gremialnym wrocławskiej kapituły archikatedralnej. Został ponadto przewodniczącym Dolnośląskiego Komitetu Odrodzenia Harcerstwa i członkiem Zarządu Towarzystwa Przyjaciół Ossolineum[2].
25 marca 1992 został przeniesiony na urząd biskupa pomocniczego nowo powstałej diecezji legnickiej. Objął funkcję wikariusza generalnego diecezji. W kurii biskupiej zajmował się duszpasterstwem rodzin, harcerzy, służby zdrowia, a także duszpasterstwem środków społecznego przekazu. Przewodniczył również radzie katechetycznej i odpowiadał za sprawy II Synodu Ogólnopolskiego w diecezji legnickiej[2].
17 lipca 1993 został mianowany biskupem diecezjalnym diecezji zielonogórsko-gorzowskiej[3]. Diecezję objął kanonicznie 19 lipca 1993, a 5 września 1993 odbył ingres do katedry Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Gorzowie Wielkopolskim, a 12 września 1993 do konkatedry św. Jadwigi w Zielonej Górze. W diecezji utworzył w 1993 Stowarzyszenie Rodzin Katolickich, a w 1994 Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży i Akcję Katolicką[2], a w 2003 Archiwum Diecezjalne w Zielonej Górze[7]. W 1994 przeprowadził Diecezjalny Kongres Rodzin, a w 1997 podejmował w Gorzowie Wielkopolskim papieża Jana Pawła II w trakcie jego VI podróży apostolskiej do Polski[2]. W 1998 zaprosił polityków różnych opcji do Paradyża, skąd uczestnicy spotkania wystosowali list do premiera Jerzego Buzka w sprawie utworzenia województwa lubuskiego[8]. Przyczynił się do rozpoczęcia w 2002 procesu beatyfikacyjnego biskupa Wilhelma Pluty[9]. 29 grudnia 2007 papież Benedykt XVI przyjął jego rezygnację z obowiązków biskupa diecezjalnego diecezji zielonogórsko-gorzowskiej[10][11].
W ramach prac Episkopatu Polski był przewodniczącym Komisji ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia (1982–1996) i wiceprzewodniczącym Komisji ds. Duszpasterstwa Akademickiego (1980–1996)[3]. Ponadto został członkiem Komisji ds. Trzeźwości i Komisji ds. Zakonnych[2]. W 1988 asystował podczas sakry biskupa pomocniczego wrocławskiego Jana Tyrawy[12].
Zmarł 10 stycznia 2021 w Zielonej Górze[13] w następstwie powikłań po zachorowaniu na COVID-19[14]. 26 stycznia 2021 został pochowany wraz z biskupem Antonim Stankiewiczem w krypcie katedry Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Gorzowie Wielkopolskim[15][16].
Odznaczenia, wyróżnienia, upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]Postanowieniem prezydenta RP Andrzeja Dudy z 11 maja 2018 został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski[1][17].
W 2008 przyznano mu honorowe obywatelstwo Gorzowa Wielkopolskiego[18], Zielonej Góry[19] i Głogowa[20], a w 2010 gminy Pszczew[21]. W 2006 został odznaczony Odznaką Honorową za Zasługi dla Województwa Lubuskiego[22].
W 2011 otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Zielonogórskiego[23]. W 1991 został laureatem nagrody Kolegium Rektorów Wyższych Uczelni Wrocławia[2][24].
W 2015 został uhonorowany tytułem Zasłużony dla NSZZ „Solidarność”[25], a w 2019 tytułem Człowieka 30-lecia Wolnej Polski[26].
W 2021 jego imię nadano Archiwum Diecezjalnemu w Zielonej Górze[7].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b M.P. z 2018 r. poz. 686 – pkt 3. [dostęp 2020-11-09].
- ↑ a b c d e f g h i j k l m K.R. Prokop: Biskupi Kościoła katolickiego w III Rzeczpospolitej. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, 1998, s. 35–36. ISBN 83-7052-900-3.
- ↑ a b c d e G. Polak: Kto jest kim w Kościele. Warszawa: Katolicka Agencja Informacyjna, 1999, s. 77–78. ISBN 83-911554-0-4.
- ↑ A. Bensz-Idziak. Z natury lubię ludzi. „Niedziela”. 25/2007 (edycja zielonogórsko-gorzowska). ISSN 0208-872X. [dostęp 2014-01-05].
- ↑ K.R. Prokop: Biskupi Kościoła katolickiego w III Rzeczpospolitej. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, 1998, s. 176. ISBN 83-7052-900-3.
- ↑ Adam Dyczkowski na stronie Konferencji Episkopatu Polski. episkopat.pl. [dostęp 2016-10-18].
