Przejdź do zawartości

Krzysztof Globisz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Krzysztof Globisz
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

16 stycznia 1957
Siemianowice Śląskie

Zawód

aktor, wykładowca na PWST

Lata aktywności

od 1980

Zespół artystyczny
Teatr Polski we Wrocławiu
(1980–1981)
Narodowy Stary Teatr w Krakowie
(od 1981)
Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Krzysztof Maria Globisz (ur. 16 stycznia 1957 w Siemianowicach Śląskich)[1] – polski aktor teatralny, filmowy, radiowy i telewizyjny, sporadycznie dubbingowy. Wykładowca krakowskiej PWST, w latach 2002–2005 dziekan Wydziału Aktorskiego, w latach 2005–2012 prorektor uczelni. Od 2006 roku Członek Rady Programowej Fundacji Centrum Twórczości Narodowej. Profesor sztuk teatralnych (2005)[2].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodzony w Siemianowicach Śląskich jako syn Augustyna, ekonomisty, i Józefy z domu Czarneckiej, urzędniczki[1]. Dorastał w Katowicach, w dzieciństwie każde wakacje spędzał u dziadków w Węgierskiej Górce. Jego ojciec pochodzi ze Śląska Opolskiego, rodzina ze strony matki pochodzi z Beskidów (ur. w Bielsku-Białej).

Edukacja

[edytuj | edytuj kod]

Po ukończeniu VII Liceum Ogólnokształcącego im. Harcerzy Obrońców Katowic w Katowicach-Ligocie, studiował na Wydziale Aktorskim krakowskiej Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej im. Ludwika Solskiego, którą ukończył w 1980 roku. Tytuł profesora sztuk teatralnych uzyskał 21 lutego 2005 roku[3].

Kariera

[edytuj | edytuj kod]

Zadebiutował na scenie jako Karl Rossman w adaptacji teatralnej Franza Kafki Ameryka (1980) w reżyserii Jerzego Grzegorzewskiego w Teatrze Polskim we Wrocławiu, gdzie występował w latach 1980–1981.

W 1981 roku związał się na stałe z krakowskim Starym Teatrem, gdzie odnosił wielkie sukcesy sceniczne w takich m.in. rolach jak Mefistofeles w przedstawieniu Tadeusza Bradeckiego Wzorzec dowodów metafizycznych (nagroda na XXV wrocławskim Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych '86), tytułowa kreacja w spektaklu Petera Handkego Kaspar (nagroda na XXVIII Kaliskich Spotkaniach Teatralnych '88), Ismael i Tartagl w przedstawieniu Carla Gozziego Księżniczka Turandot (nagroda na XXXI Kaliskich Spotkaniach Teatralnych '91), Pijak w sztuce Witolda Gombrowicza Ślub (nagroda na XXIX wrocławskim Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych '91), Semenka w przedstawieniu Juliusza Słowackiego Sen srebrny Salomei (nagroda na XIX Opolskich Konfrontacjach Teatralnych '94), w spektaklu Grzebanie wg Witkacego (nagroda na II OKNWPSW '96 w Warszawie), tytułowa w przedstawieniu Henrika Ibsena Peer Gynt (nagroda na XXXVII Kaliskich Spotkaniach Teatralnych '97), Vincenti w komedii szekspirowskiej Miarka za miarkę (nagroda na III Ogólnopolski Konkurs na Inscenizację Dzieł Dramatycznych Szekspira '98 w Warszawie i nagroda na II OF Komedii TALIA'98 w Tarnowie), tytułową w przedstawieniu Bertolta Brechta Kariera Arturo Ui (Ludwik – nagroda krakowskiego środowiska teatralnego '2000), Sajetan Tempe w spektaklu Witkacego Trzeci akt wg Szewców (Nagroda im. Aleksandra Zelwerowicza '2002 przyznawana przez redakcję miesięcznika „Teatr” i nagroda na XXVIII Opolskich Konfrontacjach Teatralnych 2003), Superiusz w przedstawieniu Sławomira Mrożka Pieszo (III miejsce w plebiscycie publiczności na XLII Rzeszowskich Spotkaniach Teatralnych '2003) oraz Zaratustra III-Fritz w sztuce Nietzschego/Schleefa Zaratustra (nagroda na I ogólnopolskim konkursie na teatralną inscenizację dawnych dzieł literatury europejskiej 2006 w Warszawie).

