Karol Bertoni

Karol Bertoni
Data i miejsce urodzenia	4 października 1876 ; Stanisławów, Austro-Węgry
Data i miejsce śmierci	10 lutego 1967 ; Rio de Janeiro, Brazylia
	Minister spraw zagranicznych (p.o)
Okres	od 19 grudnia 1923; do 19 stycznia 1924
Przynależność polityczna	bezpartyjny
Poprzednik	Roman Dmowski
Następca	Maurycy Zamoyski
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Karol Bertoni (ur. 4 października 1876 w Stanisławowie, zm. 10 lutego 1967 w Rio de Janeiro) – polski polityk i dyplomata, profesor.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Syn Fryderyka i Julii z de Winzów. Ukończył studia na wydziale prawnym Uniwersytetu Wiedeńskiego i Akademię Dyplomatyczną w Wiedniu^[1]. Przed I wojną światową konsul generalny Austro-Węgier w Mediolanie. Do 1918 pracował w austro-węgierskiej służbie dyplomatycznej. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę, od 1919 roku dyrektor departamentu w polskim Ministerstwie Spraw Zagranicznych. W latach 1923–1924 kierownik MSZ (p.o. ministra) w rządzie Władysława Grabskiego. Od 1924 profesor Szkoły Nauk Politycznych w Warszawie. Profesor Studium Dyplomatycznego Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Pod koniec lipca 1932 został wybrany I wiceprezesem Towarzystwa Polsko-Japońskiego^[2]. Od 1937 był prezesem Centralnego Komitetu Polskiego Instytutu Nauk Politycznych i Ekonomicznych^[1].

Był także encyklopedystą. Został wymieniony w gronie edytorów trzytomowej Podręcznej encyklopedii handlowej wydanej w 1931 w Poznaniu^[3]ODN: brak numeru strony.

Zmarł i został pochowany w Rio de Janeiro^[4] na cmentarzu Cemitério Municipal de Petrópolis.

Grób Karola Bertoniego w Rio de Janeiro (Kwadrat 17, rząd 3, grób 6)

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1923)^[5]
Złoty Krzyż Zasługi (13 września 1926)^[6]^[1]
Wielka Wstęga Orderu Leopolda II (Belgia, 1931)^[7]
Krzyż Komandorski I Klasy Orderu Gwiazdy Polarnej (Szwecja, 1928)^[8]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1939, s. 14. [dostęp 2021-06-29].
↑ Z Towarzystwa Polsko-Japońskiego. „Kurier Warszawski”. Nr 210, s. 8, 31 lipca 1932.
↑ Maciejewski 1931 ↓.
↑ Karol Bertoni (1876 – 1967) – zapomniany współtwórca polskiej służby zagranicznej - Głos Prawa - Przegląd Prawniczy Allerhanda, glosprawa.pl [dostęp 2023-04-12] (pol.).
↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 16.
↑ M.P. z 1926 r. nr 225, poz. 635 „w uznaniu zasług na polu popierania harcerstwa”.
↑ Odznaczenia. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 7, s. 90, 1931.
↑ Sveriges statskalender / 1940. Bihang, s. 85.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Kto był kim w II Rzeczypospolitej, pod red. prof. Jacka. M. Majchrowskiego, Warszawa 1994, wyd I.
Maciejewski Franciszek: Podręczna encyklopedia handlowa, T. 1 (A-Ko). Poznań: Nakł. Poznańskiej Sp. Wyd., Izba Przemysłowo Handlowa, 1931.

[:0-1] Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1939, s. 14. [dostęp 2021-06-29].

[2] Z Towarzystwa Polsko-Japońskiego. „Kurier Warszawski”. Nr 210, s. 8, 31 lipca 1932.

[CITEREFMaciejewski1931-3] Maciejewski 1931 ↓.

[4] Karol Bertoni (1876 – 1967) – zapomniany współtwórca polskiej służby zagranicznej - Głos Prawa - Przegląd Prawniczy Allerhanda, glosprawa.pl [dostęp 2023-04-12] (pol.).

[5] Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 16.

[6] M.P. z 1926 r. nr 225, poz. 635 „w uznaniu zasług na polu popierania harcerstwa”.

[msz7-7] Odznaczenia. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 7, s. 90, 1931.

[8] Sveriges statskalender / 1940. Bihang, s. 85.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

W dniu zaprzysiężenia	Władysław Grabski Karol Bertoni p.o. Ludwik Darowski Józef Kiedroń Zdzisław Ludkiewicz Bolesław Miklaszewski Józef Raczyński p.o. Mieczysław Rybczyński p.o. Władysław Sołtan Kazimierz Sosnkowski Kazimierz Tyszka p.o. Włodzimierz Wyganowski
Późniejsi członkowie rządu	Stanisław Grabski Zygmunt Hübner Stanisław Janicki Czesław Klarner Wiesław Kopczyński Władysław Raczkiewicz Józef Radwan p.o. Cyryl Ratajski Władysław Sikorski Gustaw Simon p.o. Aleksander Skrzyński Franciszek Sokal Stanisław Thugutt Maurycy Zamoyski Jan Zawidzki p.o. Antoni Żychliński

II RP	Leon Wasilewski (1918–1919) Ignacy Jan Paderewski (1919) Władysław Wróblewski (p.o.,1919) Stanisław Patek (1919–1920) Eustachy Sapieha (1920–1921) Jan Dąbski (1921) Konstanty Skirmunt (1921–1922) Gabriel Narutowicz (1922) Aleksander Skrzyński (1922–1923) Marian Seyda (1923) Roman Dmowski (1923) Karol Bertoni (p.o., 1923–1924) Maurycy Zamoyski (1924) Aleksander Skrzyński (1924–1926) Kajetan Dzierżykraj-Morawski (p.o., 1926) August Zaleski (1926–1932) Józef Beck (1932–1939) August Zaleski (1942–1943) Edward Raczyński (1941–1943) Tadeusz Romer (1943–1944) Adam Tarnowski (1944–1949)
RP/PRL	Edward Osóbka-Morawski (1944–1945) Wincenty Rzymowski (1945–1947) Zygmunt Modzelewski (1947–1951) Stanisław Skrzeszewski (1951–1956) Adam Rapacki (1956–1968) Stefan Jędrychowski (1968–1971) Stefan Olszowski (1971–1976) Emil Wojtaszek (1976–1980) Józef Czyrek (1980–1982) Stefan Olszowski (1982–1985) Marian Orzechowski (1985–1988) Tadeusz Olechowski (1988–1989)
III RP	Krzysztof Skubiszewski (1989–1993) Andrzej Olechowski (1993–1995) Władysław Bartoszewski (1995) Dariusz Rosati (1995–1997) Bronisław Geremek (1997–2000) Władysław Bartoszewski (2000–2001) Włodzimierz Cimoszewicz (2001–2005) Adam Rotfeld (2005) Stefan Meller (2005–2006) Anna Fotyga (2006–2007) Radosław Sikorski (2007–2014) Grzegorz Schetyna (2014–2015) Witold Waszczykowski (2015–2018) Jacek Czaputowicz (2018–2020) Zbigniew Rau (od 2020)