Przejdź do zawartości

Autobusy miejskie w Warszawie: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
(Pokaż wszystkie zmiany oczekujące na przejrzenie)
[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Anulowanie wersji 73517834 autorstwa Masti (dyskusja) Żądam dyskusji wszystkich w tym temacie bo to za duża rewolucja
Znaczniki: Anulowanie edycji Wycofane
m Wycofano edycje użytkownika IroMobile (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Masti.
Znacznik: Wycofanie zmian
Linia 33: Linia 33:
[[Plik:Autosan M09LE węzeł Młociny w Warszawie.jpg|thumb|[[Autosan A0808MN|Autosan Sancity M09LE]] na węźle komunikacyjnym przy [[Młociny (stacja metra)|stacji metra Młociny]]]]
[[Plik:Autosan M09LE węzeł Młociny w Warszawie.jpg|thumb|[[Autosan A0808MN|Autosan Sancity M09LE]] na węźle komunikacyjnym przy [[Młociny (stacja metra)|stacji metra Młociny]]]]
[[Plik:Ikarus 260.jpg|mały|Autobus typu [[Ikarus 260]] (przewoźnik: MZA) na linii 154]]
[[Plik:Ikarus 260.jpg|mały|Autobus typu [[Ikarus 260]] (przewoźnik: MZA) na linii 154]]
'''Autobusy miejskie w Warszawie''' – podstawowy element systemu [[Transport miejski|komunikacji miejskiej]] obejmujący [[Warszawa|Warszawę]] i [[Aglomeracja warszawska|aglomerację warszawską]]. Linie autobusowe administrowane są przez [[Zarząd Transportu Miejskiego w Warszawie|Zarząd Transportu Miejskiego]] (ZTM) podlegający władzom miasta. ZTM ustala trasy i rozkłady, a także organizuje dystrybucję biletów oraz ich kontrolę. Przewozy wykonywane są przez [[Miejskie Zakłady Autobusowe w Warszawie|Miejskie Zakłady Autobusowe]] (MZA) oraz podmioty prywatne wyłaniane przez ZTM w drodze [[przetarg]]u. <!-- UWAGA! Strona służy do przedstawienia komunikacji miejskiej w Warszawie na podstawie jak najbardziej aktualnych informacji, łącznie z układem linii oraz historii autobusów i komunikacji nimi w Warszawie -->
'''Autobusy miejskie w Warszawie''' – podstawowy element systemu [[Transport miejski|komunikacji miejskiej]] obejmujący [[Warszawa|Warszawę]] i [[Aglomeracja warszawska|aglomerację warszawską]]. Linie autobusowe administrowane są przez [[Zarząd Transportu Miejskiego w Warszawie|Zarząd Transportu Miejskiego]] (ZTM) podlegający władzom miasta. ZTM ustala trasy i rozkłady, a także organizuje dystrybucję biletów oraz ich kontrolę. Przewozy wykonywane są przez [[Miejskie Zakłady Autobusowe w Warszawie|Miejskie Zakłady Autobusowe]] (MZA) oraz podmioty prywatne wyłaniane przez ZTM w drodze [[przetarg]]u.


== Historia ==
== Historia ==
Linia 41: Linia 41:
W czasie [[Bitwa Warszawska|obrony Warszawy w 1920 roku]] autobusy służyły do transportu wojska. Pod koniec 1921 roku funkcjonowało 5 linii, lecz dość szybko zaczęto je likwidować na rzecz tramwajów. W 1925 roku zlikwidowano ostatnią linię 3 i na cztery lata autobusy miejskie zniknęły z ulic Warszawy.
W czasie [[Bitwa Warszawska|obrony Warszawy w 1920 roku]] autobusy służyły do transportu wojska. Pod koniec 1921 roku funkcjonowało 5 linii, lecz dość szybko zaczęto je likwidować na rzecz tramwajów. W 1925 roku zlikwidowano ostatnią linię 3 i na cztery lata autobusy miejskie zniknęły z ulic Warszawy.


Pod koniec lat 20. XX wieku pojawiło się wiele nowych połączeń (do września 1939 były to do 23 linii zwykłych), uruchomiona została także nowa [[zajezdnia]] przy [[Ulica Łazienkowska w Warszawie|ul. Łazienkowskiej]]. W 1938 roku wprowadzono nowoczesne wzory znaków [[Przystanek autobusowy|przystankowych]], stosowane aż do 1988 roku. Przed wybuchem [[II wojna światowa|II wojny światowej]] Warszawa posiadała 180 autobusów<ref name="Gajewski109">{{Cytuj książkę |nazwisko = Gajewski |imię = Marian |tytuł = Odbudowa warszawskich urządzeń komunalnych (1944–1951) [w: Warszawa stolica Polski Ludowej. Zeszyt 2] |wydawca = Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk |miejsce = Warszawa |data = 1972 |strony = 109}}</ref>. [[Obrona Warszawy (1939)|6 września 1939 roku]] autobusy liniowe zostały zawieszone z powodu bombardowań miasta. Ponownie wyjechały na ulice miasta 16 września 1939 roku, ale po trzech dniach ponownie ich kursowanie zawieszono.
Pod koniec lat 20. XX wieku pojawiło się wiele nowych połączeń (do września 1939 było to do 23 linii zwykłych), uruchomiona została także nowa [[zajezdnia]] przy [[Ulica Łazienkowska w Warszawie|ul. Łazienkowskiej]]. W 1938 roku wprowadzono nowoczesne wzory znaków [[Przystanek autobusowy|przystankowych]], stosowane aż do 1988 roku. Przed wybuchem [[II wojna światowa|II wojny światowej]] Warszawa posiadała 180 autobusów<ref name="Gajewski109">{{Cytuj książkę |nazwisko = Gajewski |imię = Marian |tytuł = Odbudowa warszawskich urządzeń komunalnych (1944–1951) [w: Warszawa stolica Polski Ludowej. Zeszyt 2] |wydawca = Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk |miejsce = Warszawa |data = 1972 |strony = 109}}</ref>. [[Obrona Warszawy (1939)|6 września 1939 roku]] autobusy liniowe zostały zawieszone z powodu bombardowań miasta. Ponownie wyjechały na ulice miasta 16 września 1939 roku, ale po trzech dniach ponownie ich kursowanie zawieszono.


Wznowiono je 3 października 1939 roku, na początku na linii [[Plac Teatralny w Warszawie|plac Teatralny]] – [[Plac Zbawiciela w Warszawie|plac Zbawiciela]]<ref>{{Cytuj książkę |nazwisko = Szarota |imię = Tomasz |tytuł = Okupowanej Warszawy dzień powszedni. Studium historyczne |wydawca = Czytelnik |miejsce = Warszawa |data = 2010 |strony = 244 |isbn = 978-83-07-03239-9}}</ref>. W ciągu kolejnych kilkunastu dni uruchomiono kolejne linie, jednak miały one tylko zastąpić tramwaje do czasu odbudowy ich sieci. W czasie wojny funkcjonowały jedynie dwie regularne linie autobusowe: F i O, jednak one również zostały zlikwidowane jeszcze przed wybuchem Powstania Warszawskiego, powodem było zużycie taboru i braki w paliwie.
Wznowiono je 3 października 1939 roku, na początku na linii [[Plac Teatralny w Warszawie|plac Teatralny]] – [[Plac Zbawiciela w Warszawie|plac Zbawiciela]]<ref>{{Cytuj książkę |nazwisko = Szarota |imię = Tomasz |tytuł = Okupowanej Warszawy dzień powszedni. Studium historyczne |wydawca = Czytelnik |miejsce = Warszawa |data = 2010 |strony = 244 |isbn = 978-83-07-03239-9}}</ref>. W ciągu kolejnych kilkunastu dni uruchomiono kolejne linie, jednak miały one tylko zastąpić tramwaje do czasu odbudowy ich sieci. W czasie wojny funkcjonowały jedynie dwie regularne linie autobusowe: F i O, jednak one również zostały zlikwidowane jeszcze przed wybuchem [[Powstanie warszawskie|powstania warszawskiego]], powodem było zużycie taboru i braki w paliwie.


=== Po II wojnie światowej ===
=== Po II wojnie światowej ===
Komunikacja autobusowa pojawiła się ponownie w kwietniu 1945, kiedy to [[Państwowa Komunikacja Samochodowa|Państwowy Urząd Samochodowy]] uruchomił pierwszą linię stałej komunikacji pasażerskiej obsługiwaną przez ciężarówki, łączącą śródmieście z [[Praga (Warszawa)|Pragą]]<ref>{{Cytuj książkę |nazwisko = Jabłoński i in. |imię = Krzysztof |tytuł = Warszawa: portret miasta |wydawca = Arkady |miejsce = Warszawa |data = 1979 |strony = strony nienumerowane (Kronika odbudowy, budowy i rozbudowy 1945−1977) |isbn = 83-213-2870-9}}</ref>. Samochody kursowały od [[Ulica Targowa w Warszawie|ul. Targowej]] do [[Plac Gabriela Narutowicza w Warszawie|pl. Narutowicza]] cztery razy dziennie w każdą stronę<ref>{{Cytuj pismo |tytuł = Kronika wydarzeń w Warszawie 1945−1958 |czasopismo = Warszawskie kalendarz ilustrowany 1959 |wydawca = Wydawnictwo Tygodnika Ilustrowanego „Stolica” |strony = 25 |data = 1958}}</ref>, początkowo zabierając jedynie pracowników instytucji państwowych za okazaniem legitymacji.
Komunikacja autobusowa pojawiła się ponownie w kwietniu 1945 roku, kiedy [[Państwowa Komunikacja Samochodowa|Państwowy Urząd Samochodowy]] uruchomił pierwszą linię stałej komunikacji pasażerskiej obsługiwaną przez ciężarówki, łączącą śródmieście z [[Praga (Warszawa)|Pragą]]<ref>{{Cytuj książkę |nazwisko = Jabłoński i in. |imię = Krzysztof |tytuł = Warszawa: portret miasta |wydawca = Arkady |miejsce = Warszawa |data = 1979 |strony = strony nienumerowane (Kronika odbudowy, budowy i rozbudowy 1945−1977) |isbn = 83-213-2870-9}}</ref>. Samochody kursowały od [[Ulica Targowa w Warszawie|ul. Targowej]] do [[Plac Gabriela Narutowicza w Warszawie|pl. Narutowicza]] cztery razy dziennie w każdą stronę<ref>{{Cytuj pismo |tytuł = Kronika wydarzeń w Warszawie 1945−1958 |czasopismo = Warszawskie kalendarz ilustrowany 1959 |wydawca = Wydawnictwo Tygodnika Ilustrowanego „Stolica” |strony = 25 |data = 1958}}</ref>, początkowo zabierając jedynie pracowników instytucji państwowych za okazaniem legitymacji.


W 1946 roku Warszawa otrzymała przekazane przez [[United Nations Relief and Rehabilitation Administration|UNRRA]] 10 używanych autobusów piętrowych [[Leyland Titan (1927)#Autobusy Leyland Titan w Warszawie|Titan]] z wejściem z lewej strony, wyprodukowanych przez [[Leyland Motors]], pozyskanych z komunikacji miejskiej brytyjskiego [[Plymouth]]<ref>{{cytuj pismo |nazwisko = Phillips |imię = Ron |tytuł = Plymouth to Warsaw – 1945 |url = http://www.leylandsociety.co.uk/publications/torque/pdf/Torque051.pdf |czasopismo = Leyland Torque |wolumin = 51 |oznaczenie = wiosna |strony = 30 |rok = 2011 |wydawca = Leyland Society Ltd. |miejsce = Dunstable |issn = |data dostępu = 2021-04-05}}</ref>. Z powodu zużycia i braku części zamiennych, ostatni z nich przestał kursować w 1948 roku<ref name="Gajewski109" />.
W 1946 roku Warszawa otrzymała przekazane przez [[United Nations Relief and Rehabilitation Administration|UNRRA]] 10 używanych autobusów piętrowych [[Leyland Titan (1927)#Autobusy Leyland Titan w Warszawie|Titan]] z wejściem z lewej strony, wyprodukowanych przez [[Leyland Motors]], pozyskanych z komunikacji miejskiej brytyjskiego [[Plymouth]]<ref>{{cytuj pismo |nazwisko = Phillips |imię = Ron |tytuł = Plymouth to Warsaw – 1945 |url = http://www.leylandsociety.co.uk/publications/torque/pdf/Torque051.pdf |czasopismo = Leyland Torque |wolumin = 51 |oznaczenie = wiosna |strony = 30 |rok = 2011 |wydawca = Leyland Society Ltd. |miejsce = Dunstable |issn = |data dostępu = 2021-04-05}}</ref>. Z powodu zużycia i braku części zamiennych, ostatni z nich przestał kursować w 1948 roku<ref name="Gajewski109" />.


W 1948 roku na tymczasową zajezdnię autobusów miejskich MZK zaadaptowano jedną z [[Hale Mirowskie w Warszawie|Hal Mirowskich]]. W skład taboru wchodziły wówczas wozy ciężarowe, które powoli wymieniano na zagraniczne wozy otrzymane w darach od [[Europa|europejskich]] miast. W lipcu 1947 roku na ulice Warszawy wyjechały po raz pierwszy francuskie autobusy [[Chausson]] (pierwsza zakupiona partia liczyła 90 autobusów)<ref name="Gajewski109" />. Znaczna liczba [[Francja|francuskich]] Chaussonów utrzymywała się w ruchu do lat 60. XX w.
W 1948 roku na tymczasową zajezdnię autobusów miejskich MZK zaadaptowano jedną z [[Hale Mirowskie w Warszawie|Hal Mirowskich]]. W skład taboru wchodziły wówczas wozy ciężarowe, które powoli wymieniano na zagraniczne wozy otrzymane w darach od [[Europa|europejskich]] miast. W lipcu 1947 roku na ulice Warszawy wyjechały po raz pierwszy [[Francja|francuskie]] autobusy [[Chausson]] (pierwsza zakupiona partia liczyła 90 autobusów)<ref name="Gajewski109" />. Znaczna liczba Chaussonów utrzymywała się w ruchu do lat 60. XX wieku.


W 1951 roku na ulice wyjechały [[Węgry|węgierskie]] [[Ikarus 601|Ikarusy 601]] z [[Inflancka (zajezdnia autobusowa)|nowej zajezdni przy ulicy Inflanckiej]] w śródmiejskiej części [[Muranów|Muranowa]]. Rok 1962 przyniósł Warszawie nowe przegubowe wozy marki [[Jelcz]]. Pierwszy nocny autobus pojawił się na ulicach Warszawy w 1963 roku, w tym samym roku przybyły nowe zajezdnie: [[Redutowa (zajezdnia autobusowa)|„Redutowa”]] na [[Wola (Warszawa)|Woli]] i [[Woronicza (zajezdnia autobusowa)|„Woronicza”]] na [[Mokotów|Mokotowie]]. Rok 1964 naznaczył się jako rok [[Kasownik (urządzenie)|kasowników]], w tym właśnie roku zlikwidowano [[konduktor]]ską sprzedaż [[bilet]]ów.
W 1951 roku na ulice wyjechały [[Węgry|węgierskie]] [[Ikarus 601|Ikarusy 601]] z [[Inflancka (zajezdnia autobusowa)|nowej zajezdni przy ulicy Inflanckiej]] w śródmiejskiej części [[Muranów|Muranowa]]. W 1962 roku wprowadzono w Warszawie nowe przegubowe wozy marki [[Jelcz]]. Pierwszy nocny autobus pojawił się na ulicach Warszawy w 1963 roku, w tym samym roku przybyły nowe zajezdnie: [[Redutowa (zajezdnia autobusowa)|„Redutowa”]] na [[Wola (Warszawa)|Woli]] i [[Woronicza (zajezdnia autobusowa)|„Woronicza”]] na [[Mokotów|Mokotowie]]. W 1964 roku wprowadzono [[Kasownik (urządzenie)|kasowniki]] i zlikwidowano sprzedaż [[bilet]]ów przez [[konduktor|konduktorów]].


W 1969 roku została oddana do użytku zajezdnia [[Ostrobramska (zajezdnia autobusowa)|„Ostrobramska”]] na [[Praga-Południe|Pradze-Południe]], a rok później zajezdnia [[Kleszczowa (zajezdnia autobusowa)|„Kleszczowa”]] we [[Włochy (Warszawa)|Włochach]] oraz zajezdnia [[Chełmska (zajezdnia autobusowa)|„Chełmska”]] na [[Mokotów|Mokotowie]] – z przebranżowienia wybudowanej w 1959 roku zajezdni trolejbusowej. W 1972 roku na komunikacyjnej mapie stolicy pojawiła się zajezdnia [[Pożarowa (zajezdnia autobusowa)|„Pożarowa”]] na [[Targówek|Targówku]]. W 1973 roku na ulice Warszawy wyjechał licencyjny 2-drzwiowy autobus [[Jelcz PR100|Jelcz Berliet PR100]].
W 1969 roku została oddana do użytku zajezdnia [[Ostrobramska (zajezdnia autobusowa)|„Ostrobramska”]] na [[Praga-Południe|Pradze-Południu]], a rok później zajezdnia [[Kleszczowa (zajezdnia autobusowa)|„Kleszczowa”]] we [[Włochy (Warszawa)|Włochach]] oraz zajezdnia [[Chełmska (zajezdnia autobusowa)|„Chełmska”]] na [[Mokotów|Mokotowie]], poprzez zmianę profilu wybudowanej w 1959 roku zajezdni trolejbusowej. W 1972 roku otwarto zajezdnię [[Pożarowa (zajezdnia autobusowa)|„Pożarowa”]] na [[Targówek|Targówku]]. W 1973 roku na ulice Warszawy wyjechał licencyjny 2-drzwiowy autobus [[Jelcz PR100|Jelcz Berliet PR100]].


W 1974 r. po raz pierwszy w Warszawie liczba pasażerów autobusów była większa niż liczba pasażerów tramwajów<ref>{{Cytuj książkę |nazwisko = Krzyżakowa |imię = Krystyna |tytuł = Zapiski statystyczne, [w:] Kalendarz Warszawski'88 |wydawca = Krajowa Agencja Wydawnicza |miejsce = Warszawa |data = 1987 |strony = 139 |isbn = 83-03-01684-9}}</ref>.
W 1974 roku po raz pierwszy w Warszawie liczba pasażerów autobusów była większa niż liczba pasażerów tramwajów<ref>{{Cytuj książkę |nazwisko = Krzyżakowa |imię = Krystyna |tytuł = Zapiski statystyczne, [w:] Kalendarz Warszawski'88 |wydawca = Krajowa Agencja Wydawnicza |miejsce = Warszawa |data = 1987 |strony = 139 |isbn = 83-03-01684-9}}</ref>.


Pod koniec 1975 roku tabor został wzbogacony o 3-drzwiową wersję [[Jelcz PR110|Jelcza PR110]]. W 1979 roku na regularną trasę wyjechały pierwsze [[Ikarus 280|przegubowe Ikarusy 280]], zabierające 150 pasażerów i początkowo obsługiwały linię 192 z Dworca Południowego na Ursynów Południowy.
Pod koniec 1975 roku tabor został wzbogacony o 3-drzwiową wersję [[Jelcz PR110|Jelcza PR110]]. W 1979 roku na regularną trasę wyjechały pierwsze [[Ikarus 280|przegubowe Ikarusy 280]], zabierające 150 pasażerów i początkowo obsługiwały linię 192 z Dworca Południowego na Ursynów Południowy.
Linia 67: Linia 67:
* [[Miejskie Zakłady Autobusowe w Warszawie]] – obsługujące linie autobusowe w obrębie aglomeracji warszawskiej.
* [[Miejskie Zakłady Autobusowe w Warszawie]] – obsługujące linie autobusowe w obrębie aglomeracji warszawskiej.


W listopadzie 1994 roku został wprowadzony do eksploatacji pierwszy niemiecki niskopodłogowy [[Neoplan N4020]]. Rok 1995 przyniósł decyzje o likwidacji zajezdni „Piaseczno” i „Pożarowa”. Rok 1999 stał pod znakiem nowoczesnych i niskopodłogowych autobusów [[Solaris Urbino 15|Solaris Urbino 15 I]]. W 2001 roku do Solarisów dołączyły przegubowe autobusy [[MAN|MAN NG313]]. Rok 2003 przyniósł likwidację najstarszej stołecznej zajezdni „Inflancka”. W 2005 roku wprowadzono do eksploatacji autobusy [[Solaris Urbino 18|Solaris Urbino 18 III]] z klimatyzacją. W roku 2006 zlikwidowana została zajezdnia „Chełmska”.
W listopadzie 1994 roku został wprowadzony do eksploatacji pierwszy niemiecki niskopodłogowy [[Neoplan N4020]]. W 1995 roku podjęto decyzję o likwidacji zajezdni „Piaseczno” i „Pożarowa”. W 1999 roku do eksploatacji weszły nowoczesne, niskopodłogowe autobusy [[Solaris Urbino 15|Solaris Urbino 15 I]]. W 2001 roku do Solarisów dołączyły przegubowe autobusy [[MAN|MAN NG313]]. W 2003 roku zlikwidowano najstarszą stołeczną zajezdnię „Inflancka”. W 2005 roku wprowadzono do eksploatacji autobusy [[Solaris Urbino 18|Solaris Urbino 18 III]] z klimatyzacją. W 2006 roku zlikwidowana została zajezdnia „Chełmska”.


