Przejdź do zawartości

Pałac w Wodzisławiu Śląskim: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Swd (dyskusja | edycje)
linki zewnętrzne
Konarski (dyskusja | edycje)
→‎Stary zamek: drobne merytoryczne, źródła/przypisy
Linia 34: Linia 34:


== Stary zamek ==
== Stary zamek ==
Pierwszy zamek wodzisławski został prawdopodobnie zbudowany z fundacji książęcej w samych początkach istnienia miasta około 1257 r.
Pierwszy zamek wodzisławski został prawdopodobnie zbudowany z fundacji księcia opolsko-raciborskiego Władysława w samych początkach istnienia miasta około 1257 r.<ref>Furmanek M., Kulpa S., ''Wodzisław Śląski w świetle badań archeologicznych'', (w:) D. Abłamowicz, M. Furmanek, M. Michnik (red.), Początki i rozwój miast Górnego Śląska w świetle badań interdyscyplinarnych, Gliwice 2004, s. 255–270</ref>
Wcześniej prawdopodobnie na terenie tzw. ''Starego Wodzisławia'' lub ''Grodziska'' znajdował się gród obronny zniszczony przez Tatarów w 1241 r.<ref name=autonazwa1>Ludwik Musioł, ''Wodzisław 1257-1957'', Katowice 1957.</ref> Pierwszy zamek wodzisławski okres swej świetności miał w [[XVI wiek]]u. W tym czasie zamek składał się z bramy, zbrojowni i budynku głównego z komnatami, sypialniami, kancelarią i pomieszczeniem reprezentacyjnym. Budynek zamku był wielokondygnacyjny. Wokół niego znajdowały się ponadto kuchnia, dwie stajnie, drewutnia oraz kuźnia. Całość otoczona była fosą nad którą przebiegał most<ref name=autonazwa2>M.Furmanek, S. Kulpa,''Zamek wodzisławski i jego właściciele'', Wodzisław Śl. 2003.</ref>. W [[XVII wiek]]u wokół Wodzisławia toczyły się działania wojenne związane z [[wojna trzydziestoletnia|wojną trzydziestoletnią]]. W wyniku tych działań zamek wodzisławski został w 1648 r. zburzony przez [[Szwedzi|Szwedów]]. Odbudowany, nie odzyskał już jednak swej dawnej świetności<ref name=autonazwa3>Bogdan Cimała, Paweł Porwoł, Wacław Wieczorek, Wypisy do dziejów Rybnika i Wodzisławia Śląskiego, Opole 1985.</ref>.
Wcześniej prawdopodobnie na terenie tzw. ''Starego Wodzisławia'' lub ''Grodziska'' znajdował się gród obronny zniszczony przez Tatarów w 1241 r.<ref name=autonazwa1>Ludwik Musioł, ''Wodzisław 1257-1957'', Katowice 1957.</ref> Za najstarszy fragment wodzisławskiego zamku uznaje się kopiec zlokalizowany w Parku Miejskim, ok. 40 m na południe od pałacu, na którym to kopcu istniała przypuszczalnie drewniana wieża mieszkalno-obronna<ref name=":0">{{Cytuj |autor = Adrian Podgórski, Mirosław Furmanek |tytuł = Zamek wodzisławski i jego gospodarcze zaplecze |czasopismo = Za wytworną fasadą: kulisy funkcjonowania rezydencji arystokratycznych: materiały z konferencji naukowej z okazji 70-lecia Muzeum Zamkowego w Pszczynie, Pszczyna, 12-13 maja 2016 |data dostępu = 2019-04-01 |url = https://www.academia.edu/38656321/Zamek_wodzis%C5%82awski_i_jego_gospodarcze_zaplecze |język = en}}</ref>. Obiekt ten został spalony w 2. połowie XV wieku przez rycerzy-rabusiów. Odbudował zamek przypuszczalnie książę Jan IV, który po odebraniu mu ziemi karniowskiej przeniósł się do Wodzisławia, gdzie spędził ostatnie 9 lat życia (do 1483 r.). W 1502 r. król [[Władysław II Jagiellończyk]] przekazał za wierną służbę swojemu kanclerzowi Janowi Schellenbergowi zamek wraz z miastem i okolicznymi dobrami<ref name=":0" />. Pierwszy zamek wodzisławski okres swej świetności miał w [[XVI wiek]]u. W tym czasie zamek składał się z bramy, zbrojowni i budynku głównego z komnatami, sypialniami, kancelarią i pomieszczeniem reprezentacyjnym. Budynek zamku był wielokondygnacyjny. Wokół niego znajdowały się ponadto kuchnia, dwie stajnie, drewutnia oraz kuźnia. Całość otoczona była fosą nad którą przebiegał most<ref name=autonazwa2>M.Furmanek, S. Kulpa,''Zamek wodzisławski i jego właściciele'', Wodzisław Śl. 2003.</ref>. W 1602 r. zamek kupił węgierski szlachcic Jerzy Plawecki (Horváth-Palocsay), właściciela Plawca i Niedzicy. W [[XVII wiek]]u wokół Wodzisławia toczyły się działania wojenne związane z [[wojna trzydziestoletnia|wojną trzydziestoletnią]]. W wyniku tych działań zamek wodzisławski został w 1648 r. zburzony przez [[Szwedzi|Szwedów]]. Odbudowany, nie odzyskał już jednak swej dawnej świetności<ref name=autonazwa3>Bogdan Cimała, Paweł Porwoł, Wacław Wieczorek, Wypisy do dziejów Rybnika i Wodzisławia Śląskiego, Opole 1985.</ref>. W końcu XVII w. zamek trafił w ręce prymasa Węgier Georga Szelepcsényi (1668–1685), a następnie cesarza Leopolda I Habsburga, który przekazał w 1685 roku w zastaw skonfiskowane dobra wodzisławskie swojemu przyjacielowi księciu Ferdynandowi Josephowi von Dietrichstein za 75 tysięcy guldenów<ref name=":0" />. Oficjalne przejęcie dóbr od cesarza Leopolda nastąpiło kilka lat później (w 1696 r.) po dopłacie kolejnych 75 tysięcy guldenów<ref name=":0" />.


