Archidiecezja łódzka

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Archidiecezja Łódzka
łac. Archidioecesis Lodziensis
Ilustracja
Archikatedra św. Stanisława Kostki w Łodzi
Państwo

 Polska

Województwo

 łódzkie

Siedziba

Łódź
ul. ks. I. Skorupki 3,
90-458 Łódź

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Metropolia

Łódzka

Archikatedra

św. Stanisława Kostki

Biskup diecezjalny

kard. Grzegorz Ryś
(metropolita łódzki)

Biskup pomocniczy

Ireneusz Pękalski
Marek Marczak

Biskup senior

Władysław Ziółek

Dane statystyczne (2017[1])
Liczba wiernych

1,35 mln

Liczba kapłanów
• w tym diecezjalnych
• w tym zakonnych

744
569
175

Liczba osób zakonnych

485

Liczba dekanatów

27

Liczba parafii

219 (65 łódzkich)

Powierzchnia

5200 km²

Mapa
51°44′55,75″N 19°27′34,59″E/51,748819 19,459608
Strona internetowa
Herb Archidiecezji łódzkiej
Ilustracja
Typ herbu

diecezjalny

Archidiecezja łódzka (łac. Archidioecesis Lodziensis) – jedna z 14 archidiecezji obrządku łacińskiego w polskim Kościele katolickim. Ustanowiona diecezją 10 grudnia 1920 przez papieża Benedykta XV, archidiecezją podległą bezpośrednio Stolicy Apostolskiej przez Jana Pawła II 25 marca 1992 bullą Totus Tuus Poloniae Populus” (z łac. „Cały Twój lud w Polsce”). Jan Paweł II 24 lutego 2004 ustanowił metropolię łódzką, w skład której wchodzą archidiecezja łódzka i diecezja łowicka.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Kościoły na ziemi łęczyckiej (na której położona jest Łódź) istnieją od XI wieku, jak choćby w Inowłodzu czy w Tumie. Pierwszy kościół w Łodzi powstał w latach 1364–1366, jednak pierwsza wzmianka o kościele parafialnym pochodzi z 1424 r. Najpierw Łódź należała do diecezji gnieźnieńskiej, od 1765 r. – włocławskiej, a od 1818 r. do warszawskiej. Dopiero 10 grudnia 1920 r. papież Benedykt XV bullą Christi Domini powołał do życia diecezję łódzką, która liczyła 5 dekanatów, 67 parafii, 126 księży i przeszło 500 tys. wiernych[2]. Pierwszym ordynariuszem został 11 kwietnia 1921 r. ks. Wincenty Tymieniecki. W 1925 roku Pius XI wprowadził nową administrację w kościele polskim, wynikiem czego było poszerzenie diecezji łódzkiej, która od tego czasu liczyła 105 parafii, 195 księży i blisko milion wiernych. W 1934 r. po śmierci Wincentego Tymienieckiego, nowym ordynariuszem został ks. Włodzimierz Jasiński. Kiedy w 1939 r. wybuchła wojna, wiadomym było, że działalność katolicka będzie zabroniona, większość księży wywieziono do obozu w Dachau. W latach 1939–1945 zginęło w sumie 155 księży z diecezji łódzkiej. Po wojnie rezygnację z urzędu ordynariusza złożył bp Jasiński, jego następcą został ks. Michał Klepacz, który sprawował rządy do 1967 r. Jego następcą został ks. Józef Rozwadowski. W 1986 r. przeszedł na emeryturę, a jego urząd przejął bp Władysław Ziółek. 13 czerwca 1987 r., w ramach II Krajowego Kongresu Eucharystycznego Łódź odwiedził Jan Paweł II. Papież ten, przez reformę administracyjną Kościoła w Polsce wprowadzoną 25 marca 1992 r. bullą Totus Tuus Poloniae populus podniósł Łódź do rangi arcybiskupstwa.

Archidiecezja łódzka jest jedną z diecezji, które mają najmniej praktykujących wiernych w Polsce. Według danych za 2013 rok Instytutu Statystyki Kościoła Katolickiego wskaźnik wiernych uczestniczących w tej diecezji w niedzielnych mszach (dominicantes) wyniósł 26,5%, co plasuje ją na trzecim od końca miejscu pod tym względem[a]. Natomiast wskaźnik przyjmujących komunię św. w tymże roku wyniósł 11,6%[b][3].

