Szczepan Twardoch
![]() Szczepan Twardoch (2012) | |
Data i miejsce urodzenia |
23 grudnia 1979 |
---|---|
Narodowość | |
Język | |
Alma Mater | |
Dziedzina sztuki | |
Ważne dzieła | |
Nagrody | |
| |
Strona internetowa |
Szczepan Lech Twardoch (ur. 23 grudnia 1979 w Knurowie[1]) – prozaik i publicysta tworzący w języku polskim, a okazjonalnie także po śląsku[2].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Ukończył socjologię na Międzywydziałowych Indywidualnych Studiach Humanistycznych na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach.
Publikował w „Życiu”, „Opcjach”, „Frondzie”, „44/Czterdzieści i Cztery”, „Nowej Gazecie Śląskiej”, „Arcanach”, „Gazecie Wyborczej” i „Rzeczpospolitej” jako niezależny publicysta. Był redaktorem działu literackiego dwumiesięcznika „Christianitas”. Felietonista „Polityki” oraz „Wysokich Obcasów Extra”.
Jego opowiadanie Obłęd rotmistrza von Egern nominowane było do nagrody Nautilus za rok 2003 i zajęło w głosowaniu 4. miejsce. Opowiadanie pod tytułem Rondo zdobyło Nautilusa za najlepsze opowiadanie roku 2006. Za Epifanię wikarego Trzaski otrzymał zaś Srebrne Wyróżnienie Nagrody Literackiej im. Jerzego Żuławskiego w 2008. W 2010 ukazał się francuski przekład jego powieści Przemienienie (Transfiguration). W 2011 roku otrzymał za powieść Wieczny Grunwald Wyróżnienie Nagrody im. Józefa Mackiewicza[3]. Za zbiór opowiadań Tak jest dobrze został nominowany do Nagrody Literackiej Gdynia 2012[4]. W 2013 został laureatem Paszportu Polityki za rok 2012 w kategorii literatura. Nagrodę otrzymał za powieść Morfina[5] – powieść ta była w finale Nagrody Literackiej Nike 2013[6] oraz otrzymała nominację do Nagrody Literackiej Gdynia 2013[7] i nominację do Prix du Livre Européen / European Book Prize 2015[8]. W 2014 wyszła kolejna jego książka – Drach[9], która znalazła się w finale Nagrody Literackiej Nike 2015[10] i zdobyła niemiecką nagrodę literacką Brücke Berlin 2016[11]. W 2015 został laureatem Nagrody Fundacji im. Kościelskich. W kwietniu 2017 otrzymał główną nagrodę w plebiscycie „O!Lśnienia 2016” w kategorii „Literatura”, organizowanym przez Onet.pl[12]. W 2017 był nominowany do Nagrody Literackiej Gdynia w kategorii proza za powieść Król[13]. W 2019 został laureatem Nagrody im. Samuela Bogumiła Lindego[14]. Zdjęcia do serialu Król produkowanego dla Canal+ opartego na powieści Twardocha zostały zakończone w październiku 2019, gdzie pisarz wystąpił gościnnie, wcielając się w postać kierownika sali w restauracji[15][16]. W lutym 2022 roku Szczepan Twardoch otrzymał Nagrodę im. Kazimierza Kutza[17]. W listopadzie 2023 otrzymał Nagrodę Planety Lema za niezależność w myśleniu o rzeczywistości, a także za przekroczenie miliona sprzedanych egzemplarzy swoich książek (szczegóły poniżej). Nagrodę przyznano w ramach Festiwalu Bomba Megabitowa[18].
Na podstawie twórczości Twardocha powstały spektakle: Król (premiera w 2018, reżyseria Monika Strzępka), Drach (2018, Robert Talarczyk), Pokora (2021, Robert Talarczyk) i Byk (2022, Robert Talarczyk i Szczepan Twardoch)[19][20][21][22].
W 2023 roku wydawca Twardocha – Wydawnictwo Literackie – poinformował, że sprzedaż książek Szczepana Twardocha przekroczyła milion egzemplarzy. Liczba ta obejmuje książki papierowe, ebooki i pliki audio. Najpopularniejsza powieść Szczepana Twardocha to Król – od premiery książka kupiło ją 300 tys. czytelników. Na drugim miejscu jest Morfina – 153 tys., a na trzecim Królestwo z wynikiem 135 tys. sprzedanych egzemplarzy[23].
