Andrzej Stasiuk

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Andrzej Stasiuk
Ilustracja
Andrzej Stasiuk, 2021
Data i miejsce urodzenia

25 września 1960
Warszawa

Narodowość

polska

Dziedzina sztuki

literatura piękna

Ważne dzieła
Odznaczenia
Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
Nagrody

Nagroda Literacka Nike
Nagroda Fundacji im. Kościelskich
Nagroda Literacka Gdynia

Galeria: A. Stasiuk
Festiwal Góry Literatury, 2023
Magdalena Rabizo-Birek, A. Stasiuk, VII Festiwal Góry Literatury, Włodowice, 2021
A. Stasiuk jako wokalista-melorecytator w projekcie muzycznym Mickiewicz – Stasiuk – Haydamaky, 2019

Andrzej Stasiuk (ur. 25 września 1960 w Warszawie[1]) – polski prozaik, poeta, dramaturg, eseista, publicysta i wydawca, laureat Nagrody Fundacji im. Kościelskich (1995), Nagrody Literackiej „Nike” (2005) i Nagrody Literackiej Gdynia (2010).

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Wydalony kolejno: z liceum zawodowego, technikum, zasadniczej szkoły zawodowej[2]. We wczesnych latach 80. zaangażowany w działalność Ruchu Wolność i Pokój. Zdezerterował z wojska, za co półtora roku spędził w więzieniu (swoje przemyślenia z tego okresu zawarł później w broszurze Prison is Hell[3]). W 1986[4] wyjechał z Warszawy i zamieszkał w Czarnem, a kilka lat później w Wołowcu w Beskidzie Niskim.

Autor felietonów prasowych, publikowanych na łamach „Tygodnika Powszechnego”, „Gazety Wyborczej”, „Tytułu”, „Ozonu”, „Frankfurter Allgemeine Zeitung” i innych pism. Jego książki zostały przetłumaczone na języki obce, m.in. białoruski, angielski, fiński, francuski, niderlandzki, niemiecki, rosyjski, norweski, szwedzki, ukraiński, węgierski, włoski, czeski, rumuński.

Wraz z żoną Moniką Sznajderman prowadzi Wydawnictwo Czarne, specjalizujące się w literaturze środkowoeuropejskiej, dokładniej literaturze faktu, eseistyce, prozie oraz współczesnym reportażu.[5]

Wystąpił w filmie Gnoje (1995) Jerzego Zalewskiego, będącym adaptacją Białego kruka.

26 stycznia 2018 roku ukazał się album studyjny Mickiewicz – Stasiuk – Haydamaky nagrany wspólnie z ukraińskim zespołem Haydamaky[6], na którym Stasiuk towarzyszy zespołowi melorecytując polskie teksty utworów Adama Mickiewicza (przy czym wokalista zespołu Ołeksandr Jarmoła śpiewa ukraińskie tłumaczenia poezji Mickiewicza). Album dotarł do 12. miejsca na polskiej liście sprzedaży OLiS[7].

Twórczość[edytuj | edytuj kod]

Dyskografia[edytuj | edytuj kod]

Albumy studyjne
Rok Dane dot. albumu Najwyższa pozycja na liście
POL
[7]
2018 Mickiewicz – Stasiuk – Haydamaky (oraz Haydamaky) 12

Nagrody[edytuj | edytuj kod]

Filmografia[edytuj | edytuj kod]

Adaptacje[edytuj | edytuj kod]

  • Gnoje (film fabularny, 1995) – współautor scenariusza na podstawie powieści Biały kruk
  • Wino truskawkowe (film fabularny, 2007) – autor scenariusza na motywach kilku opowiadań ze zbioru Opowieści galicyjskie
  • Monolog o śmierci (spektakl telewizyjny, 2000)
  • Muchy (spektakl telewizyjny, 2000)
  • Mury Hebronu (słuchowisko radiowe, 2009) – na podstawie powieści pod tym samym tytułem

Kontrowersje[edytuj | edytuj kod]