== Sieć ==
== Sieć ==
Autobusy ZTM(w tym linie ,,L<nowiki>''</nowiki>) jeżdżą regularnie po aglomeracji Warszawy i w samym mieście; na luty 2024 roku, autobusy mają 3719 przystanków w Warszawie(2444 ma wiaty) a w aglomeracji Warszawy jest 2263 przystanków(1262 ma wiaty) na których zatrzymują się autobusy ZTM. Łącznie jest to 5982 przystanków(z czego 3706 ma wiaty).<!-- UWAGA DLA IDIOTÓW! Ten stan jest z opublikowanego informatora na luty 2024 roku. -->
Autobusy ZTM (w tym linie lokalne) jeżdżą regularnie po aglomeracji Warszawy i w samym mieście. Strefa 1. obejmuje swoim zasięgiem miasta i wsie: [[Warszawa]], [[Ząbki]], Blizne Łaszczyńskiego, zachodnią część Sulejówka, część Opacz-Kolonia, [[Łomianki]] i [[Marki]] oraz gminy: [[Konstancin-Jeziorna (gmina)|Konstancin-Jeziorna]] i [[Izabelin (gmina)|Izabelin]]. Strefa 2. obejmuje tereny, które nie są wymienione przy strefie I i są obsługiwane przez ZTM; są to linie, które nie są obsługiwane przez MZA, ale przez przewoźników lokalnych, którzy podpisali umowę z ZTM i gminą na obsługę danej linii.


=== Numeracja ===
=== Numeracja ===
''Stan na 2 kwietnia 2024 roku''<!-- Należy zmieniać trasy lub informacje tylko jeśli wiadomo, że dana zmiana jest stała lub będzie trwała przez więcej niż 6 miesięcy i nie ma terminu powrotu do danych tras lub informacji(czyli na stronie WTP jest oznaczenie jak dla tras stałych a nie czasowo zmienionych).
Zakaz umieszczania linii zastępczych!!! -->

Większość należących do ZTM linii autobusowych ma trzycyfrowe numery (wyjątki to linie o oznaczeniach '''Cxx''', '''E-x''', '''L-x''', '''Lxx''', '''Nxy''', '''Z-x''' i '''Zxx'''). Pierwszy znak numeru oznacza rodzaj linii:
Większość należących do ZTM linii autobusowych ma trzycyfrowe numery (wyjątki to linie o oznaczeniach '''Cxx''', '''E-x''', '''L-x''', '''Lxx''', '''Nxy''', '''Z-x''' i '''Zxx'''). Pierwszy znak numeru oznacza rodzaj linii:
* '''1xx''' – linie zwykłe (92 linie w ruchu)
* '''1xx''' i '''2xx''' – linie zwykłe
*: Kursują codziennie przez cały dzień i tydzień (wyjątki to linie 121, 163, 171, 192).
*: Kursują codziennie przez cały dzień i tydzień (z kilkoma wyjątkami).
*: Linia 100 jest uruchamiana sezonowo.
*: Linia '''100''' jest uruchamiana sezonowo.
*: Do 29 lutego 2008 roku zakres '''2xx''' przeznaczony był dla linii cmentarnych (ok. 1994–2007, obecnie '''Cxx'''), podmiejskich (1957–1991, obecnie '''7xx'''), specjalnych (1997–2010, obecnie '''9xx''') i zastępczych (1992–2007, obecnie '''Z-x''' i '''Zxx''').
* '''2xx''' – linie zwykłe (33 linie w ruchu)
* '''3xx''' – linie zwykłe okresowe
*: Kursują codziennie przez cały dzień i tydzień (wyjątki to linie 225 i 262).
*: Do 29 lutego 2008 zakres ten przeznaczony był dla linii cmentarnych (Około 1994- 2007, obecnie '''Cxx'''), podmiejskich (1957-1991, obecnie '''7xx'''), specjalnych (1997-2010, obecnie '''9xx''') i zastępczych (1992-2007, obecnie '''Z-x''' i '''Zxx''').
* '''3xx''' – linie zwykłe okresowe (18 linii w ruchu)
*: Kursują w dni powszednie w godzinach szczytu lub przez cały dzień z wyłączeniem (dla niektórych linii) wakacji i ferii szkolnych.
*: Kursują w dni powszednie w godzinach szczytu lub przez cały dzień z wyłączeniem (dla niektórych linii) wakacji i ferii szkolnych.
*: Linia 300 jest uruchamiana sezonowo.
*: Linia '''300''' jest uruchamiana sezonowo.
* '''4xx''' – linie przyspieszone okresowe (5 linii w ruchu)
* '''4xx''' – linie przyspieszone okresowe
*: Kursują w dni powszednie w godzinach szczytu lub przez cały dzień z wyłączeniem (dla niektórych linii) wakacji i ferii szkolnych.
*: Kursują w dni powszednie w godzinach szczytu lub przez cały dzień z wyłączeniem (dla niektórych linii) wakacji i ferii szkolnych.
*: Z reguły zatrzymują się jedynie na wybranych przystankach;
*: Z reguły zatrzymują się jedynie na wybranych przystankach.
* '''5xx''' – linie przyspieszone (20 linii w ruchu)
* '''5xx''' – linie przyspieszone
*: Kursują codziennie przez cały dzień (z wyjątkiem linii 501 która kursuje tylko w dni powszednie).
*: Kursują codziennie przez cały dzień.
*: Z reguły zatrzymują się jedynie na wybranych przystankach.
*: Z reguły zatrzymują się jedynie na wybranych przystankach.
* '''6xx''' – zakres wolny
* '''6xx''' – zakres wolny
*: Po przeprowadzeniu reformy linii nocnych w nocy z 31 maja na 1 czerwca 2007 numeracja linii nocnych uległa zmianie z '''6xx''' na '''Nxy.'''
*: Po przeprowadzeniu reformy linii nocnych w nocy z 31 maja na 1 czerwca 2007 roku numeracja linii nocnych uległa zmianie z '''6xx''' na '''Nxy.'''
* '''7xx''' – linie strefowe zwykłe (35 linii w ruchu)
* '''7xx''' – linie strefowe zwykłe
*: Kursują codziennie przez cały dzień między 1. i 2. strefą biletową. Zazwyczaj jedna z pętli usytuowana jest w ważnym węźle przesiadkowym.
*: Kursują codziennie przez cały dzień między 1. i 2. strefą biletową. Zazwyczaj jedna z pętli usytuowana jest w ważnym węźle przesiadkowym.
* '''8xx''' – linie strefowe okresowe (5 linii w ruchu)
* '''8xx''' – linie strefowe okresowe
*: Kursują w dni powszednie w godzinach szczytu albo przez cały dzień z wyłączeniem (dla niektórych linii) wakacji i ferii szkolnych między 1. i 2. strefą biletową. Najczęściej jedna z pętli usytuowana jest w ważnym węźle przesiadkowym.
*: Kursują w dni powszednie w godzinach szczytu albo przez cały dzień z wyłączeniem (dla niektórych linii) wakacji i ferii szkolnych między 1. i 2. strefą biletową. Najczęściej jedna z pętli usytuowana jest w ważnym węźle przesiadkowym.
*: Linia '''800''' jest uruchamiana sezonowo.
*: Linia '''800''' jest uruchamiana sezonowo.
* '''9xx''' – linie specjalne i dodatkowe (1 linia w ruchu)
* '''9xx''' – linie specjalne i dodatkowe
*: Uruchamiane na specjalne okoliczności.
*: Uruchamiane na specjalne okoliczności(np. niekursująca już linia '''921''' do [[Expo XXI Warszawa|Centrum Expo XXI]] z [[Rondo Ignacego Daszyńskiego w Warszawie|Ronda Daszyńskiego]] czy linie 901 i 902 które dowoziły zainteresowanych do punktów szczepień przeciwko COVID-19).
* '''Cxx''' – linie cmentarne
* '''Cxx''' – linie cmentarne
*: Kursują jedynie w okresie dnia Wszystkich Świętych, zapewniając dojazd do stołecznych nekropolii.
*: Kursują jedynie w okresie dnia Wszystkich Świętych, zapewniając dojazd do stołecznych nekropolii.
*: Wyjątkiem jest linia C40 która kursuje dodatkowo w święta Wielkanocne oraz Bożego Narodzenia na trasie Metro Młociny ↔ Cm. Północny Brama Zach.
*: Wyjątkiem jest linia '''C40''', która kursuje dodatkowo w święta Wielkanocne oraz Bożego Narodzenia na trasie Metro Młociny ↔ Cm. Północny Brama Zach.
* '''E-x''' – linie ekspresowe okresowe (2 linie w ruchu)
* '''E-x''' – linie ekspresowe okresowe
*: Kursują w dni powszednie, w godzinach szczytu z wyłączeniem wakacji i ferii szkolnych. Trasy tych linii obejmują niewielką ilość przystanków.
*: Kursują w dni powszednie, w godzinach szczytu, z wyłączeniem wakacji i ferii szkolnych. Trasy tych linii obejmują niewielką liczbę przystanków.
* '''L-x''' i '''Lxx''' – linie podmiejskie lokalne uzupełniające (51 linii w ruchu)
* '''L-x''' i '''Lxx''' – linie podmiejskie lokalne uzupełniające
*: Uruchomione 1 kwietnia 2009 roku linie lokalne kursują tylko między miejscowościami podwarszawskimi, dając możliwość przesiadki na linie strefowe. Nie kursują na terenie Warszawy (z wyjątkiem linii: L-6, L-7, L33, L39, L49 i L50 które wjeżdżają do Warszawy).
*: Uruchomione 1 kwietnia 2009 roku linie lokalne kursują tylko między miejscowościami podwarszawskimi, dając możliwość przesiadki na linie strefowe. Nie kursują na terenie Warszawy (z kilkoma wyjątkami).
* '''Nxy''' – linie nocne (42 linie w ruchu)
* '''Nxy''' – linie nocne
*: Po przeprowadzeniu reformy linii nocnych w nocy z 31 maja na 1 czerwca 2007 numeracja linii nocnych uległa zmianie (z '''6xx''' na '''Nxy'''), powstały też trzy linie obwodowe i trzy lokalne (które nie przejeżdżają przez [[Warszawa Centralna|Dworzec Centralny]]), a także nocne linie podmiejskie.
*: Po przeprowadzeniu reformy linii nocnych w nocy z 31 maja na 1 czerwca 2007 roku numeracja linii nocnych uległa zmianie (z '''6xx''' na '''Nxy'''), powstały też trzy linie obwodowe i trzy lokalne (które nie przejeżdżają przez [[Warszawa Centralna|Dworzec Centralny]]), a także nocne linie podmiejskie.
*: Obecne zasady numeracji to: x to oznacza kierunek (1 i 6 prawobrzeżna północna Warszawa, 2 i 7 prawobrzeżna południowa Warszawa, 3 i 8 południowa lewobrzeżna Warszawa, 4 i 9 zachodnia i północna lewobrzeżna Warszawa, 0 i 5 to linie obiegowe, czyli nie przejeżdżają obok Dworca Centralnego), y oznacza natomiast numer porządkowy linii.
*: Obecne zasady numeracji to: '''x''' to oznacza kierunek ('''1''' i '''6''' – prawobrzeżna północna Warszawa, '''2''' i '''7''' – prawobrzeżna południowa Warszawa, '''3''' i '''8''' – południowa lewobrzeżna Warszawa, '''4''' i '''9''' – zachodnia i północna lewobrzeżna Warszawa; '''0''' i '''5''' to linie obiegowe, które nie przejeżdżają obok Dworca Centralnego), '''y''' oznacza natomiast numer porządkowy linii.
* '''Z-x''' i '''Zxx''' – linie zastępcze
* '''Z-x''' i '''Zxx''' – linie zastępcze
*: Linie te wprowadzane na czas remontów oraz utrudnień w ruchu komunikacji miejskiej (np. linia Z-4 uruchomiona z powodu wyłączenia ruchu tramwajowego na odcinku Dworkowa – Plac Zbawiciela).
*: Linie te wprowadzane są na czas remontów oraz utrudnień w ruchu komunikacji miejskiej.

=== Linie dzienne <!-- Kursy zjazdowe pozwolą usunąć sporą liczbę zbędnych uwag. Co można wpisywać w uwagach(dotyczy wszystkich linii): -kursy skrócone danej linii (tylko dwukierunkowe lub jednokierunkowe, jeśli takie są), – kiedy linia nie kursuje, -precyzować informacje(z wyłączeniem czego nie można dodawać), -inne informacje dotyczące funkcjonowania linii, które są potrzebne przy danej linii lub są ciekawostkami. --><!-- Nie należy wpisywać do uwag(dotyczy wszystkich linii): -zmian dokonanych(np. linia kursuje od y dnia na trasie N ↔ S w dni parzyste), -kursów zjazdowych, -swoich uwag. --> ===
''Autobusy linii dziennych obsługują podróże wewnątrz poszczególnych dzielnic, pomiędzy dzielnicami a centrum, pomiędzy poszczególnymi dzielnicami, jak również pomiędzy Warszawą i miejscowościami ościennymi'' (które mają podpisaną umowę z ZTM w ramach I strefy biletowej). ''W szczycie porannym charakterystyczne jest masowe przemieszczanie się pasażerów w kierunku centrum miasta oraz w mniejszym stopniu w kierunku zewnętrznym i po obwodzie. W szczycie popołudniowym kierunki podróżowania odwracają się. Taki układ kierunków podróży jest charakterystyczny dla wszystkich rodzajów transportu zbiorowego''<ref name="Plan57">[https://transport.um.warszawa.pl/documents/62470/8560273/0198_uch_zal.pdf.pdf/b470d4ec-d83f-aca1-3ec4-cbd597b2cebe?t=1634498738076 Plan zrównoważonego rozwoju transportu zbiorowego dla m.st. Warszawy z uwzględnieniem publicznego transportu zbiorowego organizowanego na podstawie porozumień z gminami sąsiadującymi], s. 57.</ref>.