== Pałac Dietrichsteinów – nowy zamek ==
== Pałac Dietrichsteinów – nowy zamek ==
Na miejscu starego zamku, Dietrichsteinowie (ówcześni właściciele [[Wodzisławskie Państwo Stanowe|Wodzisławskiego Państwa Stanowego]]) postanowili wybudować nową rezydencję. Obecny pałac powstał na zlecenie wnuka księcia Ferdynanda Józefa Dietrichsteina – hrabiego Guidobalda Józefa von Dietrichsteina (1717-1773). Na starym zamku, jeszcze zanim wybudowano nowy, 4 listopada 1743 r. doszło do ślubu hrabiego z pochodzącą z majętnego rodu Marią Gabrielą [[Henckel von Donnersmarck]]. W roku 1745 Wodzisław wraz z niemal całym [[Śląsk]]iem staje się częścią [[Prusy (państwo)|Prus]]. Na wodzisławskim zamku z okazji zawarcia [[Pokój drezdeński|pokoju drezdeńskiego]] zostaje zorganizowana uroczystość z udziałem okolicznej szlachty i duchowieństwa. W opisie tego wydarzenia pojawia się informacja o trwającej budowie nowej siedziby Dietrichsteinów. Nowe założenie powstało na gruntach miejskich na północ od starego zamku, a prace przy jego wznoszeniu zostały ukończone w roku 1747. Wybudowany według projektu morawskiego architekta Franciszka Antona Grimma (1710-1784) pałac, jest prawdopodobnie pierwszą budowlą w stylu [[klasycyzm|klasycystycznym]] na ziemiach polskich<ref name=autonazwa2>M.Furmanek, S. Kulpa,''Zamek wodzisławski i jego właściciele'', Wodzisław Śl. 2003.</ref>. Wolnostojąca budowla na planie wydłużonego prostokąta, w modnym wówczas stylu klasycystycznym, miała świadczyć o prestiżu rodu. Stary zamek został rozebrany, a na jego miejscu powstały pałacowe ogrody. Być może część kamieni pochodzących z rozbiórki została wtórnie użyta przy budowie pałacu. Dietrichsteinowie posiadają pałac do roku 1772. Później zmienia on co parę lat właścicieli. W roku 1822 podczas wielkiego pożaru miasta pałac, będący wówczas własnością Ernesta von Strachwitz, uległ częściowemu spaleniu (spalony został dach i pierwsze piętro). Jednak już cztery lata później został odnowiony. W latach 1860-1881, kiedy właścicielem tych dóbr był Ernest Brauns (ostatni właściciel dóbr wodzisławskich), część pałacu za jego zgodą przeznaczona była na magistrat. Od jego śmierci w 1881 r. już w całości mieściła się w nim siedziba magistratu aż do 1974 r. W roku 1906 obiekt został wykupiony przez władze miejskie i zaadaptowany na liczne urzędy i mieszkania dla urzędników. W czasach [[II Rzeczpospolita|II Rzeczypospolitej]] oraz w czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]] w pałacu mieściła się również siedziba policji<ref name=autonazwa4>Piotr Hojka,''Wodzisław Śląski i ziemia wodzisławska w czasie II wojny światowej'', Wodzisław Śl. 2011.</ref>.
Na miejscu starego zamku, Dietrichsteinowie (ówcześni właściciele [[Wodzisławskie Państwo Stanowe|Wodzisławskiego Państwa Stanowego]]) postanowili wybudować nową rezydencję. Prace budowlane zrealizowano na zlecenie wnuka księcia Ferdynanda Józefa Dietrichsteina – hrabiego Guidobalda Józefa von Dietrichsteina (1717-1773). Pałac wzniesiono na planie wydłużonego prostokąta o wymiarach 52,8 x 17,4 m w stylu francuskiego baroku klasycyzującego. Na starym zamku, jeszcze zanim wybudowano nowy, 4 listopada 1743 r. doszło do ślubu hrabiego z pochodzącą z majętnego rodu Marią Gabrielą [[Henckel von Donnersmarck]]. W roku 1745 Wodzisław wraz z niemal całym [[Śląsk]]iem staje się częścią [[Prusy (państwo)|Prus]]. Na wodzisławskim zamku z okazji zawarcia [[Pokój drezdeński|pokoju drezdeńskiego]] zostaje zorganizowana uroczystość z udziałem okolicznej szlachty i duchowieństwa. W opisie tego wydarzenia pojawia się informacja o trwającej budowie nowej siedziby Dietrichsteinów. Nowe założenie powstało na gruntach miejskich na północ od starego zamku, a prace przy jego wznoszeniu zostały przeprowadzone w latach 1744-1747. Wybudowany według projektu morawskiego architekta Franciszka Antona Grimma (1710-1784) pałac, jest prawdopodobnie pierwszą budowlą w stylu [[klasycyzm|klasycystycznym]] na ziemiach polskich<ref name=autonazwa2>M.Furmanek, S. Kulpa,''Zamek wodzisławski i jego właściciele'', Wodzisław Śl. 2003.</ref>. Wolnostojąca budowla na planie wydłużonego prostokąta, w modnym wówczas stylu francuskiego baroku klasycyzującego, miała świadczyć o prestiżu rodu. Stary zamek został rozebrany, a na jego miejscu powstały pałacowe ogrody. Być może część kamieni pochodzących z rozbiórki została wtórnie użyta przy budowie pałacu. Dietrichsteinowie posiadają pałac do roku 1772. Później zmienia on co parę lat właścicieli. W roku 1822 podczas wielkiego pożaru miasta pałac, będący wówczas własnością Ernesta von Strachwitz, uległ częściowemu spaleniu (spalony został dach i pierwsze piętro). Jednak już cztery lata później został odnowiony. W latach 1860-1881, kiedy właścicielem tych dóbr był Ernest Brauns (ostatni właściciel dóbr wodzisławskich), część pałacu za jego zgodą przeznaczona była na magistrat. Od jego śmierci w 1881 r. już w całości mieściła się w nim siedziba magistratu aż do 1974 r. W roku 1906 obiekt został wykupiony przez władze miejskie i zaadaptowany na liczne urzędy i mieszkania dla urzędników. W czasach [[II Rzeczpospolita|II Rzeczypospolitej]] oraz w czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]] w pałacu mieściła się również siedziba policji<ref name=autonazwa4>Piotr Hojka,''Wodzisław Śląski i ziemia wodzisławska w czasie II wojny światowej'', Wodzisław Śl. 2011.</ref>.


