Ryszard Legutko
Data i miejsce urodzenia |
24 grudnia 1949 |
---|---|
Minister edukacji narodowej | |
Okres |
od 13 sierpnia 2007 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
Odznaczenia | |
Ryszard Antoni Legutko (ur. 24 grudnia 1949 w Krakowie) – polski filozof i polityk, profesor nauk humanistycznych, publicysta, autor książek o tematyce społeczno-politycznej, tłumacz i komentator dzieł Platona.
W latach 2005–2007 senator i wicemarszałek Senatu VI kadencji, w 2007 minister edukacji narodowej, w latach 2007–2009 sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP, od 2009 poseł do Parlamentu Europejskiego VII i VIII kadencji.
Życiorys
Działalność naukowa i społeczna
Ukończył studia z zakresu filologii angielskiej w 1973 i z zakresu filozofii w 1976 na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1991 uzyskał stopień naukowy doktora habilitowanego (tytuł rozprawy habilitacyjnej: Krytyka demokracji w filozofii politycznej Platona), w 1998 otrzymał tytuł profesora nauk humanistycznych. W 2003 objął stanowisko profesora zwyczajnego.
Wykłada na Uniwersytecie Jagiellońskim. Specjalizuje się w filozofii politycznej i społecznej, filozofii starożytnej oraz historii filozofii. Członek Collegium Invisibile[1].
W latach 80. redagował w Krakowie podziemne czasopismo „Arka”. Do października 2005 pełnił funkcję prezesa Towarzystwa Edukacyjno-Naukowego Ośrodek Myśli Politycznej, którego w 1992 był współzałożycielem. Publikował m.in. w „Rzeczpospolitej”, „Życiu”, „Wprost”, „Nowym Państwie”, „Naszym Dzienniku” i w angielskojęzycznym „Critical Review”.
Działalność polityczna
W wyborach parlamentarnych w 2005 z ramienia Prawa i Sprawiedliwości w okręgu krakowskim uzyskał mandat senatora VI kadencji. Przewodniczył Polsko-Izraelskiej Grupie Parlamentarnej, był członkiem Komisji Praw Człowieka i Praworządności. Do 4 listopada 2007 pełnił też funkcję wicemarszałka Senatu.
Od 13 sierpnia 2007 do 16 listopada 2007 zajmował stanowisko ministra edukacji narodowej w rządzie Jarosława Kaczyńskiego.
W wyborach parlamentarnych w 2007 bez powodzenia ponownie kandydował do Senatu. Od 4 grudnia 2007 do 16 kwietnia 2009 był sekretarzem stanu w Kancelarii Prezydenta Lecha Kaczyńskiego.
W wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2009 kandydował z pierwszego miejsca dolnośląsko-opolskiej listy Prawa i Sprawiedliwości, zdobywając mandat europosła[2]. W PE przystąpił do grupy Europejskich Konserwatystów i Reformatorów. Został szefem delegacji PiS, a także członkiem Komisji Spraw Zagranicznych.
W 2012 Sąd Okręgowy w Krakowie w postępowaniu cywilnym uznał, że Ryszard Legutko naruszył dobra osobiste dwojga uczniów jednej z wrocławskich szkół średnich, którzy zorganizowali debatę dotyczącą istnienia krzyży w klasach, poprzez nazwanie ich „rozpuszczonymi smarkaczami”, nakazując przeproszenie w prasie i uiszczenie kwoty 5 tys. zł na cel społeczny[3]. Sprawa była objęta programem spraw precedensowych Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka[4].
Kandydował z ramienia PiS w wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2014, uzyskując mandat europosła VIII kadencji[5].
Odznaczenia
Wybrane publikacje
Tłumaczenia i komentarze dialogów Platona
- Fedon (1995)
- Eutyfron (1998)
- Obrona Sokratesa (2003)
Publikacje książkowe
- Bez gniewu i uprzedzenia (1989; Nagroda PEN Clubu)
- Platona krytyka demokracji (1990)
- Nie lubię tolerancji: szkice i felietony (1993)
- Spory o kapitalizm (1994)
- Etyka absolutna i społeczeństwo otwarte (1994; Nagroda im. Andrzeja Kijowskiego)
- Frywolny Prometeusz (1995) – zbiór felietonów
- I kto tu jest ciemniakiem (1996) – zbiór felietonów
- Tolerancja. Rzecz o surowym państwie, prawie natury, miłości i sumieniu (1997; Nagroda Ministra Edukacji Narodowej)
- Czasy wielkiej imitacji (1998) – zbiór felietonów
- Złośliwe demony (1999) – zbiór felietonów
- O czasach chytrych i prawdach pozornych (1999) – zbiór esejów
- Society as a Department Store: Critical Reflections on the Liberal State (2002)
- Raj przywrócony (2005) – zbiór esejów
- Podzwonne dla błazna (2006) – zbiór esejów
- Traktat o wolności (2007)
- Esej o duszy polskiej (2008, 2012)
- Ošklivost demokracie a jiné eseje (Brzydota demokracji i inne eseje, 2009)
- Triumf człowieka pospolitego (2012; wydanie jęz. ang.: The Demon in Democracy: Totalitarian Temptations in Free Societies, 2016)
- Antykaczyzm (2013)
- Sokrates (2013; Nagroda Literacka im. Józefa Mackiewicza)
- Polska, Polacy i suwerenność (2014)
- ↑ Lista tutorów Collegium Invisibile. ci.edu.pl. [dostęp 2 kwietnia 2011].
- ↑ Serwis PKW – Wybory 2009 [dostęp 12 września 2010]
- ↑ Jacek Harłukowicz: Legutko musi przeprosić za „rozwydrzonych smarkaczy”. gazeta.pl, 17 kwietnia 2012. [dostęp 26 czerwca 2013].
- ↑ Prof. Ryszard Legutko musi przeprosić wrocławskich licealistów. hfhr.pl, 18 kwietnia 2012. [dostęp 26 czerwca 2013].
- ↑ Serwis PKW – Wybory 2014. [dostęp 27 maja 2014].
- ↑ Chancelaria das Ordens Honoríficas Portuguesas. dre.pt. [dostęp 12 września 2010]. (port.).
Bibliografia
- Profil na stronie Parlamentu Europejskiego. [dostęp 12 grudnia 2011].
- Biogram na stronie Senatu (VI kadencja). [dostęp 12 września 2010].
- {{{osoba}}}, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) . [dostęp 12 września 2010].
Linki zewnętrzne
- Ryszard Legutko – strona prywatna. [dostęp 12 września 2010].
Szablon:Laureaci Nagrody im. Mackiewicza
- Absolwenci Wydziału Filozoficzno-Historycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego
- Członkowie Collegium Invisibile
- Historycy filozofii starożytnej
- Laureaci Nagrody Literackiej im. Józefa Mackiewicza
- Ministrowie edukacji III Rzeczypospolitej
- Polscy myśliciele polityczni
- Polacy odznaczeni Orderem Zasługi (Portugalia)
- Politycy Prawa i Sprawiedliwości
- Polscy filozofowie
- Polscy historycy filozofii
- Polscy posłowie do Parlamentu Europejskiego
- Polscy tłumacze literatury greckiej
- Senatorowie z województwa małopolskiego (od 2001)
- Urodzeni w 1949
- Wykładowcy Uniwersytetu Jagiellońskiego