Wśród świętych i błogosławionych związanych z ziemią łęczycką i archidiecezją są:

  • św. Faustyna Kowalska – zakonnica, apostołka Miłosierdzia Bożego, mistyczka i wizjonerka, mieszkała w Łodzi w latach 1922-1924, gdzie na skutek objawień Pana Jezusa podjęła decyzję o wstąpieniu do zakonu, oficjalna patronka miasta Łodzi
  • św. Urszula Ledóchowska – założycielka Sióstr Urszulanek Serca Jezusa Konającego, wychowawczyni dzieci i młodzieży, w latach dwudziestych XX wieku pracowała i posługiwała w Łodzi, gdzie zainicjowała Dziecięcą Krucjatę Eucharystyczną
  • św. Maksymilian Maria Kolbe – franciszkanin konwentualny, męczennik II wojny światowej, w dzieciństwie mieszkał w Łodzi i Pabianicach
  • bł. Rafał Chyliński – zakonnik, opiekun ubogich i chorych, zmarły w Łagiewnikach (obecnie dzielnica Łodzi)
  • bł. Maria Karłowska – założycielka Zgromadzenia Sióstr Pasterek od Opatrzności Bożej, opiekunka ubogich, posługiwała wśród prostytutek, na przełomie lat dwudziestych i trzydziestych XX wieku pracowała i posługiwała w Łodzi, uhonorowana w 1928 roku Złotym Krzyżem Zasługi za działalność społeczną
  • bł. Anastazy Pankiewicz – bernardyn, założyciel Zgromadzenia Sióstr Antonianek, budowniczy i gwardian klasztoru franciszkanów w Łodzi na osiedlu Doły, męczennik II wojny światowej
  • bł. Herman Stępień – franciszkanin konwentualny, pochodzący z Łodzi (parafia Podwyższenia Krzyża świętego), gorliwy duszpasterz,
  • bł ks. Michał Woźniak - na początku XX wieku był jednym z wikariuszy Parafii Podwyższenia Świętego Krzyża w Łodzi, męczennik II wojny światowej

Miasta diecezji[edytuj | edytuj kod]

Miasta diecezji łódzkiej
miasto dekanat liczba parafii
Aleksandrów Łódzki aleksandrowski 2
Bełchatów bełchatowski 7
Brzeziny brzeziński 3
Jeżów brzeziński 1
Koluszki koluszkowski 2
Konstantynów Łódzki konstantynowski 4
Lutomiersk konstantynowski 1
Ozorków ozorkowski 2
Pabianice pabianicki 7
Parzęczew ozorkowski 1
Piotrków Trybunalski piotrkowski 7
Poddębice poddębicki 1
Rzgów tuszyński 1
Stryków strykowski 1
Sulejów sulejowski 1
Tomaszów Mazowiecki tomaszowski 5
Tuszyn tuszyński 2
Ujazd tomaszowski 1
Wolbórz wolborski 1
Zduńska Wola (Karsznice) łaski 1
Zelów zelowski 1
Łask łaski 3
Łódź Łódź Bałuty

Łódź Chojny-Dąbrowa Łódź Olechów Łódź Radogoszcz Łódź Retkinia-Ruda Łódź Stoki Łódź Śródmieście Łódź Teofilów-Żubardź Łódź Widzew

65

Sanktuaria na terenie diecezji[edytuj | edytuj kod]

Kapituły[edytuj | edytuj kod]

  • Kapituła Archikatedralna Łódzka
  • Kapituła Kolegiacka Łaska
  • Kapituła Kolegiacka Wolborska

Dekanaty[edytuj | edytuj kod]

Biskupi od powstania diecezji[edytuj | edytuj kod]

Grzegorz Ryś – metropolita łódzki

Biskupi diecezjalni[edytuj | edytuj kod]

Biskupi pomocniczy[edytuj | edytuj kod]

Biskup senior[edytuj | edytuj kod]

  • abp Władysław Ziółek – biskup diecezjalny w latach 1986–2012 (arcybiskup od 1992, metropolita od 2004), senior od 2012

Zakony męskie[edytuj | edytuj kod]

Męskie Adres
Bonifratrzy Łódź, ul. Kosynierów Gdyńskich
Dominikanie Łódź, ul. Zielona

Łódź, ul. Sienkiewicza

Filipini Tomaszów Mazowiecki, ul. Niska
Franciszkanie Łódź, ul. Pankiewicza

Piotrków Trybunalski, ul. Słowackiego Brzeziny, ul. Reformacka

Franciszkanie Konwentualni Łódź, ul. Krasickiego

Łódź, ul. Krecia Łódź, ul. Okólna Łódź, skwer św. Maksymiliana M. Kolbego

Jezuici Łódź, ul. Sienkiewicza

Piotrków Trybunalski, ul. Pijarska

Karmelici Bosi Łódź, ul. Liściasta
Misjonarze Pabianice, ul. Zamkowa
Misjonarze Klaretyni Łódź, ul. Klaretyńska
Misjonarze Oblaci Grotniki, ul. Ozorkowska
Pallotyni Łódź, ul. Łagiewnicka
Pasjoniści Łódź, al. Pasjonistów
Paulini Łódź, ul. Pasterska
Redemptoryści Łódź, ul. Piekarska

