Wiesław Myśliwski
 Wiesław Myśliwski (2006) | |
| Data i miejsce urodzenia |
25 marca 1932 |
|---|---|
| Narodowość |
polska |
| Język |
polski |
| Alma Mater | |
| Ważne dzieła | |
| Odznaczenia | |
       
| |
Wiesław Myśliwski (ur. 25 marca 1932 w Dwikozach) – polski pisarz, dwukrotny laureat Nagrody Literackiej „Nike” (1997, 2007). Opisywany jako „twórca, który czerpiąc ze źródeł chłopskiego doświadczenia i chłopskiej mowy żywej, wpisuje swoje kreacje w krąg uniwersalnych praw i prawd o świecie i ludzkiej egzystencji”[1][2][3].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Jego ojciec, Julian, wywodził się z rodziny mieszczańskiej z Ćmielowa; był oficerem, brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 roku, a po demobilizacji został urzędnikiem. Natomiast matka Myśliwskiego, Marianna, była wychowanką Uniwersytetu Ludowego Zofii i Ignacego Solarzów w Szycach; w młodości działała w ZMW „Wici”.
Po wojnie Wiesław Myśliwski uczęszczał do gimnazjum i liceum ogólnokształcącego w Sandomierzu, maturę zdał w 1951 roku. Studiował filologię polską na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, którą ukończył w 1956 roku.
Debiutował w 1955 roku recenzją powieści E. de Greff „Noc jest moim światłem”. Pracował w latach 1955–1976 w Ludowej Spółdzielni Wydawniczej w Warszawie jako asystent redaktora, redaktor, kierownik redakcji literatury współczesnej, zastępca redaktora naczelnego.
W latach 1975–1999 był redaktorem naczelnym kwartalnika „Regiony”, w latach 1993–1999 także dwutygodnika kulturalnego „Sycyna”. Od 1997 roku jest przewodniczącym jury konkursu – Ogólnopolskiej Nagrody im. Aleksandra Patkowskiego w Sandomierzu. W latach 1971–1983 był członkiem Związku Literatów Polskich.
Ekranizacji i realizacji teatralnych jego utworów podejmowali się tacy twórcy jak: Ryszard Ber, Wojciech Marczewski, Stefan Szlachtycz, Tadeusz Junak, Kazimierz Dejmek, Izabella Cywińska, Bogdan Tosza. Książki Myśliwskiego przetłumaczono na języki: angielski (w Anglii i USA), niemiecki, francuski, holenderski, hiszpański, hebrajski, arabski, włoski, rosyjski, węgierski, czeski, słowacki, serbski, chorwacki, słoweński, rumuński, bułgarski, łotewski, litewski, estoński, ukraiński, gruziński i turecki.
Uhonorowany został tytułami doktora honoris causa Akademii Świętokrzyskiej im. Jana Kochanowskiego 17 maja 2007, Uniwersytetu Opolskiego 10 marca 2009[4], Uniwersytetu Rzeszowskiego 14 maja 2012[5] i Uniwersytetu Jagiellońskiego 12 maja 2022 roku[6].
Obecnie mieszka w Warszawie. Od 1956 roku żonaty z Wacławą, redaktor w Państwowym Instytucie Wydawniczym[7].
Twórczość
[edytuj | edytuj kod]Powieści
- Nagi sad, Warszawa : PIW, 1967
- Pałac, Warszawa : PIW, 1970
- Kamień na kamieniu, Warszawa : PIW, 1984
- Widnokrąg, Warszawa : Muza, 1996
- Traktat o łuskaniu fasoli, Kraków : Znak, 2006
- Ostatnie rozdanie, Kraków : Znak, 2013[8]
- Ucho Igielne, Kraków : Znak, 2018[9]
Dramaty
- Złodziej, Dialog 1973, nr 7, s. 5–34
- Klucznik, Dialog 1978, nr 6, s. 32–60
- Drzewo, Twórczość 1988, nr 7, s. 11–73 i nr 8, s. 7–50 ; Szczecin : Wydawnictwo Glob, 1989
- Requiem dla gospodyni, Dialog 2000, nr 10, s. 5–47 ; Warszawa : Muza, 2000
- Dramaty. Złodziej, Klucznik, Drzewo, Requiem dla gospodyni, Kraków : Znak, 2023 ISBN 978-83-240-6728-2
Eseje, wywiady, rozmowy
- Kres kultury chłopskiej, Bochnia : Prowincjonalna Oficyna Wydawnicza, 2003
- Myśliwski - Bocheński Rozmowy istotne, Łódź : Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2021
- W środku jesteśmy baśnią : mowy i rozmowy, Kraków : Znak, 2022
Ekranizacje
[edytuj | edytuj kod]
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (3 lipca 2012)[10][11]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1998)
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1980)
- Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (5 września 2005)[12][13]
