Miłomłyn: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana]

Usunięta treść Dodana treść

Jednokolumnowy

Wersja z 15:00, 17 lip 2014

Szablon:POL miasto infobox Miłomłyn (niem. Liebemühl, prus. Līwasmalūns) miasto w woj. warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Miłomłyn. Położone nad Kanałem Elbląskim. W latach 1945-1998 miasto administracyjnie należało do woj. olsztyńskiego.

Według danych z 2012 roku miasto liczyło 2431 mieszkańców. W 1945 spalony przez Armię Czerwoną, zniszczony w 90%. Ważny węzeł wodny na Kanale Elbląskim. Przystanek autobusowy, Biedronka, ośrodek zdrowia, apteka, bank, poczta, restauracja, hotel, Centrum Rehabilitacji Kardiologicznej i Ogólnomedycznej.

Historia

Miejscowość powstała na przełomie XIII i XIV w., najpierw jako strażnica krzyżacka. Na początku XIV w. zbudowano zamek i młyn, a obok powstało osiedle targowe Liwemühl (Młyn nad Liwą), które w 1335 r. uzyskało prawa miejskie. Prawa miejskie Miłomłyn utracił w 1945 i ponownie uzyskał 1 stycznia 1998^[1]. Nazwa zniekształcona Liebemühl została przetłumaczona przez Polaków jako Miłomłyn^[2].

W czasie wojny polsko-krzyżackiej w 1414 r. i w trakcie wojny trzynastoletniej miasto na krótko przechodziło w ręce polskie.

W latach 1567-1587 na tutejszym zamku rezydowali ostatni ewangeliccy biskupi pomezańscy. W wieku XVII Miłomłyn zniszczyli Szwedzi, a w roku 1807 i 1813 – kolejne przemarsze wojsk francuskich, pruskich i rosyjskich.

W latach 1818–1945 należał do wschodniopruskiego powiatu ostródzkiego. Do rozwoju miejscowości w XIX w. przyczyniła się budowa Kanału Elbląskiego oraz doprowadzenie kolei (trasa Ostróda – Elbląg) w roku 1893. Linia kolejowa została rozebrana w 1945 r. Druga linia kolejowa łączyła Ostródę i Morąg (zbudowana w 1903 r.). W tym czasie Miłomłyn stał się węzłem dróg wodnych i kolejowych oraz ośrodkiem handlu drewnem.

Miłomłyn znajduje się na terenie krainy historycznej Prusy Górne.

II wojna światowa

W 1945 roku do Miłomłyna wycofała się jedna z trzech grup kompanii piechoty garnizonu czerwonych koszar broniących Ostródy przed Armią Czerwoną, a dokładnie odcinka Kajkowo – Bukwałd. Grupą tą dowodził Bruno Kowalzik, liczyła ona 50-60 żołnierzy. Żołnierze przedzierali się przez lasy miejscowości Piławki pod ostrzałem artylerii, gdy już dotarli do samego Miłomłyna, zostali załadowani na ciężarówkę i ewakuowani do Morąga.

Zabytki

Ta sekcja jest niekompletna. Jeśli możesz, rozbuduj ją.

Neogotycki kościół parafialny pod wezwaniem św. Bartłomieja wzniesiony w latach 1898-1901
- Ołtarz główny barokowy, z rzeźbami Ostatnia Wieczerza", "Zmartwychwstanie", "Złożenie do Grobu
- Ambona z roku 1715
Dzwonnica z 1341 r. w stylu gotyckim, będąca pozostałością po poprzednim gotyckim kościele rozebranym około 1898 r.,
Fragment gotyckiego muru północnej nawy rozebranego kościoła
Pozostałości murów miejskich z XIV w.
Kaplica ewangelicka (przy ul Twardej) z XIX w.
Neogotycka kaplica cmentarna z początku XX w.
Domy z XVIII i XIX w. – zabudowa małomiasteczkowa (ul. Kościelna, Rynkowa, Twarda)
Dawny folwark Przejazd (niem. Sonnenhof)
Dwór z XIX w. (przy śluzie Miłomłyn).

Transport

Droga ekspresowa nr S7 Gdańsk – Warszawa – Radom – Kielce – Kraków – Chyżne

Sport

W mieście funkcjonuje klub sportowy LKS Tęcza Miłomłyn.

Wspólnoty wyznaniowe

Znani mieszkańcy

↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 października 1997 r. w sprawie zmiany granic, nazw i siedzib władz niektórych gmin oraz nadania statusu miasta niektórym miejscowościom w województwach: bielskim, olsztyńskim, piotrkowskim, rzeszowskim, tarnobrzeskim, tarnowskim i włocławskim. (Dz.U. z 1997 r. nr 130, poz. 847)
↑ Mapa województwa pomorskiego, Wyd. Atlas Lwów, 1923, przedstawia formę Miłomłynek
↑ Dane według wyszukiwarki zborów na oficjalnej stronie Świadków Jehowy (www.jw.org), dostęp z 5 czerwca 2014.

Bibliografia

Darmochwał T., Rumiński M. J., 1996. Warmia Mazury, przewodnik. Agencja TD, Białystok

Śluza Miłomłyn – opis dla żeglarzy i turystów wodnych Piotra Saleckiego

[1] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 października 1997 r. w sprawie zmiany granic, nazw i siedzib władz niektórych gmin oraz nadania statusu miasta niektórym miejscowościom w województwach: bielskim, olsztyńskim, piotrkowskim, rzeszowskim, tarnobrzeskim, tarnowskim i włocławskim. (Dz.U. z 1997 r. nr 130, poz. 847)

[2] Mapa województwa pomorskiego, Wyd. Atlas Lwów, 1923, przedstawia formę Miłomłynek

[3] Dane według wyszukiwarki zborów na oficjalnej stronie Świadków Jehowy (www.jw.org), dostęp z 5 czerwca 2014.

