Dzielenie: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
m Dzielenie liczb z zerami |
Wycofano ostatnią zmianę treści (wprowadzoną przez Zou070) i przywrócono wersję 33562845 autorstwa AvicBot |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{dopracować|brakuje zwykłego algorytmu dzielenia pisemnego}} |
|||
[[Plik:Divide20by4.svg|thumb|200px|<math>20 \div 4=5</math>]] |
|||
'''Dzielenie''' to w [[matematyka|matematyce]] operacja zdefiniowana w dowolnym [[ciało (matematyka)|ciele]] jako: |
|||
: <math>\frac{a}{b} = {a}\cdot{b^{-1}}</math>, dla <math>\,{b \neq 0}</math> |
|||
Ponieważ dzielenie definiujemy jako mnożenie przez odwrotność, nie można dzielić przez 0, gdyż nie istnieje liczba odwrotna do 0, ze względu na mnożenie (tzn. nie istnieje liczba, która, pomnożona przez 0, da nam element neutralny mnożenia, czyli 1). |
|||
gdzie <math>\,{b^{-1}}</math> to [[element odwrotny]] do <math>b</math>. |
|||
W działaniu tym występują dwa [[operand]]y nazywające się '''dzielną''' i '''dzielnikiem'''. Wynik dzielenia nazywany jest '''ilorazem'''. |
|||
: <math>\frac{a\mbox{ (dzielna)}}{b\mbox{ (dzielnik)}} = x\mbox{ (iloraz)}</math> |
|||
Do zapisu operacji dzielenia używa się alternatywnie symboli <math>\div,\;/,\;:</math>. |
|||
== Podstawowe algorytmy dzielenia == |
|||
=== W ciele liczb rzeczywistych === |
|||
Przykładem będzie dzielenie <math>x \over y</math>, co daje w wyniku <math>\,{z}</math>. |
Przykładem będzie dzielenie <math>x \over y</math>, co daje w wyniku <math>\,{z}</math>. |
||
Gdy <math>\,{y=0}</math>, <math>\,{ |
Gdy <math>\,{y=0}</math>, <math>\,{z}</math> jest nieokreślone (zob. artykuł [[dzielenie przez zero]]). |
||
Gdy <math>\,{y}</math> jest równe podstawie systemu pozycyjnego podniesionej do potęgi <math>\,{n}</math>, to <math>\,{z}</math> równe jest <math>\,{x}</math> przesuniętemu względem przecinka w prawo o <math>\,{n}</math> (dla dowolnego systemu pozycyjnego). |
|||
=== W ciele <math>\mathbb{Z}_p</math> (całkowitych reszt modulo liczba pierwsza <math>p</math>) === |
|||
Znajdujemy najmniejszą liczbę naturalną <math>\,{m}</math>, taką że: |
|||
: <math>\,{b|a+pm}</math> |
|||
Wtedy: |
|||
: <math>\frac{a}{b}=\frac{a+pm}{b}</math> |
: <math>\frac{a}{b}=\frac{a+pm}{b}</math> |
||
Wersja z 20:51, 15 gru 2012
Ten artykuł należy dopracować |
Dzielenie to w matematyce operacja zdefiniowana w dowolnym ciele jako:
- , dla
Ponieważ dzielenie definiujemy jako mnożenie przez odwrotność, nie można dzielić przez 0, gdyż nie istnieje liczba odwrotna do 0, ze względu na mnożenie (tzn. nie istnieje liczba, która, pomnożona przez 0, da nam element neutralny mnożenia, czyli 1). gdzie to element odwrotny do .
W działaniu tym występują dwa operandy nazywające się dzielną i dzielnikiem. Wynik dzielenia nazywany jest ilorazem.
Do zapisu operacji dzielenia używa się alternatywnie symboli .
Podstawowe algorytmy dzielenia
W ciele liczb rzeczywistych
Przykładem będzie dzielenie , co daje w wyniku . Gdy , jest nieokreślone (zob. artykuł dzielenie przez zero). Gdy jest równe podstawie systemu pozycyjnego podniesionej do potęgi , to równe jest przesuniętemu względem przecinka w prawo o (dla dowolnego systemu pozycyjnego).
W ciele (całkowitych reszt modulo liczba pierwsza )
Znajdujemy najmniejszą liczbę naturalną , taką że:
Wtedy:
Zobacz też
Linki zewnętrzne
- Materiały Akademickiej Telewizji Naukowej (ATVN.pl):
- Dzielenie pisemne liczb