Przejdź do zawartości

Harry Potter i więzień Azkabanu (powieść)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Harry Potter i więzień Azkabanu
Harry Potter and the Prisoner of Azkaban
ilustracja
Autor

J.K. Rowling

Tematyka

fantasy

Typ utworu

powieść

Wydanie oryginalne
Miejsce wydania

Wielka Brytania

Język

angielski

Data wydania

8 lipca 1999

Wydawca

Bloomsbury Publishing

Pierwsze wydanie polskie
Data wydania polskiego

31 stycznia 2001

Wydawca

Media Rodzina

Przekład

Andrzej Polkowski

poprzednia
Harry Potter i Komnata Tajemnic
następna
Harry Potter i Czara Ognia

Harry Potter i więzień Azkabanu (tytuł oryginalny: Harry Potter and the Prisoner of Azkaban) – powieść fantasy brytyjskiej pisarki J.K. Rowling, po raz pierwszy wydana 8 lipca 1999 na terenie Wielkiej Brytanii nakładem wydawnictwa Bloomsbury Publishing. Jest trzecią częścią siedmiotomowej serii powieści Harry Potter (1997–2007), stanowiącej bazę franczyzy medialnej Wizarding World[1]. 31 stycznia 2001 książka ukazała się w Polsce nakładem wydawnictwa Media Rodzina[2].

Powieść kontynuuje wydarzenia przedstawione w pierwszych dwóch tomach serii. Główni bohaterowie: Harry Potter, Ron Weasley i Hermiona Granger wracają do Hogwartu na trzeci rok nauki. Syriusz Black ucieka z więzienia czarodziejów, Azkabanu, i usiłuje się przedostać do Hogwartu.

Streszczenie fabuły

[edytuj | edytuj kod]
Kadr z filmowej adaptacji powieści

Harry Potter spędza wakacje u Dursleyów. Po nieumyślnym magicznym nadmuchaniu Marge, siostry wuja Vernona, ucieka z domu Dursleyów i napotyka obserwującego go czarnego psa. Podczas podróży zaczarowanym autobusem, Błędnym Rycerzem, dowiaduje się o ucieczce Syriusza Blacka, masowego mordercy i byłego śmierciożercy, z czarodziejskiego więzienia, Azkabanu. Resztę wakacji spędza w zajeździe Dziurawy Kocioł w Londynie, gdzie dołączają do niego Weasleyowie i Hermiona Granger. Z podsłuchanej rozmowy Artura i Molly Weasleyów dowiaduje się, że Black może chcieć go zabić w ramach zemsty za upadek Voldemorta.

Podczas podróży Ekspresem Hogwart Harry zostaje zaatakowany przez dementora, stworzenie wysysające ludzką duszę. W trakcie uczty z okazji rozpoczęcia roku szkolnego dyrektor Hogwartu, Albus Dumbledore, ogłasza, że w celu zwiększenia bezpieczeństwa szkoła będzie patrolowana przez dementorów. Na zajęciach z wróżbiarstwa fusy z herbaty Harry’ego układają się w Ponuraka – czarnego psa, który zdaniem nauczycielki, Sybilli Trelawney, zwiastuje śmierć. Podczas zajęć z opieki nad magicznymi stworzeniami Draco Malfoy zostaje zaatakowany przez hipogryfa Hardodzioba. Harry zaczyna się spotykać z nowym nauczycielem obrony przed czarną magią, Remusem Lupinem. W Noc Duchów Gruba Dama donosi, że Black usiłował przedostać się do pokoju wspólnego Gryffindoru. Podczas meczu quidditcha Harry znów widzi czarnego psa i zostaje zaatakowany przez dementora. W wyniku incydentu przekonuje Lupina do udzielenia mu prywatnych lekcji obrony przed dementorami. Z podsłuchanej rozmowy nauczycieli dowiaduje się, że Black był przyjacielem jego rodziców, ale zdradził Voldemortowi miejsce ich kryjówki, a następnie zamordował dwunastu mugoli i innego przyjaciela Potterów, Petera Pettigrew.

Po egzaminie z wróżbiarstwa Harry jest świadkiem napadu Trelawney, która przepowiada, że dziś w nocy sługa Voldemorta się uwolni, a następnie pomoże mu odzyskać siły. Wieczorem Harry, Ron i Hermiona obserwują z daleka egzekucję Hardodzioba, skazanego za atak na Malfoya. Ron zostaje porwany przez czarnego psa. Harry i Hermiona ruszają mu na ratunek i trafiają do Wrzeszczącej Chaty, gdzie widzą Blacka i gdzie po chwili zjawia się Lupin. Mężczyźni wyjawiają, że w okresie nauki w Hogwarcie przyjaźnili się z Pettigrew i ojcem Harry’ego, Jamesem. Aby wesprzeć Lupina w przemianach w wilkołaka, pozostała trójka została animagami, to znaczy nabyła umiejętność zamiany w zwierzęta: James w jelenia, Syriusz w psa, a Peter w szczura. Pettigrew zdradził Voldemortowi miejsce kryjówki Potterów, a następnie upozorował swoją śmierć i ukrywał się jako Parszywek, szczur Weasleyów. Black został niesłusznie umieszczony w Azkabanie, skąd uciekł, by odnaleźć i zamordować Pettigrew.