==== Strefa I <!-- UWAGA! Jako trasę stałą przyjmuje się zapis podany na stronie WTP w sekcji rozkładów jazdy danej linii(czyli, że nie ma krańców oznaczonych kolorem innym niż czarny, dotyczy to również kursów skróconych) --><!-- W trasach należy podawać najpierw miejscowość, potem przystanek(musi przystanek być w nawiasie). W wypadku uwag tak samo. -->====
Strefa I obejmuje swoim zasięgiem miasta i wsie: [[Warszawa]], [[Ząbki]], Blizne Łaszczyńskiego, zachodnią część Sulejówka, część Opacz-Kolonia, [[Łomianki]] i [[Marki]] oraz gminy: [[Konstancin-Jeziorna (gmina)|Konstancin-Jeziorna]] i [[Izabelin (gmina)|Izabelin]].
{| class="wikitable" width=100%
!Numer
!Trasa(stała)<!-- Trasa na 100 jest podawana jaka była w ostatnim sezonie letnim -->
!Czy posiada kurs/y zjazdowe do zajezdni?
!Uwagi
|-
!100
|[[Dworzec Centralny im. Stanisława Moniuszki|Dw. Centralny]] → Dw. Centralny
|TAK
|<small>''Linia okólna jednokierunkowa, turystyczna, uruchamiana tylko w sezonie letnim''</small>
|-
!102
|[[Stadion Narodowy (stacja metra)|Metro Stadion Narodowy]] ↔
[[Warszawa Olszynka Grochowska|PKP Olszynka Grochowska]]
|NIE
|''Nie kursuje w święta''
|-
!103
|<small>[[Warszawa Zachodnia|Dw. Zachodni]] (Tunelowa) ↔ Metro Młociny</small>
|NIE
|
|-
!104
|[[Bródno (stacja metra)|Metro Bródno]] ↔ [[Brzeziny (Warszawa)|Brzeziny]]
|NIE
|
|-
!105
| <small>[[Górczewska Park|Os. Górczewska]] ↔</small> <small>[[Rondo Ignacego Daszyńskiego w Warszawie|Rondo Daszyńskiego]]</small>
|TAK
|
|-
!106
|[[Mariensztat]] ↔ Ostroroga
|NIE
|
|-
!107
|Esperanto ↔ [[Elektrociepłownia Siekierki|EC Siekierki]]
|TAK
|
|-
!108
|[[Wilanowska (stacja metra)|Metro Wilanowska]] ↔
Plac Trzech Krzyży
|NIE
|
|-
!110
|[[Marymont (stacja metra)|Metro Marymont]] ↔ [[Galeria Łomianki|CH Łomianki]]
|NIE
|<small>''Kursy w weekendy na trasie Cmentarz Północny-Brama Zachodnia ↔ Metro Marymont, wybrane kursy przez Cmentarz Północny-Brama Zachodnia (w obu kierunkach).''</small>
|-
!111
|Esperanto ↔ [[Gocław (Warszawa)|Gocław]]
|NIE
|
|-
!112
|Karolin ↔ CH [[Marki]]
|TAK
|''Wybrane kursy na trasie skróconej CH Marki ↔ Nowe Bemowo''
|-
!114
|[[Młociny]]-[[Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie|UKSW]] ↔
[[Bródno-Podgrodzie]]
|TAK
|<small>''Wybrane kursy na trasie Młociny-UKSW ↔ Metro Młociny (tylko w dni zajęć na UKSW)''</small>
|-
!115
|[[Warszawa Mokry Ług|PKP Mokry Ług]] ↔ [[Aleksandrów (Wawer)|Aleksandrów]]
|TAK
|''W wybranych kursach podjazd do przystanku Łysakowska''
|-
!116
|[[Chomiczówka]] ↔ [[Wilanów]]
|NIE
|
|-
!117
|[[Dworzec Centralny im. Stanisława Moniuszki|Dw. Centralny]] ↔ [[Gocław (Warszawa)|Gocław]]
|NIE
|''Nie kursuje w święta''
|-
!118
|Metro Politechnika ↔ [[Mariensztat]]
|NIE
|''Nie kursuje w święta''
|-
!119
|<small>Rakowiecka-Sanktuarium ↔ [[Wiśniowa Góra (Warszawa)|Wiśniowa Góra]]</small>
|NIE
|
|-
!120
|<small>[[Warszawa Wschodnia|Dw. Wschodni (Kijowska)]] ↔ [[Olesin (Warszawa)|Olesin]]</small>
|TAK
|
|-
!121
|[[Marymont (stacja metra)|Metro]] [[Marymont]] ↔ [[Chomiczówka]]
|TAK
|<small>''W weekendy w godz. 6-7 i 17-19 linia kursuje na trasie Metro Marymont ↔ Gwiaździsta''</small>
|-
!122
|[[Górczewska Park|Os.Górczewska]] ↔ [[Ulica Gwiaździsta w Warszawie|Gwiaździsta]]
|TAK
|
|-
!123
|[[Warszawa Wschodnia|Dw. Wschodni]] (Kijowska) ↔
[[Warszawa Wschodnia|Dw. Wschodni]] (Lubelska)
|NIE
|''Linia okólna dwukierunkowa, mająca obie pętle po obu stronach Dworca Wschodniego''
|-
!124
|[[Parkuj i Jedź w Warszawie|P+R]] [[Aleja Krakowska w Warszawie|Aleja Krakowska]] ↔ [[Paluch (Warszawa)|Paluch]]
|NIE
|
|-
!125
|<small>[[Stadion Narodowy (stacja metra)|Metro]] [[Stadion Narodowy im. Kazimierza Górskiego w Warszawie|Stadion Narodowy]] ↔ [[Międzylesie (Warszawa)|Międzylesie]]</small>
|TAK
|''Nie kursuje w święta''
|-
!126
|[[Tarchomin]] ↔ [[Atrium Targówek|CH]] [[Targówek]]
|TAK
|''Wybrane kursy z podjazdem do przystanków Płytowa, Kupiecka, Polfa.''
''Wybrane kursy z podjazdem do przystanków Płytowa, Kupiecka, wybrane kursy z podjazdem do przystanku Polfa, nie kursuje w święta''
|-
!127
|[[Nowe Włochy]] ↔ [[Ulica Browarna w Warszawie|Browarna]]
|TAK
|
|-
!128
|[[Szczęśliwice]] ↔ [[Plac marsz. Józefa Piłsudskiego w Warszawie|Plac Piłsudskiego]]
|NIE
|
|-
!129
|[[Koło (Warszawa)|Koło]] ↔ [[Warszawa Ursus (przystanek kolejowy)|PKP]] [[Ursus (Warszawa)|Ursus]]
|TAK
|''Nie kursuje w święta''
|-
!131
|[[Dworzec Centralny im. Stanisława Moniuszki|Dw. Centralny]] ↔ [[Sadyba (Warszawa)|Sadyba]]
|TAK
|''Wybrane kursy na trasie: Dw. Centralny ↔ Wilanów''
|-
!132
|[[Marymont (stacja metra)|Metro Marymont]] ↔ Os. Derby
|NIE
|
|-
!133
|[[Choszczówka]] ↔ [[Tarchomin]]
|NIE
|
|-
!134
|[[Marymont (stacja metra)|Metro Marymont]] ↔ [[Olesin (Warszawa)|Olesin]]
|TAK
|''W weekendy linia omija przystanek Toruńska a podjeżdża pod [[Bródno (stacja metra)|Metro Bródno]]''
|-
!135
|<small>[[Plac gen. Józefa Hallera w Warszawie|Plac Hallera]] ↔</small> <small>[[Warszawa Olszynka Grochowska|PKP]] [[Olszynka Grochowska]]</small>
|TAK
|
|-
!136
|Ostroroga ↔ [[Natolin (Warszawa)|Natolin]] Płn.
|TAK
|
|-
!138
|Bokserska ↔ [[Utrata (Warszawa)|Utrata]]
|TAK
|
|-
!139
|[[Wilanowska (stacja metra)|Metro Wilanowska]] ↔
[[Polska Akademia Nauk Ogród Botaniczny – Centrum Zachowania Różnorodności Biologicznej w Powsinie|Ogród Botaniczny]]
|NIE
|''Nie kursuje w święta''
|-
!140
|[[Trocka (stacja metra)|Metro Trocka]] ↔
Marki ([[Czarna Struga (Marki)|Czarna Struga]])
|NIE
|
|-
!141
|[[Parkuj i Jedź w Warszawie|P+R]] [[Aleja Krakowska w Warszawie|Aleja Krakowska]] ↔ [[Witolin]]
|NIE
|
|-
!142
|[[Rondo Wiatraczna w Warszawie|Wiatraczna]] ↔ [[Aleksandrów (Wawer)|Aleksandrów]]
|NIE
|''Niektóre kursy na trasie Wiatraczna ↔ Skalnicowa''
|-
!143
|<small>Pomnik Lotnika ↔ [[Rembertów]]-Kolonia</small>
|TAK
|
|-
!145
|[[Żerań]] [[Fabryka Samochodów Osobowych|FSO]] ↔ [[Rondo Wiatraczna w Warszawie|Wiatraczna]]
|TAK
|
|-
!146
|<small>[[Warszawa Wschodnia|Dw. Wschodni]] (Lubelska) ↔ [[Falenica]]</small>
|NIE
|<small>''Niektóre kursy z podjazdem do przystanku Olecka (tylko w kierunku Falenica)''</small>
|-
!147
|[[Warszawa Wschodnia|Dw. Wschodni]] (Lubelska) ↔
[[Stara Miłosna]] (Ułańska)
|NIE
|
|-
!148
|[[Rondo Wiatraczna w Warszawie|Wiatraczna]] ↔ [[Lotnisko Chopina w Warszawie|Lotnisko Chopina]]
|TAK
|
|-
!149
|[[Groty]] ↔ [[Bemowo (stacja metra)|Metro]] [[Bemowo]]
|NIE
|
|-
!150
|[[Młociny (stacja metra)|Metro Młociny]] ↔ [[Dziekanów Leśny]]
|TAK
|''W wybranych kursach podjazd do przystanku Dziekanówek (tylko w kierunku Dziekanów Leśny).''
''W dni nauki szkolnej wybrane kursy na trasie Dziekanów Leśny → Metro Marymont → Pilcha.''
''Wybrane kursy z pominięciem przystanku Łomianki (11 listopada).''
|-
!151
|[[Plac Konstytucji w Warszawie|Plac Konstytucji]] ↔ Rechniewskiego
|NIE
|
|-
!152
|Os. Derby ↔ [[Tarchomin]]
|NIE
|''Wybrane kursy na trasie Białołęka Dworska ↔ Tarchomin''
|-
!153
|Pastuszków ↔ [[Rembertów]]-Kolonia
|TAK
|''Wybrane kursy na trasie: PKP Mokry Ług ↔ Rembertów-Kolonia''
|-
!154
|[[Warszawa Zachodnia|Dw. Zachodni]] ↔
[[Aleja Krakowska w Warszawie|P+R Aleja Krakowska]]
|NIE
|
|-
!156
|<small>[[Młociny (stacja metra)|Metro Młociny]] ↔</small> <small>[[Warszawa Wschodnia|Dw. Wschodni]] (Kijowska)</small>
|TAK
|''Nie kursuje w święta''
|-
!157
|[[Szczęśliwice]] ↔ [[Ulica Gwiaździsta w Warszawie|Gwiaździsta]]
|NIE
|
|-
!158
|[[Atrium Reduta|CH Reduta]] ↔ [[Witolin]]
|TAK
|''Niektóre kursy w godzinach szczytu przez przystanki Popularna i PKP WKD Al. Jerozolimskie''
|-
!159
|[[Blue City|CH Blue City]] ↔ Małe Siekierki
|TAK
|''Niektóre kursy, w dni powszednie, na trasie CH Blue City ↔ EC Siekierki''
|-
!160
|[[Dworzec Centralny im. Stanisława Moniuszki|Dw. Centralny]] ↔ [[Grodzisk (Warszawa)|Grodzisk]]
|NIE
|''Niektóre kursy przez pętlę Metro Trocka''
|-
!161
|Olecka ↔ [[Zbójna Góra]]
|NIE
|
|-
!162
|[[Elektrociepłownia Siekierki|EC Siekierki]] ↔ [[Plac gen. Józefa Hallera w Warszawie|Plac Hallera]]
|TAK
|''Niektóre kursy w dni powszednie na trasie: Dw. Wileński ↔ Chełmska''
|-
!163
|[[Wilanów]] ↔ [[Stegny (Warszawa)|Stegny]]
|Nie
|<small>''W dni nauki szkolnej kursy z podjazdem do przystanku Powsinek''</small>
<small>''Wybrane kursy z podjazdem do przystanku Oczyszczalnia „Południe”''</small>

<small>''Po dwa kursy (rano) na trasie Sadyba → Wilanów. Kursuje tylko w dni powszednie i w szycie komunikacyjnym''</small>
|-
!164
|[[Elektrociepłownia Siekierki|EC Siekierki]] ↔ Kępa Zawadowska
|NIE
|''Wybrane kursy z podjazdem do przystanków Calowa i/lub Powsinek.''
''Wybrane kursy na trasie skróconej: Wilanów ↔ Kępa Zawadowska.''
|-
!165
|[[Wilanowska (stacja metra)|Metro Wilanowska]] ↔ [[Wyczółki (Warszawa)|Wyczółki]]
|NIE
|
|-
!166
|Os. [[Kabaty]] ↔ [[Plac gen. Józefa Hallera w Warszawie|Plac Hallera]]
|NIE
|''Wybrane kursy na trasie: [[Stacja Techniczno-Postojowa Kabaty|Kabaty-STP]] ↔ Plac Hallera''
|-
!167
|Stare [[Bemowo]] ↔
[[Siekierki (Warszawa)|Siekierki]]-Sanktuarium
|TAK
|''Wybrane kursy wydłużone do przystanku Fort Radiowo''
|-
!168
|Spartańska ↔ [[Witolin]]
|NIE
|''Nie kursuje w święta''
|-
!169
|[[Bródno-Podgrodzie]] ↔
[[Warszawa Wschodnia|Dw. Wschodni]] (Kijowska)
|NIE
|
|-
!170
|<small>[[Warszawa Zacisze Wilno|PKP Zacisze Wilno]] ↔</small> <small>[[Rondo Stefana Starzyńskiego w Warszawie|Rondo Starzyńskiego]]</small>
|NIE
|''Wybrane kursy na trasie Elsnerów ↔ Rondo Starzyńskiego''
|-
!171
|[[Chomiczówka]] ↔ [[Hala Torwar|Torwar]]
|NIE
|''W wypadku braku możliwości wjazdu na pętlę Torwar, autobusy są kierowane na przystanek Legia-Stadion, nie kursuje w niedziele''
|-
!172
|[[Blue City|CH Blue City]] ↔ [[Stegny (Warszawa)|Stegny]]
|TAK
|
|-
!173
|[[Warszawa Wschodnia|Dw. Wschodni]] (Lubelska) ↔
[[Stara Miłosna]] (Graniczna)
|TAK
|
|-
!174
|[[Rondo ONZ w Warszawie|Rondo ONZ]] ↔ Bokserska
|NIE
|
|-
!175
|<small>[[Plac marsz. Józefa Piłsudskiego w Warszawie|Plac Piłsudskiego]] ↔ [[Lotnisko Chopina w Warszawie|Lotnisko Chopina]]</small>
|TAK
|
|-
!176
|[[Choszczówka]] ↔ [[Bródno (stacja metra)|Metro]] [[Bródno]]
|NIE
|
|-
!177
|[[Niedźwiadek (Warszawa)|Ursus-Niedźwiadek]] ↔
[[Górczewska Park|Os. Górczewska]]
|NIE
|
|-
!178
|[[Skorosze (Warszawa)|Skorosze]] ↔ [[Ulica Konwiktorska w Warszawie|Konwiktorska]]
|NIE
|<small>''Wybrane kursy na trasie Skorosze ↔ Rondo Daszyńskiego''</small>
|-
!179
|[[Ursynów Północny]] ↔ Os. [[Kabaty]]
|NIE
|
|-
!180
|[[Chomiczówka]] ↔ [[Wilanów]]
|NIE
|
|-
!181
|<small>[[Cmentarz Komunalny Północny w Warszawie|Cm. Północny-Brama Gł.]] ↔ [[Plac Thomasa Woodrowa Wilsona w Warszawie|Plac Wilsona]]</small>
|NIE
|
|-
!182
|[[Warszawa Zachodnia|Dw. Zachodni]] ↔ [[Witolin]]
|NIE
|''Nie kursuje w święta''
|-
!183
|[[Rondo Wiatraczna w Warszawie|Wiatraczna]] ↔ Zielona
|TAK
|
|-
!184
|[[Młociny (stacja metra)|Metro Młociny]] ↔ [[Szczęśliwice]]
|TAK
|
|-
!185
|[[Ulica Gwiaździsta w Warszawie|Gwiaździsta]] ↔ CH [[Ursynów]]
|TAK
|
|-
!186
|[[Szczęśliwice]] ↔ [[Nowodwory]]
|TAK
|
|-
!187
|[[Niedźwiadek (Warszawa)|Ursus-Niedźwiadek]] ↔ Sadyba
|NIE
|''Nie kursuje w święta''
|-
!188
|<small>[[Gocławek]] Wschodni ↔ [[Lotnisko Chopina w Warszawie|Lotnisko Chopina]]</small>
|NIE
|''Nie kursuje w święta''
|-
!189
|[[Górczewska Park|Os. Górczewska]] ↔ [[Sadyba (Warszawa)|Sadyba]]
|TAK
|
|-
!190
|Znana ↔ CH [[Marki]]
|TAK
|''Wybrane kursy na trasie CH Marki ↔ Os. Górczewska''
|-
!191
|Regulska ↔ [[Plac Gabriela Narutowicza w Warszawie|Plac Narutowicza]]
|TAK
|
|-
!192
|[[Wilanowska (stacja metra)|Metro Wilanowska]] ↔ Os. [[Kabaty]]
|NIE
|''Linia kursuje w soboty na trasie Ursynów Płd. ↔ Osiedle Kabaty, linia nie kursuje w święta''
|-
!193
|Bokserska ↔ [[Ursynów Północny|Ursynów Płn.]]
|NIE
|''Nie kursuje w święta''
|-
!194
|[[Warszawa Gołąbki|PKP]] [[Gołąbki (Warszawa)|Gołąbki]] ↔ [[Cmentarz Wolski w Warszawie|Cm. Wolski]]
|NIE
|
|-
!196
|[[Rembertów]]-Kolonia ↔
[[Rembertów]]-Kolonia
|NIE
|<small>''Linia okólna dwukierunkowa, nie kursuje w święta i w wakacje''</small>
|-
!197
|[[Ulica Gwiaździsta w Warszawie|Gwiaździsta]] ↔ [[Cmentarz Wolski w Warszawie|Cm.Wolski]]
|NIE
|
|-
!198
|[[Warszawa Wesoła (przystanek kolejowy)|PKP]] [[Wesoła (Warszawa)|Wesoła]] ↔
[[Stara Miłosna]] (Ułańska)
|NIE
|
|-
!199
|[[Bródno-Podgrodzie]] ↔
[[Rembertów]]-Strzelnica
|NIE
|
|-
!200
|[[Dworzec Centralny im. Stanisława Moniuszki|Dw. Centralny]] ↔
[[Konstancin-Jeziorna]] (Pańska)
|NIE
|''Nie kursuje w święta''
|-
!201
|Nowe [[Bemowo]] ↔
[[Księcia Janusza (stacja metra)|Metro Księcia Janusza]]
|NIE
|''Wybrane kursy w dni powszednie z podjazdem do przystanków: Wrocławska, Zachodzącego Słońca, Rodła; nie kursuje w święta''
|-
!202
|[[Stadion Narodowy (stacja metra)|Metro Stadion Narodowy]] ↔ [[Gocławek]] Wschodni
|NIE
|
|-
!203
|[[Młociny (stacja metra)|Metro]] [[Młociny]] ↔ [[Fort II Twierdzy Warszawa|Fort Wawrzyszew]]
|NIE
|
|-
!204
|[[Grodzisk (Warszawa)|Grodzisk]] ↔ [[Bródno (stacja metra)|Metro]] [[Bródno]]
|NIE
|
|-
!207
|Regulska ↔ [[Ursus (Warszawa)|Ursus]]-Ratusz
|NIE
|
|-
!208
|Bitwy Warszawskiej 1920 r.→
Bitwy Warszawskiej 1920 r.
|TAK
|''Linia okólna jednokierunkowa, w godzinach szczytu w dni powszednie realizuje kursy okólne w drugą stronę''
|-
!209
|[[Dawidy (powiat pruszkowski)|Dawidy]] ↔ [[Ursynów-Centrum|Ursynów Południowy]]
|NIE
|''W dni powszednie kursuje od 8 do 14 i od 19 do 23, w weekendy i wakacje kursuje przez cały dzień, ponadto w dni powszednie realizuje jeden kurs o 5:10 na trasie Dawidy <small>→</small> Ursynów Płd.''
|-
!210
|[[Młociny (stacja metra)|Metro Młociny]] ↔
Truskaw (Skibińskiego)
|TAK
|''Wybrane kursy przez Hornówek''
''Niektóre kursy na trasie Sieraków ↔ Metro Młociny''
|-
!211
|Żerań FSO ↔ Dąbrówka Wiślana
|NIE
|<small>''Wybrane kursy na trasie Żerań FSO ↔ Kępa Tarchomińska''</small><small>''Niektóre kursy (rano) na trasie: Dąbrówka Wiślana →Ćwiklińskiej/Myśliborska''</small><small>''Niektóre kursy (popołudniu) na trasie: Ćwiklińskiej/Myśliborska → Dąbrówka Wiślana''</small>
|-
!212
|[[Plac gen. Józefa Hallera w Warszawie|Plac Hallera]] ↔ [[Atrium Targówek|CH]] [[Targówek]]
|NIE
|
|-
!213
|[[Gocław (Warszawa)|Gocław]] ↔ [[Błota (Warszawa)|Błota]]
|TAK
|
|-
!217
|[[Wilanowska (stacja metra)|Metro Wilanowska]] ↔ [[Natolin (Warszawa)|Natolin]] Płn.
|TAK
|''Niektóre kursy na trasie Sarmacka ↔ Metro Wilanowska''
|-
!218
|[[Wilanowska (stacja metra)|Metro Wilanowska]] ↔ [[Królikarnia]]
|NIE
|
|-
!219
|[[Gocław (Warszawa)|Gocław]] ↔ [[Warszawa Radość|PKP Radość]]
|NIE
|''Nie kursuje w święta''
|-
!220
|P+R Aleja Krakowska ↔
Nowe [[Bemowo]]
|TAK
|
|-
!221
|<small>[[Warszawa Gdańska|Dw. Gdański (Rydygiera)]] ↔ Plac Niemena</small>
|TAK
|
|-
!222
|[[Ulica Bielańska w Warszawie|Bielańska]] ↔ Spartańska
|TAK
|''Nie kursują w święta''
|-
!225
|[[Gocław (Warszawa)|Gocław]] ↔ [[Warszawa Mokry Ług|PKP Mokry Ług]]
|NIE
|''Wybrane kursy z podjazdem do przystanku Os. Dudziarska''
''Kursuje tylko w dni powszednie i w szczycie komunikacyjnym''
|-
!226
|Zdziarska-Kanał ↔ [[Bródno (stacja metra)|Metro]] [[Bródno]]
|NIE
|''Nie kursuje w święta''
|-
!228
|[[Ursus (Warszawa)|Ursus]]-Ratusz ↔ Sasanki
|NIE
|''Część kursów z podjazdem do przystanku Wagonownia''
|-
!234
|[[Bródno (stacja metra)|Metro]] [[Bródno]] ↔ [[Augustów (Warszawa)|Augustów]]
|NIE
|''Nie kursuje w święta''
|-
!239
|[[Ursynów-Centrum|Ursynów Płd.]] ↔ [[Krasnowola (Warszawa)|Krasnowola]]
|NIE
|
|-
!240
|[[Kondratowicza (stacja metra)|Metro Kondratowicza]] ↔
Marki ([[Pustelnik (Marki)|Pustelnik]])
|NIE
|
|-
!245
|[[Bródno-Podgrodzie]] ↔
[[Ząbki]] (Maczka)
|NIE
|''Niektóre kursy z podjazdem przez Kosynierów i Gajową (obydwa z Ząbkach)''
|-
!249
|[[Górczewska Park|Os. Górczewska]] ↔ [[Koło (Warszawa)|Koło]]
|NIE
|''W niedziele i święta linia nie kursuje''
|-
!250
|[[Młociny|Metro Młociny]] ↔
Łomianki ([[Dąbrowa Zachodnia]])
|NIE
|
|-
!251
|<small>[[Wilanowska (stacja metra)|Metro Wilanowska]] ↔</small>
<small>Konstancin-Jeziorna ([[Stara Papiernia|CH Stara Papiernia]])</small>
|NIE
|
|-
!255
|[[Cmentarz Wolski w Warszawie|Cm. Wolski]] ↔ [[Rondo Daszyńskiego (stacja metra)|Rondo Daszyńskiego]]
|NIE
|
|-
!256
|<small>Zaułek-Szkoła ↔</small> <small>[[Kondratowicza (stacja metra)|Metro Kondratowicza]]</small>
|NIE
|''Nie kursuje w święta''
|-
!262
|[[Trocka (stacja metra)|Metro Trocka]] ↔ [[Lewinów]]
|NIE
|''Linia kursuje tylko w dni powszednie''
|-
!263
|[[Centrum Onkologii w Warszawie|Centrum Onkologii]] ↔ [[Stegny (Warszawa)|Stegny]]
|TAK
|''Wybrane kursy na trasie skróconej Centrum Onkologii ↔ Syta,''
''wybrane kursy z podjazdem do Oczyszczalnia „Południe”''
|-
!264
|[[Kępa Okrzewska]]-Cmentarz ↔ Wilanów
|NIE
|''Wybrane kursy na trasie Kępa Okrzewska-Cmentarz ↔ Przekorna''
|-
!300
|[[Wilanowska (stacja metra)|Metro Wilanowska]] ↔ [[Tor wyścigów konnych Służewiec|Tor Służewiec]]
|NIE
|''Linia uruchamiana w czasie wydarzeń na Torze Służewiec''
|-
!303
|<small>[[Cmentarz Komunalny Północny w Warszawie|Cm. Północny]]-Brama Gł. ↔ [[Plac Thomasa Woodrowa Wilsona w Warszawie|Plac Wilsona]]</small>
|TAK
|
|-
!305
|Strusia ↔ [[Warszawa Międzylesie|PKP]] [[Międzylesie (Warszawa)|Międzylesie]]
|NIE
|
|-
!308
|[[Królikarnia]] ↔ Os. Nowy Mokotów
|NIE
|''Kursy z Os. Nowy Mokotów kończą na przystanku [[Wierzbno (stacja metra)|Metro Wierzbno]]''
|-
!311
|[[Kamionek (Warszawa)|Kamionek]] ↔ [[Gocław (Warszawa)|Gocław]]
|NIE
|
|-
!314
|[[Tarchomin]] ↔ [[Olesin (Warszawa)|Olesin]]
|TAK
|
|-
!317
|[[Parkuj i Jedź w Warszawie|P+R]] [[Aleja Krakowska w Warszawie|Aleja Krakowska]] ↔ [[Wilanów]]
|TAK
|
|-
!319
|[[Międzylesie (Warszawa)|Międzylesie]] ↔ Pileckiego
|TAK
|
|-
!320
|[[Groty]] ↔ [[Fort Radiowo]]
|TAK
|
|-
!326
|[[Marymont (stacja metra)|Metro Marymont]] ↔ [[Bródno (stacja metra)|Metro Bródno]]
|TAK
|
|-
!331
|[[Lotnisko Chopina w Warszawie|Lotnisko Chopina]] ↔
[[Wilanowska (stacja metra)|Metro Wilanowska]]
|TAK
|''Niektóre kursy przez Osmańska-DHL''
|-
!332
|<small>Podwójna ↔</small> <small>Juranda ze Spychowa-Szkoła</small>
|NIE
|''Niektóre kursy z podjazdem do Kamykowa z ominięciem ulic Ostródzka – Hemara – Białołęcka, kursuje tylko w dni nauki szkolnej''
|-
!338
|[[Plac gen. Józefa Hallera w Warszawie|Plac Hallera]] ↔ [[Utrata (Warszawa)|Utrata]]
|TAK
|
|-
!339
|Os. [[Kabaty]] ↔ [[Wilanowska (stacja metra)|Metro Wilanowska]]
|NIE
|''Kursuje tylko w dni nauki szkolnej''
|-
!340
|[[Trocka (stacja metra)|Metro Trocka]] ↔ [[Pustelnik (Marki)|Marki (Pustelnik)]]
|NIE
|''Kursuje tylko w dni nauki szkolnej''
|-
!349
|[[Bemowo (stacja metra)|<small>Metro Bemowo</small>]] <small>↔ Coopera-Przychodnia</small>
|
|
|-
!356
|[[Warszawa Zacisze Wilno|PKP Zacisze-Wilno]] ↔ [[Trocka (stacja metra)|Metro Trocka]]
|NIE
|''Kursuje tylko w dni nauki szkolnej''
|-
!379
|Sarmacka → [[Wilanów]]
|NIE
|''<small>Wykonuje jeden kurs, realizowany jedynie w dni nauki szkolnej, zaczyna się on o 7:25 spod przystanku Sarmacka a kończy się po ok. 10 minutach na przystanku Wilanów</small>''
|-
!<span style="color:red">401</span>
|[[Niedźwiadek (Warszawa)|Ursus-Niedźwiadek]] ↔ [[Służew (stacja metra)|Metro Służew]]
|TAK
|''Niektóre kursy na trasie WKD Raków ↔ Metro Służew, niektóre kursy rano na trasie PKP Ursus → Metro Służew''
|-
!<span style="color:red">402</span>
|Wynalazek ↔ [[Marysin Wawerski|Marysin]]
|TAK
|
|-
!<span style="color:red">409</span>
|[[Cmentarz Komunalny Północny w Warszawie|Cm. Płn.]]-Brama Zach. ↔
[[Bródno-Podgrodzie]]
|NIE
|''Kursuje tylko w soboty i niedziele, nie kursuje w dni powszednie''
|-
!<span style="color:red">411</span>
|[[Politechnika (stacja metra)|Metro]] [[Politechnika Warszawska|Politechnika]] ↔
[[Stara Miłosna]] (Graniczna)
|NIE
|''Część kursów na trasie Metro Politechnika ↔ Gocław''
|-
!<span style="color:red">414</span>
|Instalatorów ↔ [[Bródno-Podgrodzie]]
|TAK
|
|-
!<span style="color:red">500</span>
|[[Rondo Zgrupowania AK „Radosław” w Warszawie|Rondo Radosława]] ↔
[[Bródno-Podgrodzie]]
|TAK
|
|-
!<span style="color:red">501</span>
|[[Dworzec Centralny im. Stanisława Moniuszki|Dw. Centralny]] ↔ [[Stegny (Warszawa)|Stegny]]
|TAK
|''Linia kursuje wyłącznie w dni powszednie''
|-
!<span style="color:red">502</span>
|[[Politechnika (stacja metra)|Metro]] [[Politechnika Warszawska|Politechnika]] ↔
[[Stara Miłosna]] (Graniczna)
|TAK
|
|-
!<span style="color:red">503</span>
|[[Ulica Konwiktorska w Warszawie|Konwiktoska]] ↔ [[Natolin (Warszawa)|Natolin]] Płn.
|NIE
|
|-
!<span style="color:red">504</span>
|[[Dworzec Centralny im. Stanisława Moniuszki|Dw. Centralny]] ↔ Os. [[Kabaty|Kabat<small>y</small>]]
|TAK
|
|-
!<span style="color:red">507</span>
|[[Dworzec Centralny im. Stanisława Moniuszki|Dw. Centralny]] ↔ [[Gocław (Warszawa)|Gocław]]
|NIE
|
|-
!<span style="color:red">509</span>
|[[Winnica (Warszawa)|Winnica]] ↔ [[Gocław (Warszawa)|Gocław]]
|TAK
| ''Niektóre kursy rano na trasie Winnica ↔ Dw. Wschodni(Kijowska)''
|-
!<span style="color:red">511</span>
|[[Młociny (stacja metra)|Metro Młociny]] ↔ Dąbrówka Wiślana
|NIE
|
|-
!<span style="color:red">512</span>
|[[Warszawa Wschodnia|Dw. Wschodni]] (Kijowska) ↔ Gilarska
|TAK
|''Nie kursuje w święta''
|-
!<span style="color:red">514</span>
|<small>[[Politechnika (stacja metra)|Metro]] [[Politechnika Warszawska|Politechnika]] ↔ [[Wola Grzybowska]]</small>
|TAK
| ''Nie kursuje w święta''
|-
!<span style="color:red">516</span>
|[[Nowodwory]] ↔ [[Żerań]] [[Fabryka Samochodów Osobowych|FSO]]
|NIE
|''Nie kursuje w święta''
|-
!<span style="color:red">517</span>
|[[Hala Torwar|Torwar]] ↔ [[Niedźwiadek (Warszawa)|Ursus-Niedźwiadek]]
|TAK
|''W wypadku braku możliwości wjazdu na pętlę Torwar, autobusy są kierowane na przystanek Legia-Stadion''
|-
!<span style="color:red">518</span>
|[[Plac Trzech Krzyży w Warszawie|Plac Trzech Krzyży]] ↔ [[Nowodwory]]
|NIE
| <small>''Rano(w dni nauki szkolnej) wybrane kursy na trasie: Nowodwory → Metro Marymont.''</small>
<small>''Popołudniu(w dni nauki szkolnej) wybrane kursy na trasie: Metro Marymont → Nowodwory.''</small>
|-
!<span style="color:red">519</span>
|[[Dworzec Centralny im. Stanisława Moniuszki|Dw. Centralny]] ↔
[[Park Kultury w Powsinie|Powsin – Park Kultury]]
|TAK
| ''Wybrane kursy na trasie skróconej: Dw. Centralny ↔ Wilanów''
|-
!<span style="color:red">520</span>
|[[Plac Bankowy w Warszawie|Plac Bankowy]] ↔ [[Marysin Wawerski|Marysin]]
|TAK
|
|-
!<span style="color:red">521</span>
|[[Szczęśliwice]] ↔ [[Falenica]]
|NIE
|''Wybrane kursy na trasie skróconej: Falenica ↔ Wiatraczna''
|-
!<span style="color:red">522</span>
|[[Dworzec Centralny im. Stanisława Moniuszki|Dw. Centralny]] ↔ Branickiego
|TAK
|''<small>Wybrane kursy(w dni nauki szkolnej) na trasie skróconej: Plac Konstytucji ↔ Branickiego,</small>''
''<small>Kursy w kierunku Dworca Centralnego/Placu Konstytucji rozpoczynają swój przejazd na przystanku Sarmacka</small>''
|-
!<span style="color:red">523</span>
|Stare [[Bemowo]] ↔
[[Warszawa Olszynka Grochowska|PKP]] [[Olszynka Grochowska]]
|TAK
|
|-
!<span style="color:red">525</span>
|[[Dworzec Centralny im. Stanisława Moniuszki|Dw. Centralny]] ↔ [[Międzylesie (Warszawa)|Międzylesie]]
|TAK
|
|-
!<span style="color:red">527</span>
|[[Kondratowicza (stacja metra)|Metro Kondratowicza]] ↔ [[Grodzisk (Warszawa)|Grodzisk]]
|NIE
|
|-
!900
|Chlubna ↔ Winnica
|NIE
|''W weekendy kursy na trasie Chlubna ↔ Dąbrówka Wiślana''
|-
!<span style="color:red">E–1</span>
|[[Gocław (Warszawa)|Gocław]] ↔ [[Stadion Narodowy (stacja metra)|Metro Stadion Narodowy]]
|NIE
|
|-
!<span style="color:red">E–2</span>
|[[Ratusz Arsenał|Metro Ratusz Arsenał]] ↔ [[Wilanów]]
|TAK
|''Kursuje wyłącznie w dni nauki szkolnej''
|}