- Order Ecce Homo (2004)
- Odznaka Honorowa Województwa Świętokrzyskiego (2014)[14]
- Złota odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (1979)[15]
- Honorowa Odznaka ZAiKS-u (2013)[16]
Nagrody i wyróżnienia
[edytuj | edytuj kod]- Nagroda im. Stanisława Piętaka (1968 i 1974)
- Nagroda Ministra Kultury i Sztuki III stopnia (1971)
- Nagroda Państwowa za całokształt twórczości (1979)
- Nagroda Przewodniczącego Komitetu do Spraw Radia i Telewizji I stopnia (1979)
- Nagroda „Trybuny Ludu” (1980)
- Nagroda Funduszy Literatury (1984)
- Nagroda Klubu Kultury Chłopskiej (1985)
- Nagroda Państwowa II stopnia (1987)
- Nagroda Prezesa Rady Ministrów II stopnia (1997)
- Nagroda Literacka im. Władysława Reymonta (1997)[17]
- Nagroda Literacka „Nike” za „Widnokrąg” (1997)[18]
- Nagroda Fundacji Alfreda Jurzykowskiego (Nowy Jork, 1998)
- Nagroda Literacka „Nike” za „Traktat o łuskaniu fasoli” (2007)[19]
- Nagroda TV Kultura za „Traktat o łuskaniu fasoli” (2007)
- Nagroda Literacka Gdynia za „Traktat o łuskaniu fasoli” (2007)
- Nagroda miesięcznika „Odra” za „Traktat o łuskaniu fasoli” (2007)
- Honorowy Obywatel Miasta Sandomierza (2007)[20]
- Doktor honoris causa Akademii Świętokrzyskiej im. Jana Kochanowskiego w Kielcach (2007)
- Doktor honoris causa Uniwersytetu Opolskiego (10 marca 2009)[21]
- Doktor honoris causa Uniwersytetu Rzeszowskiego (14 maja 2012)[22]
- Grand Prix Litteraire de St. Emillion za „Traktat o łuskaniu fasoli” (2011)
- Nagroda im. Samuela Bogumiła Lindego (Toruń – Getynga, 2011)
- Nagroda Złote Berło Fundacji Kultury Polskiej (2011)
- The Best Translated Book Award (Nowy Jork) za „Kamień na kamieniu” (2012) – razem z tłumaczem Billem Johnstonem
- Nagroda literacka m. st. Warszawy (2014)[23]
- Nagroda Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2014)
- Książka 25-lecia (plebiscyt słuchaczy Programu 2 Polskiego Radia) – „Traktat o łuskaniu fasoli” (2014)
- Honorowa Nagroda Warszawskich Targów Książki „Ikar” (2014)
- tytuł Wielkiego Ambasadora Polszczyzny (2015)[24]
- Nagroda Literacka im. Franciszka Karpińskiego (2016)[25]
- Nagroda Specjalna i członkostwo honorowe Stowarzyszenia Autorów ZAiKS (2016)[16]
- Nagroda „Człowiek Słowa 2017” Festiwalu Stolica Języka Polskiego w Szczebrzeszynie (2017)
- Nagroda 100-lecia ZAiKS-u (2018)[16]
- Poznańska Nagroda Literacka w kategorii Nagroda im. Adama Mickiewicza (2019)
- Nagroda Literacka m.st. Warszawy w kategorii prozatorskiej za powieść „Ucho igielne” (2019)[26]
- członkostwo czynne w Polskiej Akademii Umiejętności (2020)[27].
- Nagroda Polskiego PEN Clubu im. Jana Parandowskiego (2021)[28]
- Doktor honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego (12 maja 2022)[6]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Korowód MYŚLIwskiego. Ogólnopolski Konkurs Recytatorski. instytutkultury.org.pl, 2021. [dostęp 2022-05-16]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Kalendarium historyczne. Co ważnego wydarzyło się w regionie świętokrzyskim 25 marca? 25 marca 1932 – urodził się Wiesław Myśliwski. echodnia.eu. [dostęp 2022-05-16]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Kartka z kalendarza. kpu.krosno.pl, 25 marca 2021. [dostęp 2022-05-16]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Janusz R. Kowalczyk, Wiesław Myśliwski [online], culture.pl [dostęp 2022-05-16].
- ↑ Wiesław Myśliwski - Uniwersytet Rzeszowski [online], ur.edu.pl [dostęp 2024-04-26] (pol.).
- ↑ a b Święto Uniwersytetu Jagiellońskiego. Uniwersytet Jagielloński. [dostęp 2022-05-12]. (pol.).
- ↑ Od lat układam jeden erotyk [online], Przegląd, 26 marca 2017 [dostęp 2024-03-24] (pol.).
- ↑ www.znak.com.pl: Wiesław Myśliwski, „Ostatnie rozdanie” (opis bibliograficzny, recenzje i fragmenty do wglądu). Kraków: Znak, 2013.
- ↑ Ucho Igielne [online] [dostęp 2018-12-27] (pol.).
- ↑ M.P. z 2012 r. poz. 941.
