Przejdź do zawartości

Dokudów Pierwszy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Dokudów Pierwszy
wieś
Ilustracja
Kościół św. Praksedy
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Powiat

bialski

Gmina

Biała Podlaska

Liczba ludności (2021)

223[2][3]

Strefa numeracyjna

83

Kod pocztowy

21-500[4]

Tablice rejestracyjne

LBI

SIMC

0010582[5]

Położenie na mapie gminy wiejskiej Biała Podlaska
Mapa konturowa gminy wiejskiej Biała Podlaska, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Dokudów Pierwszy”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej znajduje się punkt z opisem „Dokudów Pierwszy”
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Dokudów Pierwszy”
Położenie na mapie powiatu bialskiego
Mapa konturowa powiatu bialskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Dokudów Pierwszy”
Ziemia51°57′31″N 23°12′55″E/51,958611 23,215278[1]
Miasto Dokudów
Herb miejski

Dokudów Pierwszywieś (dawniej miasto) w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie bialskim, w gminie Biała Podlaska[6][5]. Przez miejscowość przepływa Żarnica, niewielka rzeka dorzecza Bugu, lewy dopływ Zielawy.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bialskopodlaskiego.

Wieś jest sołectwem w gminie Biała Podlaska[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 281 mieszkańców[8].

Części wsi

[edytuj | edytuj kod]
Integralne części wsi Dokudów Pierwszy[6][5]
SIMC Nazwa Rodzaj
1019817 Dubowska część wsi
1019875 Gumna część wsi
1021270 Morgi część wsi
1021300 Ostrów część wsi
1021429 Siedlisko część wsi
1021435 Średni Pas część wsi

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Dawniej miasto lokowane w 1504 przez Lwa Bohowitynowicza (Bohowityna?) za zgodą króla Aleksandra Jagiellończyka na prawie magdeburskim pod ówczesną nazwą Lewkowo[9]. Znany jest przywilej lokacyjny króla Aleksandra z roku 1504 nadający prawo wolnego jarmarku i prawo budowy zamku na miejscu starego grodziska w widłach Zielawy i Żarnicy[9]. W dokumentach z 1529 roku jest już wymienione miasteczko Dokudów. W XVI w. było ono własnością Bohowitynów i wchodziło w skład dóbr Ortel (Wortel), w 1580 wzmiankowano w nim fundację monasteru[9]. O „horodyszczach“ w rejonie Dokudowa wspominały Akta Grodzkie Brzeskie. W XVI w. w miejscowości funkcjonował prawosławny klasztor[10]. Po zawarciu unii brzeskiej miejscowa ludność, razem z całą diecezją, przeszła do Kościoła unickiego i kolejna świątynia ufundowana w miejscowości, zbudowana w 1692 r., była już cerkwią unicką[11]. Dokudów utracił prawa miejskie przed 1700 rokiem[12]. W 1875, wskutek likwidacji unickiej diecezji chełmskiej, dokudowska parafia przeszła do Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. XVII-wieczna cerkiew spłonęła całkowicie w 1915. Po tej dacie parafii prawosławnej nie restytuowano. W latach 1928–1932 na miejscu starszej cerkwi zbudowano świątynię neounicką, zaś w 1947 r. przemianowano ją na rzymskokatolicką[11]. We wsi znajduje się również cmentarz, dawniej unicki i prawosławny, obecnie rzymskokatolicki[13].

Utrata praw miejskich na pocz. XIX wieku. W roku 1915 spalony przez wojska rosyjskie.

Zabytki

[edytuj | edytuj kod]

Według rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa[14] na listę zabytków wpisane są obiekty:

  • kaplica przydrożna drewniana, nr rej.: A/93 z 2.10.2003

Znane osoby

[edytuj | edytuj kod]

Galeria

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 25064
  2. Wieś Dokudów Pierwszy w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-11-27], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  3. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-11-24].
  4. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 229 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  5. a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
  6. a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. Strona gminy. → Gmina → sołectwa [dostęp 2023-11-27]
  8. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  9. a b c Grodzisko, st. 1, Ortel Książęcy Pierwszy - Zabytek.pl [online], zabytek.pl [dostęp 2018-10-08] (pol.).
  10. Pawluczuk U. A.: Życie monastyczne w II Rzeczypospolitej. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2007, s. 25. ISBN 978-83-7431-127-4.
  11. a b red. K. Kolendo-Korczakowa, A. Oleńska, M. Zgliński: Katalog zabytków sztuki w Polsce. Województwo lubelskie powiat Biała Podlaska. Warszawa: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 2006, s. 53-54.
  12. Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 28-29.
  13. Parafia [online], diecezja.radiopodlasie.pl [dostęp 2017-07-06] [zarchiwizowane z adresu 2013-05-03] (pol.).
  14. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo lubelskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 23 lipca 2024, s. 1.
  15. ORTHODOX | Poświęcenia tablicy upamiętniającej abp. Aleksego [online], www.orthodox.pl [dostęp 2024-10-08].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]