==== Strefa II<!-- W trasach należy podawać najpierw miejscowość, potem przystanek(musi przystanek być w nawiasie). W wypadku uwag tak samo. --> ====
Obejmuje tereny które nie są wymienione przy strefie I i są obsługiwane przez ZTM.
{| class="wikitable" width=100%
|+
!Numer
!Trasa(stała)
!Czy posiada kurs/y zjazdowe do zajezdni?
!Uwagi
|-
!702
|[[Rondo Wiatraczna w Warszawie|Wiatraczna]] ↔ [[Otwock]] (Orla)
|NIE
|
|-
!703
|[[Parkuj i Jedź w Warszawie|P+R]] [[Aleja Krakowska w Warszawie|Aleja Krakowska]] ↔ [[Kosów (powiat piaseczyński)|Kosów]]
|NIE
|
|-
!704
|[[Rondo Wiatraczna w Warszawie|Wiatraczna]] ↔ [[Halinów (przystanek kolejowy)|PKP]] [[Halinów]]
|TAK
|
|-
!705
|[[Marymont (stacja metra)|Metro]] [[Marymont]] ↔
[[Nowe Załubice]] (Opolska)
|TAK
|''Część kursów na trasie Metro Marymont ↔ Rynia''
|-
!706
|[[Parkuj i Jedź w Warszawie|P+R]] [[Aleja Krakowska w Warszawie|Aleja Krakowska]] ↔
[[Janki (powiat pruszkowski)|Janki]] (Plac Szwedzki)
|NIE
|
|-
!707
|[[Parkuj i Jedź w Warszawie|P+R]] [[Aleja Krakowska w Warszawie|Aleja Krakowska]] ↔
[[Piaseczno]] (Targowisko)
|NIE
|
|-
!709
|<small>[[Wilanowska (stacja metra)|Metro Wilanowska]] ↔ [[Piaseczno (stacja kolejowa)|PKP]] [[Piaseczno]]</small>
|NIE
|<small>''Część kursów na trasie Metro Wilanowska ↔ Piaseczno (Szkolna)''</small>
|-
!710
|Os. [[Kabaty]] ↔
[[Piaseczno]] (Targowisko)
|TAK
|
|-
!711
|[[Parkuj i Jedź w Warszawie|P+R]] [[Aleja Krakowska w Warszawie|Aleja Krakowska]] ↔
[[Parkuj i jedź w Polsce|P+R]] [[Nadarzyn (województwo mazowieckie)|Nadarzyn]]
|NIE
|''Wybrane kursy podjeżdżają pod przystanki na ulicach: Komorowska, Jodłowa i Pruszkowska(Nadarzyn i Strzeniówka)''
|-
!712
|[[Młociny (stacja metra)|Metro]] [[Młociny]] ↔
[[Stare Babice]] (Rynek)
|NIE
|
|-
!713
|[[Cmentarz Wolski w Warszawie|Cm. Wolski]] ↔ Kropki (AGRICOOP)
|NIE
|''Wybrane kursy z podjazdem do przystanku Ożarów Mazowiecki (Parkowa)''
|-
!714
|[[Bemowo (stacja metra)|Metro]] [[Bemowo]] ↔ [[Koczargi Stare]]
|NIE
|
|-
!715
|[[Parkuj i Jedź w Warszawie|P+R]] [[Aleja Krakowska w Warszawie|Aleja Krakowska]] ↔ [[Ursynów Północny|Ursynów Płn.]]
|NIE
|<small>''Trasa w większości przebiega przez II strefę''</small>
|-
!716
|[[Cmentarz Wolski w Warszawie|Cmentarz Wolski]] ↔
[[Piastów]] (Ogińskiego)
|TAK
|
|-
!717
|[[Warszawa Zachodnia|Dw. Zachodni]] ↔
[[Piastów]] (Ogińskiego)
|NIE
|
|-
!719
|[[Bemowo (stacja metra)|Metro]] [[Bemowo]] ↔ [[Leszno (powiat warszawski zachodni)|Leszno]]
|NIE
|
|-
!720
|[[Rondo Wiatraczna w Warszawie|Wiatraczna]] ↔ [[Rzakta]]
|TAK
|''Wybrane kursy przez Pęclin''
|-
!721
|[[Parkuj i Jedź w Warszawie|P+R]] [[Aleja Krakowska w Warszawie|Aleja Krakowska]] ↔ [[Kosów (powiat piaseczyński)|Kosów]]
|NIE
|
|-
!722
|[[Rondo Wiatraczna w Warszawie|Wiatraczna]] ↔
[[Radiówek]] (Os. Radiówek)
|NIE
|''Część kursów przez Zagórze-Sanatorium''
|-
!723
|[[Żerań]] [[Fabryka Samochodów Osobowych|FSO]] ↔
[[Legionowo Przystanek|PKP Legionowo Przystanek]]
|TAK
|
|-
!724
|Os. [[Kabaty]] ↔ [[Piaseczno]] (Gerbera)
|TAK
|
|-
!727
|[[Wilanowska (stacja metra)|Metro Wilanowska]] ↔ [[Władysławów (powiat piaseczyński)|Władysławów]]
|NIE
|<small>''Wybrane kursy na trasie Metro Wilanowska ↔ Antoninów (Cm. Południowy-Brama Płd.)''</small>
|-
!728
|[[Parkuj i Jedź w Warszawie|P+R]] [[Aleja Krakowska w Warszawie|Aleja Krakowska]] ↔ [[Złotokłos]]
|NIE
|
|-
!729
|[[Bemowo (stacja metra)|Metro]] [[Bemowo]] ↔ [[Mariew]]
|NIE
|''<small>W dni nauki szkolnej jeden kurs (rano) na trasie Metro Bemowo ↔ Zaborów-Szkoła.</small><small>Trzy kursy z podjazdem do Zaborów-Szkoła(tylko w kierunku Metro Bemowo).</small>''
|-
!730
|[[Rondo Wiatraczna w Warszawie|Wiatraczna]] ↔ [[Brzeziny (powiat miński)|Brzeziny]]
|TAK
|
|-
!731
|[[Żerań]] [[Fabryka Samochodów Osobowych|FSO]] ↔
[[Legionowo]] (Starostwo Powiatowe)
|TAK
|<small>''Wybrane kursy na trasie Żerań FSO ↔ Legionowo (Os. Młodych)''</small>
|-
!733
|[[Parkuj i Jedź w Warszawie|P+R]] [[Aleja Wilanowska w Warszawie|Aleja Krakowska]] ↔ [[Młochów]]
|NIE
|''Wybrane kursy przez Pławy, Krakowiany, Wolę Krakowiańską, Jastrzębiec, Parole oraz Starą Wieś(tylko w kierunku P+R Al. Krakowska).''
''Wybrane kursy przez Stara Wieś''
|-
!735
|[[Marymont (stacja metra)|Metro]] [[Marymont]] ↔
[[Zegrze Południowe]]
|NIE
|''Wybrane kursy z podjazdem do przystanku Kupiecka, który nie jest realizowany w święta.''
|-
!736
|[[Żerań]] [[Fabryka Samochodów Osobowych|FSO]] ↔ [[Legionowo]] (Mickiewicza)
|NIE
|
|-
!737
|<small>[[Ursynów Północny|Ursynów Płn.]] ↔</small>
<small>Antoninów ([[Cmentarz Komunalny Południowy|Cm. Płd.-Brama Płd.]])</small>
|TAK
|
|-
!738
|[[Trocka (stacja metra)|Metro Trocka]] ↔ P+R [[Radzymin]]
|NIE
|
|-
!739
|[[Wilanowska (stacja metra)|Metro Wilanowska]] ↔
[[Piaseczno]] (Julianowska-Cmentarz)
|NIE
|''Niektóre kursy (tylko rano) na trasie Metro Wilanowska ↔ Józefosław (Wilanowska)''
|-
!742
|<small>Os. [[Kabaty]] ↔ [[Góra Kalwaria]] (Rynek)</small>
|TAK
|
|-
!743
|[[Górczewska Park|Os. Górczewska]] ↔
[[Wolica (powiat warszawski zachodni)|Wolica k. Płochocina]]
|NIE
|<small>''Wybrane kursy na trasie Os. Górczewska ↔ Ożarów Mazowiecki (Parkowa)''</small>
|-
!750
|[[Młociny (stacja metra)|Metro Młociny]] ↔ [[Dębina (województwo mazowieckie)|Dębina]]
|TAK
|''Wybrane kursy tylko do Palmir, wybrane kursy przez Dziekanówek, wybrane kursy przez Palmiry, wybrane kursy na trasie Metro Młociny ↔ Dziekanówek''
|-
!800
|[[Młociny (stacja metra)|Metro]] [[Młociny]] ↔ [[Kampinoski Park Narodowy|Kampinoski PN]] ([[Palmiry]]-[[Cmentarz w Palmirach|Muzeum]])
|NIE
|<small>''Linia uruchamiana okresowo, linia kursuje wyłącznie w weekendy (z wyjątkiem świąt), dodatkowo we wrześniu przez jeden dzień wydłużenie do miejscowości Pociecha''</small>
|-
!809
|[[Ursynów-Centrum|Ursynów Płd.]] ↔ [[Warszawa Jeziorki|PKP]] [[Jeziorki (Warszawa)|Jeziorki]]
|NIE
|<small>''Trasa przebiega przez Dawidy Bankowe które są w II strefie, nie kursuje w wakacje''</small>
|-
!815
|[[Ursynów-Centrum|Ursynów Płd.]] ↔ [[Podolszyn]]
|NIE
|''Nie kursuje w wakacje''
|-
!817
|[[Warszawa Zachodnia|Dw. Zachodni]] ↔
[[Pruszków]] (Os. Staszica/Pętla)
|NIE
|
|-
!850
|[[Słodowiec (stacja metra)|Metro]] [[Słodowiec]] ↔ [[Cybulice Duże]]
|NIE
|<small></small>
|}

=== Linie lokalne<!-- W trasach należy podawać najpierw miejscowość, potem przystanek(musi przystanek być w nawiasie). W wypadku uwag to samo co wyżej. --> ===
Są to linie które nie są obsługiwane przez MZA, ale przez przewoźników lokalnych którzy podpisali umowę z ZTM i gminą na obsługę danej linii. ''Wśród nich są również linie lokalne, które obsługują obszar poza granicami Warszawy. Finansowane są wspólnie przez poszczególne gminy i Warszawę z głównym (na poziomie 80%) udziałem gmin. Autobusy oznaczone literą „L” obsługują gminy sąsiadujące z Warszawą, zasadniczo w 2 strefie biletowej z nielicznymi wyjątkami. Ich głównym zadaniem jest dowóz pasażerów do stacji kolejowych lub do innych linii autobusowych, umożliwiających dojazd w kierunku centrum Warszawy<ref name="Plan57" />.''