=== Opis ===
=== Opis ===
Jest to pałac piętrowy, [[klasycyzm|klasycystyczny]], na planie wydłużonego prostokąta, murowany, potynkowany. Fasada jest symetryczna, 15-osiowa, z 3-osiowym słabo zaznaczonym [[ryzalit]]em wejściowym. Długość budowli wynosi 52,8 m, a szerokość 17,3 m. Parter jest wydzielony [[gzyms]]em. Okna są obramione, nad nimi belkowanie. Ryzalit jest zwieńczony trójkątnym przyczółkiem z [[Kartusz (ozdoba)|kartuszem]] herbowym. [[Portal]] zamknięty półkoliście, flankowany zdwojonymi [[pilaster|pilastrami]] dźwigającymi przełamujące się belkowanie. [[Elewacja]] parkowa 11-osiowa z ryzalitem podzielonym kanelowanymi lizenami, w zwieńczeniu przyczółek z [[Oculus|okulusem]]. Dach jest pokryty [[dachówka|dachówką]] – czterospadowy i dwuspadowy. Architektem był prawdopodobnie znany morawski architekt Anton Grimm<ref name=autonazwa2>M.Furmanek, S. Kulpa,''Zamek wodzisławski i jego właściciele'', Wodzisław Śl. 2003.</ref>.
Jest to pałac piętrowy w stylu stylu francuskiego baroku klasycyzującego, na planie wydłużonego prostokąta, murowany, tynkowany. Fasada jest symetryczna, 15-osiowa, z 3-osiowym słabo zaznaczonym [[ryzalit]]em wejściowym. Długość budowli wynosi 52,8 m, a szerokość 17,3 m. Parter jest wydzielony [[gzyms]]em. Okna są obramione, nad nimi belkowanie. Ryzalit jest zwieńczony trójkątnym przyczółkiem z [[Kartusz (ozdoba)|kartuszem]] herbowym. [[Portal]] zamknięty półkoliście, flankowany zdwojonymi [[pilaster|pilastrami]] dźwigającymi przełamujące się belkowanie. [[Elewacja]] parkowa 11-osiowa z ryzalitem podzielonym kanelowanymi lizenami, w zwieńczeniu przyczółek z [[Oculus|okulusem]]. Dach jest pokryty [[dachówka|dachówką]] – czterospadowy i dwuspadowy. Architektem był prawdopodobnie morawski architekt Anton Grimm<ref name=autonazwa2>M.Furmanek, S. Kulpa,''Zamek wodzisławski i jego właściciele'', Wodzisław Śl. 2003.</ref>.


