51°44′37″N 22°15′40″E/51,743611 22,261111Adamów (powiat łukowski)
|
|||||
|
|||||
 |
|||||
| Państwo |  Polska |
||||
| Województwo | lubelskie | ||||
| Powiat | łukowski | ||||
| Gmina | Adamów | ||||
| Liczba ludności (2013) | 2123[1] | ||||
| Strefa numeracyjna | (+48) 25 | ||||
| Kod pocztowy | 21-412[2] | ||||
| Tablice rejestracyjne | LLU | ||||
| SIMC | 0667891[3] | ||||
|
Położenie na mapie województwa lubelskiego
 Adamów
|
|||||
|
Położenie na mapie Polski
Adamów
|
|||||
| 51°44′37″N 22°15′40″E/51,743611 22,261111 |
|||||
Adamów – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie łukowskim, siedziba gminy Adamów[3].
Prywatne miasto szlacheckie Jadamów położone było w drugiej połowie XVI wieku w ziemi stężyckiej w województwie sandomierskim[4]. Miejscowość była przejściowo siedzibą gminy Gułów. W latach 1975–1998 wieś należała administracyjnie do województwa siedleckiego. Historycznie Adamów leży na ziemi stężyckiej w województwie sandomierskim w Małopolsce.
Obok miejscowości przepływa Motwica, niewielka rzeka dorzecza Wisły.
Miejscowość jest siedzibą parafii rzymskokatolickiej Podwyższenia Krzyża Świętego, należącej do metropolii lubelskiej, diecezji siedleckiej, dekanatu Adamów.
Spis treści
Historia[5][edytuj]
Adamów do XVIII w.[edytuj]
Lokacja miasta pierwotnie pod nazwą Jadaromin nastąpiła na podstawie dokumentu wydanego w 1539 przez króla Zygmunta I Starego[6]. Właściciele miejscowości, bracia Adam i Hieronim Rusieccy, wystąpili w 1545 roku o erygowanie parafii. W 1569 roku miasto liczyło 415 mieszkańców, a w 1576 już 700. W XIX wieku mieszkało tu około 1000 osób w 90 domach. W późniejszych latach był własnością Czartoryskich i Firlejów. Na przełomie XVIII i XIX w. wzniesiono nowy barokowo-klasycystyczny kościół.
Adamów między XIX a XXI w.[edytuj]
W 1869 roku Adamów utracił prawa miejskie i został włączony do gminy Gułów. W 1873 roku podjęto uchwałę o utworzeniu szkoły, a już kilka lat później, w 1880, przeniesiono siedzibę gminy z powrotem do Adamowa. W 1915 roku miejscowość została zajęta przez wojska niemieckie i austro-węgierskie. W październiku 1939 roku, podczas kampanii wrześniowej toczyły się tu walki bitwy pod Kockiem. W 1943 roku w pożarze spłonęło centrum wsi. W latach okupacji w okolicach działy różne oddziały partyzanckie[6]. W sierpniu 1942 r. Oddział Gwardii Ludowej im. Jana Kilińskiego dowodzony przez byłego jeńca radzieckiego Serafima Aleksiejewa odbił z rąk niemieckich transport ok. 200 Żydów przeznaczonych na wywiezienie do Treblinki. Partyzanci rozbili też urząd gminy i mleczarnię oraz uderzyli na posterunek policji[7]. Adamów został zajęty przez Armię Czerwoną w 1944 roku.
Historia Żydów w Adamowie[8][edytuj]
Pierwsza wzmianka o Żydach w Adamowie pochodzi z 1827 roku, gdy było ich 108, co stanowiło 18,4% całej ludności. Początkowo podlegali gminie w Kocku, zaś w drugiej połowie XIX w. utworzyli własną gminę. Mieli synagogę i cmentarz. W 1921 roku było ich 664, co stanowiło 34,3% całej ludności. W październiku 1942 roku ludność żydowska została przesiedlona do getta w Łukowie, a później do obozu w Treblince i tam wymordowana.
Zabytki[edytuj]
We wsi znajduje się zabytkowy klasycystyczny kościół parafialny z 1. połowy XIX w.
Galeria[edytuj]
-
Zabytkowa plebania
-
Centrum miejscowości
-
Zabudowa jednokondygnacyjna
Oświata[edytuj]
Znajduje się tu Publiczna Szkoła Podstawowa im. Henryka Sienkiewicza, Gimnazjum oraz Zespół Szkół im. gen. Franciszka Kamińskiego, składający się z Liceum Ogólnokształcącego im. Batalionów Chłopskich, Liceum Profilowanego i Zasadniczej Szkoły Zawodowej.
Przypisy
- ↑ Bank Danych Lokalnych
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych. Poczta Polska S.A.. [dostęp 2013-04-08]. s. 2.
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”. Poz. 200, tom 2, s. 4, 2013-02-13. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2013-04-08].
- ↑ Województwo sandomierskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz.1, Mapy, plany, Warszawa 1993, k. 3
- ↑ strona Gminy Adamów poświęcona historii miejscowości
- ↑ a b Włodzimierz Wójcikowski: Śladami ostatniej bitwy gen. Kleeberga. Lublin: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1985, s. 59…60. ISBN 83-03-01102-2.
- ↑ Józef Bolesław Gargas „Oddziały Gwardii Ludowej i Armii Ludowej 1942 – 1945” Wydawnictwo MON 1971 str. 202
- ↑ strona Żydowskiego Instytutu Historycznego poświęcona Adamowowi
Linki zewnętrzne[edytuj]
- Adamów 2 (1) w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego, T. I: Aa – Dereneczna. Warszawa, 1880.
- Internetowy Serwis Gminy Adamów
- Historia Żydów w Adamowie na portalu Wirtualny Sztetl
|
||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
|
|||||
