Ryzosfera
Ryzosfera – przestrzeń obejmująca powierzchnię korzenia, otaczającą go glebę oraz komórki kory. Jest to strefa intensywnej działalności mikrobiologicznej i relacji między rośliną, glebą a mikroorganizmami. Różni się składem od innych części gleby i wpływa na obieg azotu. Stymuluje rozwój bakterii, zarówno pod względem ilości, jak i zróżnicowania, natomiast wpływa ograniczająco na zróżnicowanie grzybów[1]. W ryzosferze obserwuje się znacznie wyższą zawartość substratów pierwotnych, które dostarczane są przez wydzieliny korzeniowe. Zaobserwować tu można zwiększone tempo bioremediacji organicznych zanieczyszczeń[2].
Ryzodepozycja
[edytuj | edytuj kod]Ryzodepozycja jest to uwalnianie lub utrata związków (ryzodepozytów) z korzeni roślin do otaczającego środowiska glebowego – ryzosfery. Ryzodepozycja napędza interakcje między roślinami, glebą i populacjami drobnoustrojów, kontroluje wiele ekologicznych funkcji gleby, w tym dostępność i mobilizację składników odżywczych, tworzenie agregatów glebowych oraz sekwestrację węgla[3].
Ryzodepozyty
[edytuj | edytuj kod]Ryzodepozyty są to uwalniane przez rośliny związki, które stanowią łatwo przyswajalne substraty. Obecność tych substancji wzmaga kometaboliczne przekształcanie zanieczyszczenia przez mikroorganizmy zasiedlające ryzosferę[4]. Ryzodepozyty obejmują komórki nasady korzeniowej, lizaty, wydzieliny, wysięki korzeniowe oraz śluz. Ilość wydzielanych substancji (ryzodepozytów) zależy w dużym stopniu od wieku rośliny, największa jest u szybko rosnących, młodych roślin, w najbardziej aktywnej części korzenia, pomiędzy wierzchołkiem a strefą włośnikową.
Ryzodepozyty znajdujące się w pobliży wierzchołka korzenia bądź też jego nasady stanowią od 2–12% całkowitego osadzenia kłącza u rosnących korzeni[5].
Wybrane związki organiczne wydzielane przez korzenie roślin
[edytuj | edytuj kod]| Rodzaj związku | Nazwa substancji |
|---|---|
| Cukry | arabinoza, glukoza, fruktoza, galaktoza, maltoza, mannoza, ramnoza, ksyloza, deoksyryboza |
| Aminokwasy | arginina, asparagina, cysteina, glutamina, histydyna, leucyna, metionina, prolina, treonina, tryptofan, tyrozyna, walina |
| Kwasy organiczne | askorbinowy, masłowy, mrówkowy, fumarowy, glikolowy, mlekowy, pirogronowy, bursztynowy |
| Kwasy tłuszczowe | linolowy, oleinowy, palmitynowy, stearynowy |
| Sterole | campesterol, cholesterol, sitosterol, stygmasterol |
| Czynniki wzrostu i witaminy | kwas p-aminobenzoesowy, biotyna, cholina, niacyna, tiamina, ryboflawina |
| Enzymy | amylaza, inwertaza, peroksydaza |
| Flawonoidy i puryny/ nukleozydy | adenina, flawonon, guanina, urydyna |
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Bhoopander Giri, Pham Huong Giang, Rina Kumari, Ram Prasad and Ajit Varma: Microbial Diversity in Soils. W: Microorganisms in Soils: Roles in Genesis and Functions. 2005, s. 36–37, seria: Soil Biology, wolumin 3, Część I. DOI: 10.1007/3-540-26609-7_2.
- ↑ Mohammad K. Hassan, John A. McInroy, Joseph W. Kloepper, The Interactions of Rhizodeposits with Plant Growth-Promoting Rhizobacteria in the Rhizosphere: A Review, „Agriculture”, 9 (7), 2019, s. 142, DOI: 10.3390/agriculture9070142, ISSN 2077-0472 [dostęp 2020-01-26] (ang.).
- ↑ a b Paul G. Dennis, Anthony J. Miller, Penny R. Hirsch, Are root exudates more important than other sources of rhizodeposits in structuring rhizosphere bacterial communities?: Root exudates and rhizosphere bacteria, „FEMS Microbiology Ecology”, 72 (3), 2010, s. 313–327, DOI: 10.1111/j.1574-6941.2010.00860.x [dostęp 2020-01-26] (ang.).
- ↑ Stanisław Baran, Elżbieta Joanna Bielińska, Grażyna Żukowska, Wpływ kompostów osadowo-popiołowych na aktywność enzymatyczną gleb wytworzonych na terenie po eksploatacji złóż siarki, 2009.
- ↑ Beata Klimek i inni, Czy istnieje związek między bioróżnorodnością roślin i mikroorganizmów glebowych?, 2010.