Po raz pierwszy trafił na mały ekran w serialu kostiumowym Andrzeja Wajdy i Edwarda Kłosińskiego Z biegiem lat, z biegiem dni (1980). Zadebiutował na kinowym ekranie w filmie historycznym Wajdy Danton (1983) u boku Gérarda Depardieu. Przychylność krytyków zyskał rolą adwokata-idealisty Piotra Balickiego w dramacie Krzysztofa Kieślowskiego Krótki film o zabijaniu (1987) i telefilmie Dekalog V (1988). W obrazie Wszystko co najważniejsze... (1992) zagrał postać Aleksandra Wata, słynnego polskiego poety – futurysty, który w latach 30. należał do bohemy artystycznej sympatyzującej z komunizmem. W programie Sensacje XX wieku – Polska w ogniu, Katyń cz. 1 i cz.2 (2000) Bogusława Wołoszańskiego w reż. Wojciecha Pacyny, podczas rekonstrukcji wydarzeń historycznych Krzysztof Globisz wcielił się w postać radzieckiego komunisty, polityka, ministra spraw zagranicznych ZSRR Wiaczesława Michajłowicza Mołotowa. Kreacja Bogdana Lewickiego, kapelmistrza orkiestry wojskowej w telewizyjnym filmie Roberta Glińskiego Długi weekend (2004) przyniosła mu nagrodę na XXIX Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni za pierwszoplanową rolę męską. Za postać anioła Giordano w komedii Artura Więcka „Barona” Anioł w Krakowie (2002) zdobył statuetkę Jańcia Wodnika na Ogólnopolskim Festiwalu Sztuki Filmowej „Prowincjonalia” we Wrześni. Wystąpił także w filmach Jana Jakuba Kolskiego – Pornografia (2003) i Jasminum (2006).

Odcisk dłoni aktora w Promenadzie Gwiazd w Międzyzdrojach

Na małym ekranie grał wyraziste role drugoplanowe ojców głównych bohaterek serialu TVN Teraz albo nigdy! i kompozytor w serialu TVP2 Egzamin z życia oraz w roli współpracownika głównego bohatera w serialu TVN Odwróceni. Do jego wyrazistych ról serialowych należy ponadto rola Waldemara „Topora” Wiśniewskiego, przywódcy warszawskiej mafii w serialu TVP Oficer z 2004 roku oraz jego kontynuacji z 2006 roku – Oficerowie.

W 1996 roku został odznaczony jako Zasłużony Działacz Kultury, a w 2005 roku odebrał Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. W 2004 roku został uhonorowany Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski[4]. W 2005 roku został nominowany do nagrody Orzeł w kategorii Najlepsza drugoplanowa rola męska za film Zerwany (2003). W 2009 roku otrzymał Nagrodę Miasta Krakowa za wybitne dokonania aktorskie[5]. Był dwukrotnie nominowany do nagrody Złota Kaczka w kategorii Najlepszy aktor za film Nie ten człowiek (2010) oraz za film Uwikłanie (2011).

W lipcu 2014 roku aktor doznał udaru mózgu, który spowodował przerwę w pracy zawodowej[6]. Po wielomiesięcznym leczeniu, w grudniu 2015 roku pojawił się w krakowskim Teatrze STU na krótkim, symbolicznym występie[7] w „Hamlecie” jako król Klaudiusz. Z kolei od grudnia 2016 roku, pomimo skutków udaru, gra główną rolę w napisanym z myślą o nim spektaklu Mateusza Pakuły „Wieloryb The Globe”[8][9][10][11][12][13][14][15], wystawionym już w kilku teatrach w Polsce.

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

Pierwszy związek małżeński aktora zakończył się rozwodem[16]. Swoją obecną żonę Agnieszkę, absolwentkę Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie, poznał w Piwnicy pod Baranami. Mają dwóch synów: Krzysztofa (ur. 1989) i Jana (ur. 1996)[17].