W wypadku napisanego krańca Piaseczno(Urząd Miasta), linie kończą kursy na przystanku Piaseczno(Zgoda) a zaczynają na przystanku Piaseczno(Urząd Miasta).
{| class="wikitable" width=100%
!Numer
!Strefa
!Trasa(stała)
!<small>Czy posiada kurs/y zjazdowe do&nbsp;zajezdni?</small>
!Uwagi
|-
!L-1
|rowspan=6| II
|[[Piaseczno (stacja kolejowa)|PKP]] [[Piaseczno]] ↔ [[Janki (powiat pruszkowski)|Janki]] (Plac Szwedzki)
|NIE
|
|-
!L-2
|[[Piaseczno]] (Urząd Miasta) ↔ [[Złotokłos]]
|NIE
|
|-
!L-3
|[[Piaseczno (stacja kolejowa)|PKP]] [[Piaseczno]] ↔ [[Jastrzębie (województwo mazowieckie)|Jastrzębiec]]
|NIE
|''Wybrane kursy przez Walendów''
|-
!L-4
|<small>Antoninów (Cm. Płd.-Brama Płd.) ↔ Mysiadło</small>
|NIE
|
|-
!L-5
|[[Piaseczno]] (Urząd Miasta) ↔ Antoninów ([[Cmentarz Komunalny Południowy w Warszawie|Cm. Płd.-Brama Płd.]])
|NIE
|
|-
!L-6
|Stare Bemowo ↔ [[Pilaszków (województwo mazowieckie)|Pilaszków]]
|NIE
|''Wybrane kursy przez Zielonki-Parcela (GOSiR)''
|-
!L-7
|I+II
|[[Dziekanów Leśny]] ↔
[[Ożarów Mazowiecki]] (Starostwo)
|NIE
|
|-
!L-8
|rowspan=6| II
|[[Legionowo (stacja kolejowa)|PKP Legionowo]] ↔
[[Dąbkowizna (przystanek kolejowy)|PKP Dąbkowizna]]
|NIE
|''Nie kursuje w święta, pierwszy kurs na trasie:''
''PKP Dąbkowizna ↔ Rembelszczyzna''
|-
!L-9
|[[Legionowo (stacja kolejowa)|PKP Legionowo]] ↔
[[Komornica]]-Szkoła
|NIE
|''<small>Wybrane kursy skrócone do przystanku Wieliszew-Plaża.</small><small>Wybrane kursy z podjazdem do Wieliszew (Urząd Gminy).</small>''
|-
!L10
|[[Legionowo (stacja kolejowa)|PKP Legionowo]] ↔
[[Komornica]]-Szkoła
|NIE
|<small>''Wybrane kursy z podjazdem do przystanku Wieliszew-Plaża i/lub Wieliszew (Urząd Gminy), wybrane kursy skrócone do Wieliszew-Plaża''</small>
|-
!L11
|[[Legionowo (stacja kolejowa)|PKP]] [[Legionowo]] ↔ [[Nowy Dwór Mazowiecki]] (Urząd Miasta)
|NIE
|<small>''Wybrane kursy przez Urząd Gminy (Wieliszew), wybrane kursy przez Rzeczna i Pałacowa (oba wieś Góra), wybrane kursy przez Rzeczna, Pałacowa (Góra) i Urząd Gminy (Wieliszew)''</small>
|-
!L12
|[[Piaseczno]] (Urząd Miasta) ↔ Złotokłos
|NIE
|''Wybrane kursy wydłużone do przystanku POD Szczaki (w okresie od kwietnia do października)''
|-
!L13
|[[Piaseczno]] (Urząd Miasta) ↔
[[Zalesie Górne (przystanek kolejowy)|PKP]] [[Zalesie Górne]]
|NIE
| ''<small>Wybrane kursy w dni powszednie na trasie:</small> <small>Piaseczno (Urząd Miasta) ↔ Góra Kalwaria (Rynek)</small>''
|-
!L14
|rowspan=3| I
|[[Gassy]]-Pętla ↔ [[Bielawa (województwo mazowieckie)|Bielawa]]-Pętla
|NIE
|
|-
!L15
|[[Konstancin-Jeziorna]] ([[Klarysew]]) ↔ [[Słomczyn (powiat piaseczyński)|Słomczyn]]-Szkoła
|NIE
|''Wybrane kursy z podjazdem do przystanków Centrum Rehabilitacji,''
''Os. Elsam oraz Dom Rencisty PAN (wszystkie Konstancin-Jeziorna)''
|-
!L16
|[[Kępa Okrzewska]]-Cmentarz ↔ [[Czarnów (powiat piaseczyński)|Czarnów]]
|NIE
|
|-
!L17
|II
|[[Piaseczno]] (Urząd Miasta) ↔
[[Prażmów (województwo mazowieckie)|Prażmów]] (Urząd Gminy)
|TAK
|
|-
!L18
|I+II
|[[Sieraków (powiat warszawski zachodni)|Sieraków]] ↔ [[Stare Babice]] (Rynek)
|NIE
|
|-
!L19
|rowspan=2| II
|[[Piaseczno]] (Urząd Miasta) ↔ [[Pieczyska (powiat grójecki)|Pieczyska]]
|NIE
|''Ostatni kurs spod Piaseczno (Urząd Miasta) przez miejscowość Jazgarzew z pominięciem przystanku Piaseczno (Zachodnia)''
|-
!L20
|[[Otwock]] (Urząd Miasta) ↔ [[Rzakta]]
|NIE
|''Niektóre kursy przez: Zygmunta, Olszowa (oba Otwock)''
|-
!L21
|I+II
|[[Konstancin-Jeziorna]] ([[Klarysew]]) ↔ [[Góra Kalwaria]] (Rynek)
|NIE
|
|-
!L22
|rowspan=2| II
|[[Wiązowna]] (Urząd Gminy) ↔
[[Otwock]] (Orla)
|NIE
|''Wybrane kursy z podjazdem do Radiówek (Os. Radiówek)''
|-
!L23
|[[Piaseczno]] (Urząd Miasta) ↔ [[Konstancin-Jeziorna]] (Jasna)
|NIE
|
|-
!L24
|I+II
|[[Piaseczno]] (Urząd Miasta) ↔ [[Konstancin-Jeziorna]] (Kazimierzowska)
|NIE
|''Wybrane kursy w dni robocze wydłużone do przystanku Chylice (Długa)''
|-
!L25
|rowspan=3| II
|[[Piaseczno]] (Urząd Miasta) ↔
[[Góra Kalwaria]] (Rynek)
|NIE
|
|-
!L26
|[[Zielonka (miasto)|Zielonka]] (Plac Jana Pawła II) ↔[[Kobyłka]] (Turów)
|NIE
|''Od 18:00 kursy tylko na trasie Plac Jana Pawła II ↔ PKP Kobyłka''
|-
!L27
|Zielonka (Plac Jana Pawła II) ↔ Nadma (Nowa)
|NIE
|''Jeden kurs na trasie Plac Jana Pawła II ↔ Kobyłka (Kościół)''
|-
!L28
|I+II
|[[Konstancin-Jeziorna]] (Klarysew) ↔[[Baniocha]] (Baniocha-Centrum)
|NIE
|''Wybrane kursy z podjazdem do Centrum Rehabilitacji, Os. Eslam, Dom Rencisty PAN''
|-
!L29
|rowspan=4| II
|[[Leszno (powiat warszawski zachodni)|Leszno]] ↔ [[Kampinos]]
|NIE
|
|-
!L30
|<small>[[Góra Kalwaria]] (Rynek) ↔ [[Czarny Las (powiat piaseczyński)|Czarny Las]]</small>
|NIE
|''Wybrane kursy przez Góra Kalwaria (Cmentarz)''
|-
!L31
|[[Nieporęt]] (Plac Wolności) ↔ [[Radzymin]] (Głowackiego)
|NIE
|
|-
!L32
|[[Grochowa (województwo mazowieckie)|Grochowa]]-Pęchery (Grochowa) ↔[[Konstancin-Jeziorna]] (Jasna)
|NIE
|''W weekendy linia L32 kursuje na trasie skróconej:''
''Piaseczno (Urząd Miasta) ↔ Grochowa''
|-
!L33
|I+II
|PKP Jeziorki ↔ Józefosław (Wilanowska)
|NIE
|
|-
!L34
|rowspan=5| II
|<small>[[Legionowo (stacja kolejowa)|PKP]] [[Legionowo]] ↔ [[Olszewnica Stara]]</small>
|NIE
|<small>''Wybrane kursy na trasie wydłużonej do przystanku Olszewnica Nowa (Wiejska)''</small>
|-
!L35
|[[Wołomin]] (Szpital Powiatowy) ↔ [[Stare Grabie]]
|NIE
|''Tylko w kierunku Szpital Powiatowy dwa kursy rano z podjazdem do przystanku Duczki (Duczki-Szkoła)''
|-
!L36
|<small>[[Wołomin]] (Sokola) ↔ [[Zagościniec (przystanek kolejowy)|PKP]] [[Zagościniec (województwo mazowieckie)|Zagościniec]]</small>
|NIE
|
|-
!L37
|[[Wołomin]] (Szpital Powiatowy) ↔ [[Kobyłka]] (Turów)
|NIE
|''Wybrane kursy przez Majdan''
|-
!L38
|[[Wołomin]] (Szpital Powiatowy) ↔ [[Majdan (powiat wołomiński)|Majdan]]
|NIE
|
|-
!L39
|rowspan=2| I+II
|<small>Dąbrówka ↔ [[Piaseczno]] (Szpital)</small>
|NIE
|
|-
!L40
|Cm. Marki ↔ [[Wołomin (stacja kolejowa)|PKP]] [[Wołomin]]
|TAK
|
|-
!L41
|II
|[[Legionowo (stacja kolejowa)|PKP]] [[Legionowo]] ↔ [[Nowy Dwór Mazowiecki]] (Urząd Miasta)
|NIE
|
|-
!L42
|I
|[[Konstancin-Jeziorna]] ([[Klarysew]]) ↔ [[Słomczyn (powiat piaseczyński)|Słomczyn]]-Szkoła
|NIE
|
|-
!L43
|rowspan=3| I+II
|<small>CH [[Marki]] ↔ [[Zielonka (powiat wołomiński)|Zielonka]] (11 Listopada)</small>
|NIE
|''W święta linia kursuje na trasie Zielonka(11 Listopada) ↔ Marki (Fabryczna), wybrane kursy tylko do Marki (Fabryczna), wybrane kursy w święta przez Zielonka (Plac Jana Pawła II)''
|-
!L45
|CH [[Marki]] ↔ [[Dąbkowizna (przystanek kolejowy)|PKP]] [[Dąbkowizna]]
|NIE
|
|-
!L46
|<small>CH [[Marki]] ↔ [[Zielonka (powiat wołomiński)|Zielonka]] (11 Listopada)</small>
|NIE
|
|-
!L47
|rowspan=2| II
|[[Sulejówek]] (Łomżyńska) ↔ Sulejówek Miłosna-Pomnik
|NIE
|''Wybrane kursy z pominięciem ulic Sienkiewicza, Karaszewskiego i Narutowicza (wszystkie Sulejówek)''
|-
!L48
|[[Sulejówek Miłosna|PKP]] [[Sulejówek]] Miłosna ↔ [[Michałówek (powiat warszawski zachodni)|Michałówek]]
|NIE
|
|-
!L49
|I+II
|Dąbrówka Wiślana ↔ Chotomów
|NIE
|
|-
!L50
|II
(I+II)
|[[Józefów (przystanek kolejowy)|PKP]] [[Józefów (powiat otwocki)|Józefów]] ↔ [[Kąck]]
|NIE
|''Część kursów w kierunku PKP Józefów z podjazdem do przystanków: Graniczna-Szkoła, Jachowicza, Nadwiślańska, Podleśna, Nowa Wieś i Polna (wszystkie Józefów)''
''Niektóre kursy przez PKP Falenica (tylko w kierunku PKP Józefów)''
|-
!L51
|rowspan=2| II
|<small>[[Otwock]] (Warsztatowa) ↔ [[Otwock]] (Orla)</small>
|NIE
|
|-
!L52
|<small>[[Grochowa (województwo mazowieckie)|Grochowa]]-Pęchery (Grochowa) ↔ [[Konstancin-Jeziorna]] (Jasna)</small>
|NIE
|''W weekendy linia L52 kursuje na trasie skróconej:''
''Piaseczno (Urząd Miasta) ↔ Grochowa''
|}

=== Linie nocne <!-- W trasach należy podawać najpierw miejscowość, potem przystanek(musi przystanek być w nawiasie). W wypadku uwag najpierw przystanek, potem miejscowość(w nawiasie). --> ===
''Podstawowe linie nocne łączą poszczególne dzielnice oraz część miejscowości poza Warszawą z centrum miasta. Autobusy kursują co 30 lub co 60 minut większość z nich posiada przystanki krańcowe przy Dworcu Centralnym, co umożliwia dokonywanie przesiadek. Linie o numeracji od N01 do N09 to linie obwodowe, które nie obsługują centrum Warszawy. Do centrum nie dojeżdżają również autobusy linii o numeracji od N50 do N59, których zadaniem jest obsługa obszarów peryferyjnych. Linie nie obsługujące centrum są skomunikowane z liniami podstawowymi, co umożliwia dokonanie przesiadki i dojazd do centrum.''<ref name="Plan57" />

Odjazdy linii nocnych (poza N01, N02, N03, N50, N56, N58) odbywają się 15 i 45 minut po każdej, pełnej godzinie<ref>{{Cytuj |tytuł = Warszawski Transport Publiczny |data dostępu = 2021-07-03 |url = https://www.wtp.waw.pl/ |język = pl}}</ref> (od 23:15 do 4:45) z pętli przy [[Dworzec Centralny im. Stanisława Moniuszki|Dworcu Centralnym]] lub przystanku [[Rondo Romana Dmowskiego w Warszawie|Centrum]]. Kursują od ok. 23:00 do ok. 5:30.
{| class="wikitable" width=100%
|+
!Numer
!Strefa
!Trasa(stała)
!<small>Czy posiada kurs/y zjazdowe do&nbsp;zajezdni?</small>
!Uwagi
|-
!N01
|rowspan=29| I
|<small>[[Nowodwory]] ↔ [[Ursynów Północny|Ursynów Płn.]]</small>
|TAK
|
|-
!N02
|<small>[[Młociny (stacja metra)|Metro Młociny]] ↔ [[Marysin Wawerski|Marysin]]</small>
|TAK
|''Wybrane kursy z podjazdem do przystanku Zajezdnia Stalowa''
|-
!N03
|[[Winnica (Warszawa)|Winnica]] ↔ [[Ursynów Północny|Ursynów Płn.]]
|TAK
|''Wybrane kursy z podjazdem do przystanku Zajezdnia Stalowa''
|-
!N11
|<small>[[Dworzec Centralny im. Stanisława Moniuszki|Dw. Centralny]] ↔ Os. Derby</small>
|TAK
|
|-
!N12
|[[Dworzec Centralny im. Stanisława Moniuszki|Dworzec Centralny]] ↔
[[Trocka (stacja metra)|Metro Trocka]]
|NIE
|
|-
!N13
|[[Dworzec Centralny im. Stanisława Moniuszki|Dw. Centralny]] ↔ [[Nowodwory]]
|NIE
|''Wybrane kursy z Dw. Centralnego z podjazdem do przystanków: Ciołkosza, Hanki Ordonówny, Barei, Dzierzgońska, Grzymalitów.''
''Jeden kurs na trasie Tarchomin <small>→</small> Dw. Centralny''
|-
!N14
|[[Dworzec Centralny im. Stanisława Moniuszki|Dw. Centralny]] ↔ [[Olesin (Warszawa)|Olesin]]
|NIE
|''Wybrane kursy z podjazdem do przystanku Zajezdnia Stalowa''
|-
!N16
|[[Dworzec Centralny im. Stanisława Moniuszki|Dw. Centralny]] ↔
[[Warszawa Zacisze Wilno|PKP Zacisze-Wilno]]
|NIE
|
|-
!N21
|[[Dworzec Centralny im. Stanisława Moniuszki|Dw. Centralny]] ↔
[[Stara Miłosna]] (Ułańska)
|TAK
|
|-
!N22
|[[Dworzec Centralny im. Stanisława Moniuszki|Dw. Centralny]] ↔ [[Aleksandrów (Wawer)|Aleksandrów]]
|TAK
|
|-
!N24
|[[Dworzec Centralny im. Stanisława Moniuszki|Dw. Centralny]] ↔
[[Warszawa Mokry Ług|PKP]] [[Mokry Ług (Warszawa)|Mokry Ług]]
|TAK
|
|-
!N25
|[[Dworzec Centralny im. Stanisława Moniuszki|Dw. Centralny]] ↔ [[Międzylesie (Warszawa)|Międzylesie]]
|NIE
|
|-
!N31
|[[Dworzec Centralny im. Stanisława Moniuszki|Dw. Centralny]] ↔ [[Wilanów]]
|NIE
|
|-
!N32
|<small>[[Centrum (stacja metra)|Centrum]] ↔ [[Lotnisko Chopina w Warszawie|Lotnisko Chopina]]</small>
|NIE
|
|-
!N33
|[[Dworzec Centralny im. Stanisława Moniuszki|Dw. Centralny]] ↔ [[Woronicza (zajezdnia autobusowa)|Zajezdnia Woronicza]]
|NIE
|
|-
!N34
|<small>[[Dworzec Centralny im. Stanisława Moniuszki|Dw. Centralny]] ↔ Os. [[Kabaty]]</small>
|NIE
|
|-
!N35
|[[Centrum (stacja metra)|Centrum]] ↔
[[Warszawa Ursus-Niedźwiadek|PKP]] [[Niedźwiadek (Warszawa)|Ursus Niedźwiadek]]
|NIE
|
|-
!N36
|[[Dworzec Centralny im. Stanisława Moniuszki|Dw. Centralny]] ↔
Bokserska
|NIE
|''Z przystanku Bokserska wybrane kursy przez ulice:''
''Konstruktorska, Racjonalizacji, Woronicza''
|-
!N37
|<small>[[Dworzec Centralny im. Stanisława Moniuszki|Dw. Centralny]] ↔ Os. [[Kabaty]]</small>
|TAK
|
|-
!N38
|[[Centrum (stacja metra)|Centrum]] ↔
[[Parkuj i Jedź w Warszawie|P+R]] [[Aleja Krakowska w Warszawie|Aleja Krakowska]]
|TAK
|
|-
!N41
|[[Dworzec Centralny im. Stanisława Moniuszki|Dw. Centralny]] ↔
[[Młociny]]-[[Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie|UKSW]]
|TAK
|
|-
!N42
|[[Dworzec Centralny im. Stanisława Moniuszki|Dw. Centralny]] ↔
[[Górczewska Park|Os. Górczewska]]
|NIE
|
|-
!N43
|[[Dworzec Centralny im. Stanisława Moniuszki|Dw. Centralny]] ↔ [[Chomiczówka]]
|TAK
|
|-
!N44
|[[Dworzec Centralny im. Stanisława Moniuszki|Dw. Centralny]] ↔ [[Żoliborz (zajezdnia tramwajowa)|Zajezdnia Żoliborz]]
|NIE
|''Wybrane kusy na trasie Dw. Centralny ↔ Metro Młociny''
|-
!N45
|[[Dworzec Centralny im. Stanisława Moniuszki|Dw. Centralny]] ↔ Lazurowa
|NIE
|
|-
!N46
|[[Dworzec Centralny im. Stanisława Moniuszki|Dw. Centralny]] ↔
[[Młociny (stacja metra)|Metro Młociny]]
|NIE
|
|-
!N50
|[[Wilanowska (stacja metra)|Metro Wilanowska]] ↔ Waflowa
|NIE
|''W noce piątek/sobota oraz sobota/niedziela wybrane kursy na trasie:''
''Metro Wilanowska ↔ Konstancin-Jeziorna (Skolimów)''
|-
!N56
|[[Młociny (stacja metra)|Metro]] [[Młociny]] ↔
[[Dziekanów Leśny]]
|TAK
|
|-
!N58
|[[Młociny (stacja metra)|Metro]] [[Młociny]] ↔
[[Truskaw]] (Skibińskiego)
|NIE
|''Kursuje tylko w noce piątek/sobota oraz sobota/niedziela''
|-
!N61
|rowspan=3| I+II
|[[Dworzec Centralny im. Stanisława Moniuszki|Dw. Centralny]] ↔
[[Radzymin]] (Głowackiego)
|NIE
|
|-
!N62
|[[Dworzec Centralny im. Stanisława Moniuszki|Dw. Centralny]] ↔
[[Wołomin (stacja kolejowa)|PKP]] [[Wołomin]]
|NIE
|''Jeden kurs wydłużony do przystanku Wołomin (Os. Niepodległości)''
|-
!N63
|<small>[[Dworzec Centralny im. Stanisława Moniuszki|Dw. Centralny]] ↔ [[Chotomów]]</small>
|TAK
|''Jeden kurs na trasie Legionowo (Os. Jagiellońska) → Dw. Centralny''
''Jeden kurs na trasie Nowodwory → Dw. Centralny''
|-
!N64
|rowspan=2| I
|[[Dworzec Centralny im. Stanisława Moniuszki|Dw. Centralny]] ↔ [[Choszczówka]]
|NIE
|''Wybrane kursy z podjazdem do przystanków: Płytowa, Kupiecka, Zajezdnia Stalowa. Wybrane kursy z podjazdem do przystanku Zajezdnia Stalowa.''
|-
!N71
|[[Dworzec Centralny im. Stanisława Moniuszki|Dw. Centralny]] ↔
[[Wola Grzybowska]]
|NIE
|
|-
!N72
|I+II
(I)
|[[Dworzec Centralny im. Stanisława Moniuszki|Dw. Centralny]] ↔
[[Karczew]] (Stare Miasto)
|TAK
|''Jeden kurs na trasie Falenica → Dw. Centralny, jeden kurs na trasie Dw. Centralny ↔ Falenica, jeden kurs na trasie Otwock (Orla) → Dw. Centralny''
|-
!N81
|I
|<small>[[Dworzec Centralny im. Stanisława Moniuszki|Dw. Centralny]] ↔ Sarmacka</small>
|NIE
|
|-
!N83
|rowspan=2| I+II
|[[Dworzec Centralny im. Stanisława Moniuszki|Dw. Centralny]] ↔
[[Piaseczno (stacja kolejowa)|PKP]] [[Piaseczno]]
|NIE
|
|-
!N85
|[[Centrum (stacja metra)|Centrum]] ↔ Pruszków
(Os. Staszica/Pętla)
|NIE
|
|-
!N86
|I
|<small>[[Dworzec Centralny im. Stanisława Moniuszki|Dw. Centralny]] ↔ Os. [[Kabaty]]</small>
|TAK
|
|-
!N88
|I+II
|[[Centrum (stacja metra)|Centrum]] ↔
[[Janki (powiat pruszkowski)|Janki]] (Plac Szwedzki)
|NIE
|''Część kursów bez podjazdu do przystanku Ogrody Działkowe Na Skraju''
''Tylko w kierunku Janki(Pl. Szwedzki); niektóre kursy z podjazdem do przystanku Ogrody Działkowe Na Skraju i Instalatorów''
|-
!N91
|rowspan=2| I
|<small>[[Dworzec Centralny im. Stanisława Moniuszki|Dw. Centralny]] ↔</small>
[[Cmentarz Komunalny Północny w Warszawie|<small>Cm. Północny-Brama Zach.</small>]]
|NIE
|
|-
!N95
|[[Dworzec Centralny im. Stanisława Moniuszki|Dw. Centralny]] ↔
[[Górczewska Park|Os. Górczewska]]
|NIE
|
|}

