Kalendarium historii Niemiec

Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 22 sty 2018, była oparta na tej wersji.

Kalendarium historii Niemiec – uporządkowany chronologicznie, począwszy od czasów najdawniejszych aż do współczesności, wykaz dat i wydarzeń z historii Niemiec.

Czasy najdawniejsze

I tys. p.n.e. – Celtowie zasiedlili tereny obecnych Niemiec^[1]
I w. p.n.e. – Germanie zakończyli wypieranie Celtów^[1]
koniec I w. p.n.e. – ziemie nad środkowym i górnym Renem podbili Rzymianie (prowincje Dolna i Górna Germania)^[1]
VI–VIII w. – Frankowie podporządkowali sobie niemieckie plemiona^[1]
początek IX w. – chrystianizacja Germanów^[1]
843 – w Verdun podzielono na trzy części Państwo Franków. Wschodnią część otrzymał Ludwik z dynastii Karolingów^[1]
X w. – najazdy Normanów i Węgrów^[1]
919–1024 – panowanie dynastii Ludolfingów^[1]
925 – Niemcy podbili Lotaryngię^[1]
929 – Niemcy zajęli obszar Miśni^[1]
932 – Niemcy podbili Łużyce^[1]
950 – Niemcy podporządkowali sobie Czechy^[1]
951–952 – Otto I zajął północną Italię^[1]

Święte Cesarstwo Rzymskie Narodu Niemieckiego – I Rzesza

962 – Otto I koronował się na cesarza rzymskiego; początek I Rzeszy Niemieckiej^[1]
968 – założono arcybiskupstwo w Magdeburgu^[1]
983 – powstanie Słowian połabskich^[1]
1032 – przyłączenie Burgundii^[1]
1075 – spór o inwestyturę z papieżem^[1]
1122 – Niemcy oraz papież ustanowili kompromisowy konkordat w Wormacji^[1]
XII–XIII w. – rozpad Rzeszy Niemieckiej na wiele mniejszych księstw duchownych i świeckich^[1]
1194 – Henryk VI otrzymał Królestwo Sycylii, nastąpiło zaostrzenie konfliktu cesarstwa z papiestwem^[1]
1232 – Fryderyk II usankcjonował uprawnienia książąt^[1]
1250–1273 – wielkie bezkrólewie^[1]
1274 – Rudolf I Habsburg podczas obrad sejmu Rzeszy w Norymberdze podporządkował stosunki wewnętrzne oraz zwiększył uprawnienia króla^[1]
1346 – wybór Karola IV Luksemburga na cesarza^[1]
1356 – wydanie Złotej Bulli^[1]
1438 – godność cesarska przeszła w ręce Habsburgów^[1]
1495 – w Wormacji ogłoszono generalny zakaz wojen prywatnych, wprowadzenie podatku dla armii oraz reorganizację Sądu Kameralnego^[1]
1517 – początek ruchu reformacyjnego Marcina Lutra^[1]
1555 – podpisano pokój augsburski^[1]
1618–1648 – wojna trzydziestoletnia^[1]
1648 – w wyniku pokoju westfalskiego Niemcy rozpadły się na ok. 300 księstw^[2]
1701 – koronacja Fryderyka I Hohenzollerna na „króla w Prusach”^[2]
1772 – udział Prus w I rozbiorze Polski^[2]
1793 – udział Prus w II rozbiorze Polski^[2]
1795 – udział Prus w III rozbiorze Polski^[2]
1806 – koniec I Rzeszy Niemieckiej w wyniku wojen napoleońskich^[2]
1815 – Prusy, Rosja i Austria uchwaliły Święte Przymierze^[1]
1830 – założono Niemiecki Związek Celny^[1]
1848–1849 – w wyniku Wiosny Ludów nastąpił wzrost dążeń do zjednoczenia Niemiec z królem pruskim jako cesarzem^[1]
1866 – w wyniku wojny austriacko-pruskiej hegemonię w Niemczech uzyskały Prusy^[1]
1870–1871 – wojna prusko-francuska^[1]
18 stycznia 1871 – proklamowano II Rzeszę Niemiecką z Wilhelmem I Pruskim jako cesarzem^[1]^[2]

II Rzesza

1880–1900 – Niemcy zdobyli kolonie afrykańskie: Togo, Niemiecką Afrykę Wschodnią, Niemiecką Afrykę Południowo-Zachodnią, Kamerun i Nową Gwineę Niemiecką^[1]
20 maja 1882 – uchwalono trójprzymierze z Austro-Węgrami i Włochami^[1]
1914 – bitwa nad Marną^[1]
1916 – na czele ruchu antywojennego stanęła Grupa Spartakusa (później Komunistyczna Partia Niemiec)^[1]
3 listopada 1918 – powstanie marynarzy w Kilonii zapoczątkowało rewolucję listopadową^[1]
9 listopada 1918 – proklamowano Republikę Weimarską^[1]

