Maurice Maeterlinck

Maurice Maeterlinck

Maurice Polydore Marie Bernard, hrabia Maeterlinck (ur. 29 sierpnia 1862 w Gandawie, zm. 6 maja 1949 w Nicei) – belgijski dramaturg, poeta, eseista, piszący w języku francuskim, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1911.

Życie i twórczość

Pochodził z bogatej rodziny flamandzkiej, ukończył studia prawnicze, następnie pracował w tym zawodzie w Gandawie. W 1896 roku zamieszkał w Paryżu, gdzie utrzymywał się z pracy literackiej. W 1911 otrzymał Nagrodę Nobla. W czasie I wojny światowej nie został przyjęty do armii z powodu nieodpowiedniego wieku, walczył jednak przeciw Niemcom na polu propagandy. Lata międzywojenne wypełniła mu głównie działalność publicystyczna. W 1939 roku przez Portugalię wyjechał do USA. Do Europy wrócił w 1947 roku. Należał do belgijskiej akademii literatury, od 1947 był prezesem międzynarodowego Pen Clubu.

Maeterlinck znany jest przede wszystkim jako twórca dramatu symbolistycznego. Jego utwory sceniczne odznaczają się tajemniczą atmosferą, nastrojowością, często nasycone są pesymizmem, wyrażając lęk egzystencjalny człowieka oraz jego bezradność wobec przeznaczenia. Najważniejsze dramaty, które wywarły wielki wpływ na innych twórców, to: Intruz (1890), Ślepcy (1891), Peleas i Melizanda (1893), Wnętrze (1894), Monna Vanna (1902), Niebieski ptak (1908). Ich charakterystyczną cechę stanowi obojętność autora wobec świata postrzeganego zmysłowo. Z tego powodu akcja sceniczna zarysowana jest w sposób szkicowy. Naprawdę ważny dla Maeterlincka pozostaje ukryty, nieznany i niedostrzegalny sens zjawisk i wydarzeń, drugie dno realnych epizodów, w których tkwi prawda o człowieku i kierujących nim pobudkach. Swoim bezwolnym i biernym postaciom kazał funkcjonować w nieokreślonym świecie, często zbliżonym do świata marzeń sennych. Maeterlinck pisał również wiersze, w których przejawiał wyraźną fascynację poezją jednego z teoretyków i przywódców symbolizmu Stéphane'a Mallarmégo.

Jako poeta debiutował tomikiem Cieplarnie (1889), wyrażając w wierszach przede wszystkim problem duchowego osamotnienia. Wydał również cykl Pieśni (1894), czerpiąc inspirację z tradycyjnej, ludowej liryki flamandzkiej.

W okresie działalności studyjnej w Rosji sztuki Maeterlincka miały ogromny wpływ na twórczość Meyerholda oraz Sulerżyckiego.

Wielką poczytnością cieszyły się znakomite eseje filozoficzno-przyrodnicze, w których dowiódł talentu wnikliwego obserwatora przyrody i umiejętności fascynującego jej opisywania: Życie pszczół (1901), Inteligencja kwiatów (1907), Życie termitów (1926) oraz Życie mrówek (1930).

Wybrane utwory

• 1900: Księżniczka Malena (La Princesse Maleine, 1889)
• 1904: Joyzella (Joyzelle, 1903)
• 1912: Siostra Beatryks (Sœur Béatrice, 1901)
• 1923: Wielka tajemnica (Le Grand Secret, 1921)
• 1929: Życie przestrzeni (La Vie de l’espace, 1928)
• 1930: Ścieżkami wzwyż (Les Sentiers dans la Montagne)