=== Inne informacje <!-- Należy zobaczyć, która linia będzie najdłuższa a która najkrótsza(wynika to ze zmiany rozkładu dla linii 900 w dzień 8 stycznia 2024 roku)! --> ===
[[Plik:Pętla autobusowa Wilanowska w Warszawie 2021.jpg|thumb|Pętla Metro Wilanowska]]
* Najkrótszą dzienną linią autobusową na dzień 11 lutego 2024 roku jest linia 900 (Winnica ↔ Dom Samotnej Matki, tylko w dni powszednie) która ma 2.49 km. Najdłuższymi zaś: 720 (Wiatraczna ↔ Rzakta) – ok. 35 km oraz 733 (Młochów ↔ Okęcie p. Krakowiany, Parole) – długość ponad 33 km. Najkrótsze linie nocne to: N32 (Centrum ↔ Lotnisko Chopina) oraz N38 (Centrum ↔ P+R Al. Krakowska) – trasa obydwu liczy ok. 7,7 km. Linia nocna o najdłuższej trasie to N63, która w drodze z Chotomowa przez Legionowo i warszawską Białołękę pokonuje ok. 40 km.
* Najdłuższą w historii linią autobusową była nieistniejąca już linia nocna 601, której trasa – w drodze z Woli Grzybowskiej na Stare Bemowo – z powodu remontu w Rembertowie i objazdów w dn. 3 VI – 20 VII 2005 liczyła ok. 46,1 km.
* Najczęściej kursującymi autobusami były: 508 (Nowodwory ↔ Metro Marymont) oraz strefowa linia 709 (Metro Wilanowska ↔ PKP Piaseczno), w szczycie porannym przyjeżdżały nawet co 2–3 minuty; najdłużej pasażerowie muszą czekać na autobusy linii: 730 – 160 minut (w soboty i niedziele)<ref name="rozkładywtp">{{Cytuj |tytuł = Rozkłady jazdy |data dostępu = 2021-01-27 |url = https://www.wtp.waw.pl/rozklady-jazdy/ |język = pl}}</ref>, 720 – 150 minut (w soboty i niedziele) i 200 – ok. 80 minut.
* Dwie linie strefowe mają swoje obie pętle w Warszawie, a większość trasy poza miastem. Są to linia 715 (P+R Al. Krakowska ↔ Ursynów Płn.) i linia 809 (PKP Jeziorki ↔ Ursynów Płd.), do 1 marca 2011 roku podobny układ miała linia 712 (Metro Młociny – Os. Górczewska), ale skrócono ją do relacji Metro Młociny ↔ Stare Babice (Rynek).
* Są dwie linie (w I strefie), które kończą na jednym krańcu swój kurs, lecz zaczynają na drugim; jest to linia 522 (Dw. Centralny/Plac Konstytucji → Branickiego, powrót Sarmacka → Plac Konstytucji/Dw. Centralny) i 308 (Królikarnia → Os. Nowy Mokotów, powrót Os. Nowy Mokotów → Metro Wierzbno)
* Jedna linia strefowa miała swoją pętlę w centrum Warszawy. Była to linia 700 (Dw. Centralny ↔ Konstancin-Jeziorna (Pańska)). 1 września 2018 roku zmieniła numer na 200.
* Są linie zwykłe, które mają swoje pętle poza miastem, np. 190 (Marki) i 150 (Dziekanów Leśny), albo takie linie, których fragment trasy przebiega poza miastem, lecz obie pętle mają w mieście, np. 112 (CH Marki, „część warszawska”); 145 i 199 (przez podwarszawskie Ząbki); 139 (przez Bielawę); 173 (przez Sulejówek); oraz 220 (przez Opacz). Wynika to z umowy pomiędzy gminą a Zarządem Transportu Miejskiego, dotyczącej podziału kosztów komunikacji miejskiej pomiędzy pasażerów (mieszkańców gminy) oraz samorząd.
* Istnieją przystanki, w różnych dzielnicach i miejscowościach, o takiej samej nazwie, np. „Czarnieckiego” na Żoliborzu oraz w Wesołej czy „Przy Parku” na Ochocie i w Lipkowie. Przypadek szczególny to dwa przystanki o nazwie „Postępu” na trasie linii 737, jeden w Nowej Woli, a drugi w Lesznowoli, występują jeden po drugim.
* W obrębie jednego „zespołu przystankowego” (grupy przystanków o tej samej nazwie wokół jednego miejsca, np. ronda czy skrzyżowania) autobusy czasem zatrzymują się dwa razy – np. przed rondem i za rondem, szczególnie ciekawa jest linia 121 która zatrzymuje się aż trzy razy z rzędu na przystanku Metro Marymont.
* Pętla CH Marki, to jedyna pętla gdzie jedna jej strona leży w Warszawie a druga w innym mieście (w tym wypadku w Markach).
* Linia 742 jest tą, która pojawia się najwcześniej rano na przystanku: o 04:05 na przystanku „Os.Kabaty”<ref>{{Cytuj stronę |url = https://www.wtp.waw.pl/rozklady-jazdy/ |tytuł = Rozkłady jazdy |praca = Warszawski Transport Publiczny |data dostępu = 2021-04-01}}</ref>. <!-- Należy się przyjrzeć która linia obecnie pojawia się najwcześniej a która najpóźniej!!! -->
* Linia 164 jest tą, która pojawia się najpóźniej w nocy na przystanku: o 01:11 na przystanku „Hoserów”.
* Linia 123 jest tą, która ma pętle najbliżej siebie – Dw. Wschodni (Lubelska) na Pradze Płd. i Dw. Wschodni (Kijowska) na Pradze Północ; pętle znajdują się po obydwu stronach dworca, pokonanie całej trasy zajmuje autobusom tej linii ok. 45 minut.
* Po ostatniej reformie linii nocnych kilka podmiejskich miejscowości jest obsługiwanych przez linie nocne, podczas gdy nie posiadają one dziennej komunikacji publicznej z Warszawą, realizowanej przez ZTM, jak Zielonka, Kobyłka i Wołomin.
* Są linie, które mają takie same krańce, ale różne przebiegi np. 703 i 721 (P+R Al. Krakowska ↔ Kosów); 411 i 502 (Metro Politechnika ↔ Stara Miłosna), 116 i 180 (Chomiczówka ↔ Wilanów); 181 i 303 (Pl. Wilsona ↔ Cm. Północny Brama Gł.); 192 i 339 (Os. Kabaty ↔ Metro Wilanowska, tylko w dni powszednie); N42 i N95 (Os. Górczewska ↔ Dw. Centralny); czy niektóre kursy 131 i 519 (Dw. Centralny ↔ Wilanów).
* W dniach 5 i 6 kwietnia 2008 roku, z powodu remontu południowej jezdni Al. Jerozolimskich na odcinku od Dworca Centralnego do Ronda Dmowskiego, z przystanku Metro Świętokrzyska 03, który stał na trasie objazdu, odjeżdżało 31 linii autobusowych: 102, 105, 118, 125, 127, 131, 150, 155, 158, 174, 175, 178, 501, 502, 505, 506, 507, 512, 514, 517, 519, 521, 525, N11, N13, N21, N41, N44, N61, N63 oraz N71.
* Linią autobusową o najwyższym numerze była linia 985, uruchomiona w dniach 19–20 maja 2012 roku, jako dowozowa na Święto Wisły na Płycie Desantu Czerniakowskiego przy ul. Solec. Kursowała na trasie: [[Pomnik Chwała Saperom|Pomnik Sapera]] ↔ [[Centrum (stacja metra)|Centrum]] z częstotliwością co 20 minut.
* Tzw. przystanki graniczne dla linii strefowych (dziennych i nocnych) z reguły są ulokowane na granicy Warszawy i miejscowości I strefy z miejscowościami w II strefie. Wyjątkiem od tej zasady jest przystanek Kołłątaja w Ząbkach dla linii nocnej N62, który z powodu braku przystanku na granicy miasta ma przystanek graniczny ulokowany jeszcze kilka kilometrów przed wyjazdem ze strefy biletowej I<ref name="ztmstrefowe">{{Cytuj stronę |url = http://www.ztm.waw.pl/mapy.php?c=117&l=1 |tytuł = Schemat linii strefowych (podmiejskich) ZTM |archiwum = https://web.archive.org/web/20120919200409/http://www.ztm.waw.pl/mapy.php?c=117&l=1 |zarchiwizowano = 2012-09-19 |data dostępu = 2014-05-04}}</ref>. Podobna sytuacja jest na kolei gdzie stacja PKP Ząbki leżą w II strefie mimo, że miasto jest w I strefie, w tym wypadku rolę przystanku granicznego pełni stacja PKP Zacisze-Wilno.
* Linie lokalne L-6, L33, L39 i L49 mają w Warszawie jeden ze swoich krańców (odpowiednio: Stare Bemowo, PKP Jeziorki, Dąbrówka i Dąbrówka Wiślana), natomiast L-7 i L50(wariantowo) wjeżdżają do Warszawy. Dodatkowo 6 kolejnych (L18, L21, L24, L28, L40 i L43) wjeżdża do strefy I, ale nie do Warszawy, z kolei linie L14, L15, L16 i L42 od 1 września 2018 są pierwszymi, które są w całości w strefie I.
* Linia 750 w niektórych kursach nie wyjeżdża poza I strefę(chodź to jest linia strefowa), natomiast L48 mimo że ma wszystkie przystanki w II strefie, to przejeżdża przez I strefę.
* Linie N0x i N5x nie mają żadnego przystanku w ścisłym centrum Warszawy, jak to ma miejsce z innymi liniami nocnymi.
* Linia 379 ma tylko jeden kurs w ciągu całego dnia.
* Zespoły przystankowe Bacha, Zajezdnia Stalowa i Langego są jedynymi obsługiwanymi w Warszawie tylko przez linie nocne.
* Zespół przystankowy Wiolinowa, jest jedynym obsługiwanym w głębi Warszawy tylko przez linie strefowe.


== Przewoźnicy ==
== Przewoźnicy ==
''Stan na 9 listopada 2022 roku''

Przewozy na zlecenie ZTM świadczą:
Przewozy na zlecenie ZTM świadczą:
* [[Miejskie Zakłady Autobusowe w Warszawie]] – największy przewoźnik, dysponuje około 77% taboru autobusowego przeznaczonego do obsługi linii [[Warszawski Transport Publiczny|Warszawskiego Transportu Publicznego]] (WTP), w 2015 roku wykonał 83,8 mln wozokilometrów (przy 31,5 mln wozokilometrów wykonywanych przez pozostałych operatorów autobusowych liczonych bez linii lokalnych)<ref>{{Cytuj książkę |tytuł = Zarząd Transportu Miejskiego w Warszawie. Raport 2015 |wydawca = Zarząd Transportu Miejskiego w Warszawie |miejsce = Warszawa |rok = 2016 |miesiąc = luty}}</ref>; dysponuje pięcioma zajezdniami: [[Woronicza (zajezdnia autobusowa)|„Woronicza”]], [[Kleszczowa (zajezdnia autobusowa)|„Kleszczowa”]], [[Stalowa (zajezdnia autobusowa)|„Stalowa”]], [[Ostrobramska (zajezdnia autobusowa)|„Ostrobramska”]] oraz wygaszoną na czas modernizacji<ref>Mimo planów władz miasta, modernizacja zajezdni wciąż stoi pod znakiem zapytania.</ref> zajezdnią [[Redutowa (zajezdnia autobusowa)|„Redutowa”]]<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.transport-publiczny.pl/wiadomosci/jak-bedzie-wygladac-nowa-zajezdnia-redutowa-wizualizacje-51863.html |tytuł = Warszawa. Jak będzie wyglądać nowa zajezdnia Redutowa [wizualizacje] |nazwisko = Dybalski |imię = Jakub |data = 2016-04-21 |opublikowany = Transport-publiczny.pl |data dostępu = 2016-04-27}}</ref>
* [[Miejskie Zakłady Autobusowe w Warszawie]] – największy przewoźnik; dysponuje około 77% taboru autobusowego przeznaczonego do obsługi linii [[Warszawski Transport Publiczny|Warszawskiego Transportu Publicznego]] (WTP); w 2015 roku wykonał 83,8 mln wozokilometrów (przy 31,5 mln wozokilometrów wykonywanych przez pozostałych operatorów autobusowych liczonych bez linii lokalnych)<ref>{{Cytuj książkę |tytuł = Zarząd Transportu Miejskiego w Warszawie. Raport 2015 |wydawca = Zarząd Transportu Miejskiego w Warszawie |miejsce = Warszawa |rok = 2016 |miesiąc = luty}}</ref>; dysponuje pięcioma zajezdniami: [[Woronicza (zajezdnia autobusowa)|„Woronicza”]], [[Kleszczowa (zajezdnia autobusowa)|„Kleszczowa”]], [[Stalowa (zajezdnia autobusowa)|„Stalowa”]], [[Ostrobramska (zajezdnia autobusowa)|„Ostrobramska”]] oraz wygaszoną na czas modernizacji<ref group="uwaga">Mimo planów władz miasta, modernizacja zajezdni wciąż stoi pod znakiem zapytania.</ref> zajezdnią [[Redutowa (zajezdnia autobusowa)|„Redutowa”]]<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.transport-publiczny.pl/wiadomosci/jak-bedzie-wygladac-nowa-zajezdnia-redutowa-wizualizacje-51863.html |tytuł = Warszawa. Jak będzie wyglądać nowa zajezdnia Redutowa [wizualizacje] |nazwisko = Dybalski |imię = Jakub |data = 2016-04-21 |opublikowany = Transport-publiczny.pl |data dostępu = 2016-04-27}}</ref>
* [[ReloBus Transport Polska|ReloBus]]
* [[ReloBus Transport Polska|ReloBus]]
* [[Mobilis]]
* [[Mobilis]]
Linia 1853: Linia 119:
* operatorzy linii lokalnych (PKS Polonus, PKS Tarnobrzeg, ABUS)
* operatorzy linii lokalnych (PKS Polonus, PKS Tarnobrzeg, ABUS)


Tylko MZA jest własnością miasta stołecznego Warszawy. Pozostałe są w sensie organizacyjnym całkowicie niezależne od ratusza i nazywane są ajentami, a obsługa linii jest im powierzana na drodze przetargów. Zainteresowane podmioty deklarują oczekiwaną stawkę za wozokilometr świadczonych usług przy danych parametrach pojazdu i długości trwania kontraktu. Jeżeli liczba ofert spełniających kryteria formalne przetargu jest większa niż trzy, wówczas ZTM organizuje aukcję elektroniczną.
Tylko MZA jest własnością miasta stołecznego Warszawy. Pozostałe są w sensie organizacyjnym całkowicie niezależne od stołecznych władz i nazywane są ajentami, a obsługa linii jest im powierzana na drodze przetargów. Zainteresowane podmioty deklarują oczekiwaną stawkę za wozokilometr świadczonych usług przy danych parametrach pojazdu i długości trwania kontraktu. Jeżeli liczba ofert spełniających kryteria formalne przetargu jest większa niż trzy, wówczas ZTM organizuje aukcję elektroniczną.


== Tabor ==
== Tabor ==
Każdy z przewoźników świadczących usługi w ramach transportu publicznego ma prawo do wyboru marki i modelu pojazdu w ramach ograniczeń narzuconych przez [[Zarząd Transportu Miejskiego w Warszawie|Zarząd Transportu Miejskiego]].
Każdy z przewoźników świadczących usługi w ramach transportu publicznego ma prawo do wyboru marki i modelu pojazdu w ramach ograniczeń narzuconych przez [[Zarząd Transportu Miejskiego w Warszawie|Zarząd Transportu Miejskiego]].

=== Wykaz taboru <!-- UWAGA! Jeśli ktokolwiek chce wrzucać autobusy z linii lokalnych do spisu taboru, to należy określić które linie obsługuje dany przewoźnik, bo mają oni podpisane umowy tylko na dane linie typu L-x lub L-xx --> ===
W grudniu 2023 roku po Warszawie kursowało 28 modeli autobusów 9 różnych marek. Wszystkie pojazdy były niskopodłogowe.