Twórczość[edytuj | edytuj kod]
Powieści[edytuj | edytuj kod]
- Sternberg, superNOWA 2007
- Epifania wikarego Trzaski, Wydawnictwo Dolnośląskie 2007
- Przemienienie, Wydawnictwo Dębogóra 2008
- Zimne wybrzeża, Wydawnictwo Dolnośląskie 2009
- Wieczny Grunwald: powieść zza końca czasów, Narodowe Centrum Kultury 2010 (drugie, trzecie i czwarte wydanie – Wydawnictwo Literackie 2013, 2017, 2019, 2021)
- Morfina, Wydawnictwo Literackie 2012
- Drach, Wydawnictwo Literackie 2014
- Król, Wydawnictwo Literackie 2016
- Królestwo, Wydawnictwo Literackie 2018
- Pokora, Wydawnictwo Literackie 2020
- Chołod, Wydawnictwo Literackie 2022[24]
Zbiory opowiadań[edytuj | edytuj kod]
- Obłęd rotmistrza von Egern, Fabryka Słów 2005
- Prawem wilka, superNOWA 2008
- Tak jest dobrze, Powergraph 2011
- Ballada o pewnej panience, Wydawnictwo Literackie 2017
Dramat[edytuj | edytuj kod]
- Byk, Wydawnictwo Literackie 2022[25]
Dzienniki, eseistyka, poradniki[edytuj | edytuj kod]
- Zabawy z bronią, Wydawnictwo Dębogóra 2009
- Wyznania prowincjusza, Fronda 2010
- Sztuka życia dla mężczyzn, Świat Książki 2013, współautor: Przemysław Bociąga[26]
- Wieloryby i ćmy, Wydawnictwo Literackie 2015
- Lepiej byś tam umarł, Wydawnictwo W.A.B. 2017, współautor: Mamed Khalidov
- Jak nie zostałem poetą, Wydawnictwo Literackie 2019
- Wielkie Księstwo Groteski, Wydawnictwo Literackie 2021
Opowiadania[edytuj | edytuj kod]
- Obłęd rotmistrza von Egern, „Science Fiction”, 23
- Gmina, „Science Fiction”, 30
- Cud domu brandenburskiego, „Nowa Fantastyka”, czerwiec 2004
- Historia prowincjonalna, opowiadanie w antologii Małodobry
- Królewskie pytanie, „Fahrenheit”, styczeń-luty 2005
- Quitzlalope, „Nowa Fantastyka”, marzec 2005
- Stille Nacht, opowiadanie w antologii Deszcze Niespokojne
- Exodus, FA-art, styczeń-luty 2006
- Rondo na maszynę do pisania, papier i ołówek, SFFH 12/2006
- Żywot i śmierć św. Felicjana, Fantastyka – wydanie specjalne zima 2006
- Dwie przemiany Włodzimierza Kurczyka, „Nowa Fantastyka”, czerwiec 2009
- Pola, „44/Czterdzieści i Cztery”, 2010
- Tak jest dobrze, Nowa Fantastyka, marzec 2011
- Fade to Black, opowiadanie w antologii Pożądanie
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
Szczepan Twardoch jest Ślązakiem[27][28][29], mieszka w Pilchowicach. Jego żoną jest architektka i urbanistka Agata Twardoch[30].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Szczepan Twardoch. onet.pl. [dostęp 2020-09-15].
- ↑ Szczepōn Twardoch: Ô status regiōnalnyj godki my muszymy walczyć i niy żałować na to siył, wachtyrz.eu, 30 lipca 2021 [dostęp 2021-09-26] .
- ↑ O Autorze, Szczepan Twardoch [dostęp 2021-07-21] (pol.).
- ↑ Nominowani 2012. Nagroda Literacka Gdynia, archiwumnlg.nagrodaliterackagdynia.pl [dostęp 2020-11-13] .
- ↑ Magda Kryjak , Literatura: Szczepan Twardoch, www.polityka.pl, 15 stycznia 2013 [dostęp 2020-06-21] (pol.).
- ↑ Nike 2013. nike.org.pl. [dostęp 2015-07-06].
- ↑ Nominowani 2013. Nagroda Literacka Gdynia, archiwumnlg.nagrodaliterackagdynia.pl [dostęp 2020-11-13] .
- ↑ Polscy autorzy nominowani do Prix du Livre Européen / Wydarzenia / Instytut Książki. instytutksiazki.pl. [dostęp 2015-07-19].
- ↑ Jakub Nikodem: Szczepan Twardoch, „Drach”. culture.pl, 2015-01-07. [dostęp 2015-04-01].
- ↑ Znamy finalistów Nike 2015. culture.pl. [dostęp 2015-09-13].
- ↑ Drach nagrodzony!, instytutksiazki.pl, 14 lipca 2016 [dostęp 2016-07-15] .