== Muzeum w Wodzisławiu Śląskim ==
== Muzeum w Wodzisławiu Śląskim ==

Wersja z 10:41, 1 kwi 2019

Zamek w Wodzisławiu Śląskim
Symbol zabytku nr rej. 758/66 z 30.12.1966[1]
Ilustracja
Widok pałacu od strony parku
Państwo

 Polska

Miejscowość

Wodzisław Śląski

Adres

ul. Wilhelma Kubsza 2

Typ budynku

pałac

Styl architektoniczny

klasycyzm

Architekt

Anton Grimm

Inwestor

Dietrichsteinowie

Rozpoczęcie budowy

1742

Ukończenie budowy

1747

Pierwszy właściciel

Guidobald von Dietrichstein

Położenie na mapie Wodzisławia Śląskiego
Mapa konturowa Wodzisławia Śląskiego, blisko centrum na prawo znajduje się ikonka zamku z wieżą z opisem „Zamek w Wodzisławiu Śląskim”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się ikonka zamku z wieżą z opisem „Zamek w Wodzisławiu Śląskim”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, po lewej nieco na dole znajduje się ikonka zamku z wieżą z opisem „Zamek w Wodzisławiu Śląskim”
Położenie na mapie powiatu wodzisławskiego
Mapa konturowa powiatu wodzisławskiego, blisko centrum na prawo znajduje się ikonka zamku z wieżą z opisem „Zamek w Wodzisławiu Śląskim”
Ziemia50°00′08,37″N 18°27′53,88″E/50,002325 18,464967
Strona internetowa

Zamek w Wodzisławiu Śląskim – pałac wybudowany przez ród Dietrichsteinów w latach 1742-1747 na miejscu dawnego średniowiecznego zamku. Pałac Dietrichsteinów jest jedną z pierwszych budowli w stylu klasycystycznym w Polsce. Obecnie w gmachu działa Urząd Stanu Cywilnego oraz siedziba Muzeum Miejskiego założonego w 1971 r.