Piotrków Trybunalski, al. Armii Krajowej

Salezjanie Łódź, ul. Kopcińskiego

Łódź, ul. Wodna Lutomiersk, ul. Kopernika

Sercanie Bełchatów, ul. Sercańska
Wspólnota kontemplacyjna "Słudzy Ducha Pocieszyciela" Swolszewice Małe, ul. Trzciniec

Zakony żeńskie[edytuj | edytuj kod]

Żeńskie Adres
Antonianki Łódź, ul. Janosika

Łódź, ul. Broniewskiego

Bernardynki Łódź, ul. Rudzka

Brzeziny, ul. Kościuszki

Córki Bożej Miłości Pabianice, ul. Warszawska
Dominikanki Piotrków Trybunalski, ul. Rycerska
Faustynki Łódź, ul. Gogola
Felicjanki Łódź, ul. Jonschera

Rzgów, ul. Ogrodowa

Franciszkanki Misjonarki Szczerców, ul. 3 Maja
Honoratki Łódź, ul. Lokatorska

Łódź, ul. Wierzbowa

Jadwiżanki Wawelskie Łódź, ul. Skorupki
Karmelitanki Bose Łódź, ul. św. Teresy od Dzieciątka Jezus
Karmelitanki Dzieciątka Jezus Łódź, ul. Złocieniowa

Łódź, ul. św. Wojciecha Kluki, Kaszewice Ksawerów, ul. Gwiezdna

Karolanki Łódź, ul. Skrzatów

Łódź, ul. Jutrzenki Pabianice, ul. Karniszewicka

Misjonarki Miłości Łódź, ul. Struga
Misjonarki Świętej Rodziny Łódź, al. Pasjonistów
Natiwitanki Łódź, ul. 1 Maja

Grotniki, ul. Topolowa

Nazaretanki Łask, ul. Komuny Paryskiej

Łódź, ul. św. Stanisława Kostki

Pasjonistki Łódź, ul. Skorupki

Tomaszów Mazowiecki, ul. Polskiej Organizacji Wojskowej

Pasterki Łódź, ul. Skalna
Pocieszycielki Łódź, ul. Strykowska
Salezjanki Łódź, ul. Brauna

Piotrków Trybunalski, ul. Armii Krajowej

Sercanki Łódź, ul. Łąkowa

Łódź, ul. Kosynierów Gdyńskich Łask, ul. Kościuszki

Siostry Matki Bożej Miłosierdzia Łódź, ul. Wici

Łódź, ul. Krośnieńska

Siostry Świętej Rodziny Łódź, ul. Żucza

Konstantynów Łódzki, ul. Poziomkowa Łódź, ul. Hektarowa

Siostry Zgromadzenia "Jedność" Wolbórz, ul. Kościuszki
Służebniczki NMP NP Łódź, ul. Biegańskiego

Łódź, ul. Mirtowa Łódź, ul. Kosynierów Gdyńskich Łódź, ul. Skorupki Łódź, ul. Rzgowska Łódź, ul. Sienkiewicza Stryków, ul. Warszawska

Służebniczki NP NMP Piotrków Trybunalski, ul. Wojska Polskiego
Służki NMP Tuszyn, ul. Brzezińska
Siostry Serc Jezusa i Maryi Koluszki, ul. Budowlanych
Siostry Miłości Miłosiernej Bełchatów, ul. Czapliniecka
Urszulanki SJK Łódź, ul. Obywatelska

Łódź, ul. Czerwona Kazimierz, ul. Kilińskiego Ozorków, ul. Łęczycka

Instytucje[edytuj | edytuj kod]

  • Kuria metropolitalna
  • Sąd diecezjalny
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi
  • Łódzka kapituła katedralna
  • Caritas Archidiecezji Łódzkiej
  • Dom księży emerytów
  • Archiwum archidiecezjalne
  • Muzeum archidiecezjalne
  • Archidiecezjalne Wydawnictwo Łódzkie

Protonotariusze apostolscy[edytuj | edytuj kod]

Duchowni[edytuj | edytuj kod]

 Z tym tematem związana jest kategoria: Duchowni archidiecezji łódzkiej.

Główna świątynia[edytuj | edytuj kod]

Patroni[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Dwie ostatnie: koszalińsko-kołobrzeska (25%), szczecińsko-kamieńska (24,3%); przy średniej dla całej Polski 39,1%.
  2. Najwyższy wskaźnik communicantes to 23,7% (diecezja tarnowska), a najniższy 10,4% (diec. koszalińsko-kołobrzeska); średnia dla całego kraju 16,3%.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Konferencja Episkopatu Polski, Informator 2017, Biblos 2017, ISBN 978-83-7793-478-4
  2. Aleksandra Ziółkowska, Diecezja łódzka i jej biskupi, Łódź 1987, s. 13, ISBN 83-85022-00-7.
  3. Dominicantes 2013. iskk.pl. [dostęp 2014-07-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-23)].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]