[1]

[2]

[3]

@@ Linia 56: / Linia 56: @@
 == Zabytki ==
 {{sekcja stub}}
-* Pozostałości murów miejskich z [[XVI wiek|XVI]] w.
-* [[Neogotyk|Neogotycki]] kościół parafialny pod wezwaniem św. Bartłomieja, z [[XIX wiek|XIX]]/[[XX wiek|XX w.]], wzniesiony w latach 1898-1901. Ołtarz główny barokowy, z rzeźbami ''Ostatnia Wieczerza, Zmartwychwstanie, Złożenie do Grobu''. [[Ambona (architektura)|Ambona]] z roku 1715. Przy kościele dzwonnica z XIV w., pozostałość po poprzednim, gotyckim kościele (rozebrany w połowie XIX w.).
+* [[Neogotyk|Neogotycki]] kościół parafialny pod wezwaniem św. Bartłomieja wzniesiony w latach 1898-1901
+** Ołtarz główny barokowy, z rzeźbami ''Ostatnia Wieczerza", "Zmartwychwstanie", "Złożenie do Grobu''
+** [[Ambona (architektura)|Ambona]] z roku 1715
+* Dzwonnica z 1341 r. w stylu gotyckim, będąca pozostałością po poprzednim gotyckim kościele rozebranym około 1898 r.,
+* Fragment gotyckiego muru północnej nawy rozebranego kościoła
+* Pozostałości murów miejskich z [[XIV wiek|XIV]] w.
 * Kaplica ewangelicka (przy ul Twardej) z XIX w.
 * Neogotycka kaplica cmentarna z początku XX w.
-* Domy z [[XVIII wiek|XVIII]] i [[XIX wiek|XIX]] w. – zabudowa małomiasteczkowa (ul. Kościelna, Rynkowa, Twarda).
+* Domy z [[XVIII wiek|XVIII]] i [[XIX wiek|XIX]] w. – zabudowa małomiasteczkowa (ul. Kościelna, Rynkowa, Twarda)
-* Dawny folwark ''Przejazd'' (niem. ''Sonnenhof''), dwór z XIX w. (przy śluzie Miłomłyn).
+* Dawny folwark ''Przejazd'' (niem. ''Sonnenhof'')
+* Dwór z XIX w. (przy śluzie Miłomłyn).
 == Transport ==

Miasta na prawach powiatu	Elbląg Olsztyn
Miasta powiatowe	Bartoszyce Braniewo Działdowo Ełk Giżycko Gołdap Iława Kętrzyn Lidzbark Warmiński Mrągowo Nidzica Nowe Miasto Lubawskie Olecko Ostróda Pisz Szczytno Węgorzewo
Miasta gminne	Barczewo Biała Piska Biskupiec Bisztynek Dobre Miasto Frombork Górowo Iławeckie Jeziorany Kisielice Korsze Lidzbark Lubawa Mikołajki Miłakowo Miłomłyn Młynary Morąg Olsztynek Orneta Orzysz Pasłęk Pasym Pieniężno Reszel Ruciane-Nida Ryn Sępopol Susz Tolkmicko Wielbark Zalewo

Miasta	Miłakowo Miłomłyn Morąg Ostróda
Gminy miejskie	Ostróda
Gminy miejsko-wiejskie	Miłakowo Miłomłyn Morąg
Gminy wiejskie	Dąbrówno Grunwald Łukta Małdyty Ostróda

Przynależność wojewódzka	okręg mazurski (1945–46) woj. olsztyńskie (od 1946)
Miasta	Dąbrówno (Dąbrowno) (do 1946) Miłomłyn (do 1945) Olsztynek (do 1972 →) Ostróda
Gminy wiejskie (1945–54 i 1973–75)	Biesal (Bisuły) (1945–54) Brzydowo (1945) Dąbrówno (Dąbrowno) (1945–54 i od 1973) Gierzwałd (1945) Grunwald (1945–54 i od 1973) Łukta (1945–54 i od 1973) Miłomłyn (1945–54 i od 1973) Olsztynek (1945–54) Ostróda (1945–54 i od 1973) Pawłowo (1945) Pietrzwałd (Pietrzylas) (1945–54 i od 1973) Reszki (1945) Stare Miasto (1945) Szyldak (Szyldek) (1945–54) Tyrowo (1945–54) Waplewo (1945–54) Witramowo (1945)
Gromady (1954–72)	Biesal (1954–72) Brzydowo (1954–61) Bynowo (1954–59) Dąbrówno (1954–72) Elgnowo (1954–59) Elgnówko (1954–61) Gierzwałd (1954–71) Grunwald (1954–72) Kajkowo (1954–72) Królikowo (1954–57) Kurki (1954–61 →) Liwa (1954–61) Lubajny (1954–61) Łukta (1954–72) Mańki (1954–59) Marwałd (1954–71) Mierki (1954–57) Miłomłyn (1954–72) Mostkowo (1954–57 → i ←~~1961~~) Olsztynek (1958–72) Pawłowo (1954–61) Pietrzwałd (1954–72) Reszki (1954–68) Ruszkowo (1954–57 →) Rychnowo (1954–59) Rychnowo (1971–72) Samborowo (1954–72) Stare Jabłonki (1954–61) Stębark (1954–59) Szczepankowo (1954–59) Szyldak (1954–71) Tyrowo (1954–61) Waplewo (1954–57 →) Wygoda (1954–61)