Lachy Sądeckie
| Miejsce zamieszkania | |
|---|---|
| Język | |
| Grupa |
Małopolanie |
Lachy Sądeckie (Podegrodzkie) – grupa etnograficzna ludności polskiej zamieszkująca obszar Sądecczyzny posługująca się gwarą sądecką.
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
Nazwa Lachy jest rozpowszechniona na polskim Podkarpaciu i w Małopolsce dla określenia szeregu grup etnograficznych pośrednich pomiędzy Góralami a ludnością ściśle nizinną, a jej pochodzenie zdaniem wielu wywodzi się od wschodniosłowiańskiego określenia na Polaków[1], która z kolei wywodzi się prawdopodobnie od plemienia Lędzian[2]. Najdalej na zachód wysuniętą grupą etnograficzną, która posługiwała się wschodniosłowiańskimi dialektami byli Łemkowie, którzy sąsiadowali z Lachami Sądeckimi.
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
W rejonie lewego brzegu dorzecza Dunajca od gminy Podegrodzie do pasma Jaworza i obejmująca centrum Kotliny Sądeckiej. Od wschodu sąsiadują z Pogórzanami, którzy w literaturze etnograficznej zwani byli również Głuchoniemcami[3].
Cechy charakterystyczne[edytuj | edytuj kod]
Obecnie charakterystyczne elementy stroju oraz kultury obrzędowej Lachów Sądeckich można spotkać głównie w okolicach Podegrodzia w powiecie nowosądeckim i Przyszowej w powiecie limanowskim, ale też po stronie wschodniej dorzecza Dunajca we wsiach Mystków, Piątkowa. Kultura lachowska została przejęta przez wsie na pograniczu lachowsko-pogórzańskim tj. Mszalnica, Ptaszkowa.
Muzea[edytuj | edytuj kod]
Kultura materialna Lachów Sądeckich prezentowana jest w Muzeum Lachów Sądeckich w Podegrodziu oraz Sądeckim Parku Etnograficznym w Nowym Sączu.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Halina Karaś: Lachy jako grupa etnograficzna
- ↑ Dlaczego Polacy to „Lachy”?
- ↑ "Na wschód od Lachów mieszkają [...], ślady średniowiecznej kolonizacji niemieckiej (stąd występujące tu czasem określenie „na Głuchoniemcach")" [w:] Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Vol. 46-47, 1991-1992.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Dziecięco - młodzieżowy zespół folklorystyczny „Piecuchy”. piecuchy.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-04)].
- Zespół Regionalny „Nawojowiacy”
- Zespół Regionalny "Mystkowianie"