=== [[Miejskie Zakłady Autobusowe w Warszawie]] ===
{| class="wikitable"
|+
!Model
!Zajezdnie
!Liczba
!Zdjęcie
!Uwagi
|-
|'''[[Autosan Sancity 18LF|Autosan Sancity 18LF LNG]]'''
|'''[[Ostrobramska (zajezdnia autobusowa)|R-3]]'''
|90
|[[Plik:Autosan Sancity LNG, WAW.jpg|bezramki|lewo|145x145px]]
|<!-- Lepsze zdjęcie -->
|-
|'''[[MAN Lion’s City G|MAN NG313 Lion’s City G CNG]]'''
|'''[[Kleszczowa (zajezdnia autobusowa)|R-2]]'''
|60
|[[Plik:MANLion'sCityCNG 7204.jpg|bezramki|lewo|165x165px]]
|
|-
|'''[[MAN Lion’s City G|MAN NG363 Lion’s City G]]'''
|'''[[Stalowa (zajezdnia autobusowa)|R-4]]'''
|70
|[[Plik:MANNG363.jpg|bezramki|lewo|164x164px]]
|
|-
|'''[[MAN Lion’s City|MAN NL313 Lion’s City CNG]]'''
|'''[[Kleszczowa (zajezdnia autobusowa)|R-2]]'''
|50
|[[Plik:MAN NL313 Lion's City CNG -4200.jpg|bezramki|165x165px]]
|
|-
|'''[[MAN Lion’s City|MAN NL367 Lion’s City 12E]]''' (testowany)
|'''[[Stalowa (zajezdnia autobusowa)|R-4]]'''
|1
|
|
|-
|'''[[Mercedes-Benz O345|Mercedes Conecto LF]]'''
|'''[[Stalowa (zajezdnia autobusowa)|R-4]]'''
|35
|[[Plik:MCON.jpg|bezramki|lewo|164x164px]]
|
|-
|'''[[Mercedes-Benz O345|Mercedes Conecto LF G]]'''
|'''[[Kleszczowa (zajezdnia autobusowa)|R-2]]'''
|105
|[[Plik:MCONG.jpg|bezramki|lewo|165x165px]]
|
|-
|'''[[Solaris Urbino 10|Solaris Urbino 10 III]]'''
|rowspan=2| '''[[Kleszczowa (zajezdnia autobusowa)|R-2]]''', '''[[Ostrobramska (zajezdnia autobusowa)|R-3]]''', '''[[Stalowa (zajezdnia autobusowa)|R-4]]'''
|36
|[[Plik:SU10.jpg|bezramki|lewo|165x165px]]
|
|-
|'''[[Solaris Urbino 12|Solaris Urbino 12 III]]'''
|133
|[[Plik:Solaris Urbino 12 WAW.jpg|bezramki|lewo|165x165px]]
|
|-
|'''[[Solaris Urbino 12|Solaris Urbino 12 IV FL CNG]]'''
|'''[[Kleszczowa (zajezdnia autobusowa)|R-2]]''', '''[[Ostrobramska (zajezdnia autobusowa)|R-3]]'''
|40
|[[Plik:Solaris Urbino 12 IV FL CNG(MZA Warszawa).jpg|bezramki|lewo|166x166px]]
|
|-
|'''[[Solaris Urbino 12 electric|Solaris Urbino 12 III Electric]]'''
|'''[[Woronicza (zajezdnia autobusowa)|R-1]]'''
|10
|[[Plik:Solaris Urbino 12 electric (2), Warszawa, 2015-08-06.jpg|bezramki|165x165px]]
|
|-
|'''[[Solaris Urbino 12 electric|Solaris Urbino 12 IV Electric]]'''
|'''[[Woronicza (zajezdnia autobusowa)|R-1]]'''
|10
|[[Plik:Solaris Urbino 12 Electric 1915.jpg|bezramki|165x165px]]
|
|-
|'''[[Solaris Urbino 18|Solaris Urbino 18 III]]'''
|'''[[Woronicza (zajezdnia autobusowa)|R-1]]''', '''[[Kleszczowa (zajezdnia autobusowa)|R-2]]''', '''[[Ostrobramska (zajezdnia autobusowa)|R-3]]''', '''[[Stalowa (zajezdnia autobusowa)|R-4]]'''
|476
|[[Plik:Solaris Urbino 18 na przystanku Dworzec Centralny w Warszawie 2018.jpg|bezramki|165x165px]]
|
|-
|'''[[Solaris Urbino 18|Solaris Urbino 18 IV FL CNG]]'''
|'''[[Kleszczowa (zajezdnia autobusowa)|R-2]], [[Ostrobramska (zajezdnia autobusowa)|R-3]]'''
|60
|[[Plik:Solaris Urbino 18 IV FL CNG(MZA Warszawa).jpg|bezramki|lewo|170x170px]]
|
|-
|'''[[Solaris Urbino 18 electric|Solaris Urbino 18 IV FL Electric]]'''
|'''[[Woronicza (zajezdnia autobusowa)|R-1]]''', '''[[Ostrobramska (zajezdnia autobusowa)|R-3]]''', '''[[Stalowa (zajezdnia autobusowa)|R-4]]'''
|130<ref>{{Cytuj stronę |url = https://transinfo.pl/infobus/mza-warszawa-ma-juz-61-przegubowych-elektrobusow-film-_more_126388/ |tytuł = MZA Warszawa ma już 61 przegubowych elektrobusów [FILM] |data = 2020-08-17 |opublikowany = infobus.pl |data dostępu = 2020-08-17}}</ref>
|[[Plik:Su18wawmza.jpg|bezramki|165x165px]]
|
|-
|'''[[Solaris Urbino 18 hybrid|Solaris Urbino 18 III Hybrid]]'''
|'''[[Ostrobramska (zajezdnia autobusowa)|R-3]]'''
|4
|[[Plik:Solaris Urbino 18 Hybrid Waw.jpg|bezramki|165x165px]]
|
|-
|'''[[Solbus Solcity 10|Solbus Solcity SM10]]'''
|rowspan=2| '''[[Woronicza (zajezdnia autobusowa)|R-1]]'''
|40
|[[Plik:Solbus SM10.jpg|bezramki|165x165px]]
|
|-
|'''[[Solbus Solcity 12|Solbus Solcity SM12]]'''
|25
|[[Plik:Solbus SM12.jpg|bezramki|165x165px]]
|
|-
|'''[[Solbus Solcity 18|Solbus Solcity SM18]]'''
|'''[[Woronicza (zajezdnia autobusowa)|R-1]]'''
|47
|[[Plik:SM18.jpg|bezramki|165x165px]]
|
|-
|'''[[Solbus Solcity 18|Solbus Solcity SM18 LNG]]'''
|'''[[Ostrobramska (zajezdnia autobusowa)|R-3]]'''
|35
|[[Plik:Solbus SM18 LNG.jpg|bezramki|165x165px]]
|
|-
|'''[[Ursus City Smile|Ursus CS12E City Smile]]'''
|'''[[Woronicza (zajezdnia autobusowa)|R-1]]'''
|10
|[[Plik:Ursus CS12E.jpg|bezramki|165x165px]]
|
|-
|'''Yutong U12''' (testowany)
|'''[[Stalowa (zajezdnia autobusowa)|R-4]]'''
|1
|
|
|}

=== [[ReloBus Transport Polska|ReloBus]] (dawniej Arriva) ===
{| class="wikitable"
|+
!Model
!Liczba
!Grafika
!Uwagi
|-
|'''[[Otokar (przedsiębiorstwo)|Otokar]] Vectio C'''
|34
|[[Plik:Otokar Vectio C.jpg|bezramki|165x165px]]
|
|-
|'''[[Solaris Urbino 12|Solaris Urbino 12 III]]'''
|49
|[[Plik:Solaris Urbino 12 Arriva.jpg|bezramki|165x165px]]
|
|-
|'''[[Solaris Urbino 12#Solaris Urbino 12 hybrid|Solaris Urbino 12 III Hybrid]]'''
|5
|[[Plik:Solaris Urbino 12 Hybrid.jpg|bezramki|165x165px]]
|
|-
|'''[[Solaris Urbino 18|Solaris Urbino 18 IV FL CNG]]'''
|54
|[[Plik:Autobus 175 na placu Zawiszy 2020.jpg|bezramki|165x165px]]
|
|}

=== [[Łomianki#Komunikacja|KM Łomianki]] ===
{| class="wikitable"
|+
!Model
!Liczba
!Grafika
!Uwagi
|-
|'''[[Jelcz M121I]]'''
|2
|[[Plik:Jelcz M121I3.jpg|bezramki|165x165px]]
|
|-
|'''[[Solaris Urbino 12|Solaris Urbino 12 III]]'''
|21
|[[Plik:Solaris Urbino 12 KMŁ.jpg|bezramki|165x165px]]
|
|-
|'''[[Solaris Urbino 12|Solaris Urbino 12 IV]]'''
|2
|[[Plik:Solaris Urbino 12 IV(KM Łomianki) 2.jpg|165x165px]]
|
|-
|'''[[Solaris Urbino 12|Solaris Urbino 12 IV FL]]'''
|4
|[[Plik:Solaris Urbino 12 IV FL(KM Łomianki).jpg|bezramki|lewo|168x168px]]
|
|-
|'''[[Solaris Urbino 12 electric|Solaris Urbino 12 IV FL Electric]]'''
|2
|[[Plik:Solaris Urbino 12 Electric KMŁ.jpg|bezramki|165x165px]]
|
|-
|'''[[Solaris Urbino 18|Solaris Urbino 18 III]]'''
|2
|[[Plik:Autobus KM Łomianki.jpg|bezramki|lewo|165x165px]]
|
|-
|'''[[Ursus City Smile|Ursus CS12LF]]'''
|2
|[[Plik:Ursus CS12LF.jpg|bezramki|165x165px]]
|
|}

=== [[Michalczewski (przedsiębiorstwo)|Michalczewski]] ===
{| class="wikitable"
|+
!Model
!Liczba
!Grafika
!Uwagi
|-
|'''[[Scania Citywide|Scania CN280UB CNG]]'''
|15
|[[Plik:Autobus Scania CN280UB CNG na linii 178 na ul.. Konwiktorskiej.jpg|bezramki|165x165px]]
|
|}

=== [[Mobilis]] ===
{| class="wikitable"
|+
!Model
!Liczba
!Grafika
!Uwagi
|-
|'''[[MAN Lion’s City|MAN NL253 Lion’s City Hybrid]]'''
|61
|[[Plik:Man NL253 Hybrid.jpg|bezramki|165x165px]]
|
|-
|'''[[Mercedes-Benz O345|Mercedes Conecto G]]'''
|54
|[[Plik:Mercedes Conecto G Mobilis.jpg|bezramki|165x165px]]
|
|-
|'''[[Solaris Urbino 8,9 LE]]'''
|29
|[[Plik:Solaris Urbino 8.9 LE.jpg|bezramki|165x165px]]
|
|}

=== [[Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej w Grodzisku Mazowieckim|PKS Grodzisk Mazowiecki]] ===
{| class="wikitable"
|+
!Model
!Liczba
!Grafika
!Uwagi
|-
|'''[[MAN Lion’s City|MAN NL293 B100 Lion’s City]]'''
|5
|[[Plik:MAN NL293 B100.jpg|bezramki|165x165px]]
|
|-
|'''[[Solaris Urbino 12|Solaris Urbino 12 III]]'''
|49
|[[Plik:Solaris Urbino 12 Grodzio.jpg|bezramki|165x165px]]
|
|}Począwszy od roku 2005 wprowadzany był system specjalizacji zajezdni MZA, polegający na skupianiu w nich autobusów jednej marki:
* [[Woronicza (zajezdnia autobusowa)|Zajezdnia R-1 „Woronicza”]] – Solaris;
* [[Kleszczowa (zajezdnia autobusowa)|Zajezdnia R-2 „Kleszczowa”]] – Neoplan;
* [[Ostrobramska (zajezdnia autobusowa)|Zajezdnia R-3 „Ostrobramska”]] – Solaris;
* [[Stalowa (zajezdnia autobusowa)|Zajezdnia R-4 „Stalowa”]] – MAN;
* [[Redutowa (zajezdnia autobusowa)|Zajezdnia R-5 „Redutowa”]] – Jelcz.
Obecnie ze względu na liczbę i różnorodność dostarczanego taboru oraz na zamknięcie „Redutowej”, pełna specjalizacja nie jest możliwa, dlatego w zajezdniach znajdują się różne marki pojazdów.


=== Malowanie i oznakowanie autobusów ===
=== Malowanie i oznakowanie autobusów ===
Wszystkie autobusy (z wyjątkiem linii lokalnych), niezależnie od przewoźnika, pomalowane są w barwy miejskie: górny pas w kolorze tzw. żółtym sygnałowym, dolny – w tzw. czerwieni kubańskiej. Ponadto stosuje się kolor czarny dla maskowania słupków i klap w pasie okiennym oraz w pasie nadokiennym i kolor biały dla dachu, obudowy wentylatorów i klimatyzacji<ref name="kiw">{{Cytuj książkę |tytuł = Księga identyfikacji wizualnej pojazdów obsługujących linie organizowane przez Zarząd Transportu Miejskiego (wyciąg) oraz samochodów mobilnej służby zabezpieczenia ruchu |url = https://web.archive.org/web/20161104015312/http://www.ztm.waw.pl/download.php?z=8166&i=672&l=1&m=5 |wydawca = Zarząd Transportu Miejskiego |miejsce = |rok = |data dostępu = 2016-04-01}}</ref>. Linie lokalne są pomalowane natomiast w dominującym kolorze niebieskim z białym logiem ZTM.
Wszystkie autobusy (z wyjątkiem linii lokalnych), niezależnie od przewoźnika, pomalowane są w barwy miejskie: górny pas w kolorze tzw. żółtym sygnałowym, dolny – w tzw. czerwieni kubańskiej. Ponadto stosuje się kolor czarny dla maskowania słupków i klap w pasie okiennym oraz w pasie nadokiennym i kolor biały dla dachu, obudowy wentylatorów i klimatyzacji<ref name="kiw">{{Cytuj książkę |tytuł = Księga identyfikacji wizualnej pojazdów obsługujących linie organizowane przez Zarząd Transportu Miejskiego (wyciąg) oraz samochodów mobilnej służby zabezpieczenia ruchu |url = https://web.archive.org/web/20161104015312/http://www.ztm.waw.pl/download.php?z=8166&i=672&l=1&m=5 |wydawca = Zarząd Transportu Miejskiego |miejsce = |rok = |data dostępu = 2016-04-01}}</ref>. Linie lokalne są pomalowane natomiast w dominującym kolorze niebieskim z białym logiem ZTM.


Wszystkie pojazdy oznaczone są logiem WTP oraz posiadają czteroznakowy numer boczny(z wyjątkiem autobusów linii lokalnych, te posiadają 6 cyfer), czcionką tzw. tradycyjną warszawską zmodyfikowaną<ref name="kiw" />, dodatkowo trzy cyfry stosuje się na pojazdach testowych MZA:
Wszystkie pojazdy oznaczone są logiem WTP oraz posiadają czteroznakowy numer boczny(z wyjątkiem autobusów linii lokalnych, te posiadają 6 cyfr), czcionką tzw. tradycyjną warszawską zmodyfikowaną<ref name="kiw" />, dodatkowo trzy cyfry stosuje się na pojazdach testowych MZA:
* cztery cyfry na pojazdach MZA i ajentów:
* cztery cyfry na pojazdach MZA i ajentów:
** 90xx, 94xx i 99xx – ReloBus
** '''90xx''', '''94xx''' i '''99xx''' – ReloBus
** 92xx, 95xx i 98xx – Mobilis
** '''92xx''', '''95xx''' i '''98xx''' – Mobilis
** 93xx – PKS Grodzisk Mazowiecki
** '''93xx''' – PKS Grodzisk Mazowiecki
** 96xx – Michalczewski
** '''96xx''' – Michalczewski


* trzy cyfry na pojazdach ajentów:
* trzy cyfry na pojazdach ajentów:
** 7xx – KM Łomianki
** '''7xx''' – KM Łomianki


=== Autobusy niskopodłogowe ===
=== Autobusy niskopodłogowe ===
[[Plik:POL 2007 10 07 warsaw ostrobramska 17.JPG|mały|Wysokopodłogowy Ikarus 280]]
[[Plik:POL 2007 10 07 warsaw ostrobramska 17.JPG|mały|Wysokopodłogowy Ikarus 280]]
Do 1994 roku trasy autobusowe w Warszawie obsługiwały wyłącznie pojazdy wysokopodłogowe. W listopadzie 1994 roku na ulice wyjechał pierwszy autobus niskopodłogowy – [[Neoplan N4020]]. Kolejne pojazdy niskopodłogowe pojawiły się dopiero w styczniu 1997 – [[Jelcz M121M|Jelcze M121M]] z dostawy 50 zamówionych 12-metrowych niskopodłogowych autobusów, zrealizowanej do marca 1997. Dwa z trzech wejść znajdowały się na tym samym poziomie co podłoga. Dodano także oznaczenie w rozkładach jazdy realizowanych przez nie kursów – literę „n”, a następnie kwadracik. W 2006 roku osiągnięto 49,9-procentowy udział niskich podłóg wśród autobusów obsługujących stołeczne linie. W 2007 wskaźnik ten osiągnął 68,6%, w 2008 – 74,8% w 2009 – 78,9%, w 2010 – 84,7%, w 2011 – 89,7%, w 2012 – 96,1%<ref>{{Cytuj |url = http://www.ztm.waw.pl/informacje.php?i=826&c=98&l=1 |tytuł = informacje prasowe – informacje – ZTM Warszawa |opublikowany = www.ztm.waw.pl |język = en |data dostępu = 2017-11-22 |archiwum = https://web.archive.org/web/20190219130129/https://www.ztm.waw.pl/informacje.php?i=826&c=98&l=1 |zarchiwizowano = 2019-02-19}}</ref>. Na przełomie 2013 i 2014 roku wskaźnik ten osiągnął 100% po wycofaniu ze służby ostatnich autobusów [[Jelcz 120MM/1]]. Dane te jednak dotyczą wyłącznie MZA, gdyż dalej w barwach KM Łomianki jeżdżą autobusy częściowo wysokopodłogowe([[Jelcz M121I]]).
Do 1994 roku trasy autobusowe w Warszawie obsługiwały wyłącznie pojazdy wysokopodłogowe. W listopadzie 1994 roku na ulice wyjechał pierwszy autobus niskopodłogowy – [[Neoplan N4020]]. Kolejne pojazdy niskopodłogowe pojawiły się dopiero w styczniu 1997 roku – były to pojazdy [[Jelcz M121M]] z dostawy 50 zamówionych 12-metrowych niskopodłogowych autobusów, zrealizowanej do marca 1997 roku. Dwa z trzech wejść znajdowały się na tym samym poziomie, co podłoga. Dodano także oznaczenie w rozkładach jazdy realizowanych przez nie kursów – literę „n”, a następnie kwadracik. W 2006 roku osiągnięto 49,9-procentowy udział niskich podłóg wśród autobusów obsługujących stołeczne linie. W 2007 roku wskaźnik ten osiągnął 68,6%, w 2008 roku – 74,8% w 2009 roku – 78,9%, w 2010 roku – 84,7%, w 2011 roku – 89,7%, w 2012 roku – 96,1%<ref>{{Cytuj |url = http://www.ztm.waw.pl/informacje.php?i=826&c=98&l=1 |tytuł = informacje prasowe – informacje – ZTM Warszawa |opublikowany = www.ztm.waw.pl |język = en |data dostępu = 2017-11-22 |archiwum = https://web.archive.org/web/20190219130129/https://www.ztm.waw.pl/informacje.php?i=826&c=98&l=1 |zarchiwizowano = 2019-02-19}}</ref>. Na przełomie 2013 i 2014 roku wskaźnik ten osiągnął 100% po wycofaniu ze służby ostatnich autobusów [[Jelcz 120MM/1]]. Dane te jednak dotyczą wyłącznie MZA, gdyż dalej w barwach KM Łomianki jeżdżą autobusy częściowo wysokopodłogowe ([[Jelcz M121I]]).

Ostatniego zakupu fabrycznie nowych, wysokopodłogowych autobusów dokonano w 1997 roku. Wraz z wycofaniem z ulic Warszawy autobusów marki [[Ikarus]], ich najmłodsze egzemplarze sprzedano w cenie po około 6-7 tysięcy złotych za sztukę między innymi do [[Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Częstochowie|MPK Częstochowa]]<ref>{{Cytuj |url = http://tvnwarszawa.tvn24.pl/print/informacje,news,ikarusy-juz-tylko-w-szczycie-i-w-nocy,24506.html |tytuł = Ikarusy już tylko w szczycie i w nocy :: Informacje :: Informacje :: Start :: TVN Warszawa |opublikowany = tvnwarszawa.tvn24.pl |język = pl |data dostępu = 2017-11-22}}</ref><ref>{{Cytuj |url = http://www.tvn24.pl/wiadomosci-z-kraju,3/wez-ikarusa-za-6-tysiecy,170246.html |tytuł = Weź Ikarusa za 6 tysięcy |opublikowany = www.tvn24.pl |data dostępu = 2017-11-22}}</ref><ref>{{Cytuj |url = http://warszawa.wyborcza.pl/warszawa/1,34862,14038561.html |tytuł = Wyborcza.pl |opublikowany = warszawa.wyborcza.pl |data dostępu = 2017-11-22}}</ref><ref>{{Cytuj |url = http://komunikacja.czest.cz/?p=1042 |tytuł = Powarszawskie Ikarusy nadjeżdżają &#124; Częstochowski Serwis Komunikacyjny |opublikowany = komunikacja.czest.cz |język = pl |data dostępu = 2017-11-22}}</ref>.


