Pomnik Powstańców Wielkopolskich
| ||
 Fragment pomnika powstańców wielkopolskich w Poznaniu | ||
| Państwo |  Polska
| |
| Miejscowość | Poznań | |
| Miejsce | u zbiegu ul. Wierzbięcice i Królowej Jadwigi | |
| Projektant | Alfred Wiśniewski | |
| Całkowita wysokość | 17 m | |
| Data budowy | 1964–1965 | |
| Data odsłonięcia | 19 września 1965 | |
Położenie na mapie Poznania   Pomnik Powstańców Wielkopolskich | ||
Położenie na mapie Polski  Pomnik Powstańców Wielkopolskich | ||
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  Pomnik Powstańców Wielkopolskich | ||
 52°24′03,62″N 16°55′20,08″E/52,401006 16,922244
| ||
Pomnik Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu – pomnik upamiętniający powstanie wielkopolskie, które wybuchło 27 grudnia 1918 roku.
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Monument stoi u zbiegu ulic Wierzbięcice i Królowej Jadwigi, na skraju Parku Izabeli i Jarogniewa Drwęskich.
Forma i historia[edytuj | edytuj kod]
Wykonany został według projektu Alfreda Wiśniewskiego z Gdańska, a odsłonięty 19 września 1965.
Pomnik to 17-metrowy monument pokryty szarym granitem. Obelisk ozdobiono na wysokości 6 metrów płaskorzeźbami przypominającymi historię Najdłuższej Wojny Nowoczesnej Europy: na froncie orzeł, a po bokach strajk dzieci wrzesińskich, wóz Drzymały, postać Marcina Kasprzaka wśród robotników i śmierć pierwszego powstańca Franciszka Ratajczaka. Obok obelisku stoi rzeźba przedstawiająca dwóch powstańców – oficera z szablą i szeregowca strzelca z karabinem. W 1988 przebudowano otoczenie pomnika (według projektu Jerzego Nowakowskiego) – powstał plac apelowy o powierzchni 1800 m².
Pierwsze pomysły upamiętnienia czynu Powstańców Wielkopolskich odpowiednim pomnikiem, pojawiły się już w 1921, ale nie doczekały się żadnej realizacji. Sprawa uzyskała bieg dopiero po II wojnie światowej, za sprawą pochodzącego z Górnego Śląska Jana Szydlaka – pierwszego sekretarza Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Poznaniu. Szydlak, wzorując się na powstałym w latach 1949-1952 Pomniku Powstańców Śląskich na Górze Świętej Anny, postanowił w podobny sposób upamiętnić także Powstańców Wielkopolskich. W 1961 powstał Społeczny Komitet Budowy Pomnika kierowany przez Franciszka Nowaka, przewodniczącego komisji kontroli partyjnej Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Poznaniu. Na ogłoszony konkurs wpłynęły prace m.in. od takich rzeźbiarzy, jak: Bazyli Wojtowicz, Ryszard Skupin, Stanisław Kulon, czy Marian Konieczny. Defiladę w dniu odsłonięcia odbierał m.in. Marian Spychalski.
Pomnik został poświęcony przez arcybiskupa Jerzego Strobę 27 grudnia 1989, w 71. rocznicę powstania wielkopolskiego[1].
Znicz z Pomnika (niewykorzystany podczas renowacji), znajduje się w Lapidarium UAM.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Z Poznania, w: Przegląd Katolicki, nr 2/1990, s.8
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Krzysztof Rzepa, Pomnik Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu, w: Kronika Miasta Poznania, nr 2/2001, Wydawnictwo Miejskie, Poznań, 2001, ss.152-165, ISSN 0137-3552
- http://www.poznan.pl/mim/public/turystyka/pages.html?co=list&id=112&ch=130&instance=1017&lang=pl – o parku Drwęskich
- Projekt - Miasto. Wspomnienia poznańskich architektów 1945-2005, Henryk Marcinkowski i inni, Poznań: Wydawnictwo Miejskie Posnania, 2013, s. 120-121, ISBN 978-83-7768-069-8, OCLC 871701842.
