Okręg Tarnopol Armii Krajowej: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
graf. |
→Komendanci: drobne redakcyjne |
||
Linia 14: | Linia 14: | ||
===Komendanci=== |
===Komendanci=== |
||
* p.o. kpt [[Mieczysław Widajewicz]] "Czerma", |
* p.o. kpt [[Mieczysław Widajewicz]] "Czerma", |
||
* ppłk/płk [[Franciszek Studziński]] "Radwan", |
* ppłk/płk [[Franciszek Studziński (żołnierz)|Franciszek Studziński]] "Radwan", |
||
* płk [[Jan Majewski]] "Szmigiel", |
* płk [[Jan Majewski]] "Szmigiel", |
||
* płk [[Bruno Rolke]] "As", |
* płk [[Bruno Rolke]] "As", |
||
* płk dypl. [[Kazimierz Bębiński]] "Luboń", |
* płk dypl. [[Kazimierz Bębiński]] "Luboń", |
||
* ppłk [[Jan Kiwerski]] "Oliwa", |
* ppłk [[Jan Wojciech Kiwerski|Jan Kiwerski]] "Oliwa", |
||
* mjr [[Tadeusz Sztumberk-Rychter]] "Żegota", |
* mjr [[Tadeusz Sztumberk-Rychter]] "Żegota", |
||
* płk [[Jan Kotowicz]] "Twardy". |
* płk [[Jan Kotowicz]] "Twardy". |
||
* kpt. Franciszek Garwol (komendant podokręgu) |
* kpt. Franciszek Garwol (komendant podokręgu) |
||
[[Grafika:Ternopil dominikanskyj kostol.jpeg|thumb|right|220px|[[Tarnopol]]]] |
[[Grafika:Ternopil dominikanskyj kostol.jpeg|thumb|right|220px|[[Tarnopol]]]] |
||
===Skład organizacyjny=== |
===Skład organizacyjny=== |
||
* [[Inspektorat Tarnopol AK]] |
* [[Inspektorat Tarnopol AK]] |
Wersja z 10:58, 3 maj 2009
Okręg Tarnopol SZP, ZWZ, wreszcie Armii Krajowej noszący kryptonimy "Komar", "Tarcza", "Ton".
Okręg Tarnopolski AK obejmował tereny przedwojennego województwa tarnopolskiego. Konspiracja w Tarnopolskiem zaczęła się już jesienią 1939. Po wybuchu wojny niemiecko-rosyjskiej, tzw. "grupa warszawska" wysłana przez KG AK, przystąpiła do tworzenia sztabu i struktur terenowych w czterech inspektoratach okręgu.
Przez jego tereny przebiegała strategiczna linia kolejowa Lwów-Tarnopol-Kijów, którą zaopatrywano Grupę Armii "Północna Ukraina". Podobne znaczenie miały magistrale drogowe. Każda dywersja w systemie komunikacji była dotkliwym ciosem dla armii niemieckiej.
Wiosną 1943 w okręgu funkcjonowały 222 plutony[1]. Łącznie siły okręgu to ok. 11100 żołnierzy, w tym 72 oficerów, 134 podchorążych i 1930 podoficerów.[2]
W 1943 komenda okręgu prowadziła intensywne przygotowania do "Burzy", trafnie prognozując, że na początku 1944 Rosjanie wkroczą na teren okręgu. Znaczna część sił znajdowała się pod bronią w terenie, osłaniając skupiska ludności polskiej przed atakami UPA.
- Osobny artykuł:
Komendanci
- p.o. kpt Mieczysław Widajewicz "Czerma",
- ppłk/płk Franciszek Studziński "Radwan",
- płk Jan Majewski "Szmigiel",
- płk Bruno Rolke "As",
- płk dypl. Kazimierz Bębiński "Luboń",
- ppłk Jan Kiwerski "Oliwa",
- mjr Tadeusz Sztumberk-Rychter "Żegota",
- płk Jan Kotowicz "Twardy".
- kpt. Franciszek Garwol (komendant podokręgu)
Skład organizacyjny
30 czerwca 1944 komenda Obszaru Lwów swoim rozkazem dokonała reorganizacji wprowadzajac trzy podokręgi[3]. Powstał Podokręg Tarnopol AK w składzie:[4]
- Inspektorat Złoczów AK
- Inspektorat Brzeżany AK
- Obwód Buczacz
- Dunajów
Dowództwo podokręgu przeniosło się do Lwowa
Bibliografia
- Rafał Wnuk: Atlas polskiego podziemia niepodległościowego 1944-1956 = The atlas of the independence underground in Poland 1944-1956. Warszawa: Lublin : Instytut Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2007. ISBN 978-83-60464-45-8.
- Struktura Organizacyjna Armii Krajowej, Marek Ney-Krwawicz w: Mówią wieki nr 9/1986.
- Światowy Związek Żołnierzy AK, Materiały sympozjum nt: Operacja zbrojna AK kryptonim Burza na ziemiach południowo-wschodnich II RP w 1944. Biblioteczka ”Na Kresach Południowo Wschodnich 1939-1945 nr 7. Kraków 1994
- Tadeusz Krząstek, Jerzy Tomczyk: W 55 rocznicę powstania Armii Krajowej". Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej, 1997. ISBN 83-86268-63-8.