Filmografia

[edytuj | edytuj kod]

Polski dubbing

Radio

[edytuj | edytuj kod]

W RMF FM czytał kryminalno-polityczną powieść Klary Weritas pt. Łabędzi śpiew Gąsiora.

Informacje dodatkowe

[edytuj | edytuj kod]

Jako jeden z trzech artystów, obok Anny Dymnej i Grzegorza Turnaua, nagrał zapowiedzi przystanków do krakowskich tramwajów. Zapowiedzi te odtwarzane były w tramwajach w 2009 roku.

W 2012 roku został ambasadorem kampanii „Prawdziwa przyjaźń jest za darmo”, której celem jest zwrócenie uwagi na problem bezdomnych zwierząt oraz popularyzacja adopcji schroniskowych.

Nagrody

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b Globisz Krzysztof Maria, [w:] Władysław Tyrański, Kto jest kim w Krakowie : lokalne władze, urzędy, instytucje, środowiska : edukacja, zatrudnienie, pozycja zawodowa, działalność polityczna i społeczna, sympatie polityczne, rodzina, rozrywki i upodobania (dane z 1999 roku), Kraków: Krakowska Agencja Informacyjna, 2000, s. 92, ISBN 83-909309-2-7, OCLC 47866363 [dostęp 2023-01-30].
  2. ↑ M.P. z 2005 r. nr 30, poz. 410
  3. ↑ Prof. przew. kwal. I Krzysztof Globisz, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2010-11-12].
  4. ↑ M.P. z 2005 r. nr 2, poz. 14
  5. ↑ BIP miasta Krakowa
  6. ↑ Tygodnik Twoje Imperium nr 39, 22-28.09.2014, s. 7
  7. ↑ Krzysztof Globisz „symbolicznie” wrócił na scenę. „Trzeba było przerwać spektakl” [online], TVN24.pl [dostęp 2016-01-29].
  8. ↑ Marcin Spoczyński, Wideoteka Teatru Starego w Lublinie: Bitwa o kulturę. Wieloryb The Globe [online], video.teatrstary.eu [dostęp 2018-03-06] (ang.).
  9. ↑ Red InGo, 2017.05.29 Grane u nas – Wieloryb Teatr IMKA Warszawa – Nowy teatr Tomka Karolaka [online], teatr-imka.pl [dostęp 2018-03-06].
  10. ↑ Wieloryb The Globe w Łaźni Nowej. Krzysztof Globisz na scenie [online], krakow.wyborcza.pl [dostęp 2018-03-06].
  11. ↑ Łaźnia Nowa: Wieloryb The Globe [RECENZJA] [online], krakow.wyborcza.pl [dostęp 2018-03-06].
  12. ↑ Andrzej Z. Kowalczyk, „Wieloryb The Globe” w Teatrze Starym. Globisz powrócił i jest wielki, „Kurierlubelski.pl” [dostęp 2018-03-06] (pol.).
  13. ↑ „Wieloryb The Globe” – Krzysztof Globisz na scenie w Teatrze IMKA [online] [dostęp 2018-03-06] (pol.).
  14. ↑ Krzysztof Globisz wraca na scenę teatralną po udarze. W doskonałej roli, „Newsweek.pl”, 16 grudnia 2016 [dostęp 2018-03-06] (pol.).
  15. ↑ Jacek Kopciński, Globisz, „Teatr” [dostęp 2018-03-06] (pol.).
  16. ↑ Tygodnik Życie na Gorąco nr 33, 14 sierpnia 2014, s. 12-13
  17. ↑ Tygodnik Życie na Gorąco nr 31, 31 lipca 2014, s. 2
  18. ↑ Gwiazdy na gali Festiwalu Filmów-Spotkań NieZwykłych w Sandomierzu. Krzysztof Globisz Aktorem Niezwykłym. Zobacz zdjęcia [online], Sandomierz Nasze Miasto, 25 czerwca 2023 [dostęp 2023-06-27] (pol.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Krzysztof_Globisz&oldid=74900002”