41 Gdański Pułk Artylerii

41 Gdański Pułk Artylerii

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1944, 1945
Rozformowanie	1944, 1963
Nazwa wyróżniająca	Gdański
Tradycje
Rodowód	41 pułk artylerii lekkiej 41 pułk artylerii haubic 41 dywizjon artylerii haubic
Kontynuacja	41 Dywizjon Rakiet Taktycznych
Działania zbrojne
Zimna wojna
Organizacja
Numer	JW 2245, 3586
Dyslokacja	Zamość (1944) Wejherowo (1945-1946) Wrzeszcz (1946-1963)
Rodzaj sił zbrojnych	Wojska lądowe
Rodzaj wojsk	artyleria
Podległość	12 Dywizja Piechoty 16 Dywizja Piechoty 16 Dywizja Zmechanizowana 16 Dywizja Pancerna 23 Dywizja Piechoty 23 Dywizja Desantowa
Skład	etat Nr 04/252, 2/3, 2/52, 5/86, 5/181, 2/242, 5/350

41 Gdański pułk artylerii (41 pa) – oddział artylerii lekkiej ludowego Wojska Polskiego.

Historia pułku

41 Pułk Artylerii Lekkiej został sformowany na podstawie rozkazu Nr 41 Naczelnego Dowódcy Wojska Polskiego z dnia 6 października 1944 roku, w Zamościu, w składzie 12 Dywizji Piechoty (3 Armia WP), według sowieckiego etatu Nr 04/252 o stanie osobowym 1022 wojskowych. 1 listopada 1944 roku stan ewidencyjny oddziału liczył 218 żołnierzy, w tym: 35 oficerów, 18 podoficerów i 165 szeregowych, czyli 21,3% stanu etatowego. W związku z zaniechaniem formowania 3 Armii i 12 DP, jednostka została rozformowana do 30 listopada 1944 roku, a jej skład osobowy wcielony do 10 Brygady Artylerii Polowej.

Na podstawie rozkazu Nr 0156/Org. Naczelnego Dowódcy WP z dnia 29 czerwca 1945 roku i rozporządzenia Nr DPK/Org./0114/2 I Wiceministra Obrony Narodowej z dnia 5 lipca 1945 roku sformowana została 16 Dywizja Piechoty. 9 sierpnia 1945 roku w skład 16 DP włączony został 41 Pułk Artylerii, zorganizowany w Wejherowie, według etatu Nr 2/3 o stanie osobowym 815 wojskowych.

27 lutego 1946 roku Naczelny Dowódca WP, rozkazem Nr 046/Org., polecił przeformować jednostkę w 41 Pułk Artylerii Lekkiej, według etatu Nr 2/52 o stanie osobowym 685 wojskowych i 5 pracowników kontraktowych. W lipcu tego roku 41 pal dyslokowany został do Gdańska-Wrzeszcza. 22 maja 1947 roku Minister Obrony Narodowej nadał jednostce nazwę wyróżniającą „Gdański”.

W 1952 roku jednostka przeformowana została w 41 Gdański Pułk Artylerii Haubic według etatu Nr 5/86 o stanie 582 żołnierzy i 11 pracowników cywilnych, i weszła w skład 16 Kaszubskiej Dywizji Zmechanizowanej.

W 1955 roku oddział przeformowany został w 41 Gdański Dywizjon Artylerii Haubic według etatu Nr 5/181 o stanie 359 wojskowych i 4 pracowników cywilnych, i wszedł w skład 16 Kaszubskiej Dywizji Pancernej.

W 1958 roku dywizjon wraz z 42 Szkolną Baterią Artylerii wyłączony został ze składu 16 DPanc i podporządkowany dowódcy 23 Dywizji Piechoty. Na bazie obu pododdziałów oraz 60 Dywizjonu Artylerii Armat ze składu 5 Brygady Obrony Wybrzeża sformowany został 41 Gdański Pułk Artylerii (JW 3586) według etatu Nr 2/242 o stanie 333 wojskowych i 7 pracowników cywilnych.

Wiosną 1963 roku jednostka weszła w skład 23 Dywizji Desantowej i została przeformowana na nowy etat Nr 5/350. Równocześnie stacjonujący w Kwidzynie 93 Dywizjon Artylerii Przeciwpancernej przeformowany został w 93 Dywizjon Artylerii Rakietowej (JW 3632).

8 października tego roku 23 DDes przemianowana została na 7 Łużycką Dywizję Desantową. W tym samym roku, jesienią, 41 Gdański Pułk Artylerii został rozformowany. W jego miejsce przeniesiony został 93 dar i przemianowany na 41 Dywizjon Artylerii Rakietowej.

W następnym roku 41 dar przeformowany został w 41 Dywizjon Artylerii (JW 3632).

Żołnierze pułku

Dowódcy pułku

• ppłk Mikołaj Chlupin (X-XI 1944)

oficerowie

• Wiktor Juszkiewicz

Bibliografia

• Leonard Ratajczyk, Z dziejów 12 Dywizji Piechoty 1944-1947 r., „Wojskowy Przegląd Historyczny” nr 2 (38), Warszawa 1966, s. 3–37.
• Kazimierz Czernikowski, 16 Pomorska Dywizja Zmechanizowana im. Króla Kazimierza Jagiellończyka. Fakty, wydarzenia i..., Drukarnia W&P Edward Waszkiewicz, Elżbieta Panter s.c., Malbork 2001, ISBN 83-86590-02-5.
• Michał Trubas, Wojska rakietowe w polskich Wojskach Lądowych, „Militaria i Fakty” 1/2003, s. 4–12.