Andrzej Stasiuk
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
| ||
.jpg) Andrzej Stasiuk (2009) | ||
| Data i miejsce urodzenia | 25 września 1960 Warszawa | |
| Narodowość | polska | |
| Dziedzina sztuki | literatura piękna | |
| Ważne dzieła | ||
| ||
| Odznaczenia | ||
| ||
| Nagrody | ||
|
Nagroda Literacka Nike | ||
Andrzej Stasiuk jako wokalista-melorecytator w projekcie muzycznym Mickiewicz – Stasiuk – Haydamaky (2019)
_(HB1).jpg)
Andrzej Stasiuk (ur. 25 września 1960 w Warszawie) – polski prozaik, poeta, dramaturg, eseista, publicysta i wydawca, laureat Nagrody Fundacji im. Kościelskich (1995), Nagrody Literackiej „Nike” (2005) i Nagrody Literackiej Gdynia (2010).
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Wydalony kolejno: z liceum zawodowego, technikum, zasadniczej szkoły zawodowej[1]. We wczesnych latach 80. zaangażowany w działalność Ruchu Wolność i Pokój. Zdezerterował z wojska, za co półtora roku spędził w więzieniu (swoje przemyślenia z tego okresu zawarł później w broszurze Prison is hell[2]). W 1986[3] wyjechał z Warszawy i zamieszkał w Czarnem, a kilka lat później w Wołowcu w Beskidzie Niskim.
Autor felietonów prasowych, publikowanych na łamach „Tygodnika Powszechnego”, „Gazety Wyborczej”, „Tytułu”, „Ozonu”, „Frankfurter Allgemeine Zeitung” i innych pism. Jego książki zostały przetłumaczone na języki obce, m.in. białoruski, angielski, fiński, francuski, niderlandzki, niemiecki, rosyjski, norweski, ukraiński, węgierski, włoski, czeski, rumuński.
Wraz z żoną Moniką Sznajderman prowadzi Wydawnictwo Czarne, specjalizujące się w literaturze środkowoeuropejskiej.
Wystąpił w filmie Gnoje (1995) Jerzego Zalewskiego, będącym adaptacją Białego kruka.
26 stycznia 2018 roku ukazał się album studyjny Mickiewicz – Stasiuk – Haydamaky nagrany wspólnie z ukraińskim zespołem Haydamaky[4], na którym Stasiuk towarzyszy zespołowi melorecytując polskie teksty utworów Adama Mickiewicza (przy czym wokalista zespołu Ołeksandr Jarmoła śpiewa ukraińskie tłumaczenia poezji Mickiewicza). Album dotarł do 12. miejsca na polskiej liście sprzedaży OLiS[5].
Twórczość[edytuj | edytuj kod]
- Prison is hell[6], 1988.
- Mury Hebronu, 1992.
- Wiersze miłosne i nie, 1994.
- Biały kruk, 1995 (Nagroda Fundacji im. Kościelskich).
- Opowieści galicyjskie, 1995.
- Przez rzekę, 1996.
- Dukla, 1997 (nominacja do Nagrody Literackiej Nike 1998[7])
- Dwie sztuki (telewizyjne) o śmierci, 1998.
- Jak zostałem pisarzem (próba autobiografii intelektualnej), 1998.
- Dziewięć, 1999.
- Moja Europa. Dwa Eseje o Europie zwanej Środkową, 2000 (wraz z Jurijem Andruchowyczem).
- Tekturowy samolot, 2000 (nominacja do Nagrody Literackiej Nike 2001[8]).
- Opowieści wigilijne, 2000 (razem z Olgą Tokarczuk i Jerzym Pilchem).
- Zima, 2001 (nominacja do Nagrody Literackiej Nike 2002[9])
- Jadąc do Babadag, 2004 (nominacja do Śląskiego Wawrzynu Literackiego, maj 2005; Nagroda Literacka „Nike”, październik 2005).