Stary zamek

Pierwszy zamek wodzisławski został prawdopodobnie zbudowany z fundacji księcia opolsko-raciborskiego Władysława w samych początkach istnienia miasta około 1257 r.[2] Wcześniej prawdopodobnie na terenie tzw. Starego Wodzisławia lub Grodziska znajdował się gród obronny zniszczony przez Tatarów w 1241 r.[3] Za najstarszy fragment wodzisławskiego zamku uznaje się kopiec zlokalizowany w Parku Miejskim, ok. 40 m na południe od pałacu, na którym to kopcu istniała przypuszczalnie drewniana wieża mieszkalno-obronna[4]. Obiekt ten został spalony w 2. połowie XV wieku przez rycerzy-rabusiów. Odbudował zamek przypuszczalnie książę Jan IV, który po odebraniu mu ziemi karniowskiej przeniósł się do Wodzisławia, gdzie spędził ostatnie 9 lat życia (do 1483 r.). W 1502 r. król Władysław II Jagiellończyk przekazał za wierną służbę swojemu kanclerzowi Janowi Schellenbergowi zamek wraz z miastem i okolicznymi dobrami[4]. Pierwszy zamek wodzisławski okres swej świetności miał w XVI wieku. W tym czasie zamek składał się z bramy, zbrojowni i budynku głównego z komnatami, sypialniami, kancelarią i pomieszczeniem reprezentacyjnym. Budynek zamku był wielokondygnacyjny. Wokół niego znajdowały się ponadto kuchnia, dwie stajnie, drewutnia oraz kuźnia. Całość otoczona była fosą nad którą przebiegał most[5]. W 1602 r. zamek kupił węgierski szlachcic Jerzy Plawecki (Horváth-Palocsay), właściciela Plawca i Niedzicy. W XVII wieku wokół Wodzisławia toczyły się działania wojenne związane z wojną trzydziestoletnią. W wyniku tych działań zamek wodzisławski został w 1648 r. zburzony przez Szwedów. Odbudowany, nie odzyskał już jednak swej dawnej świetności[6]. W końcu XVII w. zamek trafił w ręce prymasa Węgier Georga Szelepcsényi (1668–1685), a następnie cesarza Leopolda I Habsburga, który przekazał w 1685 roku w zastaw skonfiskowane dobra wodzisławskie swojemu przyjacielowi księciu Ferdynandowi Josephowi von Dietrichstein za 75 tysięcy guldenów[4]. Oficjalne przejęcie dóbr od cesarza Leopolda nastąpiło kilka lat później (w 1696 r.) po dopłacie kolejnych 75 tysięcy guldenów[4].

Pałac Dietrichsteinów – nowy zamek

Na miejscu starego zamku, Dietrichsteinowie (ówcześni właściciele Wodzisławskiego Państwa Stanowego) postanowili wybudować nową rezydencję. Prace budowlane zrealizowano na zlecenie wnuka księcia Ferdynanda Józefa Dietrichsteina – hrabiego Guidobalda Józefa von Dietrichsteina (1717-1773). Pałac wzniesiono na planie wydłużonego prostokąta o wymiarach 52,8 x 17,4 m w stylu francuskiego baroku klasycyzującego. Na starym zamku, jeszcze zanim wybudowano nowy, 4 listopada 1743 r. doszło do ślubu hrabiego z pochodzącą z majętnego rodu Marią Gabrielą Henckel von Donnersmarck. W roku 1745 Wodzisław wraz z niemal całym Śląskiem staje się częścią Prus. Na wodzisławskim zamku z okazji zawarcia pokoju drezdeńskiego zostaje zorganizowana uroczystość z udziałem okolicznej szlachty i duchowieństwa. W opisie tego wydarzenia pojawia się informacja o trwającej budowie nowej siedziby Dietrichsteinów. Nowe założenie powstało na gruntach miejskich na północ od starego zamku, a prace przy jego wznoszeniu zostały przeprowadzone w latach 1744-1747. Wybudowany według projektu morawskiego architekta Franciszka Antona Grimma (1710-1784) pałac, jest prawdopodobnie pierwszą budowlą w stylu klasycystycznym na ziemiach polskich[5]. Wolnostojąca budowla na planie wydłużonego prostokąta, w modnym wówczas stylu francuskiego baroku klasycyzującego, miała świadczyć o prestiżu rodu. Stary zamek został rozebrany, a na jego miejscu powstały pałacowe ogrody. Być może część kamieni pochodzących z rozbiórki została wtórnie użyta przy budowie pałacu. Dietrichsteinowie posiadają pałac do roku 1772. Później zmienia on co parę lat właścicieli. W roku 1822 podczas wielkiego pożaru miasta pałac, będący wówczas własnością Ernesta von Strachwitz, uległ częściowemu spaleniu (spalony został dach i pierwsze piętro). Jednak już cztery lata później został odnowiony. W latach 1860-1881, kiedy właścicielem tych dóbr był Ernest Brauns (ostatni właściciel dóbr wodzisławskich), część pałacu za jego zgodą przeznaczona była na magistrat. Od jego śmierci w 1881 r. już w całości mieściła się w nim siedziba magistratu aż do 1974 r. W roku 1906 obiekt został wykupiony przez władze miejskie i zaadaptowany na liczne urzędy i mieszkania dla urzędników. W czasach II Rzeczypospolitej oraz w czasie II wojny światowej w pałacu mieściła się również siedziba policji[7].