== Uwagi ==
Ostatniego zakupu fabrycznie nowych, wysokopodłogowych autobusów dokonano w 1997 roku, choć pierwszy przegubowy Ikarus pojawił się w Warszawie w roku 1978. Wraz z wycofaniem z ulic Warszawy Ikarusów, te najmłodsze sprzedano w cenie po około 6-7 tysięcy złotych za sztukę między innymi do [[Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Częstochowie|MPK Częstochowa]].<ref>{{Cytuj |url = http://tvnwarszawa.tvn24.pl/print/informacje,news,ikarusy-juz-tylko-w-szczycie-i-w-nocy,24506.html |tytuł = Ikarusy już tylko w szczycie i w nocy :: Informacje :: Informacje :: Start :: TVN Warszawa |opublikowany = tvnwarszawa.tvn24.pl |język = pl |data dostępu = 2017-11-22}}</ref><ref>{{Cytuj |url = http://www.tvn24.pl/wiadomosci-z-kraju,3/wez-ikarusa-za-6-tysiecy,170246.html |tytuł = Weź Ikarusa za 6 tysięcy |opublikowany = www.tvn24.pl |data dostępu = 2017-11-22}}</ref><ref>{{Cytuj |url = http://warszawa.wyborcza.pl/warszawa/1,34862,14038561.html |tytuł = Wyborcza.pl |opublikowany = warszawa.wyborcza.pl |data dostępu = 2017-11-22}}</ref><ref>{{Cytuj |url = http://komunikacja.czest.cz/?p=1042 |tytuł = Powarszawskie Ikarusy nadjeżdżają &#124; Częstochowski Serwis Komunikacyjny |opublikowany = komunikacja.czest.cz |język = pl |data dostępu = 2017-11-22}}</ref>
{{Uwagi}}


== Przypisy ==
== Przypisy ==

Wersja z 18:47, 15 kwi 2024

Autobusy miejskie w Warszawie
autobus
Ilustracja
Autobusy na krańcu Dworca Centralnego
Państwo

 Polska

Lokalizacja

Warszawa i aglomeracja

Organizator

Zarząd Transportu Miejskiego w Warszawie

Operator

Miejskie Zakłady Autobusowe w Warszawie oraz tzw. ajenci

Liczba linii

303, w tym:
nocne: 42 i
sezonowe: 3

Lata funkcjonowania

1920–1925
od 1929

Tabor
Liczba pojazdów

ok. 1900

Multimedia w Wikimedia Commons
Autobusy na placu Teatralnym w okresie międzywojennym
Po zakończeniu II wojny światowej w Warszawie wystąpił problem braku taboru. Przepełniony tramwaj i autobus z „gronami” pasażerów wjeżdżające na most Poniatowskiego
Lata 60. XX wieku. Autobus Chausson na linii 100
Autobus Solaris Urbino 18 III na linii 180 na placu Krasińskich
Autosan Sancity M09LE na węźle komunikacyjnym przy stacji metra Młociny
Autobus typu Ikarus 260 (przewoźnik: MZA) na linii 154

Autobusy miejskie w Warszawie – podstawowy element systemu komunikacji miejskiej obejmujący Warszawę i aglomerację warszawską. Linie autobusowe administrowane są przez Zarząd Transportu Miejskiego (ZTM) podlegający władzom miasta. ZTM ustala trasy i rozkłady, a także organizuje dystrybucję biletów oraz ich kontrolę. Przewozy wykonywane są przez Miejskie Zakłady Autobusowe (MZA) oraz podmioty prywatne wyłaniane przez ZTM w drodze przetargu.

Historia

Dwudziestolecie międzywojenne i II wojna światowa

W 1920 roku podjęto decyzję o powstaniu Wydziału Ruchu Autobusowego przy Tramwajach Warszawskich. Na początku linie obsługiwały piętrowe autobusy marki Saurer.

W czasie obrony Warszawy w 1920 roku autobusy służyły do transportu wojska. Pod koniec 1921 roku funkcjonowało 5 linii, lecz dość szybko zaczęto je likwidować na rzecz tramwajów. W 1925 roku zlikwidowano ostatnią linię 3 i na cztery lata autobusy miejskie zniknęły z ulic Warszawy.

Pod koniec lat 20. XX wieku pojawiło się wiele nowych połączeń (do września 1939 było to do 23 linii zwykłych), uruchomiona została także nowa zajezdnia przy ul. Łazienkowskiej. W 1938 roku wprowadzono nowoczesne wzory znaków przystankowych, stosowane aż do 1988 roku. Przed wybuchem II wojny światowej Warszawa posiadała 180 autobusów[1]. 6 września 1939 roku autobusy liniowe zostały zawieszone z powodu bombardowań miasta. Ponownie wyjechały na ulice miasta 16 września 1939 roku, ale po trzech dniach ponownie ich kursowanie zawieszono.

Wznowiono je 3 października 1939 roku, na początku na linii plac Teatralny – plac Zbawiciela[2]. W ciągu kolejnych kilkunastu dni uruchomiono kolejne linie, jednak miały one tylko zastąpić tramwaje do czasu odbudowy ich sieci. W czasie wojny funkcjonowały jedynie dwie regularne linie autobusowe: F i O, jednak one również zostały zlikwidowane jeszcze przed wybuchem powstania warszawskiego, powodem było zużycie taboru i braki w paliwie.

Po II wojnie światowej

Komunikacja autobusowa pojawiła się ponownie w kwietniu 1945 roku, kiedy Państwowy Urząd Samochodowy uruchomił pierwszą linię stałej komunikacji pasażerskiej obsługiwaną przez ciężarówki, łączącą śródmieście z Pragą[3]. Samochody kursowały od ul. Targowej do pl. Narutowicza cztery razy dziennie w każdą stronę[4], początkowo zabierając jedynie pracowników instytucji państwowych za okazaniem legitymacji.

W 1946 roku Warszawa otrzymała przekazane przez UNRRA 10 używanych autobusów piętrowych Titan z wejściem z lewej strony, wyprodukowanych przez Leyland Motors, pozyskanych z komunikacji miejskiej brytyjskiego Plymouth[5]. Z powodu zużycia i braku części zamiennych, ostatni z nich przestał kursować w 1948 roku[1].

W 1948 roku na tymczasową zajezdnię autobusów miejskich MZK zaadaptowano jedną z Hal Mirowskich. W skład taboru wchodziły wówczas wozy ciężarowe, które powoli wymieniano na zagraniczne wozy otrzymane w darach od europejskich miast. W lipcu 1947 roku na ulice Warszawy wyjechały po raz pierwszy francuskie autobusy Chausson (pierwsza zakupiona partia liczyła 90 autobusów)[1]. Znaczna liczba Chaussonów utrzymywała się w ruchu do lat 60. XX wieku.

W 1951 roku na ulice wyjechały węgierskie Ikarusy 601 z nowej zajezdni przy ulicy Inflanckiej w śródmiejskiej części Muranowa. W 1962 roku wprowadzono w Warszawie nowe przegubowe wozy marki Jelcz. Pierwszy nocny autobus pojawił się na ulicach Warszawy w 1963 roku, w tym samym roku przybyły nowe zajezdnie: „Redutowa” na Woli i „Woronicza” na Mokotowie. W 1964 roku wprowadzono kasowniki i zlikwidowano sprzedaż biletów przez konduktorów.

W 1969 roku została oddana do użytku zajezdnia „Ostrobramska” na Pradze-Południu, a rok później zajezdnia „Kleszczowa” we Włochach oraz zajezdnia „Chełmska” na Mokotowie, poprzez zmianę profilu wybudowanej w 1959 roku zajezdni trolejbusowej. W 1972 roku otwarto zajezdnię „Pożarowa” na Targówku. W 1973 roku na ulice Warszawy wyjechał licencyjny 2-drzwiowy autobus Jelcz Berliet PR100.

W 1974 roku po raz pierwszy w Warszawie liczba pasażerów autobusów była większa niż liczba pasażerów tramwajów[6].

Pod koniec 1975 roku tabor został wzbogacony o 3-drzwiową wersję Jelcza PR110. W 1979 roku na regularną trasę wyjechały pierwsze przegubowe Ikarusy 280, zabierające 150 pasażerów i początkowo obsługiwały linię 192 z Dworca Południowego na Ursynów Południowy.

W 1985 roku oddana do użytku została zajezdnia „Stalowa” na Pradze-Północ. W 1988 roku nastąpiła zmiana wzorów znaków przystankowych, związana z wpisaniem znaków jako informacyjnych do kodeksu drogowego, tak jak we wszystkich pozostałych krajach socjalistycznych.

11 marca 1994 roku nastąpiła reorganizacja stołecznego transportu. Miejskie Zakłady Komunikacyjne w Warszawie zostały podzielone na:

W listopadzie 1994 roku został wprowadzony do eksploatacji pierwszy niemiecki niskopodłogowy Neoplan N4020. W 1995 roku podjęto decyzję o likwidacji zajezdni „Piaseczno” i „Pożarowa”. W 1999 roku do eksploatacji weszły nowoczesne, niskopodłogowe autobusy Solaris Urbino 15 I. W 2001 roku do Solarisów dołączyły przegubowe autobusy MAN NG313. W 2003 roku zlikwidowano najstarszą stołeczną zajezdnię „Inflancka”. W 2005 roku wprowadzono do eksploatacji autobusy Solaris Urbino 18 III z klimatyzacją. W 2006 roku zlikwidowana została zajezdnia „Chełmska”.

Sieć

Autobusy ZTM (w tym linie lokalne) jeżdżą regularnie po aglomeracji Warszawy i w samym mieście. Strefa 1. obejmuje swoim zasięgiem miasta i wsie: Warszawa, Ząbki, Blizne Łaszczyńskiego, zachodnią część Sulejówka, część Opacz-Kolonia, Łomianki i Marki oraz gminy: Konstancin-Jeziorna i Izabelin. Strefa 2. obejmuje tereny, które nie są wymienione przy strefie I i są obsługiwane przez ZTM; są to linie, które nie są obsługiwane przez MZA, ale przez przewoźników lokalnych, którzy podpisali umowę z ZTM i gminą na obsługę danej linii.

Numeracja

Większość należących do ZTM linii autobusowych ma trzycyfrowe numery (wyjątki to linie o oznaczeniach Cxx, E-x, L-x, Lxx, Nxy, Z-x i Zxx). Pierwszy znak numeru oznacza rodzaj linii:

  • 1xx i 2xx – linie zwykłe
    Kursują codziennie przez cały dzień i tydzień (z kilkoma wyjątkami).
    Linia 100 jest uruchamiana sezonowo.
    Do 29 lutego 2008 roku zakres 2xx przeznaczony był dla linii cmentarnych (ok. 1994–2007, obecnie Cxx), podmiejskich (1957–1991, obecnie 7xx), specjalnych (1997–2010, obecnie 9xx) i zastępczych (1992–2007, obecnie Z-x i Zxx).
  • 3xx – linie zwykłe okresowe
    Kursują w dni powszednie w godzinach szczytu lub przez cały dzień z wyłączeniem (dla niektórych linii) wakacji i ferii szkolnych.
    Linia 300 jest uruchamiana sezonowo.
  • 4xx – linie przyspieszone okresowe
    Kursują w dni powszednie w godzinach szczytu lub przez cały dzień z wyłączeniem (dla niektórych linii) wakacji i ferii szkolnych.
    Z reguły zatrzymują się jedynie na wybranych przystankach.
  • 5xx – linie przyspieszone
    Kursują codziennie przez cały dzień.
    Z reguły zatrzymują się jedynie na wybranych przystankach.
  • 6xx – zakres wolny
    Po przeprowadzeniu reformy linii nocnych w nocy z 31 maja na 1 czerwca 2007 roku numeracja linii nocnych uległa zmianie z 6xx na Nxy.
  • 7xx – linie strefowe zwykłe
    Kursują codziennie przez cały dzień między 1. i 2. strefą biletową. Zazwyczaj jedna z pętli usytuowana jest w ważnym węźle przesiadkowym.
  • 8xx – linie strefowe okresowe
    Kursują w dni powszednie w godzinach szczytu albo przez cały dzień z wyłączeniem (dla niektórych linii) wakacji i ferii szkolnych między 1. i 2. strefą biletową. Najczęściej jedna z pętli usytuowana jest w ważnym węźle przesiadkowym.
    Linia 800 jest uruchamiana sezonowo.
  • 9xx – linie specjalne i dodatkowe
    Uruchamiane na specjalne okoliczności.
  • Cxx – linie cmentarne
    Kursują jedynie w okresie dnia Wszystkich Świętych, zapewniając dojazd do stołecznych nekropolii.
    Wyjątkiem jest linia C40, która kursuje dodatkowo w święta Wielkanocne oraz Bożego Narodzenia na trasie Metro Młociny ↔ Cm. Północny Brama Zach.
  • E-x – linie ekspresowe okresowe
    Kursują w dni powszednie, w godzinach szczytu, z wyłączeniem wakacji i ferii szkolnych. Trasy tych linii obejmują niewielką liczbę przystanków.
  • L-x i Lxx – linie podmiejskie lokalne uzupełniające
    Uruchomione 1 kwietnia 2009 roku linie lokalne kursują tylko między miejscowościami podwarszawskimi, dając możliwość przesiadki na linie strefowe. Nie kursują na terenie Warszawy (z kilkoma wyjątkami).
  • Nxy – linie nocne
    Po przeprowadzeniu reformy linii nocnych w nocy z 31 maja na 1 czerwca 2007 roku numeracja linii nocnych uległa zmianie (z 6xx na Nxy), powstały też trzy linie obwodowe i trzy lokalne (które nie przejeżdżają przez Dworzec Centralny), a także nocne linie podmiejskie.
    Obecne zasady numeracji to: x to oznacza kierunek (1 i 6 – prawobrzeżna północna Warszawa, 2 i 7 – prawobrzeżna południowa Warszawa, 3 i 8 – południowa lewobrzeżna Warszawa, 4 i 9 – zachodnia i północna lewobrzeżna Warszawa; 0 i 5 to linie obiegowe, które nie przejeżdżają obok Dworca Centralnego), y oznacza natomiast numer porządkowy linii.
  • Z-x i Zxx – linie zastępcze
    Linie te wprowadzane są na czas remontów oraz utrudnień w ruchu komunikacji miejskiej.

Przewoźnicy

Przewozy na zlecenie ZTM świadczą:

Tylko MZA jest własnością miasta stołecznego Warszawy. Pozostałe są w sensie organizacyjnym całkowicie niezależne od stołecznych władz i nazywane są ajentami, a obsługa linii jest im powierzana na drodze przetargów. Zainteresowane podmioty deklarują oczekiwaną stawkę za wozokilometr świadczonych usług przy danych parametrach pojazdu i długości trwania kontraktu. Jeżeli liczba ofert spełniających kryteria formalne przetargu jest większa niż trzy, wówczas ZTM organizuje aukcję elektroniczną.

Tabor

Każdy z przewoźników świadczących usługi w ramach transportu publicznego ma prawo do wyboru marki i modelu pojazdu w ramach ograniczeń narzuconych przez Zarząd Transportu Miejskiego.

Malowanie i oznakowanie autobusów

Wszystkie autobusy (z wyjątkiem linii lokalnych), niezależnie od przewoźnika, pomalowane są w barwy miejskie: górny pas w kolorze tzw. żółtym sygnałowym, dolny – w tzw. czerwieni kubańskiej. Ponadto stosuje się kolor czarny dla maskowania słupków i klap w pasie okiennym oraz w pasie nadokiennym i kolor biały dla dachu, obudowy wentylatorów i klimatyzacji[9]. Linie lokalne są pomalowane natomiast w dominującym kolorze niebieskim z białym logiem ZTM.

Wszystkie pojazdy oznaczone są logiem WTP oraz posiadają czteroznakowy numer boczny(z wyjątkiem autobusów linii lokalnych, te posiadają 6 cyfr), czcionką tzw. tradycyjną warszawską zmodyfikowaną[9], dodatkowo trzy cyfry stosuje się na pojazdach testowych MZA:

  • cztery cyfry na pojazdach MZA i ajentów:
    • 90xx, 94xx i 99xx – ReloBus
    • 92xx, 95xx i 98xx – Mobilis
    • 93xx – PKS Grodzisk Mazowiecki
    • 96xx – Michalczewski
  • trzy cyfry na pojazdach ajentów:
    • 7xx – KM Łomianki

Autobusy niskopodłogowe

Wysokopodłogowy Ikarus 280

Do 1994 roku trasy autobusowe w Warszawie obsługiwały wyłącznie pojazdy wysokopodłogowe. W listopadzie 1994 roku na ulice wyjechał pierwszy autobus niskopodłogowy – Neoplan N4020. Kolejne pojazdy niskopodłogowe pojawiły się dopiero w styczniu 1997 roku – były to pojazdy Jelcz M121M z dostawy 50 zamówionych 12-metrowych niskopodłogowych autobusów, zrealizowanej do marca 1997 roku. Dwa z trzech wejść znajdowały się na tym samym poziomie, co podłoga. Dodano także oznaczenie w rozkładach jazdy realizowanych przez nie kursów – literę „n”, a następnie kwadracik. W 2006 roku osiągnięto 49,9-procentowy udział niskich podłóg wśród autobusów obsługujących stołeczne linie. W 2007 roku wskaźnik ten osiągnął 68,6%, w 2008 roku – 74,8% w 2009 roku – 78,9%, w 2010 roku – 84,7%, w 2011 roku – 89,7%, w 2012 roku – 96,1%[10]. Na przełomie 2013 i 2014 roku wskaźnik ten osiągnął 100% po wycofaniu ze służby ostatnich autobusów Jelcz 120MM/1. Dane te jednak dotyczą wyłącznie MZA, gdyż dalej w barwach KM Łomianki jeżdżą autobusy częściowo wysokopodłogowe (Jelcz M121I).

Ostatniego zakupu fabrycznie nowych, wysokopodłogowych autobusów dokonano w 1997 roku. Wraz z wycofaniem z ulic Warszawy autobusów marki Ikarus, ich najmłodsze egzemplarze sprzedano w cenie po około 6-7 tysięcy złotych za sztukę między innymi do MPK Częstochowa[11][12][13][14].

Uwagi

  1. ↑ Mimo planów władz miasta, modernizacja zajezdni wciąż stoi pod znakiem zapytania.

Przypisy

  1. ↑ a b c Marian Gajewski: Odbudowa warszawskich urządzeń komunalnych (1944–1951) [w: Warszawa stolica Polski Ludowej. Zeszyt 2]. Warszawa: Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, 1972, s. 109.
  2. ↑ Tomasz Szarota: Okupowanej Warszawy dzień powszedni. Studium historyczne. Warszawa: Czytelnik, 2010, s. 244. ISBN 978-83-07-03239-9.
  3. ↑ Krzysztof Jabłoński i in.: Warszawa: portret miasta. Warszawa: Arkady, 1979, s. strony nienumerowane (Kronika odbudowy, budowy i rozbudowy 1945−1977). ISBN 83-213-2870-9.
  4. ↑ Kronika wydarzeń w Warszawie 1945−1958. „Warszawskie kalendarz ilustrowany 1959”, s. 25, 1958. Wydawnictwo Tygodnika Ilustrowanego „Stolica”. 
  5. ↑ Ron Phillips. Plymouth to Warsaw – 1945. „Leyland Torque”. Wiosna. 51, s. 30, 2011. Dunstable: Leyland Society Ltd.. [dostęp 2021-04-05]. 
  6. ↑ Krystyna Krzyżakowa: Zapiski statystyczne, [w:] Kalendarz Warszawski'88. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1987, s. 139. ISBN 83-03-01684-9.
  7. ↑ Zarząd Transportu Miejskiego w Warszawie. Raport 2015. Warszawa: Zarząd Transportu Miejskiego w Warszawie, luty 2016.
  8. ↑ Jakub Dybalski: Warszawa. Jak będzie wyglądać nowa zajezdnia Redutowa [wizualizacje]. Transport-publiczny.pl, 2016-04-21. [dostęp 2016-04-27].
  9. ↑ a b Księga identyfikacji wizualnej pojazdów obsługujących linie organizowane przez Zarząd Transportu Miejskiego (wyciąg) oraz samochodów mobilnej służby zabezpieczenia ruchu. Zarząd Transportu Miejskiego. [dostęp 2016-04-01].
  10. ↑ informacje prasowe – informacje – ZTM Warszawa [online], www.ztm.waw.pl [dostęp 2017-11-22] [zarchiwizowane z adresu 2019-02-19] (ang.).
  11. ↑ Ikarusy już tylko w szczycie i w nocy :: Informacje :: Informacje :: Start :: TVN Warszawa [online], tvnwarszawa.tvn24.pl [dostęp 2017-11-22] (pol.).
  12. ↑ Weź Ikarusa za 6 tysięcy [online], www.tvn24.pl [dostęp 2017-11-22].
  13. ↑ Wyborcza.pl [online], warszawa.wyborcza.pl [dostęp 2017-11-22].
  14. ↑ Powarszawskie Ikarusy nadjeżdżają | Częstochowski Serwis Komunikacyjny [online], komunikacja.czest.cz [dostęp 2017-11-22] (pol.).

Linki zewnętrzne

Warszawski Transport Publiczny
Środki
transportu
Zajezdnie
tramwajowe
autobusowe
Stacje
postojowe
metra
SKM
WKD
KM
Organizatorzy
Przewoźnicy
samorządu
warszawskiego
pozostali
Historia
Organizacje
Dawne środki
transportu
Dawne
zajezdnie
autobusowe

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Autobusy_miejskie_w_Warszawie&oldid=73517854”