- ↑ Odznaczenia państwowe w Święto Niepodległości. prezydent.pl, 11 listopada 2012. [dostęp 2012-11-11].
- ↑ Lista laureatów Medalu Zasłużony Kulturze Gloria Artis [online], Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego [dostęp 2025-01-14] (pol.).
- ↑ Warszawa. Wręczono złote medale „Gloria Artis”. e-teatr.pl, 10 września 2005. [dostęp 2011-06-21].
- ↑ Wiesław Myśliwski wyróżniony Odznaką Honorową Województwa Świętokrzyskiego [online], UM Województwa Świętokrzyskiego, 27 października 2014 [dostęp 2020-04-23].
- ↑ Dziennik Urzędowy Rady Narodowej m.st. Warszawy, nr 10, 1 września 1979, s. 15.
- ↑ a b c Laureaci Nagród ZAiKS-u [online], www.zaiks.org.pl [dostęp 2025-05-14].
- ↑ Związek Rzemiosła Polskiego: Laureaci Nagrody Literackiej im. Władysława Reymonta w latach 1994–2009. [dostęp 2014-09-10].
- ↑ Nagroda Nike 1997. nike.org.pl. [dostęp 2015-07-21].
- ↑ Nagroda Nike 2007. nike.org.pl. [dostęp 2015-07-21].
- ↑ Wiesław Myśliwski. sandomierz.pl. [dostęp 2014-10-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (21 października 2014)].
- ↑ Doktorzy Honoris Causa UO. [dostęp 2011-02-16].
- ↑ Uroczystość nadania tytułu doktora honoris causa Panu Wiesławowi Myśliwskiemu 14 maja 2012 r.. [dostęp 2012-05-31].
- ↑ Nagroda Literacka m. st. Warszawy dla Wiesława Myśliwskiego. gazeta.pl, 2014-04-23. [dostęp 2014-04-23].
- ↑ Ambasador Polszczyzny rjp.pan.pl. [dostęp 2025-01-14].
- ↑ Przyznano Nagrodę Literacką im. Franciszka Karpińskiego [online], www.instytutksiazki.pl, 20 września 2016 [dostęp 2016-10-02].
- ↑ Nagrody Literackie m.st. Warszawy przyznane. Kazimierz Orłoś z tytułem Warszawskiego Twórcy. tokfm.pl, 10 czerwca 2019. [dostęp 2019-06-10].
- ↑ Rocznik Polskiej Akademii Umiejętności. Rok 2021, wyd. Kraków 2022, s. 27
- ↑ Kultura w skrócie, w: Tygodnik Powszechny, nr 28/2021, s. 11.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- O twórczości Wiesława Myśliwskiego (w siedemdziesiątą piątą rocznicę urodzin pisarza) II. Jan Pacławski (red.). Kielce: Kieleckie Towarzystwo Naukowe, 2007, s. 228. ISBN 978-83-60777-12-1.
- Pierre Piotr Bilos, Les jeux du „je”: construction et déconstruction du récit romanesque chez Wiesław Myśliwski, Classiques Garnier, Paris 2016.
- Piotr Biłos, Powieściowe światy Wiesława Myśliwskiego, Znak, Kraków 2017.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]
- Dwikozy, mój skrawek nieba. babajaga.info.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-12-09)].
- O Wiesławie Myśliwskim i jego dziełach na stronie wydawnictwa Znak
- Wiesław Myśliwski: nie wiedziałem, że tworzę arcydzieło. Dwójka – Program 2 Polskiego Radia, 2014-04-27. [dostęp 2016-02-29].
- Sylwetka pisarza
- Absolwenci Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II
- Członkowie Polskiej Akademii Umiejętności
- Członkowie Rady Konsultacyjnej przy Przewodniczącym Rady Państwa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
- Członkowie Związku Literatów Polskich (Polska Rzeczpospolita Ludowa)
- Doktorzy honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego
- Doktorzy honoris causa Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach
- Doktorzy honoris causa Uniwersytetu Opolskiego
- Działacze Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego
- Honorowi obywatele Kielc
- Honorowi obywatele Sandomierza
- Laureaci Nagrody im. Parandowskiego
- Laureaci Nagrody im. Stanisława Piętaka
- Laureaci Nagrody Literackiej Gdynia
- Laureaci Nagrody Literackiej im. Władysława Reymonta
- Laureaci Nagrody Literackiej m.st. Warszawy
- Laureaci Nagrody Ministra Kultury i Sztuki (Polska Ludowa)
- Laureaci Nagrody Nike
- Ludzie urodzeni w Dwikozach
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Odznaką Honorową Województwa Świętokrzyskiego
- Odznaczeni Orderem Ecce Homo
- Odznaczeni Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
- Polscy dramaturdzy XX wieku
- Polscy dramaturdzy XXI wieku
- Polscy pisarze współcześni
- Polscy prozaicy XX wieku
- Polscy prozaicy XXI wieku
- Urodzeni w 1932