Opis

Jest to pałac piętrowy w stylu stylu francuskiego baroku klasycyzującego, na planie wydłużonego prostokąta, murowany, tynkowany. Fasada jest symetryczna, 15-osiowa, z 3-osiowym słabo zaznaczonym ryzalitem wejściowym. Długość budowli wynosi 52,8 m, a szerokość 17,3 m. Parter jest wydzielony gzymsem. Okna są obramione, nad nimi belkowanie. Ryzalit jest zwieńczony trójkątnym przyczółkiem z kartuszem herbowym. Portal zamknięty półkoliście, flankowany zdwojonymi pilastrami dźwigającymi przełamujące się belkowanie. Elewacja parkowa 11-osiowa z ryzalitem podzielonym kanelowanymi lizenami, w zwieńczeniu przyczółek z okulusem. Dach jest pokryty dachówką – czterospadowy i dwuspadowy. Architektem był prawdopodobnie morawski architekt Anton Grimm[5].

Muzeum w Wodzisławiu Śląskim

Hol główny Pałacu od strony Muzeum

W istniejącym od 1971 roku muzeum miejskim na stałe są umieszczone ekspozycje przedstawiające historię Wodzisławia, a także Ziemi Wodzisławskiej. W muzeum są organizowane również wystawy czasowe, wernisaże i konferencje naukowe. Corocznie w czerwcu podczas Dni Wodzisławia Śląskiego ma miejsce Noc w Muzeum. Muzeum gromadzi pamiątki archeologiczne, etnograficzne i historyczne z terenu powiatu wodzisławskiego i ziemi wodzisławskiej[8].

Do stałych ekspozycji muzeum należą

  • „Pradzieje ziemi rybnicko-wodzisławskiej”
  • „Wczesnośredniowieczne grodzisko Gołęszyców w Lubomi
  • „Życie codzienne w średniowiecznym mieście na przykładzie „Wodzisławia
  • „Wodzisławska Czarownica"
  • „W XIX w. salonie mieszczańskim”
  • „Z dziejów śląskiego rzemiosła
  • „XX wiek w Wodzisławiu”

Galeria

Przypisy

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 marca 2024.
  2. Furmanek M., Kulpa S., Wodzisław Śląski w świetle badań archeologicznych, (w:) D. Abłamowicz, M. Furmanek, M. Michnik (red.), Początki i rozwój miast Górnego Śląska w świetle badań interdyscyplinarnych, Gliwice 2004, s. 255–270
  3. Ludwik Musioł, Wodzisław 1257-1957, Katowice 1957.
  4. a b c d Adrian Podgórski, Mirosław Furmanek, Zamek wodzisławski i jego gospodarcze zaplecze, „Za wytworną fasadą: kulisy funkcjonowania rezydencji arystokratycznych: materiały z konferencji naukowej z okazji 70-lecia Muzeum Zamkowego w Pszczynie, Pszczyna, 12-13 maja 2016” [dostęp 2019-04-01] (ang.).
  5. a b c M.Furmanek, S. Kulpa,Zamek wodzisławski i jego właściciele, Wodzisław Śl. 2003.
  6. Bogdan Cimała, Paweł Porwoł, Wacław Wieczorek, Wypisy do dziejów Rybnika i Wodzisławia Śląskiego, Opole 1985.
  7. Piotr Hojka,Wodzisław Śląski i ziemia wodzisławska w czasie II wojny światowej, Wodzisław Śl. 2011.
  8. Zespół pałacowo-parkowy w Wodzisławiu Śląskim – Pałac Dietrichsteinów. kulturalnywodzislaw.pl. [dostęp 2013-09-06].

Bibliografia

  • M.Furmanek, S. Kulpa,”Zamek wodzisławski i jego właściciele”, Wodzisław Śl. 2003
  • Zamki w Polsce – Wodzisław. [dostęp 2013-09-15]. (pol.).

Szablon:Dwory, pałace, wieże rycerskie i zamki województwa śląskiego