- ↑ a b A. Put: Archiwum Diecezjalne w Zielonej Górze otrzymało imię bp. Adama Dyczkowskiego. niedziela.pl, 2021-02-20. [dostęp 2021-02-20].
- ↑ M. Toczek: Zmarł biskup Adam Dyczkowski. lubuskie.pl, 2021-01-10. [dostęp 2021-01-11].
- ↑ D. Gronowski: Jak przebiegał proces beatyfikacyjny. diecezjazg.pl. [dostęp 2021-01-11].
- ↑ Rinuncia del Vescovo di Zielona Góra-Gorzów (Polonia) e nomina del successore. press.vatican.va, 2007-12-29. [dostęp 2014-01-03]. (wł.).
- ↑ Rezygnacja bpa Adama Dyczkowkiego oraz nominacja bpa Stefana Regmunta. Komunikat Nuncjusza Apostolskiego [sic!]. episkopat.pl (arch.), 2007-12-29. [dostęp 2013-01-03].
- ↑ K.R. Prokop: Biskupi Kościoła katolickiego w III Rzeczpospolitej. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, 1998, s. 152. ISBN 83-7052-900-3.
- ↑ Zmarł bp Adam Dyczkowski. diecezjazg.pl, 2021-01-10. [dostęp 2021-01-10].
- ↑ Nie żyje biskup Adam Dyczkowski. Powodem powikłania po COVID-19. gorzow.tvp.pl, 2021-01-10. [dostęp 2021-04-28].
- ↑ Ostatnie pożegnanie biskupów Adama Dyczkowskiego i Antoniego Stankiewicza w Gorzowie Wlkp.. diecezjazg.pl, 2021-01-26. [dostęp 2021-01-26].
- ↑ Uroczystości pogrzebowe biskupów Adama Dyczkowskiego i Antoniego Stankiewicza. diecezjazg.pl, 2021-01-22. [dostęp 2021-01-23].
- ↑ Odznaczeni podczas uroczystości w Zielonej Górze. prezydent.pl, 2018-05-27. [dostęp 2018-05-27].
- ↑ Uchwała Nr XXVII/396/2008 Rady Miasta Gorzowa Wlkp.. bip.gorzow.pl, 2008-01-18. [dostęp 2014-09-07].
- ↑ Uchwała Nr XVIII/238/08 Rady Miasta Zielona Góra. bip.zielonagora.pl, 2008-01-22. [dostęp 2014-01-03].
- ↑ Uchwała Nr XXII/212/2008 Rady Miejskiej w Głogowie. glogow.bip.info.pl, 2008-10-15. [dostęp 2022-12-31].
- ↑ Honorowi Obywatele. pszczew.pl. [dostęp 2021-01-11].
- ↑ Wykaz Osób, Instytucji i Organizacji, którym przyznano „Odznakę Honorową za Zasługi dla Województwa Lubuskiego”. 2006 rok. lubuskie.pl. [dostęp 2022-12-28].
- ↑ Doktorat dla Księdza Biskupa dr Adama Dyczkowskiego. uz.zgora.pl (arch.). [dostęp 2017-05-15].
- ↑ Nagroda Rektorów Wrocławia i Opola dla bp Deca. ekai.pl (arch.), 2004-11-16. [dostęp 2018-11-28].
- ↑ Bp Adam Dyczkowski uhonorowany tytułem „Zasłużony dla NSZZ „Solidarność” [sic!]. ekai.pl (arch.), 2015-05-01. [dostęp 2018-11-28].
- ↑ Poznaliśmy Ludzi 30-lecia Wolnej Polski. lubuskie.pl, 2019-11-08. [dostęp 2021-01-11].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Nota biograficzna Adama Dyczkowskiego na stronie diecezji zielonogórsko-gorzowskiej. [dostęp 2021-05-18].
- Adam Dyczkowski na stronie Konferencji Episkopatu Polski [dostęp 2016-10-18].
- Adam Dyczkowski [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2010-11-09] (ang.).
- Adam Dyczkowski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2010-11-09] .
- Wrocławscy biskupi pomocniczy
- Biskupi legniccy
- Biskupi zielonogórsko-gorzowscy
- Kanonicy wrocławskiej kapituły katedralnej
- Polscy duszpasterze akademiccy
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Honorowi obywatele Głogowa
- Honorowi obywatele Gorzowa Wielkopolskiego
- Honorowi obywatele Zielonej Góry
- Doktorzy honoris causa Uniwersytetu Zielonogórskiego
- Absolwenci Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II
- Absolwenci Metropolitalnego Wyższego Seminarium Duchownego we Wrocławiu
- Zmarli na COVID-19 w Polsce
- Pochowani w Gorzowie Wielkopolskim
- Ludzie urodzeni w Kętach
- Urodzeni w 1932
- Zmarli w 2021