Pomnik Powstańców Wielkopolskich
 Fragment pomnika powstańców wielkopolskich w Poznaniu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Miejsce |
u zbiegu ul. Wierzbięcice i Królowej Jadwigi |
| Projektant | |
| Całkowita wysokość |
17 m |
| Data budowy |
1964–1965 |
| Data odsłonięcia |
19 września 1965 |
Położenie na mapie Poznania  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
 52°24′03,62″N 16°55′20,08″E/52,401006 16,922244
| |
Pomnik Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu – pomnik upamiętniający powstanie wielkopolskie, które wybuchło w Poznaniu 27 grudnia 1918 roku. Znajduje się u zbiegu ulic Wierzbięcice i Królowej Jadwigi, na skraju Parku Izabeli i Jarogniewa Drwęskich.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwsze pomysły upamiętnienia czynu powstańców wielkopolskich odpowiednim pomnikiem pojawiły się już w 1921 roku, ale do wybuchu II wojny światowej nie doczekały się realizacji. Inicjatywa pojawiła się ponownie w latach Polski Ludowej, za sprawą pochodzącego z Górnego Śląska Jana Szydlaka – pierwszego sekretarza Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Poznaniu. Szydlak, wzorując się na powstałym w latach 1949–1952 Pomniku Powstańców Śląskich na Górze Świętej Anny, postanowił w podobny sposób upamiętnić także powstańców wielkopolskich. W 1961 roku powstał Społeczny Komitet Budowy Pomnika, kierowany przez Franciszka Nowaka, przewodniczącego komisji kontroli partyjnej Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Poznaniu. Na ogłoszony konkurs wpłynęły prace m.in. od takich rzeźbiarzy, jak: Bazyli Wojtowicz, Ryszard Skupin, Stanisław Kulon, czy Marian Konieczny.
Pomnik wykonany został według projektu Alfreda Wiśniewskiego, profesora Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Gdańsku. Jego odsłonięcia dokonano 19 września 1965 roku, a defiladę z tej okazji odbierał m.in. Marian Spychalski.
Monument został poświęcony przez arcybiskupa Jerzego Strobę 27 grudnia 1989 roku, w 71. rocznicę powstania wielkopolskiego[1].
Forma[edytuj | edytuj kod]
Pomnik to 17-metrowy monument pokryty szarym granitem. Obelisk ozdobiono na wysokości 6 metrów płaskorzeźbami przypominającymi historię Najdłuższej Wojny Nowoczesnej Europy: na froncie orzeł, a po bokach strajk dzieci wrzesińskich, wóz Drzymały, postać Marcina Kasprzaka wśród robotników i śmierć pierwszego powstańca Franciszka Ratajczaka. Obok obelisku stoi rzeźba przedstawiająca dwóch powstańców – oficera z szablą i szeregowca strzelca z karabinem. W 1988 roku przebudowano otoczenie pomnika (według projektu Jerzego Nowakowskiego) – powstał plac apelowy o powierzchni 1800 m². Znicz z pomnika, niewykorzystane podczas renowacji, przeniesiono do Lapidarium UAM.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Z Poznania, w: Przegląd Katolicki, nr 2/1990, s.8
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Krzysztof Rzepa, Pomnik Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu, w: Kronika Miasta Poznania, nr 2/2001, Wydawnictwo Miejskie, Poznań, 2001, ss.152-165, ISSN 0137-3552
- http://www.poznan.pl/mim/public/turystyka/pages.html?co=list&id=112&ch=130&instance=1017&lang=pl – o parku Drwęskich
- Projekt - Miasto. Wspomnienia poznańskich architektów 1945-2005, Henryk Marcinkowski i inni, Poznań: Wydawnictwo Miejskie Posnania, 2013, s. 120-121, ISBN 978-83-7768-069-8, OCLC 871701842.