Republika Weimarska

11 listopada 1918 – kapitulacja Niemiec^[2]
19 stycznia 1919 – wybory parlamentarne wygrali socjaliści, demokracji i chadecy^[1]
1920 – powstała Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotników^[1]
1922 – w Rapallo doszło do zawarcia traktatu z sowiecką Rosją^[1]
1923 – Adolf Hitler przeprowadził nieudany pucz monachijski^[1]
1923 – z powodu problemów ze spłatą odszkodowań Francja i Belgia zajęły Zagłębie Ruhry^[1]
1925 – wybory prezydenckie wygrał Paul von Hindenburg, który umocnił władzę prezydencką^[1]
1929 – wybuch kryzysu gospodarczego^[1]
30 stycznia 1933 – Paul von Hindenburg powołał Adolfa Hitlera na stanowisko kanclerza Niemiec^[1]^[2]
27–28 lutego 1933 – pożar Reichstagu^[1]
28 lutego 1933 – wprowadzono stan wyjątkowy^[1]

III Rzesza

1933 – powstają pierwsze obozy koncentracyjne - KL Dachau, KZ Dürrgoy i inne.
2 sierpnia 1934 – śmierć Hindenburga, Adolf Hitler przyjął tytuł Führer oraz objął władzę^[1]
1935 – uchwalono ustawy norymberskie ograniczające prawa obywatelskie Żydów^[1]
1935 – uchwalono ustawę o odbudowie sił zbrojnych^[1]
1936 – Niemcy przystąpiły do remilitaryzacji Nadrenii^[1]
9–10 listopada 1938 – „noc kryształowa”^[1]
1938 – Austria została przyłączona do III Rzeszy^[1]
1939 – Niemcy zajęły Czechy^[1]
23 sierpnia 1939 – podpisano pakt Ribbentrop-Mołotow^[3]
1 września 1939 – atak Niemiec na Polskę, początek II wojny światowej
3 września 1939 – Wielka Brytania i Francja wypowiedziały wojnę Niemcom
28 września 1939 – III Rzesza i Związek Radziecki zawarły układ o „granicy przyjaźni”^[4]
5 października 1939 – zakończenie walk w Polsce^[4]
9 kwietnia 1940 – atak na Danię i Norwegię^[4]
28 kwietnia–8 czerwca 1940 – walki w Narwiku^[4]
10 maja 1940 – III Rzesza zaatakowała Holandię, Belgię i Luksemburg^[4]
15 maja 1940 – kapitulacja Holandii^[4]
27 maja 1940 – kapitulacja Belgii^[4]
10 czerwca 1940 – kapitulacja Norwegii^[4]
22 czerwca 1940 – zawieszenie broni pomiędzy Niemcami a Francją^[4]
8 sierpnia–31 października 1940 – bitwa o Anglię^[4]
17 września 1940 – Niemcy rozpoczęły blokadę Wielkiej Brytanii^[4]
6 kwietnia 1941 – Niemcy i Włochy zaatakowały Jugosławię i Grecję^[4]
22 czerwca 1941 – atak Niemiec na Związek Radziecki^[1]
1942 – cała Francja znalazła się w terytorium III Rzeszy^[1]
13 maja 1943 – klęska państw Osi w Afryce Północnej^[1]
5 lipca–23 sierpnia 1943 – w wyniku bitwy na Łuku Kurskim Związek Radziecki rozpoczął ofensywę^[1]
czerwiec 1944 – utworzono drugi front we Francji^[1]
30 kwietnia 1945 – Rosjanie zajęli Berlin, Adolf Hitler popełnił samobójstwo^[4]
8 maja 1945 – całkowita klęska Niemiec, podpisano bezwarunkową kapitulację^[1]
5 czerwca 1945 – władzę w Niemczech przejęły: Wielka Brytania, Francja, Związek Radziecki i Stany Zjednoczone^[1]