- Noc. Słowiańsko-germańska tragifarsa medyczna, 2005 (nominacja do Nagrody Literackiej Nike 2006[10])
- Fado, 2006 (Nagroda Literacka im. Arkadego Fiedlera „Bursztynowy Motyl”).
- Ciemny las, 2007.
- Dojczland, 2007.
- Czekając na Turka, 2009.
- Taksim, 2009 (Nagroda Literacka Gdynia 2010[11])
- Dziennik pisany później, 2010 (książka znalazła się w finale Nagrody Literackiej Nike 2011[12]).
- Grochów, 2012 (nominacja do Nagrody Literackiej Gdynia 2013[13]).
- Nie ma ekspresów przy żółtych drogach, 2013 (nominacja do Nagrody Literackiej Nike 2014[14]).
- Wschód, 2014 (Nagroda Literacka m.st. Warszawy, nominacja do Nagrody Literackiej Nike 2015[15]).
- „Życie to jednak strata jest”. Andrzej Stasiuk w rozmowach z Dorotą Wodecką, Agora SA, Czarne, Warszawa 2015, ISBN 978-83-2682-217-9[16].
- Kucając, Wydawnictwo Czarne. Wołowiec 2015.
- Osiołkiem, Wydawnictwo Czarne. Wołowiec 2016.
- Kroniki beskidzkie i światowe, Wydawnictwo Czarne. Wołowiec 2018.
Dyskografia[edytuj | edytuj kod]
Albumy studyjne[edytuj | edytuj kod]
| Rok | Dane dot. albumu | Najwyższa pozycja na liście |
|---|---|---|
| POL [5] | ||
| 2018 | Mickiewicz – Stasiuk – Haydamaky (oraz Haydamaky)
|
12 |
Nagrody[edytuj | edytuj kod]
- Nagroda Fundacji Kultury (1994)
- Nagroda Fundacji im. Kościelskich (1995)
- Nagroda im. S.B. Lindego (2002)
- Nagroda im. Beaty Pawlak (2004) za Jadąc do Babadag
- Nagroda Literacka „Nike” (2005) za Jadąc do Babadag
- Nagroda im. Adalberta Stiftera (2005)[17]
- Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2005)[18]
- Nagroda Bursztynowego Motyla im. Arkadego Fiedlera za Fado (2007)
- Nagroda Literacka Gdynia (2010) za Taksim[11]
- Doroczna Nagroda Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego za rok 2011 w dziedzinie literatury[19]
- Nagroda Literacka m.st. Warszawy (2015) w kategorii „proza” za książkę Wschód[20]
- Austriacka Nagroda Państwowa w dziedzinie literatury europejskiej (2016)[21]
- Gwiazda w Alei Gwiazd Literatury przed Miejską Biblioteką Publiczną w Mińsku Mazowieckim (2016)
Filmografia[edytuj | edytuj kod]
- Gnoje (1995, film fabularny, reżyseria: Jerzy Zalewski)[22]
- Człowiek zwany „Świnia” (1999, film biograficzny, reżyseria: Aleksandra Czernecka, Dariusz Pawelec)[23]
- Zawód – podróżnik na południe. Andrzej Stasiuk (2009, film dokumentalny, reżyseria: Dariusz Pawelec)[24]
Adaptacje[edytuj | edytuj kod]
- Gnoje (film fabularny, 1995) – współautor scenariusza na podstawie powieści Biały kruk
- Wino truskawkowe (film fabularny, 2007) – autor scenariusza na motywach kilku opowiadań ze zbioru Opowieści galicyjskie
- Monolog o śmierci (spektakl telewizyjny, 2000)
- Muchy (spektakl telewizyjny, 2000)
- Mury Hebronu (słuchowisko radiowe, 2009) – na podstawie powieści pod tym samym tytułem
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Gwiazdy bez matury, 14 października 2010 [dostęp 2020-06-05].
