W październiku 1938 roku Polska wydała wobec Czechosłowacji ultimatum, w którym domagała się zwrotu ziem Zaolzia, przejętych przez Czechosłowację na początku okresu dwudziestolecia międzywojennego. Po podporządkowaniu się Czechosłowacji temu ultimatum, Polska objęła władzę nad Zaolziem. Terytorium to było podzielone na powiaty czeskocieszyński i frysztacki. W ramach tymczasowej organizacji terytorium zmieniono jedynie nazwę powiatu czeskocieszyńskiego na cieszyński zachodni, a miasta Czeski Cieszyn na Cieszyn Zachodni[1].
27 października 1938 roku władze województwa śląskiego dokonały ostatecznego podziału administracyjnego przyłączonych ziem. Na poziomie gmin połączono jedynie Czeski Cieszyn i Cieszyn w jedną gminę. Gminy przyporządkowano do powiatów, przy czym granice powiatu frysztackiego nie uległy większym zmianom w stosunku do czasów czeskich, a tereny powiatu cieszyńskiego zachodniego włączono do powiatu cieszyńskiego[1].
Tą samą ustawą powołano tymczasowy wydział powiatowy dla zachodniej części powiatu cieszyńskiego, który miał istnieć do czasu wyboru właściwych władz powiatowych. Tymczasowy wydział składał się z sześciu członków, w tym przewodniczącego jako starosty i wiceprzewodniczącego jako wicestarosty. Dodatkowo zobowiązano tymczasowego starostę do powołania przy komisarzach rządowych w każdej gminie rad przybocznych złożonych z pięciu członków[1].
31 stycznia 1939 roku do zachodniej części powiatu cieszyńskiego włączono nowe tereny należące do 1938 roku do Czechosłowacji: gminy lub części gmin Bartowice, Błędowice Górne, Błędowice Średnie, Ligota Dolna, Ligota Górna, Morawka, Noszowice, Szonów, Wojkowice i Żermanice. W wyniku przeprowadzonej jednocześnie reorganizacji:
do gminy Szonów włączono fragmenty gminy Bartowice
do gminy Żermanice włączono fragmenty gminy Błędowice Górne
do gminy Błędowice Dolne fragmenty gminy Błędowice Średnie i przemianowano tę gminę na Błędowice
do gminy Dobracice fragmenty gmin Ligota Dolna, Ligota Górna i Noszowice[2]
Aż do wybuchu II wojny światowej proces integracji prawno-organizacyjnej dotyczącej wchłonięcia ziem zaolziańskich nie został ukończony. Tereny powiatu cieszyńskiego zachodniego zostały formalnie włączone do powiatu cieszyńskiego, ale w aktach prawnych wymieniano „zachodnią część powiatu cieszyńskiego” osobno[a].
II Rzeczpospolita
Polska