Lupin zmienia się w wilkołaka, co Pettigrew wykorzystuje do ucieczki. Harry zostaje zaatakowany przez dementorów, a Black zostaje schwytany i oczekuje na oddanie dementorom, którzy mają złożyć mu swój pocałunek. Harry i Hermiona wykorzystują magiczny zmieniacz czasu i cofają się o trzy godziny. Ratują Hardodzioba przed śmiercią i Harry’ego z pierwotnej linii czasu przed dementorami, a następnie uwalniają Blacka. Syriusz odlatuje z Hogwartu na Hardodziobie. Ukrywając się, utrzymuje listowny kontakt z Harrym. Lupin rezygnuje z posady nauczyciela po tym, jak Severus Snape wyjawia jego tajemnicę o byciu wilkołakiem.

Postacie

[edytuj | edytuj kod]
Fanowskie grafiki przedstawiające Harry’ego, Rona i Hermionę
Fanowskie grafiki przedstawiające Blacka, Lupina i Snape’a

Adaptacje

[edytuj | edytuj kod]

1 września 1998 Rowling podpisała umowę, na mocy której wytwórnie Heyday Films i Warner Bros. Pictures nabyły praw do adaptacji pierwszych czterech powieści z cyklu Harry Potter[3]. Chris Columbus, reżyser dwóch pierwszych filmów z serii, zrezygnował z pracy nad trzecim[4]. Do reżyserii adaptacji Harry’ego Pottera i więźnia Azkabanu został zaangażowany Alfonso Cuarón[5]. Zdjęcia do filmu rozpoczęły się w lutym 2003[6], a jego premiera odbyła się 23 maja 2004[7]. Film uzyskał wynik 90% pozytywnych recenzji w serwisie Rotten Tomatoes[8] i przyniósł ponad 797 milionów dolarów dochodu[9]. Ponadto otrzymał dwie nominacje do Nagród Akademii Filmowej (Oscarów)[10] i pięć do Nagród Brytyjskiej Akademii Filmowej (BAFTA)[11].

Gra komputerowa

[edytuj | edytuj kod]

25 kwietnia 2004 przedsiębiorstwo Electronic Arts wydało grę komputerową Harry Potter i więzień Azkabanu, której fabuła bazuje na powieści i jej filmowej adaptacji. Ukazała się ona wówczas w wariantach na Microsoft Windows i Game Boy Advance, zaś 29 maja 2004 została wydana w wersji na PlayStation 2, Xbox i GameCube[12][13][14].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Warner Bros. Announces Expanded Creative Partnership with J.K. Rowling. Business Wire, 2013-09-12. [dostęp 2021-03-15]. (ang.).
  2. Harry Potter w liczbach. Media Rodzina. [dostęp 2023-03-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-01)].
  3. Bob McCabe: Harry Potter: Page to Screen. Huginn & Muninn, 2013, s. 21. ISBN 2-36480-067-6. (ang.).
  4. Chris Columbus COS: full interview. BBC News, 2002-11-13. [dostęp 2020-08-14]. (ang.).
  5. Alfonso Cuaron Set to Direct 'Harry Potter and the Prisoner of Azkaban’. WarnerMedia, 2002-07-20. [dostęp 2020-06-20]. (ang.).
  6. “Harry Potter And The Prisoner Of Azkaban” Commences Production For Warner Bros. Pictures And P Of A Productions. Warner Bros., 2003-02-21. [dostęp 2023-03-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-07-16)]. (ang.).
  7. Potter star mobbed at US premiere. BBC News, 2004-05-26. [dostęp 2023-03-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-08)]. (ang.).
  8. Harry Potter and the Prisoner of Azkaban (2004). Rotten Tomatoes. [dostęp 2023-03-05]. (ang.).
  9. Harry Potter and the Prisoner of Azkaban (2004). Box Office Mojo. [dostęp 2023-03-05]. (ang.).
  10. The 77th Academy Awards. Amerykańska Akademia Sztuki i Wiedzy Filmowej. [dostęp 2020-12-13]. (ang.).
  11. Film in 2005. BAFTA. [dostęp 2020-12-17]. (ang.).
  12. Harry Potter and the Prisoner of Azkaban. GameSpot, 2004-05-25. [dostęp 2017-10-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-22)]. (ang.).
  13. Harry Potter and the Prisoner of Azkaban – Game Boy Advance. IGN, 2004-06-03. [dostęp 2017-10-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-22)]. (ang.).
  14. Tim Wapshott: Harry Potter and the Prisoner of Azkaban (PS2, PC, GBA). [w:] The Times [on-line]. 2004-05-29. [dostęp 2014-01-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-01-09)].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]