W tekście, który ukazał w listopadzie 2022 w „Tygodniku Powszechnym”, Stasiuk przyznał, że w młodości dręczył zwierzęta[33].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Andrzej Stasiuk, Polscy pisarze i badacze literatury przełomu XX i XXI wieku [dostęp 2021-04-12] (pol.).
  2. Gwiazdy bez matury, 14 października 2010 [dostęp 2020-06-05].
  3. Debiuty wyszperane z lochów / Literatura / dwutygodnik.com, www.dwutygodnik.com [dostęp 2021-03-05] (pol.).
  4. Warszawa nigdy nie będzie należeć do przyjezdnych
  5. Wydawnictwo, czarne.com.pl [dostęp 2023-12-20].
  6. „Mickiewicz – Stasiuk – Haydamaky” – premiera wyjątkowej płyty!. wydawnictwoagora.pl. [dostęp 2018-02-08]. (pol.).
  7. a b OLiS – sprzedaż w okresie 16.02.2018 – 22.02.2018. olis.onyx.pl. [dostęp 2018-03-01]. (pol.).
  8. Prison is hell – Portal Tezeusz – Chrześcijanie w świecie [dostęp 2021-03-05] (pol.).
  9. Nagroda Nike 1998. nike.org.pl. [dostęp 2015-08-22].
  10. Nagroda Nike 2001. nike.org.pl. [dostęp 2015-08-20].
  11. Nagroda Nike 2002. nike.org.pl. [dostęp 2015-08-20].
  12. Nagroda Nike 2006. nike.org.pl. [dostęp 2015-07-22].
  13. a b Laureaci 2010 | Nagroda Literacka Gdynia, nagrodaliterackagdynia.pl [dostęp 2015-12-02] [zarchiwizowane z adresu 2020-02-23].
  14. Nagroda Nike 2011. nike.org.pl. [dostęp 2015-07-20].
  15. Nominowani 2013, Nagroda Literacka Gdynia [dostęp 2015-12-07] [zarchiwizowane z adresu 2016-05-28].
  16. Nagroda Nike 2014. nike.org.pl. [dostęp 2015-08-22].
  17. nominacje do Nagrody Literackiej Nike 2015. culture.pl. [dostęp 2015-07-26].
  18. „Jak macho polskiej literatury okazuje uczucia kobiecie”? Andrzej Stasiuk w rozmowie z Dorotą Wodecką, Wyborcza.pl, 4 maja 2015 [dostęp 2015-05-10] [zarchiwizowane z adresu 2015-05-10].
  19. Nagroda Literacka Nike 2022. Oto lista nominowanych, Onet Kultura, 15 czerwca 2022 [dostęp 2022-06-15] (pol.).
  20. Znamy laureatów 15. Nagrody Literackiej m.st. Warszawy! - Redakcja NNCT | Nowy Napis, nowynapis.eu, 23 czerwca 2022 [dostęp 2022-06-24] (pol.).
  21. a b Laureaci nagrody literackiej, Białystok - Oficjalny Portal Miasta, 2 kwietnia 2022 [dostęp 2022-05-04] (pol.).
  22. Literacka Nagroda Europy Środkowej Angelus 2022. Poznaj długą listę książek, www.wroclaw.pl, 30 czerwca 2022 [dostęp 2022-07-01] (pol.).
  23. Nagroda im. Adalberta Stiftera 2005 dla Andrzeja Stasiuka / Wydarzenia / Instytut Książki, www.instytutksiazki.pl, 13 października 2005 [dostęp 2016-03-06].
  24. Medal Gloria Artis dla twórców i działaczy kultury. wp.pl, 5 października 2005. [dostęp 2011-07-02].
  25. Doroczne Nagrody Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. mkidn.gov.pl, 2011-09-20. [dostęp 2016-09-02]. (pol.).
  26. Aleja Pisarzy, Miejska Biblioteka Publiczna w Oświęcimiu [dostęp 2022-11-30] (pol.).
  27. Nagroda Literacka miasta Warszawy dla Rymkiewicza. Poeta odmawia wyróżnienia. gazeta.pl, 2014-04-24. [dostęp 2014-04-26].
  28. Andrzej Stasiuk laureatem austriackiej nagrody literackiej | Culture.pl, culture.pl [dostęp 2016-04-26].
  29. Aleja Gwiazd Literatury, Miejska Biblioteka Publiczna w Mińsku Mazowieckim, 20 lutego 2021 [dostęp 2022-11-30] (pol.).
  30. Gnoje. filmweb.pl. [dostęp 2017-10-06].
  31. Człowiek zwany „Świnia" w bazie filmpolski.pl [data dostępu 2017-10-06]
  32. Zawód – podróżnik na południe. Andrzej Stasiuk. filmweb.pl. [dostęp 2017-10-06].
  33. Stasiuk: Na przekór zimnemu tchnieniu listopada, www.tygodnikpowszechny.pl, 14 listopada 2022 [dostęp 2022-11-30] (pol.).