Nie-pomnik w Poznaniu

Nie-pomnik
Nie-pomnik w montażu

Nie-pomnik rozdzielony ogrodzeniem (w tle Stary Browar i Andersia Tower)
Państwo	Polska
Miejscowość	Poznań
Styl architektoniczny	postmodernizm
Projektant	Norbert Sarnecki
Data odsłonięcia	maj 2010
Położenie na mapie Poznania Nie-pomnik Nie-pomnik w montażu
Położenie na mapie Polski Nie-pomnik Nie-pomnik w montażu
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Nie-pomnik Nie-pomnik w montażu
52°24′11,2″N 16°55′35,0″E

Nie-pomnik – detal postaci

Nie-pomnik (także: Nie-pomnik w montażu) – postmodernistyczny, dekonstrukcyjny pomnik autorstwa Norberta Sarneckiego. Jako instalacja tymczasowa zlokalizowany był w centrum Poznania, w północno-wschodnim narożniku parku J. H. Dąbrowskiego, w pobliżu północnej pierzei kompleksu Starego Browaru, bezpośrednio przy ul. Ogrodowej, na środku wydeptanej ścieżki, przy metodystycznym kościele Świętego Krzyża.

Projekt i wymowa

Dzieło składa się z trzech rozrzuconych części:

• rzeźby mężczyzny, kroczącego z rękami w kieszeniach (oglądającego się w tył, ku Browarowi), uciętego na wysokości goleni,
• cokołu z resztą postaci,
• dalszej części cokołu z łacińskim napisem: Lector, si monumentum requiris circumspice (Czytelniku, szukasz pomnika – rozejrzyj się wokół).

Według artysty ideą dzieła jest zainteresowanie przechodnia samą materią rzeźby pomnikowej, w opozycji do postaci, które zwykle czci się za pomocą takich obiektów, a po odsłonięciu i wstępnym zainteresowaniu, szybko się o nich zapomina. Zainteresowanie odbiorcy autor chciał osiągnąć klasycznymi środkami wyrazu, charakterystycznymi dla przeciętnych pomników: cokół i postać, jednak zaaranżowanymi w niecodzienny sposób i zdekonstruowanymi, porozrzucanymi. Pomnik ten prowadzi dialog z tradycyjnymi rzeźbami pomnikowymi, jakie licznie powstały w Poznaniu w początkach XXI wieku (np. pomnik Hipolita Cegielskiego, pomnik Karola Marcinkowskiego, czy pomnik Stanisława Mikołajczyka). Sarnecki interesuje się funkcjonowaniem rzeźb w przestrzeni miejskiej i rolą pomników w urbanistyce. Pomnik został wystawiony w maju 2010 roku, a projektantem jest Norbert Sarnecki (ur. 1974), autor m.in. rzeźb na Zielonych Ogródkach. Pomnik stanął jako część pracy doktorskiej autora, zatytułowanej Nie-pomniki w przestrzeni miejskiej. Była to instalacja tymczasowa. Twórca był asystentem w pracowni rzeźby prof. Wojciecha Kujawskiego na poznańskim Uniwersytecie Artystycznym.

Sarnecki, za pomocą Nie-pomnika, porusza problematykę błędów popełnianych w projektowaniu przestrzeni miejskiej, stara się pobudzić świadomość społeczną, odnośnie do otoczenia urbanistycznego i jego planowania, zgodnie z potrzebami estetycznymi mieszkańców. Każdy widz może zinterpretować monument po swojemu, zgodnie z pragnieniami i doświadczeniem.

Historia

Pomnik początkowo miał stanąć na rogu ulicy Solnej i Alei Marcinkowskiego, jednak napotkał trudności natury urzędniczo-biurokratycznej. Autor zrezygnował więc z tego zamysłu i podjął rozmowy ze spółką Fortis (Grażyna Kulczyk) – właścicielem Starego Browaru i parku Dąbrowskiego, która wyraziła zgodę w przeciągu kilku dni. Opis drogi urzędniczej, mającej na celu postawienie pomnika, artysta zamieścił w pracy doktorskiej.

Nie-pomnik zyskał dodatkowy wyraz w październiku 2010, kiedy to jego poszczególne części zostały rozdzielone nowym ogrodzeniem parkowym, postawionym przez spółkę Fortis. Części cokołu pozostały wewnątrz ogrodzenia, a sama postać na zewnątrz. Według autora nadało to nowy sens dyskusji o roli pomników w przestrzeni miejskiej. Latem 2011, w wyniku korekty założenia, cały pomnik znalazł się po zewnętrznej stronie ogrodzenia.

Bibliografia

• Sylwia Wilczak, Pomnik-niepomnik, w: Gazeta Wyborcza, Poznań, 7-8.8.2010, s.5
• Elżbieta Podolska, Nie-pomnik przynosi szczęście w nauce, w: Głos Wielkopolski, 24.8.2010, s.7
• Beata Marcińczyk, Maciej Roik, Płot przy Starym Browarze, jak długi tak nielegalny, w: Głos Wielkopolski, 4.2.2011, s.10
• http://www.wzar.pl/galeria/34/nie-pomnik – strona WZAR, zdjęcia (dostęp 26.2.2011)