Álvaro Siza
Álvaro Siza (2012) | |
Data i miejsce urodzenia |
25 czerwca 1933 |
---|---|
Narodowość | |
Dziedzina sztuki |
Architektura |
Álvaro Joaquim de Melo Siza Vieira (ur. 25 czerwca 1933 w Matosinhos)[1][2] – portugalski architekt, w 1988 laureat Nagrody Prince of Wales in Urban Design oraz Nagrody Pritzkera w 1992. Siza mieszka, pracuje i uczy architektury w Porto.
Młodość
[edytuj | edytuj kod]W latach 1949–1955 studiował architekturę na Akademii Sztuk Pięknych w Porto. Pracował w biurze swego profesora, Fernanda Távory, a w 1958, po wygraniu konkursu na pawilon herbaciany, założył własne biuro.
Kariera
[edytuj | edytuj kod]W latach 1966–1969 był asystentem na uczelni w Porto. Na początku lat 70. Siza zajmował się projektowaniem domów, ale po sukcesie rewolucji Goździków – obaleniu dyktatury Marcelo Caetano i przejęciu władzy przez socjalistów – zaangażował się w program budownictwa społecznego. W miejscowości Evora powstało Quinta da Malagueira, czyli osiedle domów dla biedoty. Zamiast wielopiętrowej i gęstej zabudowy, Siza zaproponował kilkadziesiąt niewielkich budynków, połączonych brukowanymi uliczkami. Wodę i prąd elektryczny rozprowadzono po osiedlu, wykorzystując historyczny akwedukt, powstały jeszcze w czasach rzymskich[3]. Od 1976 jest profesorem na katedrze budownictwa. Ponadto Siza wykładał gościnnie na Politechnice Federalnej w Lozannie, Uniwersytecie Pensylwańskim, Akademii Los Andes w Bogocie oraz na Harvardzie. Poza Nagrodą Prince of Wales in Urban Design i Nagrodą Pritzkera otrzymał Nagrodę Miesa van der Rohe (1988) oraz doktoraty honoris causa Uniwersytetu w Walencji (1992) i Politechniki Federalnej w Lozannie (1993).
Architektura Sizy jest uwrażliwiona na otoczenie, mimo silnego uproszczenia form poprzez wykorzystanie światła, faktury i wszelkich wrażeń zmysłowych uzyskuje niezwykłe napięcie. Choć początkowe dzieła miały charakter modernistyczny, Siza zawsze dystansował się od rewolucyjnego podejścia do architektury i urbanistyki, a przywiązanie do idei socjalnych wyrażał w udoskonalaniu istniejących miast. Z biegiem czasu architektura Sizy zbliżyła się do postmodernizmu.
Główne dzieła
[edytuj | edytuj kod]- pawilon herbaciany i restauracja Boa Nova w Leça da Palmeira, 1958–1963
- kąpielisko w Leça da Palmeira, 1961–1966
- kwartał Malagueira w Évora, 1977–1988 – Nagroda Prince of Wales in Urban Design 1988
- dom Avelino Duarte w Ovar, 1980–1984
- dom Bonjour Tristesse przy Schlesische Straße w Berlinie, 1980–1984
- wydział architektury Uniwersytetu w Porto, 1986–1995
- Biblioteka uniwersytecka w Aveiro, 1988–1995
- odbudowa dzielnicy Chiado w Lizbonie, od 1988
- Muzeum Sztuki Współczesnej Fundação Serralves w Porto, 1991–1998
- Pawilon portugalski na Expo'98 w Lizbonie, 1995–1998 (z Eduardo Souto de Moura)
- Pawilon portugalski na Expo 2000 w Hanowerze, 1999–2000 (z Eduardo Souto de Moura)
- Muzeum Sztuki Donna Regina w Neapolu, 2005
Wystawy
[edytuj | edytuj kod]- 2014, marzec: Wizje Alhambra w Aedes am Pfefferberg, Berlin. Kurator: António Choupina, Arch[4].
- 2014, czerwiec: Wizje Alhambra w Vitra Kampus, Weil am Rhein. Kurator: António Choupina, Arch[5].
- 2015, luty: Wizje Alhambra w Pałacu Karola V, Grenada (miasto w Hiszpanii). Kurator: António Choupina, Arch[6].
- 2015, maj: Wizje Alhambra w Narodowe Muzeum Sztuki, Architektury i Projektowania, Oslo. Kurator: António Choupina, Arch. - Oficjalna Wizyta Prezydenci Portugalii do Norwegia[7]
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Jego żoną była Maria Antónia Siza (1940–1973), mieli córkę i syna[8].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Siza Álvaro, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2023-10-30] .
- ↑ Álvaro Siza, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2023-10-30] (ang.).
- ↑ Alvaro Siza, architekt – rzeźbiarz [online] [dostęp 2017-10-02] (pol.).
- ↑ Perła na Grenada pozostaje nienaruszona w FAZ z 5 maja 2014. s14
- ↑ The Alhambra Project, Vitra Design Museum, 13 czerwca 2014 [zarchiwizowane 2015-02-26] .
- ↑ Visiones de la Alhambra w Patronato de Alhambra y Generalife z 9 lutego 2015
- ↑ Álvaro Siza Vieira. Visions of the Alhambra, Narodowe Muzeum Sztuki, Architektury i Projektowania, 4 maja 2015 [zarchiwizowane 2015-05-24] .
- ↑ Valdemar Cruz , Histórias de amor_ Maria Antónia e Álvaro Siza Vieira, missmiaprozac.pt [zarchiwizowane 2019-05-20] (port.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Nagroda Pritzkera – Álvaro Siza. pritzkerprize.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-12-10)].
- You Tube Alvaro Siza – Museo Ibere Camargo
- ISNI: 0000000122759294
- VIAF: 5027394
- ULAN: 500018255
- LCCN: n85142960
- GND: 121259412
- NDL: 01110130
- BnF: 12455517g
- SUDOC: 059549564
- SBN: LO1V007832
- NLA: 35217668
- NKC: xx0014014
- BNE: XX1723584
- NTA: 072885432
- BIBSYS: 90350915
- CiNii: DA01782396
- PLWABN: 9810581089805606
- NUKAT: n2003023300
- J9U: 987007430314605171
- PTBNP: 11434
- CANTIC: a10200824
- LNB: 000192205