- ↑ Debiuty wyszperane z lochów / Literatura / dwutygodnik.com, www.dwutygodnik.com [dostęp 2021-03-05] (pol.).
- ↑ Warszawa nigdy nie będzie należeć do przyjezdnych
- ↑ „Mickiewicz – Stasiuk – Haydamaky” – premiera wyjątkowej płyty! (pol.). wydawnictwoagora.pl. [dostęp 2018-02-08].
- ↑ a b OLiS – sprzedaż w okresie 16.02.2018 – 22.02.2018 (pol.). olis.onyx.pl. [dostęp 2018-03-01].
- ↑ Prison is hell – Portal Tezeusz – Chrześcijanie w świecie [dostęp 2021-03-05] (pol.).
- ↑ Nagroda Nike 1998. nike.org.pl. [dostęp 2015-08-22].
- ↑ Nagroda Nike 2001. nike.org.pl. [dostęp 2015-08-20].
- ↑ Nagroda Nike 2002. nike.org.pl. [dostęp 2015-08-20].
- ↑ Nagroda Nike 2006. nike.org.pl. [dostęp 2015-07-22].
- ↑ a b Laureaci 2010 | Nagroda Literacka Gdynia, nagrodaliterackagdynia.pl [dostęp 2015-12-02].
- ↑ Nagroda Nike 2011. nike.org.pl. [dostęp 2015-07-20].
- ↑ Nominowani 2013, Nagroda Literacka Gdynia [dostęp 2015-12-07] [zarchiwizowane z adresu 2016-05-28].
- ↑ Nagroda Nike 2014. nike.org.pl. [dostęp 2015-08-22].
- ↑ nominacje do Nagrody Literackiej Nike 2015. culture.pl. [dostęp 2015-07-26].
- ↑ "Jak macho polskiej literatury okazuje uczucia kobiecie"? Andrzej Stasiuk w rozmowie z Dorotą Wodecką, wyborcza.pl, 4 maja 2015 [dostęp 10 maja 2015]
- ↑ Nagroda im. Adalberta Stiftera 2005 dla Andrzeja Stasiuka / Wydarzenia / Instytut Książki, www.instytutksiazki.pl, 13 października 2005 [dostęp 2016-03-06].
- ↑ Medal Gloria Artis dla twórców i działaczy kultury. wp.pl, 5 października 2005. [dostęp 2 lipca 2011].
- ↑ Doroczne Nagrody Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (pol.). mkidn.gov.pl, 2011-09-20. [dostęp 2016-09-02].
- ↑ Nagroda Literacka miasta Warszawy dla Rymkiewicza. Poeta odmawia wyróżnienia. gazeta.pl, 2014-04-24. [dostęp 2014-04-26].
- ↑ Andrzej Stasiuk laureatem austriackiej nagrody literackiej | Culture.pl, culture.pl [dostęp 2016-04-26].
- ↑ Gnoje. filmweb.pl. [dostęp 2017-10-06].
- ↑ Człowiek zwany „Świnia" w bazie filmpolski.pl [data dostępu 2017-10-06]
- ↑ Zawód – podróżnik na południe. Andrzej Stasiuk. filmweb.pl. [dostęp 2017-10-06].
|
Kontrola autorytatywna (osoba):
Kategorie:
- Działacze Ruchu Wolność i Pokój
- Laureaci Nagrody Fundacji im. Kościelskich
- Laureaci Nagrody Literackiej Gdynia
- Laureaci Nagrody Nike
- Odznaczeni Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
- Polscy dramaturdzy XX wieku
- Polscy dramaturdzy XXI wieku
- Polscy eseiści
- Polscy pisarze współcześni
- Polscy prozaicy XX wieku
- Polscy prozaicy XXI wieku
- Polscy reportażyści
- Ludzie urodzeni w Warszawie
- Urodzeni w 1960
- Ludzie związani z Gorlicami