- ↑ O!Lśnienia 2016: Szczepan Twardoch odebrał nagrodę główną. onet.pl, 11 kwietnia 2017. [dostęp 2017-04-11].
- ↑ Nominowani 2017. Nagroda Literacka Gdynia, archiwumnlg.nagrodaliterackagdynia.pl [dostęp 2020-11-13] .
- ↑ Szczepan Twardoch laureatem polsko-niemieckiej nagrody literackiej. instytutksiazki.pl, 25 kwietnia 2019. [dostęp 2019-04-29].
- ↑ "Król". Koniec zdjęć do najbardziej oczekiwanego serialu CANAL+ z gwiazdorską obsadą – Telemagazyn.pl, www.telemagazyn.pl [dostęp 2019-10-02] (pol.).
- ↑ Król, FilmPolski [dostęp 2021-10-23] (pol.).
- ↑ Patryk Obarski , Szczepan Twardoch wyróżniony Nagrodą im. Kazimierza Kutza. Wdowa po reżyserze zgłasza votum separatum, Granice.pl, 17 lutego 2022 [dostęp 2022-02-17] (pol.).
- ↑ Nagroda Planeta Lema dla Szczepana Twardocha, wirtualnywydawca.pl, 4 listopada 2023 [dostęp 2023-11-06] (pol.).
- ↑ Axis Media Unlimited , Spektakle - Nadchodzące premiery - Teatr Polski im. Arnolda Szyfmana w Warszawie, www.teatrpolski.waw.pl [dostęp 2022-11-18] (pol.).
- ↑ Drach, Teatr Śląski im. St. Wyspiańskiego w Katowicach [dostęp 2022-11-18] (pol.).
- ↑ Pokora, Teatr Śląski im. St. Wyspiańskiego w Katowicach [dostęp 2022-11-18] (pol.).
- ↑ r, Premiera spektaklu BYK w reż. R. Talarczyka i Sz. Twardocha, Teatr Śląski im. St. Wyspiańskiego w Katowicach, 14 marca 2022 [dostęp 2022-11-18] (pol.).
- ↑ Milion sprzedanych książek Szczepana Twardocha, Rynek książki, 24 października 2023 [dostęp 2023-10-23] (pol.).
- ↑ „Chołod” — nowa książka Szczepana Twardocha w październiku. Autor wyrusza także na Spitsbergen, granice.pl [dostęp 2022-08-05] (pol.).
- ↑ Byk - Wydawnictwo Literackie, wydawnictwoliterackie.pl [dostęp 2022-08-25] (pol.).
- ↑ Smakoluby. newsweek.pl. [dostęp 2017-07-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-22)].
- ↑ Juliusz Kurkiewicz: W niedzielę poznamy laureata Nike 2013. Czytelnicy już wybrali – „Morfinę”. wyborcza.pl, 2013-10-05. [dostęp 2013-10-06].
- ↑ Kamil Kotas , Szczepan Twardoch: Śląska tożsamość wyrasta ze mnie samego, wachtyrz.eu, 7 kwietnia 2021 [dostęp 2021-05-10] (śl.).
- ↑ Szczepan Twardoch: to nie jest "sukces Polaka", ponieważ nie jestem Polakiem, kultura.onet.pl [dostęp 2021-05-05] .
- ↑ Katarzyna Pachelska , Agata Twardoch: Kobiety mogą zaprojektować lepsze miasto. Nie tylko dla kobiet, Ślązag.pl, 15 maja 2022 [dostęp 2022-06-19] .
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- ISNI: 0000 0001 0977 0130
- VIAF: 58915955
- LCCN: no2009012044
- GND: 1035835894
- BnF: 16611232n
- SUDOC: 146768450
- SBN: CAGV746706
- NLA: 54659954
- NKC: js2015864781
- NTA: 42164379X
- CiNii: DA19863137
- Open Library: OL6305214A
- PLWABN: 9810613912905606
- NUKAT: n2005017820
- J9U: 987007319130605171
- NSK: 000716834
- CONOR: 283838563
- WorldCat: lccn-no2009012044
- Absolwenci Uniwersytetu Śląskiego
- Laureaci Nagrody Fundacji im. Kościelskich
- Laureaci Nagrody im. ks. Augustina Weltzla „Górnośląski Tacyt”
- Laureaci Paszportu Polityki
- Ludzie urodzeni w Knurowie
- Ludzie związani z Pilchowicami
- Pisarze związani z Katowicami
- Polscy autorzy fantastyki
- Polscy pisarze współcześni
- Urodzeni w 1979