Okres podziału Niemiec na RFN i NRD

1945–1950 – przeprowadzono denazyfikację zachodnich Niemiec^[1]
1946 – procesy norymberskie^[1]
20 czerwca 1948 – w Niemczech Zachodnich przeprowadzono reformę walutową^[1]
1948–1949 – blokada Berlina^[1]
7 września 1949 – utworzono Republikę Federalną Niemiec^[1]
10 października 1949 – utworzono Niemiecką Republikę Demokratyczną^[1]
1949–1990 – rządy Socjalistycznej Partii Jedności Niemiec w NRD^[1]
1951 – państwa zachodnie ogłosiły zakończenie stanu wojny z Niemcami^[1]
16–17 czerwca 1953 – powstanie robotników w Berlinie, krwawo stłumione przez wojska radzieckie^[5]
1954 – w wyniku podpisania układów paryskich zniesiono statut okupacyjny i przyjęto RFN do Unii Zachodnioeuropejskiej^[1]
1955 – Związek Radziecki i Polska ogłosiły zakończenie stanu wojny z Niemcami^[1]
1955 – RFN została członkiem NATO, rozpoczęto budowę Bundeswehry^[1]
1957 – RFN została współzałożycielem Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej^[1]
1961 – władze NRD wybudowały Mur Berliński^[6]
1969 – wybory parlamentarne wygrała Socjaldemokratyczna Partia Niemiec^[1]
grudzień 1970 – RFN i Polska podpisały układ o podstawach normalizacji stosunków wzajemnych^[1]
1971 – Erich Honecker objął władzę w NRD^[6]
1973 – w życie wszedł układ o podstawach stosunków między NRD i RFN^[1]
1973 – RFN i NRD przyjęto do ONZ^[1]
1976 – pastor Oskar Brüsewitz w ramach protestu przeciwko polityce NRD dokonał aktu samospalenia^[6]
październik 1977 – w Berlinie Wschodnim wybuchły zamieszki^[6]
1982 – kanclerzem Niemiec został Helmut Kohl^[1]
grudzień 1985 – w NRD powołano „Inicjatywę na rzecz pokoju i praw człowieka”^[6]
1989 – protesty w NRD podczas Jesieni Narodów doprowadziły do obalenia muru berlińskiego oraz demokratyzacji Niemiec Wschodnich^[1]
7 maja 1989 – w NRD sfałszowano wybory komunalne^[6]
4 czerwca 1989 – w Berlinie i w Lipsku doszło do manifestacji^[6]
6–7 października – Erich Honecker zorganizował obchody 40-lecia NRD^[6]
18 października 1989 – Erich Honecker stracił władzę w NRD; jego miejsce zajął Egon Krenz^[6]
9 listopada 1989 – władze NRD ogłosiły swobodny dojazd do RFN; obalono mur berliński^[1]
7 grudnia 1989 – rozpoczęła obrady NRD-owska konferencja Okrągłego Stołu z udziałem organizacji społecznych i 14 partii^[6]
18 marca 1990 – w NRD przeprowadzono wolne wybory^[6]
31 sierpnia 1990 – ratyfikowano układ między RFN a NRD o przywrócenie jedności Niemiec^[1]
3 października 1990 – zjednoczenie Niemiec^[1]

Czasy najnowsze

1993 – Niemcy uczestniczyły w tworzeniu Unii Europejskiej na bazie EWG^[1]
2002 – Niemcy przyjęły walutę euro^[1]
listopad 2005 – kanclerzem Niemiec została Angela Merkel^[7]

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x ^y ^z ^aa ^ab ^ac ^ad ^ae ^af ^ag ^ah ^ai ^aj ^ak ^al ^am ^an ^ao ^ap ^aq ^ar ^as ^at ^au ^av ^aw ^ax ^ay ^az ^ba ^bb ^bc ^bd ^be ^bf ^bg ^bh ^bi ^bj ^bk ^bl ^bm ^bn ^bo ^bp ^bq ^br ^bs ^bt ^bu ^bv ^bw ^bx ^by ^bz ^ca ^cb ^cc ^cd ^ce ^cf ^cg ^ch ^ci ^cj ^ck ^cl Niemcy. Historia.. Encyklopedia PWN. [dostęp 2015-09-01]. (pol.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Historia » Ważniejsze daty z historii Niemiec. vaterland.pl. [dostęp 2015-09-01]. (pol.).
↑ Michał Przeperski: Pakt Ribbentrop–Mołotow: zapalnik II wojny światowej. Histmag, 2014-08-22. [dostęp 2016-04-20]. (pol.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m wojna światowa II. Encyklopedia PWN. [dostęp 2015-09-01]. (pol.).
↑ powstanie czerwcowe. Encyklopedia PWN. [dostęp 2015-09-01]. (pol.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Instytut Pamięci Narodowej: NRD – historia. rok1989.pl. [dostęp 2016-04-20]. (pol.).
↑ Merkel Angela. Encyklopedia PWN. [dostęp 2015-09-01]. (pol.).

[pwn-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x ^y ^z ^aa ^ab ^ac ^ad ^ae ^af ^ag ^ah ^ai ^aj ^ak ^al ^am ^an ^ao ^ap ^aq ^ar ^as ^at ^au ^av ^aw ^ax ^ay ^az ^ba ^bb ^bc ^bd ^be ^bf ^bg ^bh ^bi ^bj ^bk ^bl ^bm ^bn ^bo ^bp ^bq ^br ^bs ^bt ^bu ^bv ^bw ^bx ^by ^bz ^ca ^cb ^cc ^cd ^ce ^cf ^cg ^ch ^ci ^cj ^ck ^cl Niemcy. Historia.. Encyklopedia PWN. [dostęp 2015-09-01]. (pol.).

[vaterland-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Historia » Ważniejsze daty z historii Niemiec. vaterland.pl. [dostęp 2015-09-01]. (pol.).

[histmag-3] Michał Przeperski: Pakt Ribbentrop–Mołotow: zapalnik II wojny światowej. Histmag, 2014-08-22. [dostęp 2016-04-20]. (pol.).

[pwn4-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m wojna światowa II. Encyklopedia PWN. [dostęp 2015-09-01]. (pol.).

[pwn3-5] wstanie czerwcowe. Encyklopedia PWN. [dostęp 2015-09-01]. (pol.).

[rok1989-6] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Instytut Pamięci Narodowej: NRD – historia. rok1989.pl. [dostęp 2016-04-20]. (pol.).

[pwn2-7] Merkel Angela. Encyklopedia PWN. [dostęp 2015-09-01]. (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]