Matt Dillon
 Matt Dillon (2018) | |
| Imię i nazwisko |
Matthew Raymond Dillon |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
18 lutego 1964 |
| Zawód |
aktor, reżyser |
| Lata aktywności |
od 1979 |
Matt Dillon, właśc. Matthew Raymond Dillon[1] (ur. 18 lutego 1964[2] w New Rochelle[3]) – amerykański aktor i reżyser filmowy[4].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Wczesne lata[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w New Rochelle w rodzinie rzymskokatolickiej Paula Dillona, menedżera inwestycyjnego i portrecisty, i Mary Ellen Dillon[5]. Wychowywał się w hrabstwie Westchester wraz z czterema braćmi: starszym Paulem (ur. 1962) oraz młodszymi – Kevinem (ur. 19 sierpnia 1965), znanym z roli Johnny’ego „Dramy” Chase’a w serialu Ekipa[6], Timothym (ur. 1969) i Brianem (ur. 1972) oraz młodszą siostrą Katy (ur. 1966). Większość jego przyjaciół pochodziło z rodzin dysfunkcyjnych, ale jego rodzice byli szczęśliwym małżeństwem klasy średniej irlandzkich katolików.
Kariera[edytuj | edytuj kod]
Został dostrzeżony przez łowców talentów, którzy podczas pobytu w gimnazjum Hommocks School w poszukiwaniu nowych twarzy do filmu niskobudżetowego Warner Bros. zwrócili na niego uwagę i zaproponowali mu kluczową rolę Richiego White’a w dramacie kryminalnym Jonathana Kaplana Nad krawędzią (Over the Edge, 1979)[7]. Jego pozycję w filmowym świecie ugruntowały role zbuntowanych nastolatków w dwóch obrazach Francisa Forda Coppoli z 1983: Outsiderzy (The Outsiders) i Rumble Fish. Szybko okazał się niezwykle wszechstronnym aktorem, który równie dobrze sprawdził się w repertuarze dramatycznym (Miasto gniewu) jak i komediowym (Sposób na blondynkę, O czym marzą faceci). Za najlepszą i najbardziej dojrzałą jego rolę z lat 80. uchodzi jednak kreacja charyzmatycznego przywódcy grupy narkomanów w Narkotykowy kowboj (1989) Gusa Van Santa, uhonorowana w 1990 nagrodą Independent Spirit Award.
W następnej dekadzie równie często pojawiał się na kinowym ekranie. Zagrał m.in. w rozgrywających się w Seattle w czasach triumfu grunge’u Samotnikach (1992), Za wszelką cenę (1995), Białym aligatorze (1996; reżyserski debiut Kevina Spacey) i kryminale Dzikie żądze (1998). W 2002 zadebiutował jako reżyser dramatem kryminalnym Miasto duchów, był także współautorem scenariusza tego filmu. W 2006 za rolę rasistowskiego policjanta w Mieście gniewu zdobył nominację do Oscara. Wcześniej wystąpił w opartym o autobiograficzną prozę Charlesa Bukowskiego Factotum (2005) zagrał Henry’ego Chinaskiego, alter ego amerykańskiego pisarza.
Zasiadał w jury konkursu głównego na 77. MFF w Wenecji (2020).
Filmografia[edytuj | edytuj kod]
- Over the Edge (1979)
- Wyrzutki (The Outsiders, 1983) jako Dallas „Dally” Winston
- Rumble Fish (1983)
- Chłopak z klubu Flamingo (The Flamingo Kid 1984)
- Cel (The Target 1985)
- Drugstore Cowboy (1989)
- Pocałunek przed śmiercią (A Kiss Before Dying, 1991)
- Samotnicy (Singles, 1992)
- Święty z fortu Waszyngtona (The Saint of Fort Washington, 1993)
- Za wszelką cenę (To Die For, 1995)
- Biały aligator (Albino Alligator, 1996)
- W rytmie serca (Grace of My Heart, 1996)
- Przodem do tyłu (In & Out, 1997)
- Dzikie żądze (Wild Things, 1998)
- Sposób na blondynkę (There's Something About Mary, 1998)
- O czym marzą faceci (One Night at McCool's, 2001)
- Miasto duchów (City of Ghosts, 2002)
- Miasto gniewu (Crash, 2004)
- Garbi: super bryka (Herbie – Fully Loaded, 2005)
- Factotum (2005)
- Ja, ty i on (You, Me and Dupree, 2006)
- Cena prawdy (Nothing But the Truth, 2008) jako Patton Dubois
- Opancerzony (Armored, 2009) jako Mike Cochnone
- Sztuka kradzieży (The Art of the Steal, 2013) jako Nicky Calhoun
- Sunlight Jr. (2013) jako Richie
- W starym dobrym stylu (Going in Style, 2017) jako Arlen Hamer
- Dom, który zbudował Jack (The House That Jack Built, 2018) jako Jack
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Overview for Matt Dillon. TCM.com. [dostęp 2016-08-06]. (ang.).
- ↑ Matt Dillon Biography, Movie Highlights. AllMovie. [dostęp 2016-08-06]. (ang.).
- ↑ Matt Dillon. Rotten Tomatoes. [dostęp 2016-08-06]. (ang.).
- ↑ Matt Dillon. AdoroCinema. [dostęp 2016-08-06]. (port.).
- ↑ Matt Dillon Biography (1964-). Film Reference. [dostęp 2016-08-06]. (ang.).
- ↑ Kevin Dillon: 'Celebrities are afraid to party openly. The Guardian. [dostęp 2016-08-06]. (ang.).
- ↑ Matt Dillon. MYmovies. [dostęp 2016-08-06]. (wł.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Matt Dillon w bazie IMDb (ang.)
- Matt Dillon w bazie Filmweb
- Matt Dillon w bazie Notable Names Database (ang.)